7


  • Учителю
  • Коцойты Арсен 'Гигойы куадзан'

Коцойты Арсен 'Гигойы куадзан'

Автор публикации:
Дата публикации:
Краткое описание:
предварительный просмотр материала

Гом урочы конспект 5 къласы

Урочы темӕ: « Ӕппӕлын - фыдбылызы хос».

( Коцойты Арсены радзырд «Гигойы куадзӕн» - гӕсгӕ)

Урочы нысантӕ:

  1. Ӕрдзурын радзырд «Гигойы куадзӕн» - ыл, равзарын йӕ сӕйраг хъуыды.

  2. Ахуыр кӕнын хи хатдзӕгтӕ кӕнын, хи хъуыдытӕ дзурын.

  3. Скъоладзауты ахуыр кӕнын адӕймаджы хорз миниуджытӕн аргъ кӕныныл; сӕ хъуыдыкӕнынад рӕзын кӕныныл.

Нырыккон технологитӕ урочы: проблемондзинад, къордты куыст, информацион технологитӕ.

УАА: миддуне хъӕздыг кӕнын, логикон, коммуникативон.

Урочы цыд

Ӏ. Бацӕттӕгӕнӕн рӕстӕг.

1. Ахуыргӕнӕг.

Уӕ бон хорз, сывӕллӕттӕ! Ӕхсызгон мын у уӕ уынд. Уӕдӕ сымах дӕр кӕрӕдзийӕн зӕгъут: «Мӕнӕн ӕхсызгон у дӕ уынд».

ӀӀ. (Мотивацион уавӕр)

(Фӕнӕгыл презентаци «Пасха» )

Ахуыргӕнӕг: Сывӕллӕттӕ, цы ауад уӕ цӕстытыл? Зӕгъут-ма, цы у Куадзӕн? Кӕд вӕййы уыцы бӕрӕгбон? Уӕ бинонтимӕ йӕ куыд фӕбӕрӕг кӕнут? Чи йӕ зоны, цӕмӕн ӕй бӕрӕг кӕнынц?

(Дзуӕппытӕм байхъусын)

Ахуыргӕнӕг: Уырыссагау ацы бӕрӕгбон хуыйны «Пасха». Ис ын ӕртӕ нысаниуӕджы: у дзуттаг адӕмы дины уалдзыгон бӕрӕгбон - Чырыстийы райгасы бон; «пасха» хонынц ацы бӕрӕгбонмӕ къӕдорцыхтӕй конд адджын хӕринаг, фыццӕгты йӕ арӕзтой цыппаркъуымон пирамидӕйы ӕнгӕс.

Ахуыргӕнӕг : Дарддӕр мын мӕ ныхас баххӕст кӕндзӕн Алан. Хӕдзармӕ лӕвӕрд ын уыдис бацӕттӕ кӕнын цыбыр хъусынгӕнинаг ацы бӕрӕгбоны тыххӕй.

Скъоладзауы раныхас:

Куадзӕн у куыд ирон, афтӕ ӕндӕр бирӕ адӕмты стыр бӕрӕгбон дӕр - Чырыстийы райгасы бон. Комбӕттӕны авд къуырийы адӕм Чырыстийы ком дардтой. «Куадзӕн уын ӕрхӕсдзӕн хӕдӕттӕ, хӕлӕфтӕ, къабатӕ, дзабыртӕ», - зӕрдӕтӕ ӕвӕрдтой бӕгънӕг сывӕллӕттӕн. Бӕрӕгбонмӕ фыхтой бӕгӕны, уагътой арахъ, ӕмбырд кодтой ӕйчытӕ. Ӕфснайдтой хӕдзӕрттӕ. Кӕстӕртӕн хуыдтой ног дарӕс. Фӕсивӕд ӕмӕ дзы хистӕртӕ дӕр уыдысты хайджын. Ӕрхӕццӕ - иу Куадзӕн. Алчидӕр-иу кодта ног дарӕс. Куадзӕны ӕрхаст лӕвӕрдтыл ӕнӕкӕрон цин кодтой сабитӕ. Боны срухсмӕ алчи уагъта йӕ ком, цин кодта бӕрӕгбоныл.

Куадзӕны фынгтӕм хастой алыхуызон хӕринӕгтӕ, нуазинӕгтӕ ӕмӕ ахуырст ӕйчытӕ. Къуыримӕ йӕ фынг ничи иста. Адӕм, стырӕй-чысылӕй, сӕ кармӕ гӕсгӕ къордтӕ-къордтӕй цыдысты алы хӕдзармӕ дӕр арфӕтӕ кӕнынмӕ. Кодтой Чырыстийы зарӕг. Кӕрӕдзийӕн дзырдтой: «Чырысти райгас» - «Ӕцӕг райгас». Ас адӕм-иу скуывтой, зарыдысты,. Ӕртыккаг бон, дыццӕджы, сылгоймӕгтӕ ӕмӕ нӕлгоймӕгтӕ ӕмбырд кодтой иумӕйаг куывдмӕ. Чындзытӕ, чызджытӕ ӕмӕ лӕппутӕ хӕдзӕрттӕй хастой ӕртыгай уӕливыхтӕ, бӕгӕны.

Ахуыргӕнӕг: Бузныг, тынг цымыдисаг раныхас бацӕттӕ кодтай.

-Цымӕ цӕмӕн райдыдтам куадзӕны кой кӕнын?

(Дзуӕппытӕм байхъусын)

Ахуыргӕнӕг: Раст хъуыды кӕнут. Абон нӕ ныхас уыдзӕн Коцойты А. уацмыс «Гигойы куадзӕн» -ыл. Урочы темӕ у ахӕм: « Ӕппӕлын - фыдбылы хос». Куыд ӕмбарут ацы ӕмбисонд?

(Дзуӕппытӕм байхъусын)

Ахуыргӕнӕг : Ацы ӕмбисонд цы бар дары Коцойты Арсены радзырдмӕ, уымӕй уӕ бафарсдзынӕн урочы кӕрон.

III. Ног ӕрмӕгыл куыст

Ахуыргӕнӕг: (Презентаци « Коцойты Арсен)

1. Коцойты Арсен райгуырд 1872 азы Джызӕлы хъӕуы. Йӕ фыд Бибо уыд мӕгуыр зӕхкусӕг. Лӕппу гыццылӕй рынчынтӕ кодта. 9-10-аздзыдӕй сӕ хъӕуы скъоламӕ бацыд ахуыр кӕнынмӕ. Арсен хорз ахуыр кодта, кӕд арӕх рынчынтӕ кодта, уӕддӕр. Сси ахуыргӕнӕг. Фӕкуыста Цӕгат ӕмӕ Хуссар Иры скъолаты. Абоны нӕ уочы райдайдзысты ахуыр кӕнын Коцойты Арсены радзырд «Гигойы куадзӕн».

2. Дзырдуатон-фразеологион куыст.

( Радзырды зынӕмбарӕн дзырдты нысаниуӕг бамбарын кӕнын скъоладзаутӕн).

Сауджын (священник, поп) - чырыстон аргъуаны кусӕг, службӕгӕнӕг.

Диакъон (дьякон) - чырыстон аргъуаны сауджыны ӕххуысгӕнӕг.

Аргъуыд - 1. крещение; венчание; 2. Крещенный - чырыстон дины ӕгъдӕуттӕй иу: чырыстон дины архъуыд райсӕг. Абайты Васойы дзырдуаты «аргъуан» ӕмӕ «аргъауын» иу бындурӕй равзӕрдысты, фӕлӕ чырыстон дин Ирыстоны куы стыхджын, уӕд йӕ мидис баст ӕрцыд аргъуаны ӕгъдӕуттимӕ. Дзырд «аргъуан» дӕр равзӕрд аргъуан-ӕй, ома, кӕм аргъауынц, уыцы бынат.

Сгуы (бедро, ляжка) - агъд, карчы сгуы; ӕргӕвст хуыйы цӕхджын агъд (окорок).

3. Аргъау аив каст кӕнын.

4. Йӕ мидис сын фӕрстытӕм гӕсгӕ равзарын.

Фӕрстытӕ радзырды мидис равзарынӕн:

1) Куыд цардысты Гигойы бинонтӕ?

2) Цӕмӕн сфӕнд кодта Гиго хъӕздыг бӕрӕгбон саразын?

3) Куыд зылдысты бинонтӕ хъыбылмӕ?

4) Цӕмӕн ӕмӕ кӕмӕн ӕппӕлыдысты Гиго ӕмӕ Пело сӕ хъыбылӕй?

5) Цӕмӕн ӕрбацыдысты Гигомӕ сауджын ӕмӕ диакъон?

6) Куыдӕй базыдтой Гигойы хъыбылы кой?

7) Раст кодтой Гиго ӕмӕ Пело, сӕ хъыбылӕй афтӕ тынг кӕй ӕппӕлыдысты? Куыд сӕ ис схонӕн?

8) Раздӕхӕм ма фӕстӕмӕ нӕ урочы темӕмӕ, цӕмӕн у ӕппӕлын фыдбылызы хос?

(Байхъусын дзуӕппытӕм)

-Сымах ӕхсӕн хиппӕлойтӕ нӕй?

Ахуыргӕнӕг. Иннӕ урочы бӕстондӕр равзардзысты радзырды идейон мидис, ратдзыстӕм характеристикӕтӕ радзырды архайджытӕн.

V. Рефлекси (ӕрмӕг куыд бамбӕрстой, уый сбӕрӕг кӕнын)

- Нӕ урочы нысан цавӕр уыди?

- Сӕххӕст ӕй кодтам? Дзуапп дӕтгӕйӕ пайда кӕнут ацы хъыдыйадтӕй:

- Урок мæ зæрдæмæ фæцыд, уымæн æмæ …

- Радзырд нӕ ахуыр кӕны…( Ахуыр кӕнын цардыл, цӕмӕй зонӕм, цы сты хорз ӕмӕ ӕвзӕр)

- Ӕцӕг адӕймаг хъуамӕ уа (ма уа)…


III. Хӕдзармӕ куыст.

1. Радзырды мидис текстмӕ хӕстӕг хи ныхӕстӕй дзурын.

2. Бацӕттӕ кӕнын ӕмбисӕндтӕ радзырды мидисмӕ.

3. Радзырды сюжетмӕ нывтӕ саразын.



 
 
X

Чтобы скачать данный файл, порекомендуйте его своим друзьям в любой соц. сети.

После этого кнопка ЗАГРУЗКИ станет активной!

Кнопки рекомендации:

загрузить материал