Нарық және нарықтық қатынастар

«Бекітемін»

Директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары: Р. Жаймақова

Күні: Топ №81 Сабақ №

І.Сабақтың тақырыбы: Минералдық тыңайтқыш шашатын РТТ-4.2А машинасы.

ІІ.Сабақтың мақсаты:

а) оқыту:Минералдық тыңайтқыштар туралы мағұлмат беріп, қандай мақсаттарға пайдалану керектігін, түрлерін біліп, минералды тыңайтқыш шашатын машиналардың құрылысы, атқаратын қызметі, жұмыс жасау принципімен оқытып, таныстыру.

б) тәрбиелік:Ұқыптылыққа,ізденімпаздыққа, еңбексүйгіштікке баулу.

в) дамытушылық: оқуды еңбекке ұштастырып, ғылым мен білімге жетелеу.

ІІІ.Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгерту.

ІV.Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап,ойын, сатылай талдау.

V.Пәнаралық байланыс: Химия, тракторлар мен автомобильдер, геометрия, материалтану, биология.

V.Сабақтың көрнекілігі: Интербелсенді тақта, слайдтар, видеоролик, сызбалар.(РТТ-4.2А минералдық тыңайтқыш шашатын машинасының фотосын, тракторлар фотосын слайд арқылы көрсету).

Сабақтың барысы:

а)Оқушыларды түгелдеу.

б)Үй тапсырмасын сұрау.

Оқушылар біз жалпы таным-түсінігімізді қалыптастыру үшін мына бір сұраққа жауап беріп көріңіздерші: Жер бетіндегі қандай тірі ағзаларды білесіңдер?Мысалы:

Ауа, су, қоректік заттар (тыңайтқыштар)

Ауа, су, азық-түлік.

Адамдар:

Ауа, су, жем-шөп.

Тірі ағзаларЖануарлар Өсімдіктер

Ауа,су, балдырлар.

Ауа, су, құрт-құмырсқа.

Құстар Балықтар

Жәндіктер

Ауа, су, құрт-құмырсқа, өсімдіктер

Өсімдіктер жақсы өніп шығу үшін жерге қоректік зат ретінде тыңайтқыштар енгіземіз.

Егістік жерге тыңайтқыш енгізудің әдістері

Негізгі әдіс- Себу кезінде енгізу-

себу алдында топыраққа тұқыммен бірге енгізеді.Топырақ өңдеген

кезде.

Үстеп қоректендіру-

өсімдіктердің өсіп-дамуы кезіндегі мұқтаж элементтерін толықтыру үшін қолданады.

Ізбесті тыңайтқыш себетін себелеуіштер, тракторға тіркемелі және аспалы минералды тыңайтқыш шашқыштар қолданылады.

Минералдыты тыңайтқыштарТыңайтқыштың түрлері және себу машиналары

Суперфосфат, фосфорит ұны, аммиак селитрасы, калий тұзы

Органикалық тыңайтқыштар

Көң, шымтезек, әр түрлі қордалар

Тіркеме себелеуіштер

Көң садырасы, фекалия ерітіндісі

Сұйық органикалық тыңайтқыштар

Тракторлар мен автомобильдерге тіркелген садырасебелеуіштер

VІ.Жаңа сабақты түсіндіру.

Минералды тыңайтқыш яғни түк себетін РТТ-4.2А себелеуіш машинасы.

1.Атауы: РТТ-4.2А тіркемелі минералды тыңайтқыш шашқыш- себелеуіші.

2.Атқаратын қызметі: Минералдық тыңайтқыштарды яғни түктерді түйіршіктелген және

ұнтақ түрінде себуге арналған машина.Астық және бау-бақша тұқымдастарын егетін

жерлерге себіледі.

3.Тракторға агрегатталуы: Т-40; МТЗ-80; ДТ-75 тракорларына агрегатталады.

4.Технологиялық сұлбасы:б-тыңайтқыш сепкіш аппарат; 1-аппарат тәрелкесі; 2-жаймалағыш; 3түк жәшігі; 4-лақтырғыш; 5 - шағылдырғыш қалқан; 6 -дөңгелек; 7 - кронштейн; 8-кіндік; 9 -қапсырма шеге; 10 -бұрыш; 11-тәж.

5.Жұмыс жасау принципі: 3-ші нөмірлі тыңайтқыш, яғни түк салған жәшіктің астында тәрелке тәріздес түк сепкіш аппараты орналасқан 6.Аппарат тарелкесінің жартысы астыңғы жағында, екінші жарытсы түк жәшіктің арытқы жағында тұратындай етіп орнатылған.Әрбір тәрелке оларға бекітілген берілістер 11 арқылы айналысқа түседі. Тәрелкенің үстіңгі жағында тыңайтқышты бағыттағыш, қырғыш және екі лақтырғыш орналасқан 4.

Түк яғни тыңайтқыш, тыңайтқыш жәшігінің астындағы ойықтар арқылы және солар арқылы жәшіктен шығарылады.Лақтырғыштар 4 тыңайтқыштарды жебелерге 5 жібереді де топырақтың беткі жағына бөліп шашады.

Жылжымалы қайталама-ілгерлемелі саусақты жаймалағыш 2 үймелерді серпиді.Механизмдер дөңгелектерден екі карданды білік арқылы қозғалысқа келеді.

6.Тыңайтқыш себу мөлшеріне қою:Тыңайтқыштың себу мөлшері беріліс шестерняларын ауыстырып қою арқылы және қалқалағыштар мен тәрелкелер арасындағы саңылауларды өзгерту арқылы реттеледі.Саңылау 1...3 мм болу керек.

1.Машинаның атауы қандай?

2.Атқаратын қызметі қандай?

Тыңайтқыштар қажетті мөлшерден асып немесе жетпей қалуға болмайды.Егер тыңайтқыш қажетті мөлшерден асып кететін болса, өсіп келе жатырған өсімдікке зиян. өйткені асып кеткен тыңайтқыш тамырларын күйдіріп қиып тастайды.Керісінше тыңайтқыш жетпей қалатын болса, онда дақыл мол өнім бере алмайды.Мысалы біз адамдар азықты ағзаға жеткіліксіз қабылдайтын болсақ өспей, дамымай, жетілмей қаламыз.Мұны бәріміз білеміз.Сол себепті өсімдіктер де қажетті қоректік заттарын жеткілікті мөлшерде алып тұруы қажет.

1.Машинаның атауы қандай?

2.Атқаратын қызметі қандай?

VІІ.Жаңа сабақты бекіту.

1.Қандай тракторларға агрегатталады?

2.Технологиялық сұлбасы неден тұрады?

1.Жұмыс жасау принципі қандай?

2.Тыңайтқыш себу мөлшеріне қалай қойылады?

Үш оқушы бір-біріне сұрақ қояды

Сабақ соңында минералды тыңайтқыш себетін машиналардың жұмысы интербелсенді тақтадан видеоролик арқылы көрсетіледі.

VІІІ.Оқушыларды бағалау:

ІХ.Үй тапсырмасы: Ауыл шаруашылығы машиналары оқулығы, 13 парагроф, 144-146 бет.

Арал көпсалалы колледжінің арнайы пән оқытушысы: Шолпан Балманова.

«Бекітемін»

Директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары: Р. Жаймақова

Күні: Топ № Сабақ №

І.Сабақтың тақырыбы: органикалық тыңайтқыш шашатын РОУ-5 машинасы.

ІІ.Сабақтың мақсаты:

а) оқыту:Органикалық тыңайтқыштар шашатын машиналар туралы мағұлмат беріп, қандай мақсаттарға пайдалану керектігін, түрлерін біліп, органикалық тыңайтқыш шашатын машиналардың құрылысы, атқаратын қызметі, жұмыс жасау принципімен оқытып, таныстыру.

б) тәрбиелік:Ұқыптылыққа,ізденімпаздыққа, еңбексүйгіштікке баулу.

в) дамытушылық: оқуды еңбекке ұштастырып, ғылым мен білімге жетелеу.

ІІІ.Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгерту.

ІV.Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, сатылай талдау.

V.Пәнаралық байланыс: Химия, тракторлар мен автомобильдер, геометрия, материалтану, биология.

V.Сабақтың көрнекілігі: Интербелсенді тақта, слайдтар, видеоролик, сызбалар. органикалық тыңайтқыш шашатын РОУ-5машинасының фотосын, тракторлар фотосын слайд арқылы көрсету).

Сабақтың барысы:

а)Оқушыларды түгелдеу.

б)Үй тапсырмасын сұрау.

Адамдар:

Органикалық тыңайтқыштар

Жануарлар Өсімдіктер

Құстар Балықтар

Жәндіктер

VІ.Жаңа сабақты түсіндіру. Органикалық тыңайтқыш шашатын РОУ-5 машинасы.

1.Атауы: Разбрасыватель органических удобрений РОУ-5

2.Атқаратын қызметі: предназначен для разбрасывания навоза, торфа, компостов. Его можно использовать как саморазгружающийся транспортный прицеп, для чего разбрасывающее устройство заменяют задним бортом.

3.Тракторға агрегатталуы: РОУ-5 агрегатируется с трактором класса тяги 1,4 кН, оборудованным гидрофицированным крюком, вводами для электрооборудования, приводами тормозной системы.

Т-40; МТЗ-80; ДТ-75 тракорларына агрегатталады.

4.Технологиялық сұлбасы: 1 - цепочно-планчатый транспортер; 2 - измельчающий барабан; 3 - разбрасывающий барабан; 4 - защитный кожух передачи; 5 - надставной борт кузова; 6 - опора; 7 - шатун; 8 - подвеска.

5.Жұмыс жасау принципі: Основные сборочные единицы машины монтируются на раме, снабженной прицепным и опорным 6 устройствами. Ходовая часть составлена из двух пар колес с пневматическими шинами.

Металлический кузов машины имеет надставные деревянные борта 5. По дну кузова движется цепочно-планчатый питающий транспортер 1.

Рис. 8 Разбрасыватель органических удобрений РОУ-5:

1 - цепочно-планчатый транспортер; 2 - измельчающий барабан; 3 - разбрасывающий барабан; 4 - защитный кожух передачи; 5 - надставной борт кузова; 6 - опора; 7 - шатун; 8 - подвеска.Разбрасывающее устройство, составленное из шнековых барабанов - измельчающего 2 и разбрасывающего 3, установлено на месте заднего борта кузова. Транспортер и разбрасывающее устройство приводятся в действие от вала отбора мощности трактора.

РОУ-5 оборудован тормозной системой и системой электрооборудования, обеспечивающими безопасность работы.

Транспортер (рис.9) составлен из четырех сварных грузовых цепей, объединенных попарно в две ветви.

Каждая ветвь оборудована самостоятельным натяжным устройством: для этого болтами 15 перемещают вал 16, на котором свободно вращаются ведомые ролики. К цепям с равными промежутками прикреплены хомутами металлические скребки 12 транспортера.

Ведущие звездочки 1 закреплены на общем для обеих ветвей транспортера ведущем валу 2.

Рис. 9 Транспортер РОУ-5

1 - ведущая звездочка; 2 - ведущий вал; 3 - опорный подшипник; 4 - храповое колесо; 5 - коромысло; 6 - ведущая собачка; 7-предохранительная собачка; 8 - брус рамы; 9 - шатун; 10- диск кривошипа; 11 - корпус кривошипа; 12 - скребок; 13 - цепь; 14 - натяжная гайка; 15 - натяжной болт; 16-ведомый вал; 17 - ведомый ролик.Транспортер приводится кривошипно-шатунным и храповым механизмами. Шатун 9 приводит в колебательное движение коромысло 5, на котором закреплена собачка 6, прижимаемая к храповому колесу 4 пружиной. Храповое колесо закреплено на ведущем валу 2 транспортера. При холостом движении шатуна 9 собачка скользит по зубцам храпового колеса 4. При рабочем движении шатуна собачка упирается в зубец храпового колеса, поворачивая тем самым вал транспортера. Предохранительная собачка 7 удерживает храповое колесо от обратного вращения. Количество разбрасываемого удобрения регулируют изменением скорости движения транспортера. Для этого изменяют эксцентриситет пальца кривошипа механизма привода.

Разбрасывающее устройство собрано в раме, в подшипниках которой вращаются измельчающий 2 (рис. 8) и разбрасывающий 3 барабаны. Разбрасывающее устройство монтируется на платформе кузова: специальными крюками опирается на концевые корпусы ведущего вала транспортера, а кронштейнами - на боковые борта кузова.

На измельчающем барабане закреплена шнековая лента с прерывистым зубчатым профилем, на верхнем (разбрасывающем) - сплошная. Нижний барабан перебрасывает через себя удобрение, рыхлит и измельчает его. Разбрасывающий барабан 3 подхватывает массу от нижнего и распределяет ее по полю. Если удобрения расположены в кузове неравномерно, с возвышениями, то верхний барабан выравнивает слой массы, что увеличивает равномерность разбрасывания.

Объем кузова РОУ-5 с основными бортами 3,6 м³, грузоподъемность 5 т, ширина полосы разбрасывания до 6 м, рабочая скорость до 12 км/ч. Разбрасыватель обслуживает тракторист.

6.Тыңайтқыш себу мөлшеріне қою:

VІІ.Жаңа сабақты бекіту.

Сабақ соңында минералды тыңайтқыш себетін машиналардың жұмысы интербелсенді тақтадан видеоролик арқылы көрсетіледі.

VІІІ.Оқушыларды бағалау:

ІХ.Үй тапсырмасы: Ауыл шаруашылығы машиналары оқулығы, 13 парагроф, 144-146 бет.

Арал көпсалалы колледжінің арнайы пән оқытушысы: Шолпан Балманова.