Конспект урока по теме: В.Самык стихотворение Санук

МОУ «Мендур-Сокконская СОШ» Ефтифеева Наталья Кучалаевна

Тема: В.Т.Самыковтын «Санук» деп улгеринде алтай jуучыл кыстын сур-кебери.

Амаду:

1. Ада-Торол учун Улу jуу ойинде jииттердин куч салымы керегинде билип алары;

2. Уренчиктерди лирикалык улгерди ылгаарына тазыктырары;

3. Торолине ле jууда турушкандарга кару ла буурзак болорына таскадары;

Уроктын будуми: jаны тема jартаары

Тузаланар эдимдер:

1. Слайдтарга салынган jуруктар;

2. Магнитофондо «Священная война» деп кожон;

3. Jерлеш jуучылдардын фотоjуруктары;

Одор аайы:

1.Уроктын башталганы:

Магнитофондо кожон

Вставай страна огромная

Вставай на смертный бой.

С фашисткой силой темною

С проклятою ордой.

Пусть ярость благородная

Вскипает как волна.

Идет война народная

Священная война.

2. Уренчиктер, бу кожон кандый jуунын кожоны болгонын, слер билерер бе, укканар ба?

Ийе, балдар, бу уккан кожон 1941 jылда Ада-Торол учун Улу jуунын баштапкы ла кундеринде чумделген кожон. Бу кожонло албаты Торол Россиязын корулаарга туруп чыккан. Ада-Торол учун Улу jууга jаныс ла Арасей ичинин албатызы ла алтай jииттер туруп чыккан. Темдектезе, Мондур-Соккон jурттан jууга ___ кижи атанган, ойто кайра jанганы jук ле ____. Jууга уйдежерде канчын jиит уулдар ла кыстар ойто кайра jанарда колы-буды сыныкту, чырайлары арыган-чылаган келгендер.

Jууда турушкандардын тоолу ветерандарынын jуруктары:

МОУ «Мендур-Сокконская СОШ» Ефтифеева Наталья Кучалаевна

II. Jаны теманы jартаары.

Бугун урокто бис В.Т.Самыковтын «Санук» деп улгериле таныжарыс.

1. Уредучинин чокым кычырыжы.

Санук

Санук Сакылова, Алтай керсу кыс,

Канча jуучылдын

Тынын аргадаган,

Калганчы учында

Оштулер курчаарда,

Jалтанбас адыжып,

Эрлу jыгылган.

- Орус солдат олjого кирбес!-

Кыстын кыйгызы

Оштулерге угулган,

Алтай туулардын

Кара косту кызын

Олjого олор алып болбогон.

Санук Сакылова…

Сындар сакыган

Батыр jуректу

Кыстын jанарын.

Калапту Алтай кыс

Кунбадышта арткан,

Тожиле торлин

Орып jыгылган.

Толкуланган аштар

Устиле jайгыда

Агарып агуна

Араай учканда,

Туманду колдор

Jанында турналар

Карыкчалду унчукканда,

Тайганын кызы деп

Слерди биледим.

Санук Сакылова,

Слерди сананадым.

Кеен тууларда

Керсу суреер

Кожондый, санаадый Jурет деп бодойдым.

МОУ «Мендур-Сокконская СОШ» Ефтифеева Наталья Кучалаевна

2.

А) Улгерден слер, балдар, нении билип алдыгар?

Б) Автор Санук деп кыстын сур-кебери ажыра кемди коргускен?

В) Алтай jуучыл кыс ненин учун бойын «орус солдат» деп айдат?

Г) Поэт улгерде «агуна», «турналар», «тайганын кызы» деп состор айдат.

Ненин учун

3.Созлик иш:

- олjо

- сындар сакыган

- кунбадыш

- агуна

4. Уренчиктердин танынанкычырыштары;

III. Урокты быжулаары.

МОУ «Мендур-Сокконская СОШ» Ефтифеева Наталья Кучалаевна

1. Балдар, слер бу jуралган jурукка бистин тылда иштеген jаш корбо балдар, каргандар ла уй улус Jенунин кундерин jууктадарга нени эткендер?

Экинчи «виноградтын сабына» jуунын jаланында jуучылдар Jенунин кунин

Jууктадарга нени будургендер?

Доского чыгып, уренчиктер бичип jадыгар.

2. Уредучинин урокты быжулаар куучыны.

- Ада-Торол учун Улу jуу бистин торолиске кажы ла jанынан jаан коромjы экелген. Тоозы jок заводтор ло фабрикалар ижин jуу jанына баштандырган.

Тылда арткан каргандар ла оок балдар, келиндер колхоз-совхозтордын уур

ижин будургендер. Ончо ишти jенунин кундерин турген jууктадарга будур-

гендер. Эмдиги ойдо jууда турушкандардын тоозы сурекей ас артты. Jуунын

jылдарында балдар болгондор ол ойди туш jринде болгондый куучындайдылар. Ондый канду jууны кижилик бу jeруминде корбогон до болор. Амыр-энчу jурум бистин ончогыска керек.

3. Доскодо берилген jуруктардан слер нени кородигер, куучындап беригер.

В.Т.Самыковтыҥ «Санук» деп ӱлгеринде jуучыл алтай кыстыҥ

сӱр-кебери.

(5 класска алтай литератураныҥ урогы)

Бӱдӱрген:

алтай тил ле литератураныҥ

ӱредӱчизи Ефтифеева Н.К.

Василий Тордоевич Самыковтын

деп 5 чи класска алтай литературанын урогы.

Будурген:

алтай тил ле литературанын

уредучизи Ефтифеева Н.К.

МОУ «Мендур -Сокконская СОШ» Ефтифеева Н.К.

1. Атыков Карындаш

2. Бохтин Атрат

3.Белкешев Сурас

4.Ерушев Арпак

5.Енчинов Александр

6.Кабанин Боjо

7.Кадышев Айдар

8.Кадышев Сыйтка

9.Кокшунов Шымдый

10.Кокшунов Jакшылай

11.Кушкулин Сунер

12.Кульдин Санаш

13.Мармаков Манат

14.Мантышев Сунуш

15.Матин Петр

16. Карманов Пойт

17 Кулдин Пок

18. Кудирмеков Балбык

19.Кымысов Э.

20 Кандыков Багайчы

21. Кадятин Суксек

22. Колзонов Айдар

23. Кадин Болчок

24.Кыпчаков Токтош

25. Келюев Куча

26. Матин Николай С.

27.Матин Балыкчы

28.Матин Николай

МОУ «Мендур -Сокконская СОШ» Ефтифеева Н.К.

29. Матин Кузьма

30. Матин Чадак

31. Махалин Карман

32. Майманов Бурчук

33.Мюсов Того

34. Ойношев Оту

35.Ойношев Попой

36. Ороев Сайгак

37.Петешев Андрей

40. Самыров Карчага

41. Сапышев Иженбей

42. Сугенов Jолдубай

43.Таспачаков Чындый

44. Тапазаров Акчабай

45. Тантыев Jелик

46. Тайтыков Jоргун

47. Чабачаков Кару

48.Чендыев Табачы

49. Чендыев Карагыс

50. Чичканов Jапай

51. Чичканов Пелей

52.Шаптыев Байрым

53. Шодоев Бобой

54. Шодоев Игнатии

55.Ялбаков Того

МОУ «Мендур -Сокконская СОШ» Ефтифеева Н.К.

Бистин jурттын тылда иштеген ветерандары

1941- 2009 9 майга jетире:

1. Бакова Тана Кыпчаковна

2. Баина Корбой б/о

3. Бачиков Байлу Байлагасович

4. Кучукова Урмат Багаевна

5. Колиева Торко Арчишевна

6. Кокшунова Каралдай Шымдыевна

7. Колиев Амырбай Арчишевич

8. Ишмин Табар Чурупович

9. Матина Ижен Петровна

10.Махалин Николай Карманович

11.Мамина Кучук Тушпековна

12.Такысова Суден б/о

13.Чичмина Анна Яковлевна

14.Чундушева Jелечи Ештушевна

15.Чунжекова Анастасия Степановна

16.Чендыева Jылым Иркитовна

17.Шодоева Клара Васильевна

МОУ «Мендур -Сокконская СОШ» Ефтифеева Н.К.

Фронттын эдегине jеткен энелер!

МОУ «Мендур -Сокконская СОШ» Ефтифеева Н.К.

Ада-Торол учун Улу jуунын

эн jиит jуучылы Кадышев Айдар Леонтьевич

• Кызыл черуге 1945 jылдын кочкор айында атанган. Баштап темир jол карулдар коручыл частьта турган. Онон Карелияда 7 jыл черучил молjузын будуруп, 1953 jылда Алтайына jанып, бала-барка азырап, коп jылдарга колхозто иштеген.

МОУ «Мендур -Сокконская СОШ» Ефтифеева Н.К.

1995jыл,9 май

Кан - Оозы.

• Jурукта:

• отургандары:

• Махалин Николай Карманович,Бохтин Jалбадай Тодошевич, Ишмин Табар Чурупович,Бакова Тана Кыпчаковеа,Мендешева Эшту Уячиновна,

• Тургандары:

• Елеков Адар 9класс,Тайтыкова Н.Т., Матина О.С., Шодоев Н.А., Махалина С.М.

МОУ «Мендур -Сокконская СОШ» Ефтифеева Н.К.

Сталинградты корулаган jуучыл

Окин Михаил Иркитович

МОУ «Мендур -Сокконская СОШ» Ефтифеева Н.К.

Ленинградты корулаган jерлештерис