- Учителю
- Біріңғай мүшелерге байланысты қойылатын үтір .Қаратпа, қыстырма, оңашаланған айқындауышқа байланысты қойылатын үтір
Біріңғай мүшелерге байланысты қойылатын үтір .Қаратпа, қыстырма, оңашаланған айқындауышқа байланысты қойылатын үтір
Қазақ тілінен қысқа мерзімді жоспарҚазақ тілі
45 минут
9 сынып
Сабақ тақырыбы:
Біріңғай мүшелерге байланысты қойылатын үтір .Қаратпа, қыстырма, оңашаланған айқындауышқа байланысты қойылатын үтір
Жалпы мақсат:
Оқушылардың сөйлем ішіне қойылатын тыныс белгілерді жетік меңгеруге, өз ойын сауатты жазуға ықпал ету.Біріңғай мүше мен оңашаланған айқындауышты ажырата алуға үйрету. Қарапайым, өміршең мысалдар арқылы білім негіздерін жүйелі қабылдауға мүмкіндік туғызу.
Сілтеме:
Нұсқаулық, Қазақ тілі 9- сынып оқулығы «Арман-ПВ»2013 ж.
Оқушылар үшін оқу нәтижелері:
Топта, жұпта жұмыс жасай алады, диалог құрастыра алады. Оқушылардың сабаққа қатысуы, дайындығы тексеріледі.
Проблемалық жағдайлар мен күрделілік деңгейі артқан тапсырмаларды шешу кезінде дербес ойлана алуды дамытуға жағдай жасалынады.
Негізгі идеялар:
Оқушының өз бетімен ізденуін топтық жұмысқа бағыттау. Сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін арттыру.
Сабақта қолданылатын ресурстар:
Нақыл сөздер, суреттер, сызбалар, сергітуге арналған үнтаспа, тыныс белгілеріне арналған сөздерге демонстрациялық материал.
Оқыту әдістері:
Сын тұрғысынан ойлау.
Топтық жұмыс, диалогтік оқыту.
Интерактивті оқыту әдісі.
Оқыту үшін бағалау.
1.Жеке жұмыс
2.Топтық жұмыс
3.Жұптық жұмыс
4.Көшбасшылықты анықтайтын тренинг ойыны
Дерек көздері:
қосымша материалдар, ғаламтор.
Қолданылу аясы
Мәтіндерде,оқулықтарда қолданылады.
Негізгі қызметі
Айтылған ойды екі ұшты етпей дәл, түсінікті жеткізу.
Қосымша көмекші қызметі
Мәтінді оқығанда адам көңіліндегі жан дүние өзгерістері мен ым ишара, кідіріс арқылы берілетін құбылыстарды білдіреді.
(сұрақ, тапсырма, жағдаят)
Мұғалімнің
іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
Бағалау
Білу
1. Сабақ мақсатымен таныстыру.
Берілген ой-түйіндер:
1.Бар жақсылықтың басы-тіл.(М.Қашқари)
2.Шын сөз-бал, жалған сөз-жуа. (А,Йүгінеки)
3.Өткірдің жүзі,
Кестенің бізі,
Өрнегін сендей сала алмас.(Абай)
Оңашаланған айқындауыш сөздер.
Үтір айқындауыштың екі жағынан қойылады.
М:Сен, Қазыбек би, бұл елдің соты.
Осы елдің алға ұстары сен, Батыр Баян.
Жетондар арқылы бағалау
Түсіну
Жаңа сабақты түсіндіру Ой тудыру. Үтір қаратпа, қыстырма, одағай, төл сөздерге және біріңғай мүше мен айқындауыш мүшелерге байланысты қойылады.
Б Үтір қойылатын жағдайлар:
-біріңғай мүшелер жалғаулықсыз келгенде;
-да, де, әрі, я, яки, немесе, не, әлде жалғаулық шылаулары қайталанып келсе;
-мен, және шылаулары қайталанбайды, ал біріңғай мүшелердің арасында топтастырумәнін білдіру керек болғанда;
-да, де шылаулары етістіктен болған біріңғай баяндауыштардың арасында қайталанбай келсе.
М:Менің ғашығым бота көзді, қыр мұрынды раады
10 минут уақыт беріледі.
Постер құрады, өз сөздерімен қорғайды.
Балалар бір -бірінің жұмыстарына баға береді.1-5 баллды айтады.
Балалардың жауаптарын тыңдау.Қосымша сұрақтар беру.
Қолдану
Мәтінмен жұмыс
164-жаттығу мәтіннің тыныс белгілерін қойып шығыңдар.
Бірыңғай мүшенің белгісі:
-сұрағы ортақ;
-тұлғасы бір;
-қызметі бір;
-бір мүшемен байланысады;
өз ішінде салаласа байланысады;
-екі не одан да көп сөзден болғандықтан, ойды үстемелейді;
-санамалы дауыс ырғағымен оқылады.
Оңашаланған айқындауыштың белгісі:
-өзінің алдында тұрған сөздің мағынасын ашып, түсіндіріп тұрады;
-өзінің алдында тұрған сөзбен тұлғалас, сұрағы бір, бір мүшемен байланысады;-түсіндіру интонациясымен айтылады;
-мағыналық ерекшелігі, қызметі-дәлелдеу, түсіндіру.
Жетондар беру арқылы
Талдау
168-жаттығу. Адасқан тыныс белгілерін орнына қойыңдар
169-жаттығу Құрмалас сөйлемдердегі үтірдің қойылу мәнін түсіндіріңдер. Мәтіннің стилін анықтаңдар.
Сергіту сәті:
-Ал, балалар сергіту сәтін өткіземіз, әбден шаршаған боларсыздар.Орнымыздан тұрамыз, «Қызыл өрік»биін билейміз
Берілген сұрақтарға дұрыс жауаптарына тақтадағы бағалау парағына белгілер қойылады.
Синтез /Жинақтау/
а) Бүгінгі сабақта орындаған тапсырмаларды ой елегінен өткізіп, нақты ережеге сай кесте құру, ойларын жинақтап, түйін жасау.
Сабақты бекіту үшін топтастыру жұмысын жүргіземіз.
б
іріңғай
мүшелер арасына оңашаланған айқынд оңашаланған айқындауышты
қойылады ерекшелеуші таңба
ҮТІР
одағайды
айтушының ерекшелеуші одағайларды ерекшелеуші
көзқарасын білдіруші Қаратпа сөздерге таңба
таңба байланысты қойылады
Балалар Эдвард де Бонның «Ақылдың 6 қалпағы» әдісі арқылы Тыныс белгілерінің қасиеттерін айтып өтеді тақпақтар шығарады.
Жетондар арқылы бағалау.
Топтық бағалау.
Бағалау
Рефлексия «Сөйлемді аяқта»
-
Мен осы сабақта өзіме не алдым?
-
Сен өзіңді не үшін мадақтағың келеді?
-
Мұғалімді не үшін мадақтағың келеді?
Әр топтан бір - бір оқушы тұрып, рефлексияны оқып береді немесе мұғалімге тапсырады.
Әр түрлі түсті парақтарға жауаптарды жазу.