Рабочая программа 5 класс ФГОС

ТАТАР УРТА (ТУЛЫ) ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ МӘКТӘПЛӘРЕНЕҢ 5 НЧЕ СЫЙНЫФ УКУЧЫЛАРЫ ӨЧЕН ТАТАР ТЕЛЕННӘН ЭШ ПРОГРАММАСЫ

АҢЛАТМА ЯЗУЫ

5 нче сыйныфлар өчен татар теленнән эш программасы Россия Федерациясендәге һәм Татарстан Республикасындагы мәгарифкә кагылышлы хокукый-норматив актларга һәм федераль дәүләт стандартларына нигезләнеп төзелде:

1. Россия Федерациясенең "Мәгариф турында"гы Законы (Федеральный закон от 29.12.2012 273-Ф3 "Об образовании в Российской Федерации").

2. Татарстан Республикасының "Мәгариф турында"гы Законы (Закон Республики Татарстан "Об образовании" № 68-ЗРТ от 22 июля 2013 года, статья 8).

3. Россия Федерациясенең "Россия Федерациясе халыклары телләре турында"гы 126-ФЗ нчы номерлы Законы (24.07.1998).

4. РФ Мәгариф һәм фән министрлыгы приказы, 30 нчы август, 2013 нче ел №115 ("Об утверждении Порядка организации и осуществления образовательной деятельности по основным общеобразовательным программам - начального общего, основного общего и среднего общего образования").

5. "Татарстан Республикасының халык телләре турында" Законы (Закон Республики Татарстан от 08.07.1992 № 1560-ХТТ(ред. от 03.03.2012г.) "О государственных языках Республики Татарстан и других языках в Республике Татарстан").

6. "Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында" Татарстан Республикасы Законы, 2004нче ел, 1нче июль.

7. "2014-2020 нче елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча Татарстан Республикасы дәүләт программасы", 2013 нче ел, 25 нче октябрь, 794 нче карар.

8. Төп гомуми белем бирүнең Федераль дәүләт белем бирү стандарты (Россия Мәгариф һәм Фән министрлыгында 2010 нчы елның 17 нче декабрь боерыгы 1897 нче номер белән расланган, РФ Юстиция Министрлыгында 19644 нче регистрацион номеры белән 2011нче елның 1 нче февралендә теркәлгән).

9. Татарстан Республикасында 2012-2020 нче елларда фән һәм мәгариф үсеше турында "Дәүләт программасы".

10. 2010-2015 нче елларда Татарстан Республикасында мәгарифне үстерү стратегиясе "Киләчәк" программасы.

11. Татарстан Республикасы Буа муниципаль бюджет белем бирү учреждениесе Карлы авылы төп гомуми белем бирү мәктәбенең укыту программасы.

12. Татарстан Республикасы Буа муниципаль бюджет белем бирү учреждениесе Карлы авылы төп гомуми белем бирү мәктәбенең 1-11 сыйныфлар өчен 2015-2016 нчы елгы укыту планы

5 нче сыйныф өчен "Татар теле" курсының эш программасы Федераль дәүләт белем бирү стандартларының таләпләренә туры китереп, Татарстан Республикасы Мәгариф һәм Фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән "Татар телендә гомуми төп һәм урта белем бирү мәктәпләре өчен ана теленнән программа (5 - 9 нчы сыйныфлар), төзүче-авторлары:

Г.Р.Галиуллина, М.М. Шәкүрова) - Казан, 2013, 5 нче сыйныф өчен Ч.М.Харисова,

Н.В.Максимов Сәйфетдиновов, Р.Р. тарафыннан төзелгән (Казан: Татарстан китап нәшрияты 2012),

Татарстанның Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән укыту әсбабына нигезләнеп төзелде.

Дәреслек: Татар теле: Татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5 нче сыйныфы өчен укыту әсбабы Ч.М.Харисова, Н.В.Максимов Сәйфетдиновов, Р.Р. - Казан: Татарстан китап нәшрияты 2012.

Татар теленнән белем бирүнең төп максаты:

Федераль дәүләт стандарты таләпләрен тормышка ашыру белән бергә, укучыларда лингвистик (тел), коммуникатив (аралашу), милли мәдәният өлкәсенә караган культурологик (мәдәни) компетенцияләр булдыру. Укучының үзаңын үстерү, милләтне, ватанны яратырга өйрәтү, горурлык һәм гражданлык хисләре тәрбияләү.

Бурычлар:

• Укучыларның башлангыч мәктәптә фонетик, орфоэпик, орфографик, лексик, грамматик нигезләреннән алган белемнәрен системалаштыру, катлаулырак формаларда өйрәтүне дәвам итү.

• Укучыларның иҗади һәм мөстәкыйль фикерли алу мөмкинлекләрен үстерү, үз фикерләрен дәлилләргә күнектерү.

• Телнең төп грамматик чараларын сөйләм процессында куллануга ирешү.

• Татар әдәби тел нормаларын һәм стилистик мөмкинлекләрен ачык күзаллауга, аларны тиешенчә куллана белергә өйрәтү, сөйләм эшчәнлегенең үзара аралашу чарасы икәнен аңлату.

• Баланың үзен тәрбияләү, үзе белән идарә итү, үз фикерен яклый алу сәләтен үстерү.

• Укучының үзаңын үстерү, милләтне, ватанны яратырга өйрәтү, горурлык һәм гражданлык хисләре тәрбияләү.

• Җәмгыятьтә яшәү кагыйдәләренә, әхлак нормаларына төшендерү.

• Укучыларның иҗади сәләтләрен үстерү.

• Сөйләм культурасы булдыру.

Белем дәрәҗәсенә таләпләр:

• Исем, фигыль, зат алмашлыкларын таба белү, аларның морфологик үзенчәлекләрен билгели алу.

• Сүзтезмәләрне, аларның төрләрен аера белү.

• Морфологик анализ ясау үзенчәлекләрен үзләштерү.

• Синтаксик анализ ясау элементларын үзләштерү.

• Фонетик, сүз ясалышы һәм лексик закончалыкларны күрә белү.

• Сүзне катлаулы тел берәмлеге буларак бәяләүгә ирешү.

• Төрле тип сүзлекләрнең төзелү принципларын үзләштерү.

• Укылган текстның эчтәлеген аңлау, үз мөнәсәбәтеңне белдерү.

• Укылган текстка бәйле рәвештә телдән һәм язмача фикер белдерү.

• Сыйныфташлары һәм укытучы белән фикер алышу, үз фикерен дәлилли белү.

• Тәкъдим ителгән темага телдән һәм язмача бәйләнешле текст төзү.

• Телдән һәм язма сөйләм үзенчәлекләрен аера белү һәм урынлы куллану.

Күнекмәләргә таләпләр: (уку елы башында):

• татар графикасы үзенчәлекләрен, татар алфавитын белү;

• татар теленең авазларын һәм хәрефләрен, аларның әйтелеш һәм язылыш үзенчәлекләрен аңлау;

• сүзләрне иҗекләргә бүлү, сүз басымын билгеләү;

• сүзнең мәгънәле кисәкләрен аера белү;

• өйрәнелгән сүз төркемнәрен бер-берсеннән аера һәм аларның үзенчәлекләрен аңлата белү;

• сүзтезмә һәм җөмләне аеру, җөмләнең әйтү максаты буенча төрләрен аеру;

• җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен аеру;

• авазларга, сүзләрнең мәгънәле кисәкләренә, сүз төркемнәренә һәм җөмләгә өйрәнгән күләмдә характеристика бирү;

• бирелгән җөмләләрне аңлап һәм дөрес итеп укый белү;

• 35-40 сүздән торган 9-11 җөмләле текстны дөрес итеп күчереп язу;

• фонетик, лексик, грамматик биремле күнегүләрне башкару;

• укылган (тыңланган) текстка карата сораулар куя белү, текст эчтәлеге буенча сорауларга җавап бирә алу;

• зур булмаган текстның эчтәлеген сөйләү;

• диалогик һәм монологик формада аралашу күнекмәләрнә ия булу;

• төрле төрдәге диктант, изложение, сочинение язу;

• көндәлек аралашуга бәйле татар сөйләм этикеты формаларын дөрес куллану;

• татар теленең орфоэпик нормалары нигезендә аралаша алу;

• тел чараларының төрле жанрдагы әсәрләрдә кулланылу үзенчәлекләрен күрә белү;

• татар һәм рус телләренең уртак һәм аермалы якларын күрә белү, сөйләм барышында ике тел чараларын бутамау;

• татар теленнән алган белемне башка фәннәрне үзләштерүдә файдалана белү.

Бер минутка 85-95 сүздән торган текстны дөрес итеп укый, эчтәлеген аңлый һәм сөйли алу; чиста һәм матур итеп 60 билге (хәреф) яза белү.

Күнекмәләргә таләпләр (уку елы ахырына)

• сузык һәм тартык авазлар арасындагы аерманы аңлату; о, ы, ә, я, ю, е, ё, в, к, г хәрефләре белдергән авазларга аңлатма бирү; ул хәрефләрне һәм ь, ъ хәрефләренең язылышын аңлату; сузык һәм тартык авазларга хас булган фонетик законнар күзәтелгән сүзләрне дөрес әйтү һәм язу;

• өйрәнелгән темаларга бәйле рәвештә сүзләргә фонетик һәм лексик анализ ясау, аларга төзелеше һәм ясалышы ягыннан характеристика бирү; гади җөмләләргә синтаксик анализ ясау; бирелгән үрнәкләргә нигезләнеп, гади һәм кушма җөмләләр төзи белү;

• бирелгән таныш сүзләрнең мәгънәләрен аңлату; башлангыч сыйныфта өйрәнгәннәрне истә тотып, өйрәнелгән орфограммаларны табу; җөмләдәге сүзләрнең язылышын аңлату, җөмлә ахырында һәм кушма җөмләдә тиешле тыныш билгеләрен кую;

• татар теленең үз сүзләрен һәм алынма сүзләрне аеру, мәгънәләрен аңлау; төрле сүзлекләрдән файдалана белү; фрезеологик әйтелмәләрнең мәгънәләрен аңлау;

• сүзләрнең мәгънәле кисәкләрен табу һәм аларга аңлатма бирү, аларны шартлы билгеләр белән күрсәтү; ясалышы ягыннан төрләрен билгеләү;

• текстның темасын һәм төп фикерен аңлау, гади план төзеп, эчтәлеген сөйләү; сочинение һәм изложение язу; телдән һәм язма сөйләмдә фикерләрне тәэсирлерәк итеп белдерү өчен, синонимнарны файдалана белү;

• эш кәгазьләре төрләреннән хат, мәкалә, белешмә яза белү.

• Бер минутка 16-17 сүз (90-95 хәреф) язу, 70-110 сүз (160-250 иҗек, 415-650 хәреф) уку.

Уку фәненең уку планында тоткан урыны

Мәктәптә татар теле предметы әһәмиятле предметларның берсе. Татар мәктәпләрендә татар балаларына татар телен өйрәтү үз телләрен өйрәнүгә кызыксыну, омтылыш уятуга, мәхәббәт хисләре тәрбияләүдә әһәмиятле роль уйный.

Укыту планында каралганча, татар теле дәресләре өчен эш программасы атнага 3 сәгать исәбеннән елга 105 сәгатькә төзелде.

Укытуның көтелгән нәтиҗәләре Шәхескә кагылышлы нәтиҗәләр:

• шәхеснең әхлакый-рухи сыйфатларын камилләштерү:

• милли горурлык, гражданлык хисләре формалаштыру;

• әхлак нормаларын, җәмгыятьтә яшәү кагыйдәләрен үзләштерү;

• күршеңә ярдәм итүдә танып-белү инициативасы күрсәтү;

• үз алдыңа максат кую, аңа ирешү юлларын эзләү;

• уңышларыңа яки уңышсызлыкларыңа, аларның сәбәпләренә дөрес бәя бирү;

• индивидуаль эшчәнлек стилен формалаштыру:

• төрле мәгълүмат чараларын (сүзлекләр, Интернет ресурслар һ.б.) танып-белү һәм аралашу вакытында куллану;

• активлыкка, мөстәкыйль, иҗади фикер йөртергә, фәнни-тикшеренү эшчәнлеген башкару, шәхес буларак формалашуны дәвам итү;

• үзең алган белем күнекмәләрен тормышның төрле шартларында куллана белергә өйрәнү.

Метапредмет нәтиҗәләр:

Танып-белү гамәлләре:

• танып-белү юнәлешендәге максатларны билгеләү;

• укучының үз эшчәнлеген мөстәкыйль рәвештә оештыра

• белүе, бәяләве, үзенең кызыксынучанлык өлкәсен билгеләве;

• мөстәкыйль рәвештә теманы, куелган проблеманы ача белү, фикер йөртү;

• уку мәсьәләсе тирәсендә логик фикерләү;

• фикерләүдә логик чылбыр төзү;

• тема тирәсендәге төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру;

• төрле мәгълүмат чаралары белән эшли, кирәкле мәгълүматны таба, анализлый һәм үз эшчәнлегендә куллана белү;

Коммуникатив УУГ

• тыңлый белү;

• диалог төзүдә һәм коллектив фикер алышуда катнашу;

• сыйныфташлары һәм укытучы белән уку эшчәнлеген оештыруда хезмәттәшлек итү;

• төрле фикерләрне исәпкә алып эш итү;

• үз фикерен дәлилли белү, тормыштан мисаллар китерү;

• төрле җавапларны тыңлау, чагыштыру, нәтиҗә ясау;

• үз фикерен тулы һәм төгәл итеп әйтә белү;

• күмәк эш вакытында уртак фикергә килү;

• мәгълүмат туплауда үзара хезмәттәшлек итүдә инициативасы күрсәтү;

• укылган текстлар буенча сораулар бирә алу;

• бирелгән текстларның дәвамын үзлектән сөйләп карау, фикер әйтү автор фикере белән чагыштыру;

• үз эшен контрольдә тоту, сыйныфташларына ярдәм итү;

• коммуникатив күнекмәләрнең кеше тормышындагы ролен билгеләү;

• үз фикерләрен телдән һәм язмача җиткерә белү;

• башкаларны тыңлый, киңәш бирә белү;

• сыйныфташлары каршында төрле темаларга, башкарылган проектлар буенча чыгыш ясау;

• иптәшеңнең гамәлләрен бәяләү, күршең белән хезмәттәшлек итү.

Регулятив УУГ:

• дәреснең проблемасын (тема) һәм максатларын мөстәкыйль формалаштыру;

• проблеманы аңлап гипотеза чыгару, үз фикереңне дәлилләр китереп раслый белү, телдән (диалогик, монологик) һәм язма сөйләмдә сәбәп-нәтиҗә бәйләнешен аерып алу, нәтиҗәләрне формалаштыру;

• максатка ирешү юлларын билгеләү;

• үз эшчәнлегеңнең нәтиҗәле булуына ирешү, үз эшчәнлегеңне контрольгә алу;

• укытучы белән бергәләп, үз эшен, иптәшләренең җавапларын бәяләү;

• кагыйдә, күрсәтмәләрне истә тоту һәм аларга ияреп гамәлләр кылу;

• эшләнгән эшкә бәя бирү, сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү.

Предмет нәтиҗәләр:

• фонетик, сүз төзелеше һәм лексик берәмлекләр белән эш итүне ныгыту;

• орфоэпик һәм орфографик кагыйдәрне үзләштерү, гамәли куллана белү;

• сүзнең лексик мәгънәсен билгели һәм сөйләмдә урынлы куллана белү;

• тел материалы белән логик фикерләүне сорый торган эш төрләрен башкару;

• исем, фигыль, зат алмашлыкларын табарга өйрәтү, аларның морфологик үзенчәлекләрен һәм җөмләдә кулланылышын аңлау;

• сүз төркемнәрен дөрес язу, аларны сөйләмдә дөрес куллана белү күнекмәләрен үстерү;

• сүзтезмәләрне аера белү, алардагы ияртүче һәм иярүче сүзне билгеләп, бәйләүче чараларны күрсәтү;

• әйтү максаты буенча төрле җөмләләрне аера белү, аларны дөрес интонация белән әйтү, алардан соң тиешле тыныш билгеләре кую осталыгы һәм күнекмәләре булдыру;

• сүзләрдән - җөмләләр, җөмләләрдән бәйләнешле текст төзү осталыгы булдыру;

• морфологик, синтаксик анализ ясау элементларын үзләштерү;

• телдән һәм язма сөйләмне синонимнар, фразеологизмнар белән баету, бер мәгънәле һәм күп мәгънәле сүзләрдән дөрес файдалана белү, сүзләрнең туры һәм күчерелмә мәгънәләрен урынлы куллану;

• төрле телләрдән кергән сүзләрнең мәгънәләрен аңлап куллану һәм дөрес әйтү күнекмәләре булдыру;

• сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча ныклы күнекмәләр булдыруны дәвам итү;

• телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләрен камилләштерү;

• укучыларны иҗади эшчәнлеккә тарту, проект эшләре белән кызыксындыру.

Тематик планлаштыру

18.

Фигыль. Фигыльнең барлык- юклык төре

1

Эшнең башкарылу-башкарылмавыннан чыгып, барлык-юклык төрен аңлату, телдән күнегүләр эшләү

19.

Фигыльнең нигезе

1

81 нче күнегү дәге рәсем буенча эшләү

20.

Боерык фигыль

1

План буенча хикәянең эчтәлеген сөйләү

21.

Хикәя фигыль

1

«Казан - спорт шәһәре» дигән темага кечкенә хикәя язу

22.

Шарт фигыль

1

Күнегүләр эшләү

23.

Исем темасына карата контроль диктант

1

Диктант язу

24.

Хаталар өстендә эш. Рәвеш турын­да төшенчә

1

Күнегүләр эшләү. Диалог төзетү

25.

Вакыт, урын, сәбәп-максат рәвешләре

1

Хикәянең эчтәлеген сөйләү

26.

Антоним рәвешләр. Сөйләмдә рәвеш алмашлыклары

1

Урын һәм вакыт хәлләрен кулланып хикәя төзү

27.

Үткәннәрне кабатлау

1

Күнегүләр эшләү. Авыр очракларны аңлату

28.

Бәйләнешле сөйләм үстерү. Контроль изложение

1

Укытучы укыганны тыңлау, гади план төзү һәм сөйләп карау. Караламага язу, акка күчерү

29.

Рәвешләрне кабатлау

1

Язма эштә җибәрелгән хаталар өстендә эшләү. Рәвешләр турында катлаулы таблица бенча эшләү

30.

Җөмлә. Укучыларның сәнгатьле уку һәм укыганның эчтәлеген аңлау дәрәҗәләрен өйрәнү

1

Җөмләләргә синтаксик анализ ясау элементлары белән таныштыру: җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү. Күнегүләр эшләү

31.

Әйтелү максаты ягыннан җөмлә төрләре. Хикәя җөмлә

1

Җыйнак җөмләләр, җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү. Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

32.

"Туган ягым" темасына сочине­ние

1

124 нче күнегүдәге текст өстендә эшләү

33.

Сорау җөмлә

1

Күнегүләр эшләү. "Кем кемгә охшаган" дигән темага хикәя язү

34.

Боерык җөмлә. Җөмлә ахырына куела торган тыныш билгеләре. Тыныш билгесе һәм интонация

1

Аңлату, әңгәмә. Күнегүләр эшләү

35.

Гади җөмлә. Җөмләнең баш кисәкләре:ия һәм хәбәр

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

36.

Кушма җөмлә

1

Күнегүләр эшләү

37.

Өйрәтү диктанты. Җыйнак җөмлә.

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

38.

Җөмләдә баш кисәкләрнең кайсы сүз төркемнәре белән белдерелүе, урыны

1

Җыйнак җөмләләр, җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү. Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

күнегүләр

39

Зат алмашлыгы белән белдерелгән аныкланмыш

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

40.

Зат алмашлыгы белән белдерелгән аныклагыч янына куела торган ты­ныш билгесе

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

41.

Җәенке җөмлә

1

Җөмләләргә морфологик-синтаксик анализ ясау.

42.

Җөмләнең иярчен кисәкләре. Аер­гыч

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

43.

Тәмамлык. Сүзтезмәдә ияртүче һәм иярүче кисәк

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

44.

Хәлләр. Вакыт һәм урын хәле.

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

45.

Хәлләр. Күләм, максат, рәвеш хәле.

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

46.

Контроль диктант. (2 нче чирек­кә йомгак)

1

Диктант язу

47.

Хаталар өстендә эш. Шарт һәм ки­ре хәлләр

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

48.

БСҮ.Сөйләм төрләре: сыйфатлама, хикәяләү һәм фикер йөртү турында башлангыч төшенчә

1

Аңлату

49.

Җөмләнең тиңдәш кисәкләре: тиңдәш ияләр, хәбәрләр, аергы­члар, тәмамлыклар, хәлләр.

1

Күнегүләр эшләү

50.

Тиңдәш кисәкләр арасына куела торган тыныш билгеләре һәм тер­кәгечләр

1

Күнегүләр эшләү

51.

"Җөмлә кисәкләре" темасына контроль диктант

1

Диктант язу.

52.

Фонетика һәм орфоэпия турында төшенчә. Сөйләм органнары. Авазларның ясалышы

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

53.

Сузык һәм тартык авазлар табли­цасы

1

Сузык авазларга характеристика (терәк схема ясау). Күнегүләр эшләү. Тартык авазлар турында катлаулы таблица бенча эшләү, шуңа нигезләнеп, гади таблица ясау

54.

Сингармонизм законы

1

Аңлату, әңгәмә

55.

Сүзләрнең язылышы һәм әйтелеше туры килгән һәм туры килмәгән очраклар. А хәрефе язылып та, [ә] авазы әйтелү очраклары

1

Аңлату, әңгәмә

56.

Ы хәрефе язылып та, [о] авазы; Бе­ренче иҗектә ө хәрефе язылып, калган иҗекләрдә е язылу

1

Күнегүләр эшләү

57.

Ы+й хәрефләре язылып та, [и] ава­зы әйтелү очраклары

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү. Биремле карточкалар буенча эш

58.

Сөйләмдә тартык авазларның үзгәреше.

[г],[гъ], [к], [къ] авазлары алдын­нан килгәндә [н] авазының [ң] ла- шуы. [к],[къ] авзлары кргән сүзләрнең дөрес язылышы.

1

Язма эштә җибәрелгән хаталар өстендә эшләү

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

59.

авазы әйтелгән сүзләрнең дөрес язылышы.[йә],[йү], [йу], [йы] авазлары әйтелгән сүзләрнең дөрес язылышы

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

60.

Ь, ъ хәрефләренең дөрес язы- лышы.[ң], [х], [һ] авазлары әйтел­гән сүзләрнең дөрес әйтелеше

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

61.

Үтелгәннәрне гомумиләштереп ка­батлау. Фонетик анализ

1

Татар телендәге сузык һәм тартык авазларга өлешчә характеристика бирә белү

62.

Фонетика темасына диктант

1.

Грамматик биремле диктант язу

63.

Диктантны укучылар белән бергәләп тикшерү. Язмадагы хаталарны табу, төзәтү күнекмәләре

1

Диктантта һәм грамматик биремнәрдә җибәрелгән хаталарны тишереп, анализ ясау, искә төшерү, белемнәрне ныгыту

64.

Сүз байлыгы һәм сөйләм культура­сы

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

65.

Сүз байлыгы һәм сөйләм культура­сы

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

66

Сүзнең лексик мәгънәсе

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

67­

68.

"Туган телем - иркә гөлем" ди­гән темага сочинене

2

Аңлату, әңгәмә

69.

Бер һәм күп мәгънәле сүзләр

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

70.

Сүзнең туры һәм күчерелмә мәгънәләре

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

71.

Омонимнар

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

72.

Синонимнар

1

Күнегүләр эшләү

73.

Антонимнар

1

Аңлату, күнегүләр эшләү

74.

Якын кешеләргә, дусларга, та­нышларга хат язу күнекмәләре

1

Аңлату, әңгәмә

75.

Фразеологик әйтелмәләр

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү. Тәрҗемә эше

76.

"Лексика" темасына диктант

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

77.

Хаталар өстендә эш

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

78.

Үткәннәрне кабатлау

1

Аңлату, әңгәмә

Татар теленең сүзлек составы. Гомумтөрки сүзләр, гарәп, фарсы, рус теленнән,рус теле аша башка телләрдән алынган сүзләр

2

Аңлату, әңгәмә

81­

82.

Изложение язу

2

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

83.

Изложениене бергәләп тикшерү. (Сөйләм һәм стиль хаталарын табу, төзәтү күнекмәләре, редакцияләү күнегүләре.)

1

Татар теленең кулланылыш өлкәсе ягыннан сүзлек составы. Гомумхалык сүзләре. Әдәби тел сүзләре. Диалекталь сүзләр, атамалар (терминнар)

2

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

86.

Өйрәтү диктанты. Татар теленең кулланылыш дәрәҗәсе ягыннан сүзлек составы.

1

Күнегүләр эшләү

87.

Сөйләм формалары: Монологик һәм диалогик сөйләм

1

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

88.

Текст, аның темасы. Төп уй. Гади план төзү

1

Текст өстендә эшләү

89.

Сүзлекләр. Сүзлекләрдән файдала­ну күнегүләре

1

Аңлатмалы һәм орфографик сүзлекләр турында һәм алардан файдалана белергә өйрәтү. Интернет аша турыдан-туры эшләүче (онлайн) һәм цифрлаштырылган сүзлекләр белән таныштыру

90.

Картинада төсләр ярдәмендә би­релгән эчтәлекне сүзләрдән файда­ланып язу. Яңгыр яву күренешен сүз белән сурәтләү.

1

Сүзләрдән дөрес файдаланып эшләү

91­

92.

И.И.Левитанның "Яз. Су ташы­ган чак" картинасы буенча со­чинение - тасвирлама язу

2

Картина буенча эшләү

93.

Лексикология бүлеген кабатлау. Лексик анализ ясау үрнәге

1

Аңлату, күнегүләр эшләү

94.

"Лексикология бүлеге буенча грамматик биремле диктант

1

Диктант язу

95­

96.

БСҮ Изложение язу.

Текстта бирелгән эчтәлекне кыскартып сөйләү, төп уйны аңлау

1

Изложение тексты буенча план төзү, язу

97.

Изложениене һәм сочинениене бергәләп тикшерү, язмадагы орфо­график, пунктуацион, грамматик хаталарны, сөйләм һәм стиль хата­ларын табу, төзәтү күнекмәләре

1

Ялгышлар өстендә эшләү

98.

Укучыларның аңлап уку тизлеген, сәнгатьле итеп уку һәм укыганның эчтәлеген аңлау дәрәҗәләрен өйрәнү

1

Тизлеккә уку

99­

100.

Ел буе үткәннәрне кабатлау

1

Аңлату, күнегүләр эшләү

101.

Контроль диктант

1

Диктант эшләү

102.

Хаталар өстендә эш.

1

Аңлату, күнегүләр эшләү

Укытуны матди- техник яктан һәм мәгълумати яктан тәэмин итү

Укытуны матди-техник яктан тәэмин итү нигезенә түбәндәгеләр керә

• белем һәм тәрбия бирү өчен барлык шартлар да тудырылган, санитария һәм янгыннан саклану нормаларына туры килгән уку бинасы булу;

• әдәбиятны өйрәнү өчен җитәрлек күләмдә дәреслекләр һәм өстәмә методик ярдәмлекләр белән тәэмин ителгән китапханә;

• электрон китапханә, башка электрон ресурслар, татарча сайтлардан куллану мөмкинлеге булган компьютер классы;

• лингафон кабинеты;

• электрон һәм басма күрсәтмә әсбаплар, дәреслекләр;

• мультимедиа укыту программалары, компьютер программалары;

• укучыларының белемнәрен тикшерү программалары;

• төрле типтагы сүзлекләр, энциклопедияләр;

• белешмә материаллар;

• балалар өчен чыгарылган газета һәм журналлар;

• интерактив тикшерү программалары;

• татар сайтлары (belem.ru; tatarile.org.com).

Әдәбият исемлеге

1. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм Фән министрлыгы тарафыннан тәкъдим ителгән "Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы (татар балалары өчен): 1-11 нче сыйныфлар. - Казан: Мәгариф, 2010.

2. Укыту фәннәре буенча эш программалары: татар теле: методик тәкъдимнәр. Төп гомуми белем мәктәбе. - Казан: ДБО "Белем сыйфаты мониторингының республика үзәге, 2013. - 116 б.

3. Сафиуллина Ф. С. Хәзерге татар әдәби теле. Югары һәм урта уку йортлары өчен дәреслек. - Казан: "Мәгариф" нәшр., 2006.

4. Хәбибуллина З.Н., Нәбиуллина Г.Ш. Диктантлар җыентыгы: Татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5 - 11 сыйныфлары өчен:Укытучылар өчен кулланма. - Казан: Мәгариф нәшр., 2006.

5. Шәмсетдинова Р.Р. Татар теле: Күнегүләр. Анализ үрнәкләре. Тестлар. - Казан: Татар. кит.нәшр., 2005. - 160 б.

6. Татар теленең аңлатмалы сүзлеге. 3 томда. - Казан: Татар.кит.нәшр., 1977, 1979, 1981.

Өстәмә әдәбият

1. Р.Н. Фатыйхова. Татар теленнән диктантлар, контроль эшләр, тестлар. - Казан, "Гыйлем" нәшрияты, 2009.

2. Н.В. Максимов. "Урта мәктәптә татар теле укыту: Фонетика. Морфология. "Укытучылар өчен методик кулланма. - Казан: "Мәгариф" нәшрияты, 2004.

3. "Фән һәм мәктәп", "Мәгариф" журналлары, "Мәгърифәт", "Ачык дәрес" газеталары.

Мәгълүмат чыганаклары

Белем бирү буенча федераль агентлык

РФ мәгариф хезмәткәрләренең квалификациясен күтәрү

һәм профессиональ әзерләү академиясе

Федеральный центр образовательного законодательства

Федераль тест үткәрү үзәге

. tatedu.ru ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы

. kzn.ruТР Мәгариф һәм фән министрлыгы Белем порталы

http://. belem.ru

http://. tatar.ruТР рәсми серверы

http://. Tat. Tatar-inform.ru ТР мәгълүмат агентлыгы

http://. intertat.ruТР электрон газетасы

http://. xat.ruТатар хат алышу хезмәте

http://. suzlek.ru on-line русча сүзлек

http://. Kitapxane.at.ru татар телендәге әдәби әсәрләр китапханәсе http://. Tatar.com.ru татар теле сүзлекләр һәм үзөйрәткечләр http://. Tatarca.boom.ru татарча текстлар http://. tataroved.ru Татар тарихы: төрки- татар дөньясы http://. selet.ru "Сәләт" яшьләр

http://. Kitapxane.at.ru татар телендәге әдәби әсәрләр китапханәсе http://. Tatarca.boom.ru татарча текстлар

Электрон ресурслар: "Бала" китапханәсе, "Татар мультфильмнары", мультимедиа укыту программалары; электрон китапханә; татар сайтлары (belem.ru, tatarile.org.com).

Календарь-тематик план

Атнага - 3 сәгать (елына - 105 сәгать).

Диктант язу - 8 сәгать (саны - 8);

Изложение язу - 4 сәгать (барысы - 4 изложение, икесе - контроль изложение);

Сочинение язу - 4 сәгать (барысы - 4 сочинение, 2- контроль сочинение) + өй сочинениеләре.

Дәрес темасы

Дә­

рес

саны

Дәрес тибы

Планлаштырылган нәтиҗә

Укучылар

эшчәнлеге

Контроль эш төрләре

Үткәрү ва­кыты

метапредмет

предмет

шәхескә

кагылышлы

План

буен­

ча

Факт

буен­

ча

1

Тел ул - ха­лыкларның иң әһәмиятле аралашу чарасы.

1

Белемнәрне гомумиләштер ү дәресе

Әңгәмәдәшең белән контакт урнаштырырга өйрәнү.

Телнең аралашу чарасы булуын аңлата алу, тел гыйлеменең тармакларын белү.

Укучыда укуга, ана теленә карата уңай мөнәсәбәт тәрбияләү

Кереш сүз, әңгәмә. Сораулар буенча

төркемнәрдә эш. Терәк схема ясау.

2

Башлангыч сыйныфларда үткәннәрне ка­батлау

1

Катнаш дәрес.

Сорау куя, әңгәмәдәшеңнең хәлен сорый, кире кага, раслый белү. Парларда эшли белү

Тел гыйлеменең морфология һәм орфография бүлекләре турында һәм сүз төркемнәре буенча гомуми мәгълүматларга ия булу.

Тел дәресләрендә өйрәнгән белемне гамәлгә күчерү теләге булдыру.

Күнегүләр

эшләү.Сүз

төркемнәрен

кабатлау.

Сүзлек

диктанты

3

Башлангыч сыйныфларда үткәннәрне ка­батлау.

1

Белемнәрне гомумиләштер ү дәресе

Укучыларда бе­лем алуга, укы­мышлы булуга кызыксыну уяту.

Сүз төркемнәрен билгели белү.

Кабатлау процессында ана теленең

әһәмиятен аңлау.

Җөмлә

кисәкләрен ка­батлау

4

БСҮ "Җәй нәр-сәсе белән ма­тур сочинение язу

1

Белем һәм кү-некмәләрне камилләште-рү дәресе.

Бирелгән репликалардан текст төзү.

Башлангыч сыйныфларда өйрәнелгән орфография һәм тыныш билгеләре кагыйдәләрн дөрес кулланып мөстәкыйль язу күнекмәләре булу.

Сочинение

5

Хаталар өстендә эш. Сүз төркемнәре ту­рында гомуми төшенчә.

1

Белемнәрне системалашты ру дәресе

Биремне үтәүнең дөреслеген тик­шерү.

Сүз төркемнәрен аера белү.

Татар теле дәресләрендә яңа белемгә ия булу теләге булдыру.

Мөстәкыйль һәм ярдәмче сүз төркемәрен искә төшерү.

6

Исем. Ялгызлык һәм уртаклык ис­емнәр.

1

БСҮ

Рус һәм татар телендә чагыштырып өйрәнү

Уртаклык һәм ялгызлык исемнәрне, берлек һәм күплек сандагы исемнәрне тексттан таба белү.

Татар теленә, бөек халкына карата горурлык хисе уяту.

Ялгызлык һәм уртаклык ис­емнәрне аера белү өчен күнегүләр эшләү.

7

Берлек һәм күплек сандагы исемнәр.

1

Белем һәм

күнекмәләрне

камилләштерү

Рус телендә берлек һәм күплек сан төшенчәләләре.

Бирелгән сүзләрдән - җөмләләр, җөмләләрдән бәйләнешле текст төзү осталыгы булу.

Язма һәм телдән сөйләмне ныгыту өстендә эшләүгә омтылш булдыру.

Исемнең терәк схема сын ясау. Күнегүләр эшләү.

8

Исемнәрнең килеш белән төрләнеше

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Рус телендә килеш

кушымчалары.

Исемнәрнең

килешләр белән

төрләнешен,

җөмләдә

кулланылышын

аңлау. Килеш

кушымчаларын

дөрес язу һәм аларны җөмләдә дөрес куллана белү

Мөһим нәти-җәләрне истә калдыру теләген үстерү. Тел дә-ресләрендә өй-рәнгән белемне гамәлгә күчерү

теләге булдыру.

Килеш сорау-ларын һәм ку-шымчаларын дөрес билгеләргә өйрәнү.

Килешләр буенча карточкалар белән эш

9

Үткәннәрне ка­батлау буенча дик­тант (№1)

1

Укучылар-ның үсешен

контрольдә

тоту һәм

тикшерү

дәресе

Алган

белемнәрне

төрле тел

күренешләрен

аңлатуда

куллану.

Исемнәрне килеш бе-лән төрләнеш кагый-дәләрен камилләш-терү.

Үз-үзеңне бәя-ләү, үзанализга омтылыш бул-дыру.

«Исем» тема-сындагы өй-рәнгән кагый-дәләргә күне-гүләр эшләү

Диктант

10

БСҮ Изложение

1

Укучыларның

үсешен

контрольдә

тоту һәм

тикшерү

дәресе

Логик фикер йөртү

Гади план буенча текст эчтәлеген төгәл итеп яза белү.

Матур әдәби сөйләм

күнекмәләренә ия булырга омтылыш тәрбияләү.

Хикәянең эчтәлеге буенча план төзү. Изложение язу. Исемнәрнең килешләрен күрсәтү.

Изложение

11

Хаталар өстендә эш. Алмашлык. Зат алмашлыклары.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу

Зат

алмашлыклары, аларның мәгънәләре, килешләр белән төрләнешендәге үзенчәлекләрне белү. Алмашлык­ка морфологик анализ ясау эле­ментлары белән таныш булу.

Телнең фикер үсешендә әһәмиятен аңлау.

Язма эштә җибәрелгән хаталар өстендә эшләү. Алмашлык турында аңлату, нинди сүз төркемен алмаштырып килүдән чыгып, төркемчәләргә бүлү. Күнегүләр эшләү.

12

Сорау алмаш­лыклары

1

Бәйләнешле сөйләм үстерү

Биремне үтәүнең дөреслеген тик­шерү

Сорау

алмашлыклары

турында

мәгълүматлы

булу.

Мөһим

нәтиҗәләрне истә калдыру теләген үстерү.

Сорау

алмашлыкларын ың килеш белән төрләнешен аңлату,

күнегүләр эшләү

Тест

13

Сан. Берәмлек­ләрне һәм дистәләрне бел­дерә торган сан­нар.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Рус һәм татар телендәге сан үзенчәлекләре

Сан турында мәгълүматлы бу­лу, куллану

Татар теле

дәресләрен

үзләштерүгә

җаваплылык

булдыру.

Күнегүләр эшләү

14

Сөйләмдә сан ал­машлыклары: ничә? ничәнче? ничәшәр? күпме? никадәр?

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Рус һәм татар телендәге сан үзенчәлекләре

Сан һәм саналмыш төшенчәләрен белү.

Язма һәм телдән сөйләмне ныгыту өстендә эшләүгә омтылш булдыру.

Күнегүләр эшләү

15

Тикшерү

диктанты.

1

Укучыларның

үсешен

контрольдә

тоту һәм

тикшерү

дәресе

Грамматик

күнекмәләрне

кабатлау.

Үтелгән

материалның

тулысынча

үзләштерелүе.

Башлангыч

сыйныфларда

өйрәнелгән

орфография һәм

тыныш билгеләре

кагыйдәләрен

дөрес кулланып

мөстәкыйль язу

күнекмәләре

булу.

Үз-үзеңне бүяләү, үзанализга омтылыш булдыру.

Күнегүләр эшләү.

Диктант

16

Хаталар өстендә эш. Сыйфат.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Рус, инглиз һәм татар телендәге сыйфатларны чагыштыру

Сыйфат һәм хәбәр булып килгән

сыйфатларның

үзенчәлекләрен

белү.

Татар теле

дәресләрен

үзләштерүгә

җаваплылык

булдыру.

Язма эштә җибәрелгән хаталар өстендә эшләү. Аңлату. "Сүз төркемнәре" таблицасы буенча эш. Тактада эшләү.

Тест

17

Синоним һәм ан­тоним сыйфатлар.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Татар теленең башка фәннәрне өйрәнү һәм белем алу чарасы икәнен аңлау

Синоним һәм антоним сый­фатларны дөрес билгели белү.

Сүз байлыгын арттыру өстендә эшләү теләген үстерү.

Лексика бүлеген искә төшерү: ан-тоним, синоним, искергән сүзләр буенча күнегүләр эшләү

18

Фигыль. Фигыль­нең барлык-юклык төре.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Биремнәрне үтәгәндә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү.

Боерык һәм хикәя фигыльләрне таба белү. Хәзерге, үткән һәм киләчәк заман хикә фи-гыльләрне дөрес куллана белү, аларның зат-сан белән төрләнешен аңлау. Фигыльгә морфологик ана­лиз ясау эле­ментлары белән таныш булу.

Татар теле дәресләрендә яңа белемгә ия булу теләге булдыру.

Эшнең башкарылу- башкарылмавынн ан чыгып, барлык-юклык төрен аңлату, телдән күнегүләр эшләү.

Тест.

Карточкалар

буенча

индивидуаль

эш.

19

Фигыльнең нигезе

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Укучыларның танып белү активлыгын үстерү.

Фигыль нигезен дөрес билгели белү.

Белем алу про­цессында ана те- ленед әһәмиятен аңлау.

81 нче күнегү дәге рәсем буен­ча эшләү.

20

Боерык фигыль.

1

Белемнәрне гомумиләштер ү дәресе.

Алган

белемнәрне

төрле тел

күренешләрен

аңлатуда

куллану.

Боерык фигыльләрдә дөрес итеп басым куярга өйрәнү.

Мөһим

нәтиҗәләрне истә калдыру теләген үстерү.

План буенча хикәянең эчтәлеген сөйләү.

21

Хикәя фигыль

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Сорауларга җавап бирү.

Хикәя фигыльнең төрле заман фор­маларын куллана белү.

Мөһим

нәтиҗәләрне истә калдыру теләген үстерү.

«Казан - спорт шәһәре" дигән темага кечкенә хикәя язу.

Тест

22

Шарт фигыль

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе

Сөйләм телен үстерү.

Төп фигыльгә бәйләнеп килүен аңлату

Мөһим

нәтиҗәләрне истә калдыру теләген үстерү.

Күнегүләр эшләү

23

Исем темасына

карата контроль диктант.

1

Укучыларның

үсешен контрольдә тоту һәм тикшерү дәресе

Алган белем-нәрне төрле тел күренешләрен аңлатуда кул-лану. Үз- үзеңә контроль ясау.

Үтелгән

материалның тулысынча үзләштерелүе. Башлангыч сыйныфларда өйрәнелгән орфография һәм тыныш билгеләре кагыйдәләрен дөрес кулланып мөстәкыйль язу күнекмәләре булу

Үз-үзеңне бәяләү үзанализга ом-тылыш

Диктант язу

Контроль

диктант

24

Хаталар өстендә эш. Рәвеш турында төшенчә.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Алган

белемнәрне

төрле тел

күренешләрен

аңлатуда

куллану.

Рәвеш турында мәгълүматлы бу­^лу.

Һәр татар теле дәресләрендә яңа белемгә ия булу теләге булдыру.

Күнегүләр эшләү. Диалог төзетү.

25

Вакыт, урын, сәбәп-максат рәвешләре.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Игътибарлылык

һәм

кызыксынучанлы к үстерү.

Сөйләмдә рәвеш алмашлыкларын куллана белү.

Мөһим

нәтиҗәләрне истә калдыру теләген үстерү.

Хикәянең эчтәле­ген сөйләү.

26

Антоним рәвешләр. Сөйләмдә рәвеш алмашлыклары.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Чагыштырып

өйрәнү

Антоним рәвешләрен бил­гели алуларына ирешү.

Язма һәм телдән сөйләмне ныгыту өстендә эшләүгә омтылыш булды­ру.

Урын һәм вакыт хәлләрен кулла­нып хикәя төзү.

Мөстәкыйль

эш.

27

Үткәннәрне ка­батлау.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Үз-үзеңә кон­троль ясау.

Татар теленең сүзлек составын өйрәнүнең әһәмиятен аңлату.

Күнегүләр эшләү. Авыр

очракларны

аңлату.

Тест

28

Бәйләнешле сөйләм үстерү. Контроль изло­жение

1

Укучыларның

үсешен кон-трольдә тоту һәм тикшерү

дәресе

Эшне вакытында башлау һәм төгәлләү.

Укытучы укы-ганны тыңлау, га-ди план төзү һәм сөйләп карау. Караламага язу, акка күчерү.

Матур әдәби сөйләм

күнекмәләренә ия булырга омтылыш тәрбияләү.

Укытучы укы-ганны тыңлау, га-ди план төзү һәм сөйләп карау. Караламага язу,

Контроль из­ложение.

29

Рәвешләрне ка­батлау.

1

Белемнәрне гому­миләштерү һәм систе­малаштыру дәресе.

Төшенчә, термин, кагыйдә, закончалыкларн ы аңлап эш итә белү

Язма эштә җибәрелгән хаталар өстендә эшләү. Рәвешләр турында катлаулы таблица бенча эшләү

Сүз байлыгын, әһәмиятен аңлы куллану күнекмәсе булдыру.

Язма эштә җибәрелгән хаталар өстендә эшләү. Рәвешләр турында

катлаулы таблица бенча эшләү .

Мөстәкыйль

эш.

30

Җөмлә. Укучы­ларның сәнгатьле уку һәм укыган­ның эчтәлеген аңлау дәрәҗәләрен өйрәнү.

1

БСҮ

Алган

белемнәрне

төрле тел

күренешләрен

аңлатуда

куллану.

Җөмләнең грамматик нигезен таба, тиңдәш хәбәрле гади җөмләләрне кушма җөмләдән аера белү. Бирел­гән сүзләрдән - җөмләләр, җөмләләрдән бәйләнешле текст төзү осталыгы булу.

Җөмләләргә синтаксик анализ ясау элементлары белән

таныштыру: җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү. Күнегүләр эшләү

31

Әйтелү максаты ягыннан җөмлә төрләре. Хикәя җөмлә.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Дөрес итеп сөйләм төзи белү.

Әйтү максаты буенча төрле җөмләләрне (хикәя, сорау, боеру һәм тойгылы) аера белү, аларны дөрес интонация белән әйтү, алардан соң тиешле тыныш билгеләре кую осталыгы һәм күнекмәләре булу

Сүз байлыгын, әһәмиятен аңлы куллану күнекмәсе булдыру.

Җыйнак җөмләләр, җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү. Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

Кечкенә күләмле дик­тант язу.

32.

"Туган ягым" темасына сочи-

нение

1

Укучыларның

үсешен кон-трольдә тоту һәм тикшерү дәресе

Эзләнү таләп итә торган мәсьә-ләләрне чишү юлларын эзләү.

Текстны тиешле интонация белән дөрес итеп укый белү. Бәйләнешле сөйләм үстерү: төрле жанрдагы текстларны сән­гатьле итеп уку күнекмәләрен үстерү.

Тел байлыгын, грамоталылыкны

арттыру өстендә

эшләүне булдыру.

Иптәшләрнең

фикеренә,

эшчәнлегенә уңай

мөнәсәбәт

булдыру.

124 нче

күнегүдәге текст өстендә эшләү

Сочинение

33.

Сорау җөмлә.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе

Алган

белемнәрне

төрле тел

күренешләрен

аңлатуда

куллану.

Сорау

җөмләләрне төзи һәм дөрес интонация белән укый алуларына ирешү.

Сүз байлыгын, әһәмиятен аңлы куллану күнекмәсе булдыру.

Күнегүләр эшләү. "Кем кемгә охшаган" дигән темага хикәя язү.

34.

Боерык җөмлә. Җөмлә ахырына куела торган ты­ныш билгеләре. Тыныш билгесе һәм интонация.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе

Дөрес итеп сөйләм төзи белү.

Әйтелү максаты ягыннан җөмлә төрләрен дөрес билгели

алуларына ирешү

Сүз байлыгын, әһәмиятен аңлы куллану күнекмәсе булдыру.

Аңлату, әңгәмә. Күнегүләр эшләү

Карточкалар

буенча

мөстәкыйль

эш.

35.

Гади җөмлә. Җөмләнең баш кисәкләре:ия һәм хәбәр.

1

Белемнәрне гомумиләштер ү дәресе

Чагыштырып нәтиҗә ясау.

Җөмләнең грамматик нигезен табып, баш кисәкләрен билгели алу.

Ана телендә алган белемне башка фәннәрдә куллану теләге булдыу.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

36.

Кушма җөмлә.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Биремне үтәүнең дөреслеген тик­шерү.

Кушма җөмләләрнең нигезен билгели алуларына ирешү.

Татар теле

дәресләрен

үзләштерүгә

җаваплылык

булдыру.

Күнегүләр эшләү.

37.

Өйрәтү диктан­ты. Җыйнак җөмлә.

1

Укучыларның

үсешен

контрольдә

тоту һәм

тикшерү

дәресе

Үз-үзеңә

җөмләдән

бәйләнешкә

кергән

җөмләләрне

аерып чыгару

Җыйнак

җөмләләрне аера

белүләренә

ирешү.

Татар теле дәресләрендә яңа белемгә ия булу теләге булдыру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

Өйрәтү

диктанты

38.

Җөмләдә баш

кисәкләрнең кайсы сүз төркемнәре белән белдерелүе, урыны.

1

Катнаш дәрес.

Алган белемнәр-не төрле тел күренешләрен аңлатуда куллану.

Җөмләнең баш кисәкләрен дөрес итеп билгеләү.

Мөһим нәтиҗә-ләрне истә кал-дыру теләген үстерү.

Җыйнак җөм-ләләр, җөмләнең баш кисәкләрен билгеләү.Аңла-ту, әңгәмә, кү-негүләр

Мөстәкыйль эш

39.

Зат алмашлыгы белән белдерелгән аныкланмыш.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Эзләнү таләп итә торган

мәсьәләләрне чишү юлларын эзләү.

Аныклагычларны дөрес билгели алуларына ирешү.

Татар теле дәресләрендә яңа белемгә ия булу теләге булдыру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

40.

Зат алмашлыгы белән белдерелгән аныклагыч янына куела торган ты­ныш билгесе.

1

Белем һәм

күнекмәләрне

камилләштерү.

Биремне үтәүнең дөреслеген тик­шерү.

Зат алмашлыгы белән

белдерелгән аныклагыч янына куела торган тыныш билгеләрен өйрәтү.

Мөһим

нәтиҗәләрне истә калдыру теләген үстерү.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

41

Җәенке җөмлә.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Эзләнү таләп итә торган

мәсьәләләрне чишү юлларын эзләү.

Җөмлә

кисәкләрен дөрес билгеләү

Тел дәресләрендә өйрәнгән белемне гамәлгә күчерү теләге булдыру.

Җөмләләргә морфологик- синтаксик анализ ясау.

42

Җөмләнең иярчен кисәкләре. Аергыч.

Катнаш дәрес.

Кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу.

Аергычларның сорауларын истә калдырырга.

Иптәшләрнең фикеренә, эшчәнлегенә уңай мөнәсәбәт булдыру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

Тест

43

Тәмамлык. Сүзтезмәдә ияртүче һәм иярүче кисәк.

1

Белем һәм

күнекмәләрне

камилләштерү.

Алган

белемнәрне

төрле тел

күренешләрен

аңлатуда

куллану.

Сүзтезмәдә исемне ачыклап килгән кисәкләрне билгели алу.

Тел дәресләрендә өйрәнгән белемне гамәлгә күчерү теләге булдыру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

Тест

44

Хәлләр. Вакыт һәм урын хәле.

1

Яңа белем-нәрне үзләш-терү дәресе.

Кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәл-ләр кылу.

Вакыт һәм урын хәлләрен аера белүләренә ире-шү.

Татар теле дә-ресләрен үзләш-терүгә җаваплы-лык булдыру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

Тест.

Карточкалар буенча инди-видуаль эш

45

Хәлләр. Күләм, максат, рәвеш хәле.

1

Катнаш дәрес

Эзләнү таләп итә торган

мәсьәләләрне чишү юлларын эзләү.

Күләм,максат,Рәв еш хәлен аера белү, сораулары.

Татар теленең теоритик мәгълүматын үзләштерүгә терәк булдыру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

46

Контроль дик- тант.(2 нче чиреккә йомгак)

1

Укучыларның

үсешен

контрольдә

тоту һәм

тикшерү

дәресе.

Үз-үзеңә җөмләдән бәйләнешкә кергән сүзләрне аерып чыгару.

Үз-үзеңне бүяләү, үзанализга омтылыш булдыру.

Диктант язу.

Контроль дик­тант

47

Хаталар өстендә эш. Шарт һәм кире хәлләр.

1

Белем һәм

күнекмәләрне

камилләштерү.

Эзләнү таләп итә торган

мәсьәләләрне чишү юлларын эзләү.

Хәлләрне тәмамлыклардан аера белүләренә ирешү.

Укучыларда грамоталы булу теләге уяту.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

48

БСҮ.Сөйләм

төрләре: сый-

фатлама,хикәяләү

һәм фикер йөртү

турында

башлангыч

төшенчә.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Дөрес итеп сөйләм төзи белү.

Төрле төрдәге хикәяләр төзү.

Укучыда телне өйрәнү

кирәклеген аңлау

күнекмәләре

булдыру.

Аңлату

49.

Җөмләнең тиңдәш

кисәкләре:тиңдәш

ияләр, хәбәрләр,

аергычлар,

тәмамлыклар,

хәлләр.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Үз-үзеңә җөмләдән бәйләнешкә кергән сүзләрне аерып чыгару.

Барлык җөмлә кисәкләренең дә тиңдәшләнеп килә алуын аңлау.

Төркемдәшләреңә хөрмәт хисе булдыру.

Күнегүләр эшләү.

Карточкалар

буенча

мөстәкыйль эш

50.

Тиңдәш кисәкләр арасына куела тор­ган тыныш бил­геләре һәм тер­кәгечләр.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Алган белем-нәрне төрле тел күренешләрен аңлатуда куллану

Тиңдәш кисәкләр арасына тыныш билгеләрен дөрес куя белү.

Күнегүләр эшләү.

51.

"Җөмлә

кисәкләре" тема­сына контроль диктант

1

Укучыларның

үсешен кон-трольдә то-ту һәм тикшерү

дәресе.

Үз-үзеңә җөм-ләдән бәйләнешкә кергән җөмлә кисәкләрен аерып чыгару.

Үз-үзеңне бүяләү, үзанализга омтылыш булдыру.

Диктант язу.

Контроль дик­тант

52.

Фонетика һәм ор­фоэпия турында төшенчә. Сөйләм органнары. Авазларның яса­лышы.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Дөрес итеп сөйләм төзи белү.

Тел гыйлеменең

фонетика һәм

орфоэпия бү-лекләре турында

мәгълүматлы

булу. Авазлар һәм

хәрефләрне аера

белү. Сөйләм

барлыкка китерү-че органнар ту-рында мәгълү-матлы булу.

Һәр татар теле дәресләрендә яңа белемгә ия булу теләге булдыру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

53.

Сузык һәм тартык авазлар таблицасы.

1

Катнаш дәрес.

Эзләнү таләп итә торган

мәсьәләләрне чишү юлларын эзләү.

Төрле авазларның ясалу урынын белү.

Һәр татар теле дәресләрендә яңа белемгә ия булу теләге

булдыру.Таблица лар белән эшләү күнекмәләре барлыкка китерү.

Сузык авазларга характеристика (терәк схема ясау). Күнегүләр эшләү. Тартык авазлар турында катлаулы таблица бенча эшләү, шуңа нигезләнеп, гади таблица ясау

Телдән

белемнәрне

тикшерү

54

Сингармонизм

законы.

1

Катнаш дәрес.

Алган

белемнәрне

төрле тел

күренешләрен

аңлатуда

куллану.

Татар телендәге сингармонизм күренешенең асылына төшенү: рәт гармониясе һәм ирен гармо-ниясе тур.белү

Һәр татар теле дәресләрендә яңа белемгә ия булу теләге булдыру.

Аңлату, әңгәмә

Телдән

белемнәрне

тикшерү

55

Сүзләрнең язы­лышы һәм әйтеле­ше туры килгән һәм туры килмәгән очраклар. А хәре­фе язылып та, [ә] авазы әйтелү очраклары.

1

Катнаш дәрес.

Дөрес итеп сөйләм төзи белү.

Сүзләрнең язы­лышын аңлау

Укучыларда грамоталы булу теләге уяту.

Аңлату, әңгәмә.

Авазлар,

аларның

төрләре,

характеристика

бирү, контроль

тест

56

Ы хәрефе язылып та, [о] авазы; Бе­ренче иҗектә ө хәрефе язылып, калган иҗекләрдә е язылу.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Анализ ясый белү.

Тар әйтелешле [о] һәм киң

әйтелешле [о], тар әйтелешле [э] һәм киң әйтелешле [э], тар әйтелешле [ы] һәм киң әйтелешле [ы] авазларын дөрес әйтә,

транскрипциядә дөрес күрсәтә белү.

Укучыларда гра­моталы булу теләге уяту.

Күнегүләр эшләү.

Сүзлек

диктанты

57.

Ы+й хәрефләре язылып та, [и] ава­зы әйтелү очракла­ры.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Анализ ясый белү.

Кагыйдәләрне гамәлдә куллана белү.

Укучыларда гра­моталы булу теләге уяту.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү. Биремле карточ­калар буенча эш.

Карточкалар

буенча

индивидуаль

эш

58.

Сөйләмдә тартык

Авазларның үз-гәреше.И, М, ^[кЬ [^къ]авазлары ал-дыннан килгәндә

[н] авазының [ң]

лашуы. [к], [къ]

авзлары кргән

сүзләрнең дөрес

язылышы.

1

Яңа белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Дөрес итеп сөйләм төзи белү.

[к], [г] һәм [ң], [г]

тартыклары кергән сүзләрне дөрес әйтү, транскрипциядә күрсәтә белү

Укучының үзләштергән белемнең кирәклеген аңлау.

Язма эштә җибәрелгән хаталар өстендә эшләү. Аңлату, әңгәмә,

күнегүләр эшләү.

Сүзлек диктанты

59

[W] авазы әйтелгән сүзләрнең дөрес язылышы. [йә],

^[йү^{] [й}У^{], [йы]} авазлары әйтелгән сүзләрнең дөрес язылышы.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Үз-үзеңә җөмләдән бәйләнешкә кергән сүзләрне аерып чыгару.

^] һәм [в] тартыклары кергән сүзләрне дөрес әйтү һәм дөрес язу, транскрипциядә күрсәтә белү.

Укучыларда гра­моталы булу теләге уяту.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

Мөстәкыйль

эш

60

Ь, ъ хәрефләренең дөрес язылышы. [ң], [х], [һ] авазла­ры әйтелгән сүзләрнең дөрес әйтелеше.

1

Белемнәрне

гому­

миләштерү

дәресләре.

Анализ ясый белү.

Һ, Х, [н] һәм [ң] тартыклары кергән сүзләрне дөрес әйтү һәм дөрес язу.

Укучыларда гра­моталы булу теләге уяту.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

Мөстәкыйль

эш

61.

Үтелгәннәрне го­мумиләштереп кабатлау. Фонетик анализ.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу.

Тулы фонетик анализ ясау күнекмәләренә ия булу.

Мөһим

нәтиҗәләрне истә калдыру теләген үстерү.

Татар телендәге сузык һәм тартык авазларга өлешчә характеристика бирә белү.

Карточкалар

буенча

мөстәкыйль эш

62.

Фонетика тема­сына диктант.

1.

Укучыларның

үсешен

контрольдә

тоту һәм

тикшерү

дәресе

Фонетика буенча алган белемнәрне гамәлдә куллану күнекмәләре булу.

Үз-үзеңне бүяләү, үзанализга омтылыш булдыру.

Грамма

тик биремле дик­тант язу.

Диктант

63.

Диктантны укучы­лар белән бергәләп тикшерү. Язмадагы хаталарны табу, төзәтү күнекмә-ләре.

1

Белем һәм

күнекмәләрне

камилләштерү

дәресе

Кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу

Грамоталы язу­ның тотрыклы системасын бул-дыру

Укучыларда гра­моталы булу теләге уяту.

Диктантта һәм

грамматик бирем-нәрдә җибәрелгән

хаталарны тик-шереп, анализ

ясау, искә төше-рү,белемнәрне

ныгыту.

Дөрес язу

күнекмәләрен

камилләштерә

алу

64.

Сүз байлыгы һәм сөйләм культура­сы.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Игътибарлылык

һәм

кызыксынучанлы к үстерү.

Билгеле бер телдәге сүзләр һәм әйтелмәләр җыелмасының шул телнең лексикасы дип, телнең лексикасын өйрәнүче фәннең лексикология дип аталуын белү. Сүзнең лексик мәгънәсен ачыклау юлларын белү.

Телнең фикер үсешендә әһәмия­тен аңлау.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

Дәреслектәге сорауларга җавап бирү

65.

Сүз байлыгы һәм сөйләм культура­сы.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Дөрес итеп сөйләм төзи белү.

Сүз байлыгын, әһәмиятен аңлы куллану күнекмәсе булдыру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

Дәреслектәге сорауларга җавап бирү

66

Сүзнең лексик мәгънәсе

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Игътибарлылык

һәм

кызыксынучанлы к үстерү.

Татар теле дәресләрендә яңа белемгә ия булу теләге булдыру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

67­

68

"Туган телем - иркә гөлем" ди­гән темага сочи- нене.

2

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Эчтәлекне аңлау, төшенү күнекмәләре. Сочинение яза, нәтиҗә ясый белү

Тел байлыгын, грамоталылыкны арттыру өстендә эшләүне булдыру. Иптәшләрнең фикеренә, эшчән-легенә уңай мөнәсәбәт

Аңлату, әңгәмә

Сочинение

69

Бер һәм күп мәгънәле сүзләр.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу.

Телнең сүзлек составындагы сүзләрнең бер яки күп мәгънә бел-дерүен, күп мәгънәлелекнең полисемия кү-ренеше дип ата-луын, күп мәгъ-нәле сүзләр ара-сында мәгънә ур-таклыгы булуны белү, мисаллар ярдәмендә аңлата белү.

Сүзне дөрес куллана белүнең әһәмиятен аңлау.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

70.

Сүзнең туры һәм

күчерелмә

мәгънәләре.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Рус һәм татар

телендәге

үзенчәлекләре.

Сүзнең предмет-ны, күренешне, аларның үзенчә-лекләрен туры-дан-туры атаган вакытта белдерә торган мәгънәсе сүзнең туры мәгъ-нәсе булун;бер предметны яки күренешне ачык-лап бирү өчен, аңа охшаган икенче предмет яки кү-ренешнең бил-геләрен күчереп куллану нәтиҗә-сендә күчерелмә мәгънә барлыкка килүне белү, аңлата алу. Сүзнең туры һәм күчерелмә мәгънәләрен аера белү.

Сүзне дөрес кул­лана белүнең әһәмиятен аңлау.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

Карточкалар

буенча

мөстәкыйль эш

71.

Омонимнар.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Рус һәм татар

телендә

омонимнар

Әйтелешләре һәм язылышлары бер үк, ләкин мәгъ-нәләре бөтенләй башка булган сүз-ләрнең омоним (аваздаш сүзләр) дип аталуын, аларның төрләрен белү.

Белем алуга омтылыш булды­ру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

Тест

72.

Синонимнар.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Рус һәм татар

телендә

синонимнар

Уртак мәгънәле, бер-берсеннән мәгънә төсмер-ләре, язылыш-лары, стилистик бизәкләре белән генә аерылып то-ручы сүзләрнең синоним дип ата-луын аңлау. Си-нонимнарның мәгънәви һәм стилистик яктан аермаларын таба белү. Төрле сүз төркеменә караган сүзләрнең үзара

синонимлаша алмавын мисаллар ярдәмендә дәлил-ли алу.

Укучыда телне өйрәнү

кирәклеген аңлау

күнекмәләре

булдыру.

Күнегүләр эшләү.

Тест.

Карточкалар

буенча

индивидуаль

эш

73.

Антонимнар.

1

Катнаш дәрес.

Рус һәм татар

телендә

антонимнар.

Капма-каршы мәгънәле сүз-ләрнең антоним дип аталуын, сөйләмдә аларның контраст карти-налар бирү өчен

кулланылуын белү. Грамматик яктан антоним­нарның бер сүз төркеменә керүләрен аңлау.

Төркемнәрдә ара­лашуның әһәмия­тен аңлап шөгыльләнү

Аңлату,

күнегүләр эшләү.

Тест

74.

Якын кешеләргә, дусларга, та­ныш-ларга хат язу күнекмәләре.

1

БСҮ

Рус һәм татар телендә тәрҗемә итү

үзенчәлекләре.

Туганнарга һәм дус-ишләргә хат яза алу. Электрон хатлар турында белү.

Матур әдәби сөйләм күнек­мәләренә ия булырга омтылыш тәрбияләү.

Аңлату, әңгәмә

Инд.биремле карточкалар буенча эш: хат язу

75.

Фразеологик

әйтелмәләр.

1

Катнаш дәрес.

Рус һәм татар телендә тәрҗемә итү

үзенчәлекләре.

Үзара тыгыз бәй-ләнешле берничә сүздән төзелгән, бербөтен мәгънә аңлата торган күчерелмә мәгъ-нәле төзелмә фра-зеологик әйтелмә дип аталуын, фра-зеологик бөтен-нәрнең (күпчеле-ге) башка телләр-гә сүзгә-сүз тәр-җемә ителмичә,

шуларга тиң па-раллель тәгъбир-ләр ярдәмендә белд. аңлау

Телнең серләренә төшенү теләге булдыру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү. Тәрҗемә эше.

Карточкалар

буенча

мөстәкыйль эш

76.

"Лексика"

темасына

диктант.

1

Укучыларның

үсешен

контрольдә

тоту һәм

тикшерү

дәресе

Алган

белемнәрне

төрле тел

күренешләрен

аңлатуда

куллану.

Үз-үзеңне бүяләү, үзанализга омтылыш булдыру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

Диктант

77.

Хаталар өстендә эш.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу.

Укучыларда гра­моталы булу теләге уяту.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү.

78.

Үткәннәрне ка­батлау.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Бирелгән репликалардан текст төзү.

Мөһим

нәтиҗәләрне истә калдыру теләген үстерү.

Аңлату, әңгәмә

Тест

79­

80

Татар теленең сүзлек составы. Гомумтөрки сүзләр, гарәп, фарсы, рус теленнән,рус теле аша башка телләрдән алынган сүзләр.

2

Яңа

белемнәрне үзләштерү дәресе. Белем һәм

күнекмәләрне

камилләштерү

дәресе.

Татар теленең башка фәннәрне өйрәнү һәм белем алу чарасы икәнен аңлау.

Татар теленә га-рәп, фарсы, рус телләреннән һәм рус теле аша баш-ка телләрдән кер-гән сүзләр турын-да мәгълүматлы булу. Яңа сүзләр-нең телдә электән яшәп килә торган сүзләргә кушым-чалар ялгау, сүз-ләрне кушу, я кыскарту юлы белән ясалуларын мисаллар ярдә-мендә аңлата алу.

Укучыда укуга, ана теленә карата уңай мөнәсәбәт тәрбияләү. Сүзне дөрес куллана белүнең

әһәмиятен аңлау.

Аңлату, әңгәмә

Дәреслектәге сорауларга җавап бирү.

81-82

Изложение язу.

2

Укучыларның

үсешен

контрольдә

тоту һәм

тикшерү

дәресе

Логик фикер йөртү.

Сөйләм һәм язма телен, хәтер һәм фикерләү сәләтен үстерү, рухи дөньяңны баету өстендә эшли белү

Матур әдәби сөйләм

күнекмәләренә ия булырга омтылыш тәрбияләү.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

Изложен ие

83.

Изложениене бергәләп тикшерү. (Сөйләм һәм стиль хаталарын табу, төзәтү

күнекмәләре,

редакцияләү

күнегүләре.)

1

Укучыларның

үсешен

контрольдә

тоту һәм

тикшерү

дәресе

Кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу.

Төркемнәрдә аралашуның әһәмиятен аңлап шөгыльләнү. Сүзне дөрес куллана белүнең әһәмиятен аңлау.

Татар теленең кул­ланылыш өлкәсе ягыннан сүзлек составы. Гомумха-лык сүзләре. Әдәби тел сүзләре. Диа-лекталь сүзләр,

атамалар(термин-нар).

2

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Татар теленең башка фәннәрне өйрәнү һәм белем алу чарасы икәнен аңлау.

Кулланылыш өл-кәсе ягыннан та-тар теленең сүзлек составы төркемнәре: го-мумхалыксүз-ләр,диалекталь

сүзләр,профес-сиональ сүзләр һәм атамаларны аера белү.

Сүз байлыгын, әһәмиятен аңлы куллану күнек-мәсе булдыру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

Мөстәкыйль

эш.

Тестлар эшләү

86.

Өйрәтү диктан­ты. Татар теленең кулланылыш дәрәҗәсе ягыннан сүзлек составы.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Биремнәр үти алу. Эшкә уңай мотивация

булдыру.

Телнең сүзлек составының үгә-реп торуын аң-лау. Тарихи сүз-ләрнең кулланы-лыштан төшеп калган предмет, күренеш-ләрнең исемнәре булуы, ә хәзерге көндә дә булган пред-мет, күренеш-ләрнең искергән атамалары арха-изм булуын аң-лата алу. Искер-гән сүзләрне та-рихи сүзләр һәм архаизмнаргабү-лә белү. Телдә барлыкка килә торган яңа сүз-ләрнең неоло-гизмнар булуын белү

Сүзне дөрес куллана белүнең әһәмиятен аңлау

Күнегүләр эшләү.

Өйрәтү

диктанты

87

Сөйләм формала­ры: Монологик һәм диалогик сөйләм.

1

Яңа

белемнәрне

үзләштерү

дәресе.

Үз-үзеңә җөмләдән бәйләнешкә кергән сүзләрне аерып чыгару.

Диалог һәм моно­логны аера белү.

Уку процессын-да катнашучы-ларга уңай мө-нәсәбәт булды-ру.

Аңлату, әңгәмә, күнегүләр эшләү

88

Текст, аның тема­сы. Төп уй. Гади план төзү.

1

Яңа

Белемнәрне үзләштерү дәресе

Хикәя төзи, нәтиҗә ясый белү

Текстның төп уен таба белү

Сыйныфташла-ры фикерен адекват кабул итәргә өйрэнү.

Текст өстендә эшләү

89.

Сүзлекләр. Сүзлекләрдән фай­далану күнегүләре.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Татар теленең башка фәннәрне өйрәнү һәм белем алу чарасы икәнен аңлау.

Сүзләрне җыю, тәртипкә салу һәм сүзлекләр төзү турындагы фәннең лексико-графия дип ата-луын, сүзлек-ләрнең аңлатма-лы һәм телара төрләргә бүленү-ен аңлау. Орфо-график, орфо-эпик, синоним-нар, фразеоло-гик, диалекто-логик, әдәбият белеме, ике телле һәм күп телле тәрҗемәле сүз-лекләрне аера белү. Сүзлекләр белән иркен эш итә белү. Элек-трон сүзлекләр турында мәгъ-лүматка ия булу. Әңгәмә кору, үз

фикереңне як-лап,әңгәмә-бәхәс

формасында

сөйләшү күнек-мәләренә ирешү-дә даими эшли белү.

Сүз байлыгын, әһәмиятен аңлы куллану күнекмәсе булдыру.

Аңлатмалы һәм

орфографик

сүзлекләр

турында һәм

алардан

файдалана

белергә өйрәтү.

Интернет аша

турыдан-туры

эшләүче (онлайн)

һәм

цифрлаштырылга н сүзлекләр белән

таныштыру.

Карточкаларда гы биремнәр буенча сүзлекләр белән эш

90.

Картинада төсләр ярдәмендә бирел­гән эчтәлекне сүзләрдән файда­ланып язу. Яңгыр яву күренешен сүз белән сурәтләү.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Татар теленең башка фәннәрне өйрәнү һәм белем алу чарасы икәнен аңлау.

Төсләрне сүзләр белән сурәтли белү

Кирәкле мәгълүматны эзләп табу күнекмәсен үстерү.

Сүзләрдән дөрес

файдаланып

эшләү.

91­

92

И.И.Левитанның "Яз. Су ташыган чак" картинасы буенча сочинение - тасвирлама язу.

2

Укучыларның

үсешен

контрольдә

тоту һәм

тикшерү

дәресе

Биремнәр үти алу.Эшкә уңай мотивациябулды

ру.

Картинада төсләр ярдәмендә би-релгән эчтәлекне сүзләр ярдәмендә бирә алу.

Сүз байлыгын арттыру өстендә эшләү теләген үстерү.

Картина буенча эшләү

Сочинение

93.

Лексикология бүлеген кабатлау. Лексик анализ ясау үрнәге.

1

Лексикология

буенча

белемнәрен

системалашты

ру.

Кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу.

"Лексикология һәм сөйләм культурасы" бүлеге буенча алган белемнәрне гамәлдә куллану күнекмәләрен камилләштерә алу.

Мөһим

нәтиҗәләрне истә калдыру теләген үстерү. Тел дәресләрендә өйрәнгән белемне гамәлгә күчерү теләге булдыру.

Аңлату,

күнегүләр эшләү.

Карточкалар

буенча

мөстәкыйль эш

94.

"Лексикология бүлеге буенча грамматик бирем­ле диктант.

1

Укучыларның

үсешен

контрольдә

тоту һәм

тикшерү

дәресе

Биремнәр үти алу. Эшкә уңай мотивациябулды

ру.

Лексикология һәм сөйләм культурасы бүлеге буенча алган белемнәрне гамәлдә куллану күнекмәләре булу.

Укучыларда гра­моталы булу теләге уяту. Кирәкле

мәгълүматны эз­ләп табу күнек­мәсен үстерү.

Диктант язу.

Диктант

95-96

БСҮ Изложение язу. Текстта би­релгән эчтәлекне кыскартып сөйләү,төп уйны аңлау.

2

Укучыларның

үсешен

контрольдә

тоту һәм

тикшерү

дәресе

Логик фикер йөртү.

Лексикология һәм сөйләм культу-расы бүлеге бу-енча алган белем-нәрне гамәлдә кулланукүнекмә-ләре булу. Бирел-гән темага һәм куелган максатка яраклы рәвештә хикәяләү харак-терындагы текст-ларны язмача әзерләү.

Матур әдәби сөйләм

күнекмәләренә ия булырга омтылыш тәрбияләү.

Изложение тек­сты буенча план төзү, язу.

Изложение

97.

Изложениене һәм сочинениене бергәләп тикшерү, язмадагы орфо­график, пунктуа- цион. Грамматик хаталарны, сөйләм һәм стиль хатала­рын табу, төзәтү күнекмәләре.

1

БСҮ

Биремнәр үти алу. Эшкә уңай мотивациябулды

ру.

Грамоталы язу­ның тотрыклы системасын бул­дыру.

Укучыларда грамоталы булу теләге уяту.

Ялгышлар өстендә эшләү

98.

Укучыларның аң-лап уку тизле­ген, сәнгатьле итеп уку һәм укыган­ның эч-тәлеген аңлау дә-рәҗәләрен өйрәнү.

1

Белем һәм күнекмәләрне камилләштерү дәресе.

Уку тизлегенә нәтиҗә ясый белү

Сәнгатьле уку кунекмәләре бул­дыру.

Үзләштергән белемне аңлату күнекмәсен үстерү.

Тизлеккә уку.

99­

100

Ел буе үткәннәрне кабатлау.

1

Белемнәрен

Гомумиләш-терү

Гомумиләштерү, нәтиҗә ясау.

Уку елы

дәвамында

алганнарын

гамәлдә куллану

күнекмәләрен

тикшерү.

Үзләштергән белемне аңлату күнекмәсен үстерү.

Аңлату,

күнегүләр эшләү.

Тест

101

Контроль дик­тант.

1

Укучыларның үсешен кон-трольдә тоту һәм тикшерү дәресе

Алган белем-нәрне төрле тел күренешләрен аңлатуда куллану

ДИА тестлары эшләү.

Үз-үзеңне бүяләү, үзанализга омтылыш булдыру.

Диктант эшләү.

Контроль дик­тант.

102

103-105

Хаталар өстендә эш. Йомгаклау.

Кабатлау

1

3

Кабатлау

дәресе.

Гомумиләштерү, нәтиҗә ясау.

Уку елы дәва-мында алган

белемнәрне

гамәлдә куллану

күнекмәләрен

камилләштерә

алу.

Үзләштергән белемне аңлату күнекмәсен үстерү.