Ашық сабақ. Өзім туралы.

Күні:

Сынып: 6

Пән: Әдебиет

Тақырыбы: Қасым Аманжоловтың «Өзім туралы» өлеңі

Мақсаты: а)Ақынның өзіндік мұратын таныту. «Өзім туралы» өлеңінің тақырыбы мен идеясын ашу.

ә ) оқушының сөйлеу мәдениетін дамыту, өз бетімен жұмыс жасауға, шығармашылыққа дағдыландыру.

б ) Қасым поэзиясы арқылы Отанды, туған жерді сүюге, қастерлеуге, қайсарлыққа, табандылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа материалды түсіндіру, бекіту сабағы.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, СТО әдісі, баяндау, талдау.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу. Кезекшімен әңгіме.

2. Үй жұмысы: Боранды түнде.

1. Боранды түнде әңгімесінде қандай салттың белгісі байқалады? Қыз алып қашу, сүндеттеу, қыз айттыру.

2. Қайсарға қандай мінездеме бере аласыңдар?

3. Әңгіме кімнің атынан баяндалған?

4. Қайсар қалыңдығын аплып қашуға неге мәжбүр болды?

«Ақынның адал, шыншыл мінезі өзімен бірге өлген жоқ, тамаша өлеңдерінде жүр.»

Тахауи Ахтанов.

Маған айтып берсең ұмытып қалармын; жазып көрсетсең, есіме сақтармын, өзіме жасатсаң, үйреніп алармын. Шығыс нақылы.

Жаңа сабақ:

«Білген сайын келеді, біле бергім»

I.Инсерт әдісі.

Не білеміз?

Нені білгіміз келеді?

Нені білдік?

Ақын екенін, «Өзім туралы» өлеңін, поэмаларын

Балалық шағын, шығармаларын, әдебиетке қосқан үлесін.

Өмірін, шығармаларын, әдебиетке қосқан үлесін.

Қасым Аманжолов

1911 жылы Қарағанды облысы, Қарқаралы ауданында дүниеге келеді. Жастайынан жетім қалып, өмірдің қиыншылығын көп көреді.

1927-30 жылдары «Мал дәрігерлік техникумына » оқуға түседі.

1932 жылы Алматыға келіп, өлең жазуға талпынған ақын «Лениншіл жас» газетіне қызметке тұрады.

1939 жылы «Өмір сыры» деген атпен алғашқы өлеңдер жинағы жарық көреді.

1946 жылы қан майданнан оралады.

1948 жылы «Дауыл» атты жыр жинағы жарық көреді.Ол Абай поэзиясының құдіретін жете түсініп, шығыстың классик ақындарының шығармаларын оқып, нәр алады. 30 жылдары ақын Ұлы Отан соғысы кезінде асқақтай бой көтереді. Өлеңдеріндегі ойы айқын, өрнекті болып келеді. Оған дәлел «Ақын туралы аңыз» поэмасы. Бұл поэмасы ерлік обрызын көркем шығарма арқылы бейнелейді. Жаралы оралған жауынгер туындылары соғыспен де байланысады. Сонымен қатар Қасым Аманжолов аудармашы, сазгер, лирик. Қазақ поэзиясына он буынды өлең түрін енгізді Әңгіме жазды, әдеби сынға араласты, драматургия саласында қалам тартты.

Шығармалары: «Ақын өлімі туралы аңыз поэмасы», «Орал» , «Біздің дастан» , «Құпия қыз», «Дариға сол қыз, Сәулешім» өлеңдері т.б

2. Ал енді сабағымызды «Тұңғиықтан маржан теру» ойыны арқылы жалғастырамыз.

Білім -теңізінің тұңғиығына сырын білетін адам ғана бойлай алады. Ол үшін көп еңбектену керек.

Асан қайғы бабамыз айтқандай:

Таза мінсіз асыл тас су түбінде жатады,

Таза мінсіз асыл сөз ой түбінде жатады.

Су түбінде жатқан тас жел толқытса шығады.

Ой түбінде жатқан сөз ой толқытса шығады. - демекші бүгінгі білімді осы ойын арқылы меңгереміз. Ол үшін сіздер өз топтарыңыз үшін жетондар жинау керексіздер.

1. «Теңіз түбі» тапсырмасы

Топтастыру стратегиясы

- Қасым Аманжолов кім?

- Несімен танымал? Сыршыл өлеңдерімен, поэмаларымен, еңбектерімен, лирикалық әндерімен.

Аудармашы 1911ж Қарағанды обл,

Қарқаралы ауд. Лирик

1939 ж «Өмір сыры»

Тұңғыш жинақ

Қасым

Қоғам қайраткері Ақын Сазгер «Дариға,

Жаралы оралған жауынгер «Саулешім.»

III.«Берейін өмірімнен өлең жасап» осы сөздердің мағынасын қай топ ашып бере алды. Ақын не айтқысы келді?

Ақын өзі туралы өлеңі арқылы жастарға адамгершілік қасиет пен отансүйгіштік сезімін білдіргісі келді. Олай болса біздің қозғар тақырыбымыз қалай болмақ?

«Өзім туралы» үнтаспадан тыңдату.

Енді топпен жұмыс тапсырма орындаймыз. Өзім туралы өлеңін кезекпен оқыту.

IV.Топпен жұмыс:

1 топ: Лирика түрін анықтау- көңіл күй лирикасы

2 топ: Тақырыбы неге «Өзім туралы?»- Лирикалық кейіпкердің өзі туралы ақындық толғанысы

3 топ: Лирикалық кейіпкерге мінездеме

4 топ: Өлеңнің идеясы - ақынның өз өлеңі арқылы болашақ ұрпаққа сенім артып, жақсы болуға шақырады.

- Ақын өлеңін кімдермен байланыстырады. Болашақ ұрпақпен байланыстырамыз

Дұшпаныңа түнек бол Ұрпақ біз қонақпыз.

Адам боп туғаныңа қуан

Сырласыңмен адал бол

V. Сергіту сәті: Балалар бүгінгі тақырыбымызды әнмен айтып көрелік.

VI. Талдау жұмысы

Енді бірігіп, «Өзім туралы» өлеңіне талдау жасаймыз.

Сатылай кешенді талдау1 топ-1шумақ

2 топ -9 шумақ

3 топ - 15 шумақ

Тақырыбы: Өзім туралы

Идеясы: ақынның өз өлеңі арқылы болашақ ұрпаққа сенім артып, жақсы болуға шақырады. Адамгершілік қасиетке тәрбиелейді.

Шумақ: 25 шумақ

Бунақ саны: Өзге емес, өзім айтам өз жайымда-3

Жүрегім, жалын атқан сөз дайында-3

Буын саны: 12-11 буынды

Ұйқас түрі: қара өлең ұйқасы

Әр шумақ: 4 жолдан

Өлең құрылысына талдау

Өзге емес, өзім айтам өз жайымда -12а

Жүрегім, жалын атқан сөз дайында -11а

Тереңде тұнып жатқан дауыл күйді - 11б

Тербетіп, тулатып бір қозғайын да - 11а

25 шумақ, 3 бунақты, 12-11 буынды, қара өлең ұйқасы.

VII. Шығармашылық жұмыс

Бүгінгі талдаған өлең жолдарынан қандай мәселелерді көтердік.

Өмір, Адамгершілік, Туған жер, Отансүйгіштік

Олай болса топтар өздерінің қалаған сөздерін таңдап алып, 5 жол өлең стратегиясы бойынша өлең құрастырамыз.

5 жол өлең стратегиясы.

1. Зат есім-1 1. Адамгершілік

2. Сын есім-2 2. Асыл, қасиетті

3. Етістік-3 3. Жасартады, құлпыртады, үйретеді

4. 4 сөзден тұратын 1 сөйлем 4. Адамгершілік-адами қасиет

5. 1 -ші сөйлемге ұйқас 5. Кіршіксіз дерлік.

Мақал- мәтелдер айту. Отан оттан да ыстық.

Жер -ырыстың кіндігі

Туған жерге туыңды тік.

Жақсының жақсылығын айт ,нұры тасысын.

Қорытынды: Сонымен балалар біз жағалауға да жеттік. Біздің асыл маржандарымыз, Қасым Аманжоловтың асыл туындылары еді.

Үйге тапсырма: Қасым Аманжоловтың өмірбаяны. «Өзім туралы» өлеңін мәнерлеп оқу.

«Екі жақты күнделік» стратегиясы.

Өлеңнен алған әсерім

Пікірім

Ал, балалар біз сонымен сабақтың басындағы инсерт әдісіне қайта келеміз. Бүгінгі сабақтан не білдік?

ҰБТ-ге дайындық тест сұрақтары.

• 1. Қасым Аманжоловтың туған жылын белгіле.

• (А ) 1911 В) 1912 С) 1811 Д) 1914

• 2. Қ. Аманжоловтың жыр жинағы қалай аталады?

• А) Өзім туралы В) Туған жер (С) Дауыл Д)Дариға

• 3. Өзі туралы өлең жазған өршіл ақын.

• А) М.Жұмабаев (В) Қ. Аманжолов С) С. Торайғыров Д) жауабы жоқ

• 4. Қ.Аманжоловтың "Өмір сыры" тұңғыш жинағы қай жылы шықты.

• (А) 1939 В) 1938 С) 1948 Д) 1946

• 5. Өлімді жеңіп өлген Абдолла ақынның бейнесі қай шығармасында суреттеледі.

• А) "Дауыл"( В) "Ақын өлімі туралы аңыз" С) "Өмір сыры"

Енді жинаған жетондарымызды санаймыз.

Бағалау парағы

№

Оқушының аты -жөні

Бағасы

Мұғалім бағасы

Қорытынды баға