Урок по казахскому языку на тему 'Зат есім' (1 класс)

Қазақ тілі

5 «б» сынып

Менің отбасым

Білімділік: Зат есім туралы түсініктерін кеңейту; зат есім болатын сөздерді мағынасына, грамматикалық белгісіне қарай талдау; сөздерді белгісіне қарай топтау арқылы оқушыларды ойлау жұмысына бейімдеу.

Дамытушылық: сөздік қорларын дамыту

Тәрбиелік: ата-анасын сыйлауға, отанын, туған жерін сүюге тәрбие беру

Сабақтың әдісі: Топтастыру, түсіндіру, сұрақ-жауап

Көрнекіліктер: Оқулық. Әдістемелік нұсқау

Сабақтың барысы: 1. көркем жазу

2. жазба жұмыстарын орындау.

I.Ұйымдастыру кезеңі.

1.Амандасу

2.Оқушыларды түгендеу

3.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару

II. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.

III.Жаңа сабақ:

Заттың атын білдіретін сөзді зат есім дейміз.

Зат есім кім? Не? Кімдер? Нелер? деген сұрақтарға жауап береді.

Мысалы:ата, суретші, Амангүл.

Басқа сөздердің ( жанды, жансыз) барлығына не? Нелер? деген сұрақтар қойылады.

Атау септігінің сұрақтары кім?не?Мысалы:кім? аға, не? үй.

Заттардың жеке атаулары жалқы есім деп аталады. Мысалы:Астана, Мәдина,Кентау т.б.

ТӘУЕЛДІК ЖАЛҒАУ

Тәуелдік жалғау заттың біреуге немесе бір нәрсеге тәуелді екенін білдіреді. Мысалы:

Жекеше түрі Көпше түрі

I жақ. Менің I жақ. Біздің

II жақ. Сенің,сіздің II жақ.Сендердің, сіздердің

III жақ. Оның III жақ.Олардың

Мысалы: менің анам, сендердің аналарың, сіздердің аналарыңыз.

1-тапсырма.Ауызша сұрақтарға жауап беру.

1.Сенің отбасың үлкен бе?

2.Отбасыңда қанша адам бар?

3.Сенің ата-анаң қайда жұмыс істейді?

4.Сенің әпкең, ағаң, інің, сіңлің,, қарындасың бар ма?

5.Олар неше жаста?

6.Олар не істейді?

2-тапсырма. Диалог құрып, өздеріңнің отбасыларың туралы әңгімелеңдер.

Менің отбасым.

Біздің отбасымыз үлкен. Отбасымызда алты адам бар. Біз тату тұрамыз. Мен бесінші сыныпта оқимын. Менің әкем-дәрігер. Анам-мұғалім. Ол мектепте жұмыс істейді. Мен анама үй шаруасына көмектесемін.

-Сенің отбасың қандай?

- Біздің отбасымыз үлкен.

-Отбасыңда неше адам бар?

- Отбасымызда алты адам бар.

-Сендер қандай қарым-қатынастасыңдар?

- Біз тату тұрамыз.

-Сен нешінші сыныпта оқисың?

- Мен бесінші сыныпта оқимын.

-Сенің әкең кім болып жұмыс істейді?

- Менің әкем-дәрігер.

3-тапсырма.Ережені қайталап өту

4-тапсырма. Кесте бойынша сөйлемдер құраңдар.Қызығушылықты ояту

Менің атым-Айя. Анамның аты-Алия. Апамның аты-Әзипа. Атамның аты-Кенжехан.

Ой толғаныс.

• Зат есім дегеніміз не? Кәне осы зат есімге топтастыру әдісі арқылы тапсырманы орындайық.

Заттың аты Кім?

Не?

Зат есім

Жер-су атауы

Кімдер?

Жануарлар атауы

Нелер?

Адамның атауы

Сабағымызды қорытындылайық: Сұрақтар арқылы сұрақтарға жауап берейік.

• зат есімнің ережесін кім айтады?

• Зат есімнің сұрақтарын атаңыз

• Зат есімге мысал келтір және сұрақ қой

• Сөйлем ішінен зат есімді тап. Далада боран соғып тұр.

• Жылқы суыққа төзімді жануар. Зат есімді тап.

Үйге тапсырма.

Оқушыларды мадақтау, бағалау.