Разработка урок по самопознанию 'Сузлай билиш хам хунар' 5 класс

Куни: 11.02.2014ж.

Синфи: 5-«Г»

Мавзу: Сузлай билиш хам хунар.

Мақсад: Уқувчиларнинг суз, суз кудрати, тил топишиши, хақидаги тушунчаларини кенгайтириш.

Таълимий мақсад: Сузни тушуна билиши, сузлашиши куникмасини шакллантириш.

Ривожлантирувчи мақсад: одамлар билан ижобий мунасабатда булиш куникмаларини ривожлантириш.

Тарбиявий мақсад: узаро хурматлаш рухида тарбиялаш.

Дарс услуби: савол-жавоб, фикрлашиш, изланувчанлик

Дарс тури: аралаш

Дарс жихози: дарслик, дафтар, слайд, кроссворд, сахна куринишлар, дидактик уйинлар

Дарснинг бориши:

1.Ташкилий қисм.

Уқувчиларнинг фикрларини туплаб, дарсга тайергарличини аниқлаш.

Шодлик давраси

Уқувчилар уз кайариятларини кутариш мақсадида Қ. Салихов сузи «Бир оғиз суз» шеъри уқилади.

Бир оғиз суз-дарсд, хасратинг аритар,

Бир суз берар баъзан сенга хадсиз хам

Бир оғиз суз бор оламга танитар,

Бир оғиз суз сархадлардан ошади,

Хумо кушдай кенг самани қучади,

Бир оғиз суз даъват булиб янграйди,

Бир оғиз суз орсиз қалбдай алдайди.

Елдің анасы

Бір өзіңсіз бүкіл елдің анасы,

Барлық бала, барлық жанның панасы,

Құшағында қалай ғана сыйды екен,

Бүкіл елдің «қазақ» атты баласы.

Жүз жасаңыз, өмірден түңілмеңіз,

Қалып қалмасын ешқашан көңілде мұз,

Алғыс айтып өзіңе басымды ием,

Күлдіріңіз, бөбектерді қуантыңыз,

Мұң шалмасын кең көңіл, ақ жүзіңді,

Ардақ тұтап бүкіл ел осы ісіңді.

Балалардың анасы, ел анамыз

Алпысқызы Сара ана жүз жасаңыз!

Уй вазифасини сураш:

1. Одамлар билан қандай тез тил топишии мумкин?

2. Нотанши одамларга дуч келганда сузни қандай бошлаб, қандай якунлаш маъкул?

Матн билан ишлаш

Мағжан Жұмабаевнинг «Суз ва маъно» матнини уқиб чиқиш.

Саволлар арқали хиқояни мустамқамлаш

1. Халиги кишининг айтганини қайси қушни туғри уқди?

2. Сузни хар қачон туғри маънода қабуллаш хожатми?

3. «Суз мағзи» деганни қандай тушуннасиз?

Матн тахлиш.

«-Ха, Оллохга шукур, куп карсадан хабари бор, тушунчаси кенг дустим бор. Нариги қушним менинг гапимнинг асл маъноини тушунмабди,»-деб фикрларини хулосалайди.

Вазиятларни тахлил қилиш.

Уқувчиларнинг дарсдан олган билимларини хар кунги хает билан боғлаш мақсадида вазиятларни мухокама қилиш.

1. Бейбининг урнида булсангиз нима келгин булардингиз?

2. Майра онасининг сузларини туғри тушунганми?

Тинчлик дақиқаси. Куй тагнланади.

Цитата. «Суз қадрини билмаган, уз қадрини билмайди.» Халқ мақоли

Мақоллар айтиш

Сахналаштириш

«Нима айтишингни, аел сухбати ол». Хинд хикояси.

қ

а

з

а

қ

т

и

л

и

Кросворд ечиш.

1. Дарахт номи

2. Фаси номи

3. Еввойи хайвон

4. Қизлар исми

5. Ов қиладиган асбоб

6. Бу йил қайси хайвон номи билан аталды

7. Шахар номи

8. Тоғда усадиган гул

9. Судралиб юрувчи жонивор

Хуржундаги сузлар

Донишманд ота насихатлари

1. Билмаган нарсани гапиришига киришманг

2. Бировнинг сузини булмасдан тингланг

3. Биров янглимиса, сукмай, секин-асталик билан тузатинг

4. Узингиз хатолашсангиз, буйниингизга олишдан уялманг

5. Катта кишилар билан назокат ила гаплашинг

6. Тушунмаган сузни одоб билан қайта суранг

Якунлаш

Юракдан-юракка

Қ.Накисбеков шеъри уқилади

Инсон деган доим ширин сузга хумар,

Айтар сузни энг авало, уйланиб ол,

Уйланмасдан хеч иш қилма, дема бир суз,

Феъл-атворнинг емонин қуй, яхшисин ол!

Уйга: уқиб килиш.