Учителю
5 Нче класс өчен татр әдәбиятыннан эш программасы (сәгатьләр саны атнага 2 сәгать, елга 68 сәгать)

5 Нче класс өчен татр әдәбиятыннан эш программасы (сәгатьләр саны атнага 2 сәгать, елга 68 сәгать)

Автор публикации: Ахметзянов Н.В.

Дата публикации: 02.10.2015

Краткое описание:

предварительный просмотр материала

Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы Башкарма комитеты мәгариф идарәсе

Муниципаль бюджет гомуми белем бирү учреждениесе "Кече Шилнә урта гомуми белем бирү мәктәбе"

Каралды

Педагогик киңәшмәнең 1нче санлы 28.08.2015 нче ел утырышында

Расланды

29.08. 2015 нче елның 114 номерлы боерыгы белән

гамәлгә кертелде

Мәктәп директоры

О.В.Черпакова

5 нче класс өчен татр әдәбиятыннан эш программасы

(сәгатьләр саны атнага 2 сәгать, елга 68 сәгать)

Төзүче: беренче квалификацион категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы Әхмәтҗанов Нәзир Вәзир улы

Каралды

МБ утырышы беркетмәсе

№1 27 август 2015ел

МБ җитәкчесе ________ Габитова С.С.

Килешенде

Директор урынбасары

Михайлова Г.Р.

2015-2016 нчы уку елы

Аңлатма язуы

1. "Россия Федерациясендә мәгариф турында" Федераль Законы, декабрь, 2012 ел.

2. "Мәгариф турында" Татарстан Республикасы Законы, 2013 ел.

3. "Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында" Татарстан Республикасы Законы

(2004 ел, 1 июль)

4. ТР Мәгариф һәм фән министрлыгының "Федераль дәүләт белем стандартлары нигезендә мәктәпләрдә татар телен һәм әдәбиятын укыту турында" 12138/13 номерлы (7.09.2013) хаты.

5. Төп гомуми һәм урта белем бирү мәктәпләре өчен рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту буенча үрнәк программа (5-9 нчы сыйныфлар) / Төзүче-авторлар - Р.З. Хәйдарова, К.С.Фәтхуллова, Г.М. Әхмәтҗанова. - Казан, Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы, 2013.

6. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан 2014 нче елда бастырылган 1-11 нче сыйныфларда коммуникатив технология нигезендә рус телле балаларга татар теле һәм әдәбият укыту программасы (авторлары Р.З. Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева).

Дәреслек: Ә.Р.Мотыйгуллина,Р.Г.Ханнанов, Л.К.Хисмәтова. Татар әдәбияты. Рус телендә төп гомуми белем бирү мәктәбенең 5 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар телен өйрәнүче укучылар өчен), 2 кисәктә. - Казан, "Мәгариф- Вакыт" нәшрияты, 2014.

Татар әдәбияты "Филология" белем бирү өлкәсенә керә.

Татар әдәбиятыннан 5 нче сыйныф укучылары өчен төзелгән программа дәүләт стандартларының федераль компонентына, гомуми белем бирү федераль дәүләт стандартларына нигезләнеп эшләнгән Ә.Р.Мотыйгуллина, Р.Г.Ханнанов, Л.К.Хисматова, Э.Х.Гыйзәтуллина, Г.Г.Мулласалихова тарафыннан язылган дәреслекләрдән (1 нче, 2 нче кисәк) укытуны күздә тота. Программа стандартның эчтәлеген җентекләп ачып бирә, стандарт таләп иткән күләмдә рус телле балаларга татар әдәбиятын укытуның гомуми юнәлешләрен билгели, предмет чаралары белән укучыларны тәрбияләү юлларын, аларның әдәби үсеш дәрәҗәсен билгели.

Күпмилләтле аудиториядә татар әдәбиятын укыту өчен төзелгән программа бербөтен документ булып тора, ул биш өлешне иңли: аңлатма язуы; укыту курсының эчтәлеге, укыту-тематик планы; укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр; курсның укыту-методик тәэмин ителеше өчен әдәбият исемлеге.

Әдәбият һәр яктан үскән, рухи яктан бай, әхлакый идеаллары һәм эстетик таләпләре булган камил шәхес тәрбияләү әһәмиятле урын алып тора. Урта белем бирү системасындагы татар әдәбияты курсы сәнгатьне тормыш белән бәйләп өйрәнүгә, эчтәлек белән форма берлеге, тарихилык, традиция һәм новаторлык, тарихи-культурологик мәгълүматларны аңлау, әхлакый-эстетик күзаллау булдыру, әдәбият теориясе һәм тарихы буенча төшенчәне үзләштерү, әдәби әсәрне бәяләү һәм күнекмәләрне формалаштыру, әдәби телнең сәнгатьлелек чараларын үзләштерү.

Федераль дәүләт стандартларына нигезләнеп төзелгән татар әдәбияты дәреслекләре барлык фәннәрне өйрәнү барышындагы фундаменталь төшкә (фундаментальное ядрога), универсаль уку гамәлләренә нигезләнә, укучыларның яшь һәм әдәби үсеш дәрәҗәсен исәпкә ала. Укыту һәм тәрбиянең гомуми нәтиҗәләре иҗтимагый, шәхси, танып-белү һәм коммуникатив үсешне тәэмин итеп, укучыларның белемнәрен, күнекмәләрен үстереп, дөньяны танып белүгә әзерләп, хезмәттәшлеккә, үзлегеннән белем алуга, камиллеккә омтылучы шәхес тәрбияләүгә барып тоташа. Аерым алганда, уку-укытуга системалы-гамәли якын килү нәтиҗәсендә, укучыларның иҗтимагый үсешенә (халыкның рухи кыйммәтләрен аңлаучы, үстерүче Россия гражданины тәрбияләү); шәхси үсешенә (үзлегеннән белем алырга, иҗади сәләте үскән, компетентлы, үзаңы үскән, үзенең гражданлык карашларын ачыктан-ачык белдерүгә сәләтле, үз-үзенә тәнкыйди карашта торган, тормыш авырлыкларын каршы торырлык шәхес тәрбияләү); танып белү эшчәнлеген үстерүгә (фәнни дөнья сурәтен аңлаучы, үзенең танып-белү һәм интеллектуаль эшчәнлеге белән идарә итә ала торган, уку, белем алу чараларын күзаллый торган, репрезентатив, символик, логик, иҗади фикерләү сәләте үскән, рефлексиягә сәләтле укучы тәрбияләү); коммуникатив үсешкә (аралашу компетенциясе үскән, тыңларга, диалогта, гомуми сөйләшүдә катнаша алырлык, туган телен, рус телен, чит телне камил белүенә) басым ясалды. Шул ук гамәлләрне тормышка ашыру барышында, яшүсмерләрнең яшь үзенчәлекләре дә игътибарга алынды.

Күпмилләтле мохиттә гомуми әдәби белем бирү барышында универсаль уку гамәлләре дүрт блокка бүлеп каралды. Алар арасында шәхси УУГ − тормышчан, шәхескә юнәлтелгән, һөнәри юнәлештә үз юлын табуга, кешенең эчке потенциалын рациональ файдалана белүенә бәйле блок. Регулятив уку гамәлләре шәхес тәрбияләүдә планлаштырырга өйрәтү, фаразлау, коррекция, бәяләү кебек якларны үзәккә ала. Танып белү гамәлен алгы планга чыгарган блокта логик, проблеманы кую һәм чишүгә юнәлтелгән, тамга-символик якны иңләгән гомумуку гамәлләренә игътибар ителә. Коммуникатив УУГ кешеләр язмышына битараф булмауны, кешеләргә ярдәмчеллек сыйфатларын тәрбияләүне, иҗтимагый компетентлыкны үз эченә ала.

Универсаль уку гамәлләрен рус телле балаларга татар әдәбиятын укыту барышында куллану нәтиҗәсендә, укучыларны мөстәкыйль эшләргә өйрәтү юнәлеше көчәйде (мәсәлән: өй эше бирү − берничә вариантта). Бу вакытта укытучы эшчәнлегендә идарә итү алымнары көчәя.

Шул рәвешле, федераль дәүләт стандартларына таянып татар әдәбиятын өйрәнүнең максаты да ачыкланды: туган халкының һәм җирле халыкның телен, мәдәниятен, әдәбиятын яхшы белгән, һәрьяктан камил, милли горурлык хисләре үскән шәхес (гражданин) тәрбияләү.

Әлеге максатны тормышка ашыру өчен, түбәндәге бурычлар билгеләнде:

− Татарстан төбәгендә яшәп, җирле халык белән аралашкан укучыларны төбәкнең әдәби-мәдәни байлыгы белән якыннан таныштыру;

− татар әдәбияты турындагы мәгълүматларны төрле халык фольклоры, әдәбияты, мәдәнияте, милли образлары белән чагыштырма-типологик аспектта бирү;

− татар халык авыз иҗаты турында тулы күзаллау булдыру, аны баланың үз туган халыкының рухи җәүһәрләре белән чагыштырырга күнектерү;

− татар әдипләре, мәдәният әһелләре турында күзаллау булдыру, аларны танырга, аңларга, башка халык сүз сәнгатен үстерүчеләр белән чагыштырма планда бәяләргә өйрәтү;

− татар, рус, Россиядә яшәүче башка халыклар, бөтендөнья әдәбияты белеме казанышларының уртак нигезен аңлау, аларны үстерү һәм киңәйтү.

Әлеге максат һәм бурычларга ирешү өчен, түбәндәге принциплар истә тотылырга тиеш. Рус телендә сөйләшүче балалар өчен татар әдәбиятының асылын төшендерү укытучының сүз сәнгате серләрен яхшы белүен, иҗади эшләү күнекмәләре булуын таләп итә. Мәктәп баласына сүз сәнгатенең серләрен ачуда эстетик принцип (укытучының матурлыкны күрә алуы һәм башкаларне да күрергә өйрәтә алуы), эзлеклелек (укучы алган белемнең тулыланып, баеп баруы), әдәбиятны сүз сәнгате буларак өйрәнү (татар телендә язылган әсәрләрдә әдәби образларны ачу үзенчәлекләре, татар теленең матурлыгын күрергә өйрәтү), күләме ягыннан кечкенә булган әсәрләргә шәхси мөнәсәбәт булдыру, ягъни психологик принцип (мәктәп баласының яшь үзенчәлекләрен, әдәби әзерлек дәрәҗәсен исәпкә алып эш итү) ярдәмгә килә. Аерым игътибар коммуникативлык принцибына бирелә. Бу принципның өстен чыгуы рус телендә сөйләшүче укучыларның әдәби әсәр аша татар теленең серләренә тирәнрәк төшенүләре, матур әдәбият әсәрен сорауларга нигезләнеп сөйли алуы, үз фикерләрен ачык әйтә алуы, әдәби әсәрнең аралашу чарасына әверелүе белән дә бәйле. Укучыларның әдәби әсәрне кабул итү һәм әдәби үсеш үзенчәлекләрен исәпкә алып, дифференциацияләү (аерым төркемнәргә аерып, бүлеп эшләү) һәм интеграцияләү (татар теле һәм рус әдәбияты дәресләрендә алынган теоретик белемнәрне һәм гамәли эш күнекмәләрен файдалану) дә үзәккә алына.

Төп мәктәп уку-укыту системасында 5 нче сыйныф әһәмиятле урын алып тора. Бу сыйныф балаларының яшь һәм әдәби үсеш үзенчәлекләрен исәпкә алып төзелгән УМК үз эченә дәреслекне, укучы өчен мөстәкыйль эш дәфтәрен, укытучылар өчен методик әсбапны ала.

Дәреслек ике кисәктән тора. Укучыларның белем-күнекмәләрен бәяләп бару өчен, һәр кисәк тә дүртәр модульгә бүлеп төзелгән. Һәр модуль бөтен кисәкнең өлешләрен хәтерләтә. Модульгә салынган мәгълүмат та, дәреслек үзе дә хронологик нигезгә корыла. Шул ук вакытта модульләр эчендә тематик-хронологик принцип та саклана.

Һәр модуль укучыларның әдәби үсеш дәрәҗәсен үстерүне дә, эрудициясен киңәйтүне дә, әдәбиятны сәнгатьнең башка төрләре белән бәйләп баруны да, теоретик төшенчәләрне үзләштерүне дә, сорау-биремнәрне үтәгәндә файдалана алуны да күздә тотып урнаштырылган. Дәреслектә модульләр арасындагы бәйләнешләр сорау-биремнәр һәм контроль тестлар аша гамәлгә куела. Шулай итеп, дәреслекне әдәби-теоетик төшенчәләр сүзлекчәсе, фразеологик сүзлекчә кебек белешмәләр төгәлләп куя.

Татар әдәбиятына уку программасы буенча 68 сәгать бирелә. Эш программасы белем бирү учреждениесенең гамәлдәге уку планы буенча атнага 2 сәгать исәбеннән төзелде.

5 нче класс укучыларының үзләштерү дәрәҗәсен тикшерү өчен татар әдәбиятыннан контроль монолог, диалог, яттан сөйләүләр, тестлар кулланыла.

Татар әдәбиятыннан эш программасы түбәндәге өлешләрдән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрдән, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән,көтелгән нәтиҗәләрне исәпкә алып төзелгән календарь-тематик планнан, укучыларның белем, осталык һәм күнекмәләрен бәяләү нормаларыннан, мәгълүмат һәм белем бирү чыганаклары исемлегеннән.

Дәреслеккә салынган әдәби әсәрләрнең нигезен "Үрнәк программа"да күрсәтелгән (төзүчеләре: Ф.Х.Җәүһәрова, К.С.Фәтхуллова) әдәби әсәрләр минимумы (7 әсәр) тәшкил итә. Алар түбәндәгеләр:

К. Насыйри, "Патша белән карт";

Г. Тукай, "Су анасы";

М. Җәлил, "Алтынчәч" (либреттодан өзек);

Ф. Кәрим, "Кыр казы";

Ф. Хөсни, "Чыбыркы" (хикәясеннән өзек);

М. Әгъләм, "Матурлык минем белән";

Н. Дәүли, "Бәхет кайда була?"

5 нче сыйныф укучыларының әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:

- әдәби әсәрләрне сүзләрен дөрес әйтеп йөгерек уку;

- авторның әйтергә теләгән фикерен аңлау, үз мөнәсәбәтен белдерү, өлешләргә бүлә һәм планын төзи белү;

- әдәби − теоретик төшенчәләрне рус әдәбият белеме белән тәңгәлләштерү;

- татар әдәбиятының дөнья культурасында тоткан урынын аңлау;

- авторларның тормыш юлы һәм иҗаты турында кыскача күзаллау;

- 8 − 10 татар, рус, чит ил язучысы, шагыйрьләре исемнәрен һәм алар язган әсәрләрне белү;

- 3 − 4 сәнгать әһеленең тормышы, иҗатын турында мәгълүматлы булу;

- Казан һәм Татарстан төбәгендәге мәдәният учаклары (музей, театр, концерт залы, һ. б.), балалар матбугаты турында белү;

- төрле халыкларның фольклор үрнәкләрен татар халык авыз иҗаты белән чагыштыру;

- төрле халыкларның киң таралган мифларыннан хәбәрдар булу, берничә мисал китерә белү;

- 5 мәкаль, 5 әйтемне русча эквивалентлары белән истә калдыру;

- мәкаль белән әйтем, миф белән әкият, халык җыры белән автор җыры арасындагы аерманы белү;

- төрле авторларның 2 − 3 шигырен яттан сөйли белү;

- сүзлекләр, энциклопедияләр, Интернет-ресурслардан файдаланып, үзенә кирәкле материалны табу;

- төрле темаларга проект эше яклау;

- әдәби әсәргә тормыш белән бәйләп, үз гамәлләренә бәя бирү.

Курс темаларының эчтәлеге

Эчтәлек

Сәгать саны

Борын-борын заманда...

Әкият яздым - укыгыз...

Хыял канатларында.

Белем баскычлары.

Балачак - хәтердә мәңге калачак...

Ватаным өчен.

Кояшлы ил - бәхет иле.

Кеше − табигать баласы.

Эш беткәч көләргә ярый.

Барысы:

Дәреслекнең 1 нче кисәге

Кереш.

Язучылар китапның кеше тормышындагы роле турында. Китап бер буынның икенчесенә васыяте. Китапның төзелеше (тышы, титул, форзац битләре, астөшермәләр, бүлек исемнәре); китапны төзүчеләр (авторлары, рәссамы, редакторлары, корректоры, җыючылары, нәшрияты). Татар әдәбияты дәреслеге һәм аның белән эшләү үзенчәлекләре.

I бүлек. Борын-борын заманда.

Халык авыз иҗаты.

Фольклор - халыкның коллектив иҗат җимеше. Анда халыкның теләк-омтылышының чагылышы. Фольклорның вариантлы булуы. Фольклор әсәрләрен башкаручылар (әкият сөйлә\челәр, чичәннәр һ.б.). Фольклор әсәрләренең төрләре, жанрлары. Балалар фольклоры (бишек җырлары, табышмаклар, тизәйткечләр һ.б.).

Әдәбият теориясе. Фольклор. Халык авыз иҗаты.

Татар халык әкиятләре. Халык прозасының бер төре буларак әкиятләр. Әкиятләрнең хайваннар турында, тылсымлы, тормыш-көнкүреш төрләре булуы. Әкиятләргә салынган мәгънә, аларның әкият төзәтүгә юнәлдерелгән булуы, фәлсәфәсе.

«Ак бүре» (татар халык әкияте). Әкияттә яхшылык белән явызлык көрәше. Әкияттә халык морале, тылсым элементлары. Ак бүренең төрки халыкларның тотемы булуы. Әкияттәге традицион образлар. Тылсымлы әкиятләрнең поэтикасы. Тылсымлы әкияттә фантастика.

Татар халык әкияте «Абзар ясаучы төлке», «Өч кыз», «Башмак», «Куркак юлдаш», рус халык әкиятләре «Төлке белән Алёнушка», башкорт халык әкияте «Карга ни өчен исемен әйтеп бетерми?» Төрле халык әкиятләрендәге уртак һәм аермалы яклар. Әкиятләрдә халыкның яшәү рәвеше, менталитеты чагылышы. Әкият геройлары, аларга хас сыйфатлар.

Әдәбият теориясе. Әкият. Әкият төрләре. Әкиятләрнең теле. Гипербола, литота. Әкият формулалары. Чагыштыру.

II бүлек. Әкият яздым укыгыз...

Халык әкиятләреннән үсеп чыккан автор әкиятләре турында мәгълүмат. Аларның уртак һәм аермалы яклары. Автор әкиятләрендә халык әкиятләренең мотивлары, образларының үстерелеше.

Каюм Насыйри. Тормыш юлы турында мәгълүмат.

«Патша белән карт» әкияте. Әкияттә ил белән идарә итүче образы. Халыкның бер вәкиле булган тапкыр карт образы, аның зирзклеге. Әкиятнең диалогка корылган булуы. «Күләгә» әкиятенә салынган мораль.

Габдулла Тукай. Әдип турында мәгълүмат.

«Су анасы» әкият-поэмасы. Әкият-поэмада кеше һәм табигать мөнәсәбәтләре. Су анасы мифик образы. Әсәрдә малай образының бирелеше, аңа салынган мәгънә. Г.Тукай әкиятләренә иллюстрацияләр авторы - Байназар Әлменов. Аның иҗаты, ачыш-табышлары.

Әдәбият теориясе. Әкият-поэма төшенчәсе.

Фәнис Яруллинның «Хәтерсез Күке» әкияте. Әкиятнең эчтәлеге. Күке образы. Авторның ачышы. Халык әкиятләре уртак яклары.

Владимир Дальның«Кар кызы» әкияте. Рус халык әкиятынең эчтәлеге.«Төлке белән Алёнушка» әкияте белән уртак яклары.

Ганс Христиан Андерсенның «Борчак өстендәге принцесса» әкияте. Әкиятләрдә төрле катлам халык вәкилләрен ачу үзенчәлеге. Әкияттә халык әкиятләренә хас үзенчәлекләр.

Туфан Миңнуллинның «Гафият турында әкият» әкият-пьесасы. Драматургиядә халык әкиятләренең мотивын куллану. Гафият исемле малай, әкиятче, мифик образлар, урман җәнлекләре образлары. Алар аша автор идеясенең ачылуы.

Әдәбият теориясе. Әкият-пьеса төшенчәсе.

«Әкият» курчак театры турында мәгълүмат. Театрлар тарихында курчак театрларының урыны, әһәмияте. Казандагы «Әкият» курчак театрының бинасы, репертуары, җитәкчелеге, режессёрлары, актёрлары.

III бүлек. Хыял канатларында.

Адлер Тимергалин «Сәер планетада». Адлер Тимергалин турында белешмә. Әсәрдәге вакыйгалар аша балаларда җаваплылык хисләре тәрбияләү. Әсәрдәге фантастик алымнар.

Теоретик төшенчә. Фантастика. Фантастик элементлар.

Рудольф Эрих Распе. «Сигез аяклы куян». Барон Мюнхгаузен маҗараларының бер өлешен өйрәнү. Әсәрдәге чындарлык белән фантастиканың нисбәте.

IV бүлек. Белем баскычлары.

Белемгә омтылу. «Мөхәммәдия» мәдрәсәсе турында мәгълүмат.Мәдрәсәнең 1882 нче елда Казанда ачылуы. Анда белем алучыларның шәкертләр дип аталуы.

Казанның Татар укытучылар мәктәбе турында мәгълүмат. Аның 1876 нчы елда ачылуы. Дүрт ел дәвамында белем алган укучыларның рус теле укытучысы булып китүе. Аларны Василй Радлов, Василий Богородицкий, Каюм Насыйри укытуы.

Казан университеты турында мәгълүмат. Аның 1804 нче елның 17 нче ноябрендә ачылуы. Анда Карл Фукс, Илья Березин, Николай Лобачевский эшләве. Анда белем алган атаклы кешеләр. Хәзер аның Казан (Идел буе) федераль университеты дип аталуы.

Гаяз Исхакыйның «Мөгаллим» пьесасы. Гаяз Исхакый турында мәгълүмат. «Мөгаллим» пьесасындагы Салих образы. Аңа салынган автор идеалы.

Дәрдемәннең «Кил, өйрән...» шигыре. Дәрдемәнд турында мәгълүмат.«Кил, өйрән...» шигыренә бәйләп телләр белүнең әһәмияте турында сөйләшү.

V бүлек. Балачак - хәтерләрдә мәнге калачак...

Габдулла Тукайның «Исемдә калганнар» әсәреннән өзек. Әсәрдә кечкенә Тукай образының бирелүе. Автобиографик әсәр герое белән Тукай арасында уртак һәм аермалы яклар. Кечкенә Габдулланың Хаҗиморат Казаковның «Бәләкәй Апуш» картинасында сурәтләнеше.

Рабит Батулланың «Тукай-Апуш» әсәрендә кечкенә Апушка хас сыйфатлар. Аның иптәшләреннән аермалы ягы - сәләтле булуы.

Габдулла Тукайның Кырлайдагы музее. Музей урнашкан төбәк. Андагы истәлекле экспонатлар.

Теоретик мәгълүмат. Мемориаль комплекс.

Ибраһим Газның «Илдус» әсәре. Малайның үз-үзен тотышы.Лагерьда Илдус белән бәйле вакыйга турында сөйләшү.

«Салават күпере» журналы. Аның тарихы һәм бүгенгесе турында мәгълүмат.

Дәреслекнең 2 нче кисәге

I бүлек. Ватаным өчен.

Гадел Кутуйның «Рөстәм маҗаралары» повестеннан «Әби әкияте», «Яз җиткәч», «Сихерле чәчәкләр», «Расад» бүлекләрен уку. Рөстәм образы турында сөйләшү. Малайга хас сыйфатларны табу. Хыял белән чынбарлык арасындагы аерманы табарга өйрәнү.

Муса Җәлилнең «Сагыну», «Соңгы җыр» шигырьләрен уку. Аларга салынган хисне аңлау. «Алтынчәч»либреттосыннан өзек өйрәнү. Либреттоның әкияткә һәм дастанга нигезләнеп язылган булуы. Аның төп каһарманнары: Тугзак ана, Җик, Алтынчәч. Нәҗип Җиһановның либреттога музыка язуы. Композиторның иҗаты.

Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет театры турында мәгълүмат.

Җырчы Мөнирә Булатова иҗаты. Ул башкарган арияләр. Язмышының опера сәнгате белән бәйле булуы.

Фатих Кәримнең «Кыр казы», «Ватаным өчен», «Сөйләр сүзләр бик күп алар...» шигырьләрен уку. Аларда Туган илне саклау, ярату хисләренең салынган булуы.

Лев Кассильнең «Мәңгелек хәтер». Мәскәү Кремле янындагы мәңгелек ут.1965 нче елда Мәскәүгә герой-шәһәр исеме бирелүе.

Фаил Шәфигуллинның «Сугышчан бурыч» хикәясе. Әсәрдә Нәбир исемле малайның үз-үзен тотышы. Малай кыйлган гамәлләр.

Шәүкәт Галиевның «Аталы-уллы солдатлар» балладасы. Илне басып алучыларга көрәштә халыкның фидәкарьлеге. Ил батырларына хөрмәт.

Теоретик төшенчә. Баллада.

II бүлек. Кояшлы ил - бәхет иле.

Нәби Дәүлинең «Бәхет кайда була?» «Мин җирдә калам»шигырьләрендә бәхет эзләү һәм табу кебек фәлсәфи мәсьәләнең чишелеше. Лирик герой өчен бәхетнең үзе яшәгән җирдә булуы.

Теоретик төшенчә.Шигырь. Ритм. Рифма.

Мәдинә Маликованың «Оҗмах балалары». Пьесада кешенең үз илендә, туганнары янында гына бәхетле була алуы.

Фатих Хөснинең «Чыбыркы» хикәясе. Автор турында белешмә. Хикәядә малайның үз эшләре өчен җавап бирүе. Авторның бала психологиясен ачу үзенчәлеге.

Теоретик төшенчә.Сюжет. Сюжет элементлары (экспозиция, төеноәнеш, вакыйгалар үстерелеше, кульминация, чишелеш)

Фоат Садриевның «Көнбагыш чәчәге» хикәясе. Яхшылыкның нәтиҗәсе яхшылык булуын аңлау.

Әхмәт Рәшитовның « Каяшлы ил - бәхет иле» шигыре. Туган ил кадерен белергә өйрәтү. Лирик геройның кичерешләрен ачу.

Мәгъсүм Хуҗинның «Туган көн» хикәясе. Олыларга игътибарлы булырга өйрәтү. Кешеләрнең күңелен күтәрү - зур бәхет булуын ачыклау.

III бүлек. Кеше - табигать баласы.

Равил Фәйзуллинның «Табигать кочагында» шигыре. Шигырьдә табигатьне саклау, аны ярату хисләре өстенлек итүен ачыклау.

Мөдәррис Әгъләмовның «Матурлык минем белән» шигыре, «Җир-ана, кояш һәм башкалар» балладасы. Матурлыкны табигатьтән эзләү мотивы. Табигатьнең кешеләргә мәрхәмәтле булуы, аны сакларга кирәклеген төшендерү.

Рәссам Иван Иванович Шишкин иҗаты. Аның Татарстан белән бәйле язмышы. Иҗаты.

Нури Арслановның «Ринат авылда» шигыре. Лирик геройның авыл табигате, мохите белән танышуы.

Гәбделхәй Сабитовның «Чәчәк нигә боекты?» хикәясе. Кызчыкның әнисенә ярдәм итүе, табигатьне яратуы. Борис Вайнерның «Искиткеч китап». Елның дүрт фасылы. Аларның һәрберсе үзенчә матур булуы.

IV бүлек. Эш беткәч көләргә ярый.

Ләбиб Леронның «Пирамида» хикәясе. Укучыларда белем алуга теләк тудыру. Укымыйча гына белемле булып булмавын ачыклау.

Теоретик төшенчә. Юмор.

Алмаз Гыймадиевның «Зөлфия + ... мин» хикәясе. Яшүсмерләрне беренче мәхәббәт хисләренең сурәтләнеше. Язуда гына түгел, тормышта да хаталар җибәрергә ярамавын ачыклау.

Шәүкәт Галиевның «Ул кем?» «Әлләкем», «Мәрзия мәсьәләсе» шигырьләре. Шагыйрьнең табышмак, юмористик -шигырьләрендә бала хисләренең ачылышы.

Ятлау өчен тәкъдим ителә торган әсәрләр:

Дәрдемәнд, "Кил, өйрән..."

Ф.Кәрим, "Сөйләр сүзләр бик күп алар..."

Р.Фәйзуллин, "Табигать кочагында"

Дәрестән тыш (өстәмә) уку өчен тәкъдим ителгән әсәрләр

(укытучы сайлавы буенча):

Башмак (татар халык әкияте)

Төлке белән Алёнушка (рус халык әкияте)

Карга ни өчен исемен әйтеп бетерми? (башкорт халык әкияте)

Куркак юлдаш (татар халык әкияте)

Каюм Насыйри"Күләгә"

Фәнис Яруллин. "Хәтерсез күке"

Владимир Даль. "Кар кызы"

Ганс Христиан Андерсен. "Борчак өстендәге принцесса"

Рудольф Эрих Распе. "Сигез аяклы куян"

Рабит Батулла "Тукай-Апуш".

Ибраһим Гази"Илдус".

Мөнирә Булатова.

Фатих Кәрим. "Ватаным өчен".

Лев Кассиль"Мәңгелек хәтер".

Фаил Шәфигуллин "Сугышчан бурыч".

Шәүкәт Галиев

Мәдинә Маликова "Оҗмах балалары".

Фоат Садриев "Көнбагыш чәчәге"

Әхмәт Рәшитов"Кояшлы ил - бәхет иле"

Туган көн. Мәгъсүм Хуҗин"Туган көн".

Нури Арсланов"Ринат авылда"

Габделхәй Сабитов"Чәчәк нигә боекты?"

Борис Вайнер"Искиткеч китап"

Шәүкәт Галиев" Мәрзия мәсьәләсе"

Татар теле һәм әдәбияты укытучысы Әхмәтҗанов Нәзир Вәзир улының татар әдәбиятыннан 2015-2016нчы уку елына

Календарь-тематик планы

Эш программасы Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан расланган федераль дәүләт стандартына туры китереп төзелгән үрнәк программа буенча эшләнде (ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы, төзүче-авторлары: Р.З.Хәйдәрова, К.С.Фәтхуллова, Г.М.Әхмәтҗанова, Казан, 2013 ел).

Предмет

Сыйныф

Барлык сәгатьләр саны

Атнага сәгатьләр саны

Контроль

диалог/ монолог

Сочине

ние

Тест

Арадаш

аттестация

Шигырь

ятлау

Дәреслекнең авторы, елы

Татар әдәбияты

4 / 4

Ә.Р.Мотыйгуллина,Р.Г.Ханнанов, Л.К.Хисмәтова. Татар әдәбияты. Рус телендә төп гомуми белем бирү мәктәбенең 7 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар телен өйрәнүче укучылар өчен), 2 кисәктә. - Казан, "Мәгариф- Вакыт" нәшрияты, 2014.

2015-2016 нчы уку елына методик темалар

Район темасы

Мәктәп темасы

Укытучының темасы

"Яңа федераль дәүләт белем бирү стандартларына күчү шартларында, татар теле һәм әдәбиятын укытуда сыйфатлы белем бирү"

"Яңа федераль дәүләт белем бирү стандартларына күчү чорында укучыларның һәм укытучыларның иҗади эшчәнлеген үстерү"

Татар теле һәм әдәбияты дәресләрендә укучыларда танып-белүне,мөстәкыйльлекне үстерү.

5 нче сыйныф өчен календарь-тематик план

Дә-

рес

№

Дәрес темасы

Дә-

рес

саны

Үткәрү вакыты

Төп эчтәлек

Көтелгән нәтиҗә

Укучыларның эшчәнлеге төрләре

Кален-дарь

Фактик

метапредмет

предмет

шәхси

I чирек - 18 сәгать

Борын - борын заманда- 8 сәгать

Акыллы сүзгә ни җитә!

02.09

Халык авыз иҗатына гомуми күзаллау булдыру.

Халык авыз иҗатын тарих белән бәйләп өйрәнү.

Халык авыз иҗатына гомуми күзаллау ясау.

Укучыларда үткәнебезгә, тарихыбызга карата игътибар тәрбияләү.

«Халык авыз иҗаты» схемасы белән эш, дәреслектә, эш дәфтәрендә биремнәр, рус халык авыз иҗаты белән чагыштырып, мисаллар китерү.

Белмәгәнгә - әкият, белгәнгә - чын.

03.09

Халык авыз иҗатына гомуми күзаллау булдыру, әкият турында белем бирү.

Татар һәм рус әкиятләрен чагыштырып өйрәнү.

Халык авыз иҗатына гомуми күзаллау ясау, әкият турында белем алу.

Укучыларда үткәнебезгә, тарихыбызга карата игътибар тәрбияләү.

«Әкиятләр» схемасы белән эш, дәреслек, эш дәфтәрендә биремнәр эшләү, чылбыр буенча уку, чылбыр буенча сөйләү

Яхшылыкка каршы яхшылык.

09.09

«Ак бүре» әкияте белән танышу.

Укыган буенча кирәкле мәгълүматны аерып ала белү.

«Ак бүре» әкиятен укып үзләштерү, аның кайсы төргә керүен билгеләү.

Балаларда табигатькә карата сакчыл караш тәрбияләү.

Әкиятне укып чыгу һәм терәк сораулар буенча анализлау.

«Ак бүре" әкияте. БСҮ Монолог

№1

10.09

"Ак бүре" әкиятен уку

Әкиятнянең төп фикерен табып, бәя бирү ысулларын формалаштыру

Үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен ныгыту, яхшылык эшләргә өндәү.

Әкият буенча белемнәрнегомумиләштереп, нәтиҗәләр чыгару.

«Абзар ясаучы Төлке» татар халык әкияте.

16.09

«Абзар ясаучы Төлке» татар халык әкиятен өйрәнү.

Уңай һәм тискәре сыйфатларны билгели алу, чагыштырып нәтиҗә ясый белү.

«Абзар ясаучы Төлке» татар халык әкиятенең эчтәлеген үзләштерү.

Балаларда намуслылык, гаделлек сыйфатларына карата хөрмәт тәрбияләү.

Әкияттәге уңай һәм тискәре образларны табу, аларга хас сыйфатларны билгели белү.

Ана дигән хәзинә.

17.09

«Өч кыз» татар халык әкиятен өйрәнү.

Кирәкле мәгълүматны аерып алып, чагыштырып нәтиҗә ясый белү.

«Өч кыз» татар халык әкиятен өйрәнү, эчтәлеген үзләштерү, кызларга сыйфатнамә бирү.

Балаларда ата-анага, олыларга карата хөрмәт тәрбияләү.

Дәреслектә, эш дәфтәрендә биремнәр эшләп, әкиятнең эчтәлегенә төшенү,

геройларга бәяләмә бирү.

Класстан тыш уку. "Башмак " һәм "Куркак юлдаш" әкиятләре.

23.09

"Башмак " һәм "Куркак юлдаш" әкиятләрен уку

Укучыларның аңлап укуларына ирешү

Әкиятләрне анализлау

Дусларга карата хөрмәт хисләре тәрбияләү, авыр чакта дусларга ярдәм кулы сузарга кирәклегенә төшендерү

Әкиятләр буенча эшләнгән мультфильмнар карау

Кабатлау дәресе.

"Борын-борын заманда..." бүлеге буенча контроль эш. Тест№1

30.09

Халык әкиятләрен гомумиләштереп кабатлау, аларның төрләргә бүленешен

искә төшерү.

Халык иҗатының бай мирасын өйрәнү, әхлак һәм эстетик тәрбия бирү.

Әкият жанрын кабатлау, аның төрләргә бүленешенең принципларын истә калдыру.

Укучыларда әкиятләргә мәхәббәт тәрбияләү, сөйләм культурасын үстерү.

Бәйләнешле сөйләм

телен үстерү, белемнәрне тикшерү.

Әкият яздым - укыгыз-5 сәгать

Яшәгән, ди,

булган, ди... «Патша белән карт» әкияте.

01.10

К.Насыйри-ның тормыш юлы һәм иҗаты ту-

рында белемнәрне үзләштерү, «автор әкияте», «әдәби герой» төшенчәләрен

аңлату.

Билгелекүрсәтмәнигезендәэшлибелү, нәтиҗәясау.

Язучыныңтормышюлыһәмиҗатытурындабелешмәбирү, «Патшабеләнкарт» әкиятенөйрәнү;

«авторәкияте», «әдәбигерой» төшенчәләренаңлату.

Балалардакешелек-лелек, намуслылык, гаделлексыйфатларынакаратахөрмәттәрбияләү.

Әңгәмә, сәнгатьлеуку. Бирелгәнбилгеләмәләргәнигезләнеп, нәтиҗәясау. Үз фикереңне әйтә белергә өйрәнү.

Г.Тукайның тормыш

юлы һәм иҗаты.

07.10

Г.Тукайның тормыш

юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү, «Су анасы» әкиятен өйрәнү

Рус әдәбияты белән чагыштырып, мифик образлар сурәтләнгән әсәрләрне анализлау.

Г.Тукайның тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү,

«Су анасы» әкиятен өйрәнү;

«шигъри әсәр», «әкият-поэма» төшенчәләрен аңлату.

Укучыларга, әсәрдән чыгып, кеше әйберен сораусыз алырга ярамаганлыкны аңлату.

Әкиятне уку, дәреслек, эш дәфтәрендә биремнәр эшләү, әкият-поэмада әкияткә хас

сыйфатларны табу.

Б.Әлменов. «Су анасы» картинасы. БСҮ Диалог

№1

08.10

Рәссам Б.Әлменов-ның тормыш юлы һәм иҗаты турында дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу.

Укучыларда рәсем сәнгате аша эстетик зәвык тәрбияләү.

Рәссам Б.Әлменовның тормыш юлы һәм иҗаты белән дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу; рәсем сәнгате турында сөйләү.

Балаларда табигатьнең матурлыгына соклану, рәсем сәнгатенә карата кызыксыну уяту.

Рәсемне аңлау, төп детальләргә игътибар итеп, аның эчтәлеген сөйләтү, нәтиҗә ясау.

Т.Миңнул-линның тормыш юлы һәм иҗаты. «Гафият турында әкият".

14.10

Т.Миңнул-линның тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү.

Укучыларда театр сәнгате аша әкиятләр укуга кызыксыну уяту.

Язучының тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү, «Гафият турында әкият» әсәрен өйрәнү, «әкият-пьеса», «драма әсәре» төшенчәсен аңлату.

Балаларда үз-үзләренә карата җаваплылык, олыларны хөрмәт итү хисе тәрбияләү.

Әкият-пьесаны сәнгатьле итеп уку, аңлаганны сораулар ярдәмендә тикшерү, анализлау.

Әкияттә кунакта.

15.10

«Әкият» курчак театры белән дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу.

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү.

"Әкият» курчак театры турында белемнәрне киңәйтү

Балаларда театр сәнгатенә карата кызыксыну, ихтирам уяту.

Яңа материал белән танышу, укытучының кереш сүзе, укылган текст буенча фикер алышу.

Хыял канатларында- 4 сәгать

Әкият тә түгел, чын да түгел...

21.10

А.Тимергалин-

ның тормыш

юлы һәм иҗаты белән танышу.

А.Тимергалин-ның тормыш юлы һәм иҗаты белән танышу.

Төп фикерне аера белү, план буенча эчтәлеген сөйли белү.

А.Тимергалинның "Сәер планетада» әсәре. БСҮ

Монолог

№2

22.10

«Сәер планетада» әсәрен уку, эчтәлекне үзләштерү; укучыларда

космос, галәм,

космик корабльләр белән кызыксынуга омтылыш уяту.

Укучыларда галәмне өйрәнүгә, астрономия фәненә кызыксыну уяту

«Сәер планетада» әсәрен уку, эчтәлекне үзләштерү.

Әсәрдәге вакыйгалар аша балаларда җаваплылык хисләре тәрбияләү.

Сораулар буенча төп фикерне табу, нәтиҗә ясау.

Кабатлау дәресе.

"Хыял дөньясын-

да" бүлеге буенча контроль эш. Тест №2

28.10

Әкият һәм

фантастика темаларын гомумиләш-

тереп кабат-

лау, әкият

белән фан-

тастиканы

аера белү күнекмәләре

булдыру.

Укыганны гомумиләш-терә, нәтиҗә ясый, иң

мөһим мәгълүматны аерып ала

белү.

Әкият жанрын фантас-тикадан аеру күнекмәләрен булдыру.

Укучыларда әкиятләргә мәхәббәт тәрбияләү, сөйләм культурасын үстерү.

Сайлап алып уку, укыганны анализлый белү, үз фикереңне тексттан дәлилләр табып исбатларга өйрәнү, белемнәрне тикшерү.

Әкиятләр укыйм Проект

29.10

Укучылар-

ның бәйләнешле сөйләм телен үстерү. Әкият һәм фантастика темаларын гомумиләш-

тереп кабат-

лау.

Үз куллары белән китапчык ясау, команда белән эшләү күнекмәләрен булдыру.

Әкият жанрын фантас-тикадан аеру күнекмәләрен булдыру.

Укучыларда хезмәткә мәхәббәт, үз эшең белән горурлану хисләрен үстерү, дөрес бәяләү күнекмәләре булдыру

Укучылар үзләре уйлап язган яки башка авторларныкы булган, тәрҗемә иткән әкият һәм фантастик әсәрләрне китапчык итеп, рәсемнәр белән бизәп, сыйныфташларына тәкъдим итәләр.

Белем баскычлары-7 сәгать

Белем -

бәхет ачкычы.

БСҮ

Диалог

№2

11.11

«Белемгә омтылу» белешмәсен уку

Татар әдәбиятының үсешен тарих белән бәйләп өйрәнү.

«Мәгърифәт-челек хәрәкәте» төшенчәсен аңлату.

Балаларда белемгә омтылыш тәрбияләү.

Уку, эчтәлеге буенча фикер алышу, мәкальләр уку, рәсемнәр күзәтү. Төрле биремнәр эшләү.

II чирек - 14 сәгать

Белем

укудан

башлана.

12.11

Белем алу, укымышлылык турында фикер алышу, белемгә омтылыш тәрбияләү.

Укыган

текстны аңлап, тарихи күзәтү ясый белү.

«Мөхәммәдия» мәдрәсәсе турында уку.

Балаларда белемгә омтылыш тәрбияләү.

Китаптагы текст белән танышу, уку, укытучының истәлекләр белән таныштыруы.

Укытучылар мәктәбе.

18.11

Казанның Татар укытучылар мәктәбе турында уку.

Укучыларда белем алуга, укымышлы булуга кызыксыну уяту.

Татар халкының белемле булуы турында сөйләшү.

Балаларда белемгә омтылыш, укытучы һөнәренә ихтирам тәрбияләү.

Тема буенча укытучының кереш сүзе, текстны укып, әңгәмә оештыру.

Казан университеты.

19.11

Казан университеты турында уку; укымышлылык турында фикер алышу.

Казан университеты тарихы белән таныштыру.

Татар халкының белемле булуы турында сөйләшү.

Балаларда белемгә омтылыш тәрбияләү.

Текст җөмләләрен кыс-картып әйтү, анализ ясау.

Галим кеше хөрмәткә лаек!

25.11

Г.Исхакый-ның «Мөгал-лим» әсәрен

уку, эчтәлек-

не үзләштерү; укучыларда белемгә омтылыш уяту.

Укыган әсәрне бүгенге көн, көндәлек тормыш белән бәйләнештә күзаллый белү.

Г.Исхакыйның «Мөгаллим» әсәрен уку, эчтәлекне үзләштерү.

Балаларда укытучы хезмәтенә ихтирам тәрбияләү.

Әсәрне аңлату, сөйләү, әңгәмә, сорау кую, нәтиҗәләр чыгару.

Кил, өйрән…

Шигырь ятлау

№1

26.11

Дәрдемәнднең тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү.

Шигъри әсәрне җиңел истә калдыру ысулларын белү.

«Кил, өйрән…» шигырен өйрәнү.

Укучыларда телләр өйрәнүгә кызыксыну тудыру.

Текстның эчтәлеген аңлап, үз фикереңне әйтә белү.

Кабатлау дәресе."Белем баскычлары"бүлеге буенча контроль эш. Тест№3

02.12

Мәгърифәтче-лек чоры әдәбиятын кабатлау.

Укыганны гомумиләш-

терә, нәтиҗә ясый, иң

мөһим мәгъ-лүматны аерып ала белү.

Мәгърифәтче-лек чоры һәм әдәбияты белән танышуны гомумиләште-

реп кабатлау.

Балаларда белемгә омтылыш тәрбияләү.

Сайлап алып уку, укыганны анализлый белү.

Балачак - хәтерләрдә мәнге калачак- 9 сәгать

Г.Тукайның

«Исемдә кал-

ганнар» әсәре

03.12

Г.Тукайның

«Исемдә кал-

ганнар» авто-

биографик

әсәре аша

укучыларны

аның балача-

гы белән

таныштыру.

Шагыйрьнең авыр тормышта үсүен укучыларга аңлату.

Төрле характердагы сорауларга җавап бирә белү

Укучыларда әти-әниләргә карата

ихтирам тәрбияләү.

Әңгәмә, сөйләү, образларга бәяләмә, сүзлек эше, анализ, биремнәр эшләү.

Г.Тукайның

«Исемдә кал-

ганнар» әсәре өстендә эш.

09.12

Укучыларны бөек шагыйрьнең әсәрләре белән таныштыру

Тема буенча сөйләм үрнәкләрен кулланып, хикәянең эчтәлеген сөйләү

Хикәянең эчтәлеген аңлап, фикереңне әйтә белү

Хикәянең төп фикерен табып, бәя бирү ысулларын формалаштыру

Уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү. Сәнгатьле уку

Г.Тукайның

«Исемдә кал-

ганнар» әсәрен анализлау.

10.12

«Исемдә кал-

ганнар» әсәрен анализлау

Үткән материал буенча белемнәрне тикшерү.

Үзеңнең фикереңне формалаштырып әйтә белүне камилләштерү.

Тема буенча сөйләм үрнәкләрен кулланып, хикәянең эчтәлеген сөйләү.

Үз фикереңне әйтә белүне формалаштыру

Класстан тыш уку. Рабит Батулла "Тукай-Апуш".

16.12

Рабит Батулла "Тукай-Апуш" әсәрен уку.

Әдәби әйтелеш нормаларын саклап, дөрес, сәнгатьле итеп уку.

Лексиканы сөйләм телендә куллану.

Укучыларның сәнгатьле уку күнекмәләрен үстерү

Г.Тукай иҗатына багышланган видеофильм карау

Бөек Тукай һәм Бәләкәй Апуш.

17.12

Рәссам

Х.Казаков-

ның тормыш юлы һәм иҗаты белән танышу

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү.

Рәсем сәнгате турында сөйләү.

Балаларда Г.Тукайның балачагына, рәсем сәнгатенә карата кызыксыну уяту.

Рәсемне аңлау, төп детальләргә игътибар итеп, аның эчтәлеген сөйләтү, нәтиҗә ясау.

Музейларда - хәтер. БСҮ

Монолог

№3

23.12

Габдулла Тукайның Кырлайдагы музее белән дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу.

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү.

Габдулла Тукайның Кырлайдагы музее белән дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу.

Балаларда Г.Тукай белән бәйле истәлекләргә карата кызыксыну, ихтирам уяту.

Тукай музее белән танышу. Видео, презентацияләр карау.

Кабатлау дәресе. "Ямьле

балачак".бүлеген гомумиләштереп кабатлау. Контроль эш. Тест

№4

24.12

Укыганнарны гомумиләш-

тереп кабат-

лау, белем-

нәрне тикше-

рү.

Укыганны гомумиләш-

терә, нәтиҗә ясый, иң

мөһим мәгъ-

лүматны

аерып ала белү.

Укыганнарны гомумиләш-

тереп кабатлау.

Балаларда һәр мизгелнең кадерен белеп яшәүне тәрбияләү.

Укыганнарны искә төшереп, гомумиләштереп кабатлау. Тексттан мисаллар китереп, теорияне искә төшерү. Белемнәрне тикшерү.

«Салават

күпере» журналы.

13.01

«Салават күпере» журналы турында дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү.

«Салават күпере» журналы белән дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу.

Балаларда «Салават күпере» журналына карата кызыксыну уяту.

Хикәя төзү, диалогик сөйләм күнекмәләрен үстерү.

IIIчирек - 20 сәгать

Проект-дәрес

«Салават күпере - дуслык күпере». Проект

14.01

Укучылар «Салават күпере» журналы белән танышып, аның турында сөйләргә өйрәнәләр. Үз эшеңне тәкъдим итү күнекмәлә-рен булдыру.

Командада эшләргә, проект эше башкарырга өйрәнү.

«Салават күпере» журналы белән таныштыру, сөйләм телен үстерү.

Татар телен өйрәнүгә кызыксыну булдыру, үзара сөйләшеп, күмәк эшләргә өйрәтү.

Командалап эшләү, рубрикаларны укып, фикер алышу, булган материалдан кирәклесен сайлап алып эшкәртү, эшне аудиториягә тәкъдим итү.

Ватаным өчен- 14сәгать

«Әгәр мин тылсымчы булсам...»

20.01

Гадел Кутуй-ның тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү.

Язучының тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү.

Сәнгатьле укуны камилләштерү. Уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү

3535

Гадел Кутуйның «Рөстәм маҗара-

лары" әсәре. БСҮ

Диалог

№3

21.01

«Рөстәм маҗара-

лары» әсәрен өйрәнү.

Укучыларга әсәрнең фантастик маҗара стилендә бирелешен аңлату.

Лексиканы сөйләм телендә куллану, сорауларга дөрес җавап бирү.

Укучыларны тормышта уяу булырга, әти-әни сүзен тыңларга, олыларны хөрмәт итәргә өйрәтү.

"Рөстәм маҗаралары" әсәренең "Сихерле чәчәкләр" өзеге.

27.01

«Чагыштыру» төшенчәсен аңлату.

Хикәядәге лексика белән танышу

Сәнгатьле уку күнекмәсе. Терәк сүзләрне кулланып текстның эчтәлеген сөйләү.

Әсәрнең төп фикерен табып, бәя бирү ысул -ларын формалаштыру

Өйрәнелгән лексиканы кулланып, үз фикереңне әйтә белүне камилләштерү

"Рөстәм маҗаралары" әсәренең "Расад" өзеге.

28.01

Әсәрнең "Расад" өзеге

Образларга характеристика бирү

Хикәянең мәгънәсенә төшендерү

Тема буенча сөйләм үрнәкләрен кулланып, хикәянең эчтәлеген сөйләү.

Сәнгатьле укуны камилләштерү. Уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү

Мин сине шундый сагындым...

03.02

Муса Җәлилнең тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү, «Сагыну» шигырен өйрәнү, язучының патриот шагыйрь икәнлеген, каһарман сугышчы булуын аңлату.

Балаларга язучының патриот шагыйрь икәнлеген, каһарман сугышчы булуын аңлату.

Муса Җәлилнең

«Сагыну»

шигырен өйрәнү, язучының патриот шагыйрь икәнлеген, каһарман сугышчы булуын аңлату.

Балаларда азатлык өчен көрәшүче сугышчыларга карата ихтирам тәрбияләү.

Язучы иҗаты белән танышу, әсәрне укып, укытучы җитәкчелегендә бергәләп анализлау, нәтиҗә ясау.

Гомере аның моңлы бер җыр иде...

04.02

Герой-шагыйрь Муса Җәлилнең

тормыш юлы һәм иҗаты буенча белемнәрне ныгыту, «Соңгы җыр» шигырен өйрәнү, сугышчылар-

ның батырлыгына ихтирам, фашизм-

га карата тарих аша нәфрәт хисе тәрбияләү.

Сугышчыларның батырлыгына ихтирам, фашизмга

карата нәфрәт хисе тәрбияләү.

Герой-шагыйрь Муса Җәлилнең тормыш юлы һәм иҗаты буенча белемнәрне ныгыту, «Соңгы җыр» шигырен өйрәнү.

Балаларга язучының үлем куркынычы астында да туган илгә, халкыбызга тугрылык саклап калган шагыйрь икәнлеген аңлату.

Шигырьне уку, сорау-биремнәргә җавап эзләү.

М.Җәлилнең «Алтын-

чәч» әсәре.

10.02

Муса Җәлилнең «Алтынчәч» әсәрен өйрәнү.

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү; М.Җәлилнең татар театр сәнгатен үстерүдәге эшчәнлеген аңлату.

Муса Җәлилнең «Алтынчәч» әсәрен өйрәнү.

Укучыларда татар халкының тарихына карата кызыксыну уяту.

Эчтәлек белән танышу, әсәрнең төп фикерен аңлату.

М.Җәлилнең «Алтын-

чәч» әсәре өстендә эш.

11.02

«опера», «либретто» төшенчәләрен аңлату, балаларда татар халкының тарихына карата кызыксыну уяту.

Тема буенча сөйләм үрнәкләрен кулланып, хикәянең эчтәлеген сөйләү.

Үзеңнең фикереңне формалаштырып әйтә белүне камилләштерү.

Тема буенча сөйләм үрнәкләрен кулланып, хикәянең эчтәлеген сөйләү.

Эш дәфтәрендә биремнәр эшләү, чылбыр буенча уку.

Опера ничек туа? Н.Җиһановның "Алтын чәч" операсы.

17.02

Композитор Нәҗип Җиһановның тормыш юлы һәм иҗаты турында дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу.

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү.

Балаларда татар музыкасына карата кызыксыну уяту.

Тема белән кызыксынып, уйны ачык итеп әйтү.

Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет теат-ры. БСҮ

Диалог

№4

18.02

Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет театры турында дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу.

Театр, балет, опера сәнгате белән әдәбиятны бәйләп өйрәнү.

Балаларда татар музыкасына карата кызыксыну, ихтирам уяту.

Эчтәлек белән танышу, әсәрнең төп фикерен аңлату, эш дәфтәрендә биремнәр, чылбыр буенча уку, диалогик сөйләм үстерү.

Кыр казы.

24.02

Фатих Кәримнең тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү, Фатих Кәримнең «Кыр казы» шигыре

Сугыш кырларында илебезнең азатлыгы өчен кан коелуның мәгънәсен укучыларга аңлату.

Фатих Кәримнең тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү

Укучыларда азатлык өчен көрәшкән сугышчыларга карата ихтирам тәрбияләү.

Сәнгатьле уку, дәреслек, эш дәфтәрендә биремнәр аша лирик әсәрне анализлау.

Сөйләр сүзләр бик күп алар... Шигырь ятлау

№2

25.02

Фатих Кәрим иҗатын өйрәнүне дәвам итү.

Шигъри әсәрне җиңел истә калдыру ысулларын өйрәнү.

«Сөйләр сүзләр бик күп алар» шигырен сәнгатьле итеп уку.

Укучыларда азатлык өчен көрәшкән сугышчыларгаихтирам тәрбияләү.

Сәнгатьле уку өстендә эшләү, әңгәмә, сорауларга җавап бирү.

Аталы-уллы солдатлар.

02.03

Ш.Галиевнең тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү, шагыйрьнең

Укыганны гомумиләш-

терә, нәтиҗә ясый, иң

мөһим мәгълүматны

аерып ала

белү.

Ш.Галиевнең тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү, шагыйрьнең «Аталы-уллы солдатлар» балладасын өйрәнү; «баллада» төшенчәсен аңлау.

Укучыларда илебез халкының фашистларга каршы гомерләрен дә кызганмыйча көрәш алып барулары турында фикер алышу, ветераннарга багышланган истәлекләргә сакчыл караш тәрбияләү.

Уку, рәсемнәр буенча әсәрнең эчтәлеген сөйләү, фикерне ачу.

Кабатлау дәресе."Ватаным өчен" бүлеге буенча контроль эш.

Тест

№5

03.03

Бу бүлектә өйрәнелгән материалны гомумиләш-тереп кабатлау, белемнәрне тикшерү.

Укыганны гомумиләш-

терә, нәтиҗә ясый, иң мө-

һим мәгълү-

матны аерып

ала белү.

Укыганнарны гомумиләш-

тереп кабатлау.

Укучылар белән тынычлык өчен көрәш алып баручылар турында фикер алышу

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү, нәтиҗәләр чыгару, анализ ясау, белемнәрне тикшерү.

Кояшлы ил - бәхет иле- 10 сәгать

Дәрес-проект

«Беркем дә, бернәрсә дә онытыл-мый...» Проект

09.03

Сугыш елларының әдәбиятта сурәтләнүен аңлау, аны бүгенге күзлектән тасвирлау.

Команда белән эшләү күнекмәләрен

булдыру.

Әдәбиятта сугыш сурәтләнешен бәяләү.

Укучыларда көрәшчеләргә ихтирам, үз эшең белән горурлану хисләрен үстерү, дөрес бәяләү күнекмәләре булдыру.

Командалап эшләү, китапчыклар, буклетлар яки плакатлар ясау, аларны тәкъдим итү.

Нәби Дәүлинең тормыш юлы һәм иҗаты.

10.03

Нәби Дәүлинең тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү.

Укучыларга хезмәтнең, тырышлык-

ның бәхет чыганагы икәнлеген аңлату.

Шагыйрь Нәби Дәүлинең тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү,

Балаларда хезмәткә, хезмәт кешесенә ихтирам тәрбияләү.

Язучы иҗатына күзәтү ясау.

«Бәхет кайда була?» шигыре.

16.03

Бәхет кайда була?» шигырен өйрәнү.

Сәнгатьле уку күнекмәләре

Үзеңнең фикереңне формалаштырып әйтә белүне камилләштерү.

Уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү.

Шигырьне укып, ярдәмче сорауларга нигезләнеп, аңа бәя бирү

Туган җирдә минем бәхетем.

БСҮ Монолог№4

17.03

«Мин җирдә калам» әсәрен өйрәнү, шигырьне сәнгатьле итеп уку; бәхет, хезмәт турында фикер алышу, хезмәткә ихтирам тәрбияләү.

Укучыларга әдәби әсәр аша туган илнең кадерен төшендерү.

«Мин җирдә калам» әсәрен өйрәнү, шигырьне сәнгатьле итеп уку.

Балаларда туган якка, табигатькә ихтирам тәрбияләү.

Уку, сораулар, биремнәр ярдәмендә эчтәлеген аңлау, әсәр буенча фикер алышу.

Минем холкым -
минем язмышым.

06.04

Фатих Хөснинең «Чыбыркы» әсәрен уку, эчтәлекне үзләштерү; сюжет элементларын өйрәнү; укучыларда белемгә омтылыш уяту.

Укылганнардан нәтиҗә ясап, тормышта куллану.

Фатих Хөснинең «Чыбыркы» әсәрен уку, эчтәлекне үзләштерү, сюжет элементларын өйрәнү.

Әсәрдәге вакыйгалар аша балаларда җаваплылык хисләре тәрбияләү.

Әсәрне өлешләргә бүлү. Эчтәлекнең идеясен таба белү. Исем табу - тема - идея - эчтәлек бәйләнешләрен табу, анализлау.

IVчирек -16 сәгать

Фатих Хөснинең «Чыбыркы» әсәренең II өлеше.

07.04

Эчтәлекне үзләштерү; сюжет элементларын өйрәнү.

Хикәянең төп эчтәлеген аңлауга ирешү

Сәнгатьле уку өстендә эшне камилләштерү Үз фикереңне аңлата, раслый, дәлилли белү

Тема буенча сөйләм үрнәкләрен кулланып, хикәянең эчтәлеген сөйләү.

Сәнгатьле укуны камилләштерү. Уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү

Фатих Хөснинең «Чыбыркы» әсәренең III өлеше.

13.04

Укучыларда белемгә омтылыш уяту, җаваплылык хисләре уяту

Яңа лексиканы сөйләмгә кертү

Үзеңнең фикереңне формалаштырып әйтә белүне камилләштерү.

Сәнгатьле уку өстендә эшне камилләштерү. Уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү

Тәрҗемә итү күнекмәләрен камилләштерү. Сорауларга җаваплар бирү

Фатих Хөснинең «Чыбыркы» әсәренең III өлеше.

14.04

«Чыбыркы» әсәрен уку, эчтәлекне үзләштерү.

Сәнгатьле уку күнекмәләре булдыру

Әсәрдә күтәрелгән проблеманы ачыклау

Әсәрне аңлап, эчтәлеге буенча фикереңне әйтү

Төп фикерне аера белү, план буенча эчтәлеген сөйли белү.

Фатих Хөснинең «Чыбыркы» әсәрен анализлау

20.04

Фатих Хөснинең «Чыбыркы» әсәрен анализлау

Хикәянең төп эчтәлеген аңлауга ирешү

Өйрәнгән лексиканы урынлы куллану

Уку мәсьәләсен аңлау һәм үтәү

Өйрәнелгән лексиканы кулланып, үз фикереңне әйтә белүне камилләштерү

Кабатлау дәресе.

"Кояшлы ил - бәхет иле" бүлеге буенча контроль эш.

Тест

№6

21.04

Өйрәнелгән материалны гомумиләш-тереп кабатлау, белемнәрне тикшерү. «Кояшлы ил - бәхет иле» шигырен укып, җырын өйрәнү

Укыганны гомумиләш-

терә, нәтиҗә ясый, иң

мөһим мәгъ-лүматны аерып ала белү.

Укыганнарны гомумиләш-

тереп кабатлау.

Балаларда бәхетнең кадерен белеп яшәү хисләрен тәрбияләү.

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү, нәтиҗәләр чыгару, анализ ясау, җыр өйрәнү, белемнәрне тикшерү.

Кеше - табигать баласы-6 сәгать

Табигать кочагында. Шигырь ятлау

№3

27.04

Равил Фәйзуллинның тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәр

Укучыларга экологик тәрбия бирү.

«Табигать кочагында» әсәрен өйрәнү.

Балаларда табигатькә карата сакчыл караш тәрбияләү, табигатьтә үз-үзеңне тоту кагыйдәләре

Уку, әңгәмә, биремнәрне үтәү, рәсем ясау.

Матурлык минем белән.

28.04

Мөдәррис

Әгъләмнең тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү.

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү.

Шагыйрьнең тормыш юлы һәм иҗаты белән дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу; «Матурлык минем белән» әсәрен өйрәнү.

Укучыларда табигатьнең матурлыгына соклану, туган илгә карата мәхәббәт тәрбияләү.

Уку, сорауларга җавап бирү. Хикәя буенча фикер алышу.

Җир-ана, кояш һәм башкалар.

04.05

Мөдәррис Әгъләмнең «Җир-ана, кояш һәм башкалар» әсәрен өйрәнү, «баллада» төшенчәсен кабатлау.

Тема буенча сөйләм үрнәкләрен кулланып, хикәянең эчтәлеген сөйләү.

Мөдәррис Әгъләмнең «Җир-ана, кояш һәм башкалар» әсәрен өйрәнү, «баллада» төшенчәсен кабатлау.

Укучыларга хезмәтнең бәхет, шатлык, хөрмәт чыганагы икәнлеген төшендерү.

Сүзлек өстендә эш, эчтәлек буенча фикер алышу.

Сочинение

"Туган ягым табигате" Сочинение

05.05

Рәссам

И.И.Шиш-кинның тормыш юлы һәм иҗаты белән танышу.

Рәсем сәнгатенә карата кызыксыну уяту.

Дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу.

Балаларда табигатьнең матурлыгына соклану, рәсем сәнгатенә карата

кызыксыну уяту.

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү, нәтиҗәләр чыгару, анализ ясау.

Кабатлау дәресе."Кеше - табигать баласы" Тест

№7бүлеге буенча контроль эш.

11.05

Өйрәнелгән материалны гомумиләштереп кабатлау, белемнәрне тикшерү.

Укыганны гомумиләш-терә, нәтиҗә ясый, иң мөһим мәгълүматны аерып ала белү.

Укыганнарны гомумиләш-

тереп кабатлау.

Табигатькә мәхәббәт тәрбияләү.

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү, нәтиҗәләрчыгару, анализ ясау, белемнәрне тикшерү.

Дәрес-проект

«Гүзәл табигатьле туган җирем». Проект

12.05

Әдәбият белән сәнгатьне бәйләп күзаллау.

Команда белән эшләү күнекмәләрен булдыру.

Әдәбият белән сәнгатьне бәйләп күзаллау.

Табигатькә мәхәббәт тәрбияләү. Картина аша әйтергә теләгән фикерләрне сүз белән әйтергә өйрәтү.

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү, нәтиҗәләр чыгару, анализ ясау.

Эш беткәч көләргә ярый- 5 сәгать

Белем -
нур, белмәү - хур.

18.05

Л.Леронның тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү, «Пирамида» әсәрен өйрәнү.

Укучыларда укуга, фәннәргә карата кызыксыну уяту.

Язучының тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү, «юмор» төшенчәсен аңлату.

Балаларда үз-үзләренә карата таләпчәнлек, җаваплылык, игътибарлылык хисе тәрбияләү.

Текстны уку, сүзлек эше, рәсем буенча сөйләшү, биремнәр эшләү, сорауларга җавап бирү.

Арадаш аттестация Контроль эш.

19.05

Үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау

Алган белемнәрне дөрес итеп куллана белү күнекмәләре

Белемнәрне тикшерү

Грамоталылыкка ирешү

Нәтиҗә ясый белү күнекмәләрен камилләштерү.

Беренче хисләр...

25.05

А.Гыйма-диевның тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү, «Зөлфия +...мин» әсәрен өйрәнү.

Әдәби әсәрләрдә укыганнардан нәтиҗә ясап, тормышта куллана белү.

Язучының тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү, «Зөлфия +...мин» әсәрен өйрәнү.

Укучыларда бер-берләренә карата ихтирам, дуслык хисләре тәрбияләү, әдәплелек кагыйдәләрен төшендерү.

Дәреслек, эш дәфтәрендә биремнәрне эшләп, хикәянең эчтәлегенә төшенү, геройларга бәяләмә бирү.

Шәвәли шуклыгы. Тест №8

26.05

Ш.Галиев-

нең «Ул кем?», «Әлләкем» шигырьләрен өйрәнү.

Укучыларга эстетик тәрбия бирү.

Шагыйрьнең тормыш юлы һәм иҗаты турында искә төшерү, «Әлләкем» шигырен өйрәнү.

Укучыларның хайваннарга карата игътибарларын, күзәтүчәнлекләрен, күзаллауларын үстерү, матурлыкка омтылыш тәрбияләү.

Шигырьне укып, сораулар буенча анализлау, нәтиҗәләр ясау.

Үткәннәрне гомумиләштереп, кабатлау йомгаклау дәресе.

Өйрәнелгән материалны гомумиләштереп кабатлау, белемнәрне тикшерү.

Укыганны гомумиләш-терә, нәтиҗә ясый, иң мөһим мәгълүматны аерып ала белү.

Укыганнарны гомумиләш-

тереп кабатлау.

Балаларда һәр мизгелнең кадерен белеп яшәү сыйфатын тәрбияләү.

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү, нәтиҗәләр чыгару, анализ ясау, белемнәрне тикшерү.

Тикшерү характерындагы практик эшләрнең графигы

№

Эш төре

Тема

Үткәрү вакыты

Календарь

Фактик

Монолог №1

"Ак бүре" әкияте

13.09

Тест №1

"Әкиятләр"

27.09

Диалог №1

"Су анасы"

07.10

Монолог №2

"Сәер планетада"

21.10

Тест №2

"Хыял дөньясында"

25.10

Диалог №2

"Белем - бәхет ачкычы"

01.11

Шигырь ятлау №1

"Кил, өйрән..."

25.11

Тест №3

"Белем баскычлары"

29.11

Монолог №3

"Музейларда - хәтер"

20.12

Тест №4

"Ямьле балачак"

23.12

Диалог №3

"Рөстәм маҗаралары"

20.01

Диалог №4

Театрлар

17.02

Шигырь ятлау №2

«Сөйләр сүзләр бик күп алар..."

24.02

Тест №5

Ватаным өчен

03.03

Монолог №4

Туган җирем

17.03

Тест №6

Иң гүзәл, туган җирем.

18.04

Шигырь ятлау №3

Табигать

21.04

Сочинение "Туган ягым табигате"

"Туган ягым табигате"

02.05

Тест №7

Кеше - табигать баласы

05.05

Тест №8

Беренче хисләр...

23.05

Арадаш аттестация эше

7 нче сыйныфта үткән материалны кабатлау һәм йомгаклауга контроль эш.

19.05

Татар әдәбиятыннан практик эшләр

№

Эш төре

Сәгать саны

Бәйләнешле сөйләм үстерү

-диалогик сөйләм

-монологик сөйләм

-сочинение

шигырь ятлау

арадаш аттестация

Татар әдәбиятыннан белем һәм күнекмәләрне бәяләү нормалары

Язма сөйләм:

сочинение укучыларның тормыштагы күзәтүләреннән алган тәэсирләрен язмада грамоталы һәм эзлекле бирә белү, әдәби әсәрнең эчтәлеген үз сүзләре белән образлы телдә бәйләнешле итеп яза алу мөмкинлеген тикшерү максатыннан яздырыла.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы ачылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 2 грамматик хатасы булган эшкә "5" ле куела.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган, ләкин 2-3 эчтәлек ялгышы, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион хатасы булган эшкә "4" ле куела.

Тәкъдим ителгән темага өлешчә эзлекле язылган, эчтәлеге тулысынча ачылмаган, 4-5 орфографик, 4-5 пунктуацион һәм җөмлә төзелешендә хаталары булган эшкә "3" ле куела.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылмаган, эчтәлеге ачылмаган, 6 дан артык орфографик, 6 дан артык пунктуацион һәм грамматик хаталары булган эшкә "2" ле куела.

Телдән җавап бирүне тикшерү :

а) тыңлап аңлау - 0,9 минут

ә) диалогик сөйләм - 6-7 реплика

б) монологик сөйләм - 8-10 фраза

Тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга язмача җавап бирүне бәяләү.

Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, 1 орфографик хатасы яки эчтәлеккә бәйле 1 хатасы булган эшкә "5" ле куела.

Тыңланган текстның эчтәлеген тулаем аңлап, тәкъдим ителгән барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, әмма 2-3 орфографик, 3 пунктуацион яки эчтәлеккә бәйле 2-3 хатасы булган эшкә "4" ле куела.

Тыңланган текстның эчтәлеген өлешчә аңлап, тәкъдим ителгән сорауларга төгәл дөрес җавап бирелмәгән, 5 орфо график, 5 пунктуацион яки эчтәлеккә бәйле 4-5 хатасы булган эшкә "3" ле куела.

Тыңланган текстның эчтәлеге буенча тәкъдим ителгән сорауларга бирелгән җавапларның яртысы дөрес булмаса, 6 орфо график, 6 пунктуацион яки эчтәлеккә бәйле 5 тән артык хатасы булган эшкә "2" ле куела.

Диалогик сөйләмне бәяләү

Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әйтелеше һәм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтәлеге ягыннан эзлекле һәм тулы диалогик сөйләм төзегәндә, "5" ле куела.

Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча әңгәмә кора алганда, әмма репликаларның әйтелешендә һәм аерым сүзләрнең грамматик формаларында 2-3 хата җибәреп, эчтәлеге ягыннан эзлекле диалогик сөйләм төзегәндә, "4" ле куела.

Өстәмә сораулар ярдәмендә генә әңгәмә кора алганда, репликаларның әйтелешендә һәм сүзләрнең грамматик формаларында4-6 хата җибәреп, эчтәлеген бозып сөйләм төзегендә, "3" ле куела.

Бирелгән ситуация яки өйрәнелгән тема буенча диалог төзи алмаганда, "2" ле куела.

Монологик сөйләмне бәяләү

Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча әйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес һәм эчтәлеге ягыннан тулы, эзлекле булган монологик сөйләм өчен "5" ле куела.

Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелгән, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, грамматик формаларында яки җөмлә төзелешендә 2-3 хатасы булган монологик сөйләм өчен "4" ле куела.

Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән тема буенча эзлекле төзелмәгән, сүзләрнең әйтелешендә, җөмлә төзелешендә 4-7 хатасы булган монологик сөйләм өчен "3" ле куела.

Өйрәнелгән яки тәкъдим ителгән темага монолог төзи алмаганда, "2" ле куела.

Уку тизлеге - минутына 75-80 сүз

Белем, осталык һәм күнекмәләрне бәяләү

Эш төрләре

Сыйныф

Тыңлап аңлау

0,8-0,9 минут

Диалогик сөйләм

5-6 реплика

Монологик сөйләм

6-8 фраза

Һәр тема буенча аралаша белү күнекмәләрен ситуатив күнегүләр аша тикшерү

Уку

50-60

сүз

Мәгълүмат һәм белем бирү чыганаклары

УМК

Укытучы өчен методик

әдәбият

Укучылар өчен әдәбият

Укыту чаралары

1.Ә.Р.Мотыйгуллина,Р.Г.Ханнанов, Л.К.Хисмәтова. Татар әдәбияты. Рус телендә төп гомуми белем бирү мәктәбенең 5 нче сыйныфы өчен дәреслек (татар телен өйрәнүче укучылар өчен), 2 кисәктә. - Казан, "Мәгариф- Вакыт" нәшрияты, 2014

2.Р.З.Хәйдәрова, ситуатив күнегүләр, Яр Чаллы,2002

3.Р.З.Хәйдәрова,Р.Л.Малафеева

Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм уку дәресләрен оештыру, Яр Чаллы, 2007

Хисаметдинова Р.Ф.җитәкчелегендәге иҗади төркем, укыту-методик кулланма,Яр Чаллы, 2006 ел

Д.Т.Гыйльманова, Укыту-методик кулланма, Яр Чаллы, 2006

Р.Р.Нигъматуллина, Та тар дәресләрендә рус тел ле укучылар белән өстә мә эшләү өчен күнегүләр җыентыгы,Чаллы, 2001

Ә.Б.Шакирҗанова,Орфографиянең кыен очраклары сүзлеге.Яр Чаллы

Х.Сәлимов Авыр орфограммалар сүзлекчәсе, Алабуга, 2004

Татарча-русча сүзлекләр,

Ш.С.Ханбикова, Ф.С.Сафиуллина

Синонимнар сүзлеге, Казан,1999

Ф.С.Сафиуллина, Антонимнар сүзлеге, Казан, 2003

Н.Исәнбәт,Татар теленең фразеологик сүзлеге,Чаллы, 2001

Г.С.Сабирова, Р.А. Сабиров,Мы изучаем татарский, Алабуга,1997, 1998 ( 1-2 курслар)

Лингва -1,татар композиторларының җырлары язылган кассеталар, таблицалар, тарату материалы, портретлар, сюжетлы рәсемнәр һ.б.

Материаль-техник чаралар:

күрсәтмә әсбаплар;
белешмә материаллар;
аудио һәм видео әсбаплар;
мультимедиа укыту программалары;
электрон дәреслекләр;
компьютер программалары;
интерактив програмалар

Татар теленнән сайтлар:

e-КМ-Школa

Габдулла Тукай

Единая коллекция цифровых образовательных ресурсов

Изучение татарского языка

Интерактивная звуковая мультимедийная библиотека «БАЛА»

Материалы для изучения татарского языка

Образовательный портал Белем.ру

Открытый класс. Сетевые педагогические сообщества

Практическая фонетика татарского языка

Татарские сказки

Татарский сайт

Татарский язык

Татарский язык-для всех

ТАТКНИГАФОНД.RU

⇧

⇩