Учителю
Программа по татарской литературе для 5 классов Мотыйгуллина

Программа по татарской литературе для 5 классов Мотыйгуллина

Автор публикации: Шаесламова Г.И.

Дата публикации: 01.10.2015

Краткое описание:

предварительный просмотр материала

Яр Чаллы шәһәренең

«1 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе»

муниципаль автономияле гомуми белем бирү учреждениесе

РАСЛАНДЫ:

Педагогик берләшмә беркетмәсе

№ 1 29 август 2015 ел

Мәктәп директоры

__________ Аюкина М.Н.

177 номерлы боерыгы белән

гамәлгә кертелде

29 август 2015 ел

5 нче А сыйныфының рус төркеме өчен татар әдәбиятыннан эш программасы

(сәгатьләр күләме атнага 2 сәгать, елга 70 сәгать)

Төзүче: татар теле һәм әдәбияты укытучысы Шаесламова Г.И.

КИЛЕШЕНДЕ: КАРАЛДЫ:

Директор урынбасары МБ утырышы беркетмәсе

____________ Салахова И.Х. № 1 28 август 2015 ел

МБ җитәкчесе________ Макарова А.Г.

Яр Чаллы

2015 нче ел

Эчтәлек

Аңлатма язуы
Предметка гомуми характеристика
Предметның гомуми уку планында тоткан урыны
Уку предметын үзләштерүнең шәхескә кагылышлы, метапредмет һәм предмет нәтиҗәләре
Уку предметының эчтәлеге
Укучыларның төп уку эшчәнлеге төрләрен билгеләнгән тематик планлаштыру
Укытуның материаль-техник һәм мәгълүмати тәэмин ителеше
Предмет өйрәнүнең планлаштырылган нәтиҗәләре
Контроль эшләр графигы
Бәяләү нормалары
Календарь-тематик план

Аңлатма язуы

5 нче сыйныфлар өчен татар әдәбиятыннан эш программасы Россия Федерациясендәге һәм Татарстан Республикасындагы мәгарифкә кагылышлы хокукый-норматив актларга һәм федераль дәүләт стандартларына нигезләнеп төзелде:

1. Россия Федерациясенең "Мәгариф турында"гы Законы (Федеральный закон от 29.12.2012 273-ФЗ "Об образовании в РФ").

2. Татарстан Республикасының "Мәгариф турында"гы Законы (Закон РТ "Об образовании" № 68-ЗРТ от 22 июля 2013 года, статья 8).

3. Россия Федерациясенең "Россия Федерациясе халыктелләре турында"гы 126-ФЗ нчы номерлы Законы (24.07.1998).

4. РФ Мәгариф һәм фән министрлыгы приказы, 30 нчы август, 2013 нче ел №115 ("Об утверждении Порядка организации и осуществления образовательной деятельности по основным общеобразовательным программам - начального общего, основного общего и среднего общего образования").

5. «Татарстан Республикасының халык телләре турында» Законы (Закон Республики Татарстан от 08.07.1992 № 1560-XII (ред. от 03.03.2012г.) "О государственных языках Республики Татарстан и других языках в Республике Татарстан").

6. "Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында" Татарстан Республикасы Законы, 2004нче ел, 1нче июль.

7. "2014-2020 нче елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча Татарстан Республикасы дәүләт программасы", 2013 нче ел, 25 нче октябрь, 794 нче карар.

8. Төп гомуми белем бирүнең Федераль дәүләт белем бирү стандарты (Россия Мәгариф һәм Фән министрлыгында 2010 нчы елның 17 нче декабрь боерыгы 1897 нче номер белән расланган, РФ Юстиция Министрлыгында 19644 нче регистрацион номеры белән 2011нче елның 1 нче февралендә теркәлгән).

9. Татарстан Республикасында 2012-2020 нче елларда фән һәм мәгариф үсеше турында "Дәүләт программасы".

10. 2010-2015 нче елларда Татарстан Республикасында мәгарифне үстерү стратегиясе "Киләчәк" программасы.

11. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының "Рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту программасы". - Казан, 2013.

12. «1 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе» муниципаль автономияле гомуми белем бирү учреждениесенең 2015-2016 уку елы өчен укыту планы.

Дәреслек: ТАТАР ӘДӘБИЯТЫ. 5 нче сыйныф. Рус телендә төп гомуми белем бирү оешмалары өчен дәреслек. (татар телен өйрәнүче укучылар өчен). Ә.Р.Мотыйгуллина, Р.Г.Ханнанов, Л.К.Хисмәтова.Казан * "Мәгариф - Вакыт" нәшрияты* 2014.

Рус телле балалар өчен әдәбият укытуның төп максаты:

1. Туган халкыбызның һәм җирле халыкның телен, мәдәниятен, әдәбиятын яхшы белгән, һәрьяктан камил шәхес (гражданин) тәрбияләү.

2. Халык тарихын һәм мирасын өйрәнү аша укучыларда Ватанга мәхәббәт, олыларга, кечеләргә һәм гомумән кешегә ихтирам, мәрхәмәтлелек, шәфкатьлелек хисләре уяту.

Әлеге максатны тормышка ашыру өчен, түбәндәге бурычлар билгеләнде

- Укучының татар әдәби телен үзләштерүенә, текстны аңлап, сәнгатьле итеп, йөгерек укуына, матур әдәбият әсәрләрен мөстәкыйль уку күнекмәләре формалаштыру, телдән һәм язма сөйләмнәрен үстерү.

- Татар әдәбияты турындагы мәгълүматларны төрле халык фольклоры, әдәбияты, мәдәнияте, милли образлары белән чагыштырма-типологик аспектта бирү;

- Татар халык авыз иҗаты турында тулы күзаллау булдыру, аны баланың үз туган халыкының рухи җәүһәрләре белән чагыштырырга күнектерү;

- Татар әдипләре, мәдәният әһелләре турында күзаллау булдыру, аларны танырга, аңларга, башка халык сүз сәнгатен үстерүчеләр белән чагыштырма планда бәяләргә өйрәтү;

- Балаларны, гомумән, татар әдәбияты, халык авыз иҗаты, татар халкының җыр- музыкасы, сынлы сәнгате белән таныштыру, күренекле язучылар һәм аларның әсәрләрен үзләштерүләренә ирешү, матур әдәбият әсәрләрен (яки әдәби әсәрләрдән өзекне) укып үзләштерү, алар турында үз фикерләрен әйтергә өйрәтү.

- Әдәби-теоретик төшенчәләрне аңлату һәм кулланырга өйрәтү.

- Укучыларга татар халкының килеп чыгышы, тарихи язмышы, милләттәшләребез тормышы турында мәгълүмат бирү.

- Эстетик тәрбия бирү, табигатькә сакчыл, мәрхәмәтле караш уяту.

- Әдәби әсәрләрне өйрәнү барышында укучыларны сәнгатьле уку алымнарына өйрәтү. Бу җәһәттән эш түбәндәге юнәлешләрдә алып барыла:

- татар теленең үзенчәлекле авазларын әйтү күнекмәләре булдыру;

- сүз басымын дөрес куя белү;

- логик басымны дөрес куя белү;

- тавышны дөрес төшерә һәм күтәрә белү, ягъни интонацияне дөрес куллану күнекмәләре булдыру һ.б.

- Татар, рус, Россиядә яшәүче башка халыклар, бөтендөнья әдәбияты белеме казанышларының уртак нигезен аңлау, аларны үстерү һәм киңәйтү.

Уку фәненең уку планында тоткан урыны

Мәктәптә әдәбият предметы - кирәкле, әһәмиятле предметларның берсе. Ул укучыларны тормышны үзенчәлекле итеп танып белергә өйрәтә, хисси-эмоциональ дөньясын баета, эстетик зәвык тәрбияли, сөйләмен үстерә, гомумән, шәхес итеп тәрбияләүдә зур роль уйный.

Мәктәпнең гамәлдәге укыту планында каралганча, татар әдәбияты дәресләре өчен атнага 2 сәгать исәбеннән елга 70 (35) сәгать бирелә. Татар әдәбиятыннан 5 нче сыйныф укучылары өчен төзелгән программа дәүләт стандартларының федераль компонентына, гомуми белем бирү федераль дәүләт стандартларына нигезләнеп эшләнгән Ә.Р.Мотыйгуллина, Р.Г.Ханнанов, Л.К.Хисмәтова, Э.Х.Гыйзәтуллина, Г.Г.Мулласалихова тарафыннан язылган дәреслекләрдән (1 нче, 2 нче кисәк) укытуны күздә тота. Программа стандартның эчтәлеген җентекләп ачып бирә, стандарт таләп иткән күләмдә рус телле балаларга татар әдәбиятын укытуның гомуми юнәлешләрен билгели, предмет чаралары белән укучыларны тәрбияләү юлларын, аларның әдәби үсеш дәрәҗәсен билгели.

Күпмилләтле аудиториядә татар әдәбиятын укыту өчен төзелгән программа бербөтен документ булып тора, ул биш өлешне иңли: аңлатма язуы; укыту курсының эчтәлеге, укыту-тематик планы; укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр; курсның укыту-методик тәэмин ителеше өчен әдәбият исемлеге.

Әдәбият һәр яктан үскән, рухи яктан бай, әхлакый идеаллары һәм эстетик таләпләре булган камил шәхес тәрбияләүдә әһәмиятле урын алып тора. Урта белем бирү системасындагы татар әдәбияты курсы сәнгатьне тормыш белән бәйләп өйрәнүне, эчтәлек белән форма берлеге, тарихилык, традиция һәм новаторлык, тарихи-культурологик мәгълүматларны аңлау, әхлакый-эстетик күзаллау булдыру, әдәбият теориясе һәм тарихы буенча төшенчәләрне үзләштерү, әдәби әсәрне бәяләү күнекмәләрен формалаштыру, әдәби телнең сәнгатьлелек чаралары белән танышуны үз эченә ала.

Уку предметын үзлǝштерүнең шǝхескǝ кагылышлы, метапредмет hǝм предмет нǝтиҗǝлǝре

Укытуның көтелгән нәтиҗәләре

- өйрәнгән әдәби әсәрнең эчтәлеген аңлау;

- классик әдипләрнең (К.Насыйри, Г.Тукай, М.Җәлил, Г. Исхакый) биографик белешмәләре белән танышу;

- өйрәнгән әдәби-теоретик төшенчәләрне истә калдыру;

- әдәби текстны кабул итү һәм анализлау;

- әдәби текстның мәгънәви өлешләрен аерып чыгару, укыган буенча тезислар һәм план төзү;

- әдәби әсәрнең төрен һәм жанрын ачыклау;

- укыган әсәрнең темасын, проблемасын билгеләү;

- геройларга характеристика бирү;

- әдәби әсәрдәге эпизодларны һәм геройларны чагыштыру;

- укыганга үзеңнең мөнәсәбәтеңе белдерү;

- әсәрне (өзекне) сәнгатьле итеп уку;

- кабатлап сөйләүнең төрләреннән файдалану;

- өйрәнелгән әсәрләргә бәйле рәвештә телдән һәм язмача фикер белдерү;

- укыган әсәр буенча фикер алышуда катнашу, фикерне дәлилли белү;

- аерым автор, аның әсәре, гомумән әдәбият турында кирәкле мәгълүматны белешмә әдәбият, вакытлы матбугат, интернет чаралары һ.б. аша эзләү.

Шәхескә кагылышлы нәтиҗәләр:

- туган илгә мәхәббәт, ватанпәрвәрлек хисләре, туган телгә сакчыл караш тәрбияләү;

- милли үзаң формалаштыру;

- укуга карата теләк-омтылыш, җаваплы караш булдыру;

- әйләнә-тирә табигатькә дөрес караш булдыру;

- кешеләр белән аралаша белү культурасы тәрбияләү;

- гаделлек, дөреслек, яхшылык, мәрхәмәтлелек һәм аларның киресе булган сыйфатларны тану, бәяләү;

- алган белем һәм осталыкны тормышта максатчан кулланырга өйрәнү.

Метапредмет нәтиҗәләр:

"Әдәбият" курсын өйрәнүнең метапредмет нәтиҗәләре булып, универсаль уку-укыту гамәлләре формалаштыру санала (УУГ)

Танып-белү гамәлләре:

- әдәби әсәрне дөрес аңлап уку һәм анализлау;

- дөрес нәтиҗәләр чыгару, гомумиләштерү;

- сәбәп-нәтиҗә бәйләнеше булдыру;

- үз фикереңне исбатлый һәм яклый алырга күнектерү;

- әсәр хакында дөрес фикер йөртә алу.

Коммуникатив гамәлләр:

- иптәшеңне тыңлый, ишетә белү, ишеткәнен үз фикере белән чагыштыру;

- нәтиҗәгә килгәнче, төрле карашларны өйрәнү һәм дөрес юлны сайлау;

- үз фикереңне телдән һәм язма формада башкаларга җиткерә белү;

- килеп чыккан проблемаларны уртага салып хәл итү;

- төркемнәргә берләшү, бер фикергә килә белү;

- өлкәннәр һәм яшьтәшләрең белән продуктив уртак гамәл оештыру;

- текст буенча сораулар бирә белү.

Регулятив гамәлләр:

- дәреснең темасын, проблемасын, максатын мөстәкыйль таба белү;

- укыту проблемасын чишү;

- план буенча эшли белү;

- үз фикерләреңне мөстәкыйль дәлилләү;

- үзанализ һәм үзбәя булдыру.

Предмет нәтиҗәләр:

- төрле жанрдагы әдәби әсәрләрне аңлап һәм иҗади уку;

- әдәби әсәрләрне анализлау, аларның билгеле бер жанрга каравын, теманы аңлау һәм формалаштыру, идеясен аңлау;

- геройларга характеристика бирү, төрле әсәрдәге бер яки берничә герой белән чагыштыра белү;

- татар әдәбияты һәм мәдәниятенең әхлакый һәм рухи кыйммәтләрен үзара якынайту, башка халыкларныкы белән чагыштыру;

- төрле жанрдагы әдәби әсәрләрне ишетеп кабул итү, аңлаешлы уку, эчтәлекне дөрес аңлау.

Уку предметының эчтǝлеге

Язучылар китапның кеше тормышындагы роле турында. Китап бер буынның икенчесенә васыяте. Китапның төзелеше (тышы, титул, форзац битләре, астөшермәләр, бүлек исемнәре); китапны төзүчеләр (авторлары, рәссамы, редакторлары, корректоры, җыючылары, нәшрияты). Татар әдәбияты дәреслеге һәм аның белән эшләү үзенчәлекләре.

№п/п

Эчтәлек

Сәгать саны

Борын-борын заманда...

Әкият яздым - укыгыз...

Хыял канатларында.

Белем баскычлары.

Балачак - хәтердә мәңге калачак...

Ватаным өчен.

Кояшлы ил - бәхет иле.

Кеше − табигать баласы.

Эш беткәч көләргә ярый.

Барысы:

I. Борын-борын заманда ( 8 сәгать)

Халык авыз иҗаты.

Фольклор - халыкның коллектив иҗат җимеше. Анда халыкның теләк-омтылышының чагылышы. Фольклорның вариантлы булуы. Фольклор әсәрләрен башкаручылар (әкият сөйләүчеләр, чичәннәр һ.б.). Фольклор әсәрләренең төрләре, жанрлары. Балалар фольклоры (бишек җырлары, табышмаклар, тизәйткечләр һ.б.).

Әдәбият теориясе. Фольклор. Халык авыз иҗаты.

Татар халык әкиятләре. Халык прозасының бер төре буларак әкиятләр. Әкиятләрнең хайваннар турында, тылсымлы, тормыш-көнкүреш төрләре булуы. Әкиятләргә салынган мәгънә, аларның әкият төзәтүгә юнәлдерелгән булуы, фәлсәфәсе.

«Ак бүре» (татар халык әкияте). Әкияттә яхшылык белән явызлык көрәше. Әкияттә халык морале, тылсым элементлары. Ак бүренең төрки халыкларның тотемы булуы. Әкияттәге традицион образлар. Тылсымлы әкиятләрнең поэтикасы. Тылсымлы әкияттә фантастика.

Татар халык әкияте «Абзар ясаучы төлке», «Өч кыз», «Башмак», «Куркак юлдаш», рус халык әкиятләре «Төлке белән Алёнушка», башкорт халык әкияте «Карга ни өчен исемен әйтеп бетерми?» Төрле халык әкиятләрендәге уртак һәм аермалы яклар. Әкиятләрдә халыкның яшәү рәвеше, менталитеты чагылышы. Әкият геройлары, аларга хас сыйфатлар.

Әдәбият теориясе. Әкият. Әкият төрләре. Әкиятләрнең теле. Гипербола, литота. Әкият формулалары. Чагыштыру.

II. Әкият яздым, укыгыз...( 5 сәгать)

Халык әкиятләреннән үсеп чыккан автор әкиятләре турында мәгълүмат. Аларның уртак һәм аермалы яклары. Автор әкиятләрендә халык әкиятләренең мотивлары, образларының үстерелеше.

Каюм Насыйри. Тормыш юлы турында мәгълүмат.

«Патша белән карт» әкияте. Әкияттә ил белән идарә итүче образы. Халыкның бер вәкиле булган тапкыр карт образы, аның зирәклеге. Әкиятнең диалогка корылган булуы. «Күләгә» әкиятенә салынган мораль.

Габдулла Тукай. Әдип турында мәгълүмат.

«Су анасы» әкият-поэмасы. Әкият-поэмада кеше һәм табигать мөнәсәбәтләре. Су анасы мифик образы. Әсәрдә малай образының бирелеше, аңа салынган мәгънә. Г.Тукай әкиятләренә иллюстрацияләр авторы - Байназар Әлменов. Аның иҗаты, ачыш-табышлары.

Әдәбият теориясе. Әкият-поэма төшенчәсе.

Фәнис Яруллинның «Хәтерсез Күке» әкияте. Әкиятнең эчтәлеге. Күке образы. Авторның ачышы. Халык әкиятләре уртак яклары.

Владимир Дальның «Кар кызы» әкияте. Рус халык әкиятынең эчтәлеге. «Төлке белән Алёнушка» әкияте белән уртак яклары.

Ганс Христиан Андерсенның «Борчак өстендәге принцесса» әкияте. Әкиятләрдә төрле катлам халык вәкилләрен ачу үзенчәлеге. Әкияттә халык әкиятләренә хас үзенчәлекләр.

Туфан Миңнуллинның «Гафият турында әкият» әкият-пьесасы. Драматургиядә халык әкиятләренең мотивын куллану. Гафият исемле малай, әкиятче, мифик образлар, урман җәнлекләре образлары. Алар аша автор идеясенең ачылуы.

Әдәбият теориясе. Әкият-пьеса төшенчәсе.

«Әкият» курчак театры турында мәгълүмат. Театрлар тарихында курчак театрларының урыны, әһәмияте. Казандагы «Әкият» курчак театрының бинасы, репертуары, җитәкчелеге, режессёрлары, актёрлары.

III. Хыял канатларында. (5 сәгать)

Адлер Тимергалин Адлер Тимергалин турында белешмә.

«Сәер планетада». Әсәрдәге вакыйгалар аша балаларда җаваплылык хисләре тәрбияләү. Әсәрдәге фантастик алымнар.

Теоретик төшенчә. Фантастика. Фантастик элементлар.

Рудольф Эрих Распе.

«Сигез аяклы куян». Барон Мюнхгаузен маҗараларының берсен өйрәнү. Әсәрдәге чынбарлык белән фантастиканың нисбәте.

IV. Белем баскычлары.( 7 сәгать)

Белемгә омтылу. «Мөхәммәдия» мәдрәсәсе турында мәгълүмат. Мәдрәсәнең 1882 нче елда Казанда ачылуы. Анда белем алучыларның шәкертләр дип аталуы.

Казанның Татар укытучылар мәктәбе турында мәгълүмат. Аның 1876 нчы елда ачылуы. Дүрт ел дәвамында белем алган укучыларның рус теле укытучысы булып китүе. Аларны Василй Радлов, Василий Богородицкий, Каюм Насыйри укытуы.

Казан университеты турында мәгълүмат. Аның 1804 нче елның 17 нче ноябрендә ачылуы. Анда Карл Фукс, Илья Березин, Николай Лобачевский эшләве. Анда белем алган атаклы кешеләр. Хәзер аның Казан (Идел буе) федераль университеты дип аталуы.

Гаяз Исхакый. Язучы турында мәгълүмат.

«Мөгаллим» пьесасы. Салих образы. Аңа салынган автор идеалы.

Дәрдемәнд. Дәрдемәнд турында мәгълүмат.

«Кил, өйрән...» шигыре. «Кил, өйрән...» шигыренә бәйләп телләр белүнең әһәмияте турында сөйләшү.

V. Балачак - хәтерләрдә мәңге калачак...( 9 сәгать)

Габдулла Тукайның «Исемдә калганнар» әсәреннән өзек. Әсәрдә кечкенә Тукай образының бирелүе. Автобиографик әсәр герое белән Тукай арасында уртак һәм аермалы яклар. Кечкенә Габдулланың Хаҗиморат Казаковның «Бәләкәй Апуш» картинасында сурәтләнеше.

Рабит Батулла.

«Тукай-Апуш» әсәре. Кечкенә Апушка хас сыйфатлар. Аның иптәшләреннән аермалы ягы - сәләтле булуы.

Габдулла Тукайның Кырлайдагы музее. Музей урнашкан төбәк. Андагы истәлекле экспонатлар.

Теоретик мәгълүмат. Мемориаль комплекс.

Ибраһим Газның «Илдус» әсәре. Малайның үз-үзен тотышы. Лагерьда Илдус белән бәйле вакыйга турында сөйләшү.

«Салават күпере» журналы. Аның тарихы һәм бүгенгесе турында мәгълүмат.

VI бүлек. Ватаным өчен. ( 15 сәгать)

Гадел Кутуйның «Рөстәм маҗаралары» повестеннан «Әби әкияте», «Яз җиткәч», «Сихерле чәчәкләр», «Расад» бүлекләрен уку. Рөстәм образы турында сөйләшү. Малайга хас сыйфатларны табу. Хыял белән чынбарлык арасындагы аерманы табарга өйрәнү.

Муса Җәлил.

«Сагыну», «Соңгы җыр» шигырьләре. Аларга салынган хисне аңлау. «Алтынчәч»либреттосыннан өзек өйрәнү. Либреттоның әкияткә һәм дастанга нигезләнеп язылган булуы. Аның төп каһарманнары: Тугзак ана, Җик, Алтынчәч. Нәҗип Җиһановның либреттога музыка язуы. Композиторның иҗаты.

Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет театры турында мәгълүмат.

Җырчы Мөнирә Булатова иҗаты. Ул башкарган арияләр. Язмышының опера сәнгате белән бәйле булуы.

Фатих Кәримнең «Кыр казы», «Ватаным өчен», «Сөйләр сүзләр бик күп алар...» шигырьләрен уку. Аларда Туган илне саклау, ярату хисләренең салынган булуы.

Лев Кассильнең «Мәңгелек хәтер». Мәскәү Кремле янындагы мәңгелек ут.1965 нче елда Мәскәүгә герой-шәһәр исеме бирелүе.

Фаил Шәфигуллин.

«Сугышчан бурыч» хикәясе. Әсәрдә Нәбир исемле малайның үз-үзен тотышы. Малай кылган гамәлләр.

Шәүкәт Галиев.

«Аталы-уллы солдатлар» балладасы. Илне басып алучыларга көрәштә халыкның фидәкарьлеге. Ил батырларына хөрмәт.

Әдәбият теориясе. Баллада.

VII. Кояшлы ил - бәхет иле. ( 9 сәгать)

Нәби Дәүлинең «Бәхет кайда була?» «Мин җирдә калам»шигырьләрендә бәхет эзләү һәм табу кебек фәлсәфи мәсьәләнең чишелеше. Лирик герой өчен бәхетнең үзе яшәгән җирдә булуы.

Теоретик төшенчә.Шигырь. Ритм. Рифма.

Мәдинә Маликованың «Оҗмах балалары». Пьесада кешенең үз илендә, туганнары янында гына бәхетле була алуы.

Фатих Хөсни. Автор турында белешмә.

«Чыбыркы» хикәясе . Хикәядә малайның үз эшләре өчен җавап бирүе. Авторның бала психологиясен ачу үзенчәлеге.

Әдәбият теориясе. Сюжет. Сюжет элементлары (экспозиция, төенләнеш, вакыйгалар үстерелеше, кульминация, чишелеш).

Фоат Садриевның «Көнбагыш чәчәге» хикәясе. Яхшылыкның нәтиҗәсе яхшылык булуын аңлау.

Әхмәт Рәшитов.

« Кояшлы ил - бәхет иле» шигыре. Туган ил кадерен белергә өйрәтү. Лирик геройның кичерешләрен ачу.

Мәгъсүм Хуҗин.

«Туган көн» хикәясе. Олыларга игътибарлы булырга өйрәтү. Кешеләрнең күңелен күтәрү - зур бәхет булуын ачыклау.

VIII. Кеше - табигать баласы. ( 8 сәгать)

Равил Фәйзуллинның «Табигать кочагында» шигыре. Шигырьдә табигатьне саклау, аны ярату хисләре өстенлек итүен ачыклау.

Мөдәррис Әгъләмовның «Матурлык минем белән» шигыре, «Җир-ана, кояш һәм башкалар» балладасы. Матурлыкны табигатьтән эзләү мотивы. Табигатьнең кешеләргә мәрхәмәтле булуы, аны сакларга кирәклеге.

Рәссам Иван Иванович Шишкин иҗаты. Аның Татарстан белән бәйле язмышы. Иҗаты.

Нури Арслановның «Ринат авылда» шигыре. Лирик геройның авыл табигате, мохите белән танышуы.

Гәбделхәй Сабитов.

«Чәчәк нигә боекты?» хикәясе. Кызчыкның әнисенә ярдәм итүе, табигатьне яратуы.

Борис Вайнерның «Искиткеч китап». Елның дүрт фасылы. Аларның һәрберсе үзенчә матур булуы.

IX. Эш беткәч көләргә ярый. ( 4 сәгать)

Ләбиб Леронның «Пирамида» хикәясе. Укучыларда белем алуга теләк тудыру. Укымыйча гына белемле булып булмавын ачыклау.

Теоретик төшенчә. Юмор.

Алмаз Гыймадиев.

«Зөлфия + ... мин» хикәясе. Яшүсмерләрне беренче мәхәббәт хисләренең сурәтләнеше. Язуда гына түгел, тормышта да хаталар җибәрергә ярамавын ачыклау.

Шәүкәт Галиев.

«Ул кем?» «Әлләкем», «Мәрзия мәсьәләсе» шигырьләре. Шагыйрьнең табышмак, юмористик шигырьләрендә бала хисләренең ачылышы.

Ятлау өчен тәкъдим ителә торган әсәрләр:

1.Г.Тукай "Су анасы" өзек

2.Дәрдемәнд, "Кил, өйрән...".

3.Ф.Кәрим, "Сөйләр сүзләр бик күп алар...".

4.Р.Фәйзуллин, "Табигать кочагында".

Укучыларның төп уку эшчǝнлеге төрлǝрен билгелǝгǝн тематик планлаштыру

№

Төп темалар

Уку-укыту эшчәнлеге

Сәгать саны

Акыллы сүзгә ни җитә! (Халык авыз иҗаты)

Халык авыз иҗаты турында белемнәрне тирәнәйтү, системалаштыру, халык авыз иҗаты һәм матур әдәбиятның уртак һәм аермалы якларын күрсәтү, рус халык авыз иҗаты белән чагыштыру

Белмәгәнгә - әкият, белгәнгә - чын (Әкиятләр)

Әкият турында булган белемнәрне тирәнәйтү, әңгәмәдә катнашу

Яхшылыкка каршы - яхшылык ("Ак бүре" әкияте)

"Акбүре" әкиятен уку, эчтәлеген ачыклау, терәк сораулар буенча анализлау. Әкият геройларына бәя бирү, гомумиләштереп нәтиҗәләр чыгару

"Булма син төлке - булырсың көлке" ("Абзар ясаучы Төлке" әкияте)

Эчтәлекне сорауларга җавап бирү барышында ачыклау, әкияттәге уңай һәм тискәре

образларны табу, аларга хас сыйфатларны билгеләү

Ана дигән хәзинә ("Өч кыз" татар халык әкияте)

Текстны сәнгатьле уку, дәреслектә, эш дәфтәрендә биремнәр эшләп, әкиятнең

эчтәлегенә төшенү, кызларга сыйфатнамә бирү

Борын-борын заманда... (кабатлау)

Халык әкиятләрен гомумиләштереп кабатлау, аларның төрләргә бүленешен искә төшерү

Яшәгән, ди, булган, ди... (К.Насыйри. "Патша белән карт" әкияте)

Язучы турында белемнәрне үзләштерү, әкиятне уку, текстка якын килеп эчтәлеген

сөйләү; «автор әкияте», «әдәби герой» төшенчәләрен аңлату

Юк дип әйтмә, бардыр ул... (Г.Тукай. "Су анасы" әкият-поэмасы)

Язучының тормыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү, әкиятне өйрәнү,

әкият-поэмада әкияткә хас сыйфатларны табу; «шигъри әсәр», «әкият-поэма»

төшенчәләрен аңлату

Әкиятче бездә кунакта (Т.Миңнуллинның "Гафият турында әкият" әсәре)

Әкият-пьесаны сәнгатьле итеп уку, рольләргә бүлеп уку, аңлаганны сораулар

ярдәмендә тикшерү, анализлау

Әкияттә кунакта ("Әкият" курчак театры тексты)

Яңа материал белән танышу, укытучының кереш сүзе, укылган текст буенча фикер алышу

Әкият тә түгел, чын да түгел... (А.Тимергалин. "Сәер планетада" әсәре)

Хикәяне уку, сүзләрне аңлату, образларга телдән характеристика бирү, сораулар

буенча төп фикерне табу, нәтиҗә чыгару

Белем - бәхет ачкычы ( "Белемгә омтылу" тексты)

Уку, эчтәлеге буенча фикер алышу, мәкальләр уку, рәсемнәр күзәтү.

Белем укудан башлана ("Мөхәммәдия" мәдрәсәсе" тексты)

Китаптагы текст белән танышу, уку, белем алу, татар халкының белемле булуы

турында сөйләшү, укымышлылык турында фикер алышу, укытучы тәкъдим иткән истәлекләр белән танышу

Укытучылар мәктәбе ("Казанның Татар укытучылар мәктәбе" тексты)

Текстны уку, тема буенча укытучының кереш сүзен тыңлау, әңгәмәдә катнашу

Казан университеты ("Казан университеты" тексты)

Текст җөмләләрен кыскартып әйтү, сорауларга җавап бирү, әңгәмәдә катнашу, төрле

биремнәр эшләү

Галим кеше хөрмәткә лаек! (Г.Исхакый. "Мөгаллим" )

Әсәрне уку, эчтәлеген аңлау, фикер алышу, идеясен билгеләү

Кил, өйрән... (Дәрдемәнд. "Кил, өйрән..." шигыре)

Мәктәптә өйрәтелә торган телләр турында фикер алышу, сорауларга җавап бирү, идеяне билгеләү

Укысаң - белерсең (кабатлау)

Әңгәмәдә катнашу, нәтиҗәләр чыгару, белемнәрне тикшерү максатыннан тест эшләү

Исемдә калганнар (Г.Тукай."Исемдә калганнар")

Текстны уку, тәрҗемә итү, укылган өлеш буенча фикер алышу, сөйләү, образларга

бәяләмә бирү, сүзлек эше, биремнәр эшләү

Музейларда - хәтер («Габдулла Тукайның Кырлайдагы музее» тексты)

Тукай музее белән танышу. Видео, презентацияләр карау

Ямьле балачак (Кабатлау)

Укыганнарны искә төшереп, гомумиләштереп кабатлау. Тексттан мисаллар китереп,

теорияне искә төшерү. Белемнәрне тикшерү максаты белән тест эшләү

«Әгәр мин тылсымчы булсам...» (Г.Кутуй. «Рөстәм маҗаралары»)

Фантастик хикәяләүне аңлап, әсәрне аңлау, сугыш чоры, партизаннар турында әңгәмә

кору, сүзләрне тәрҗемә итеп, мәгънәләрен аңлату, геройга характеристика бирү, нәтиҗә чыгару

Мин сине шундый сагындым... (М.Җәлил. «Сагыну» шигыре)

Язучы иҗаты белән танышу, шагыйрьнең патриотик хистә язылган шигырьләрен искә төшерү, әсәрне укып, укытучы җитәкчелегендә бергәләп анализлау, нәтиҗә ясау

Гомере аның моңлы бер җыр иде... (М.Җәлил. «Соңгы җыр» шигыре)

Шигырьне уку, сорау-биремнәргә җавап эзләү, шигырьне анализлау

М.Җәлилнең «Алтынчәч» либреттосы

Презентация карау, шигырьне уку, эчтәлек белән танышу, әсәрнең төп фикерен аңлату, эш дәфтәрендә биремнәр эшләү

Опера ничек туа? (Н.Җиһанов, «Алтынчәч» операсы турында»)

Текстларны уку, сөйләү, тексттан мисаллар табып уку, төп фикерне аерып чыгару,

сорауларга җавап эзләү

Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет театры

Текст белән танышу, текстның төп фикерен аңлату, эш дәфтәрендә биремнәр эшләү,

диалогта катнашу

Кыр казы (Ф.Кәримнең «Кыр казы» шигыре)

Сәнгатьле уку, дәреслек, эш дәфтәрендә биремнәр аша лирик әсәрне анализлау

Сөйләр сүзләр бик күп алар... (Ф.Кәримнең «Сөйләр сүзләр бик күп алар» шигыре

Сәнгатьле уку өстендә эшләү, әңгәмә, сорауларга җавап бирү

Аталы-уллы солдатлар (Ш.Галиев. «Аталы-уллы солдатлар» балладасы)

Уку, рәсемнәр буенча әсәрнең эчтәлеген сөйләү, сорауларга җавап бирү, фикерне ачу

Сугыш кайтавазы (Кабатлау)

Укыганнарны гомумиләштереп кабатлау, тынычлык өчен көрәш алып баручылар

турында фикер алышу, нәтиҗәләр чыгару, белемнәрне тикшерү максаты белән тест эшләү

Бәхет кайда була? (Нәби Дәүлинең «Бәхет кайда була?» шигыре)

Язучы иҗатына күзәтү ясау, әсәрен укып, ярдәмче сорауларга нигезләнеп, аңа бәя бирү, мәкальләр белән танышу

Туган җирдә минем бәхетем (Нәби Дәүлинең «Мин җирдә калам» шигыре)

Шигырьне сәнгатьле уку, мәгънәсенә төшенү максаты белән сорауларга җавап бирү,

әсәр буенча фикер алышу

Минем холкым - минем язмышым (Фатих Хөснинең «Чыбыркы» әсәре)

Укытучының сөйләвен тыңлау, әсәрне өлешләргә бүлү, проблемалы сорау кую, аның

хәл итү, анализлау, нәтиҗә ясау

Кояшлы ил - бәхет иле (Кабатлау)

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү, нәтиҗәләр чыгару, анализ ясау, җыр өйрәнү,

белемнәрне тикшерү максатыннан тест эшләү

Табигать кочагында (Р.Фәйзуллинның «Табигать кочагында» шигыре)

Уку, әңгәмә, биремнәрне үтәү, таблица тутыру, рәсем ясау, шигырьне ятлау

Матурлык минем белән (М.Әгъләмнең «Матурлык минем белән» шигыре)

Уку, сорауларга җавап бирү, сюжет төшенчәсен искә төшерү. Шигырь буенча фикер

алышу

Җир-ана, кояш һәм башкалар (М.Әгъләмнең «Җир-ана, кояш һәм башкалар» балладасы)

Сүзлек өстендә эш, эчтәлек буенча фикер алышу, баллада төшенчәсе турында

сорауларга җавап бирү

Туган илем - иркә гөлем (кабатлау)

Бәйләнешле сөйләм телен үстерү, нәтиҗәләр чыгару, анализ ясау, белемнәрне тикшерү максатынан тест эшләү

Белем - нур, белмәү - хур (Л.Леронның «Пирамида» әсәре)

Текстны уку, сүзлек эше, рәсем буенча сөйләшү, биремнәр эшләү, сорауларга җавап

бирү, рольләргә бүлеп уку

Беренче хисләр... (А.Гыймадиев «Зөлфия +...мин» әсәре)

Дәреслек, эш дәфтәрендә биремнәрне эшләп, хикәянең эчтәлегенә төшенү, геройларга

бәяләмә бирү

Шәвәли шуклыгы (Ш.Галиевнең «Ул кем?», «Әлләкем» шигырьләре)

Шигырьләрне укып, сораулар буенча анализлау, нәтиҗәләр ясау

Проектлар яклау

Командалап эшләү, рубрикаларны укып, фикер алышу, булган материалдан

кирәклесен сайлап алып эшкәртү, эшне аудиториягә тәкъдим итү

Бәйләнешле сөйләм үстерү

Телдән һәм язма телләрен үстерү максатыннан төрле биремнәр эшләү, тормыштан

алган фикер-карашларга, хис-кичерешләргә нигезләнеп, иҗади эш башкару.

Дәрестән тыш уку

Дәрестән тыш әдәби әсәрләр уку, аларның эчтәлеген сөйли алу

Уйныйк та көлик! Йомгаклау дәресе

Уку елы буена үткәннәрне кабатлау, әңгәмәдә катнашу, нәтиҗә ясау

Барлыгы:

Укытуны матди-техник яктан һәм мәгълүмати яктан тәэмин итү

Укытуны матди-техник һәм мәгълүмати яктан тәэмин итү нигезенә түбәндәгеләр керә:

- белем һәм тәрбия бирү өчен барлык шартлар да тудырылган, санитария һәм янгыннан саклану нормаларына туры килгән уку бинасы булу;

- әдәбиятны өйрәнү өчен җитәрлек күләмдә дәреслекләр һәм өстәмә методик ярдәмлекләр белән тәэмин ителгән китапханә;

- электрон китапханә, башка электрон ресурслар, татарча сайтлардан куллану мөмкинлеге булган компьютер классы;

- лингафон кабинеты;

- электрон һәм басма күрсәтмә әсбаплар, дәреслекләр;

- мультимедиа укыту программалары, компьютер программалары;

- укучыларының белемнәрен тикшерү программалары;

- төрле типтагы сүзлекләр, энциклопедияләр;

- белешмә материаллар;

- балалар өчен чыгарылган газета һәм журналлар;

- интерактив тикшерү программалары;

- татар сайтлары (belem.ru; tatarile.org.com).

Әдәбият исемлеге

1. Әдәбият белеме сүзлеге / төз.-ред. А.Әхмәдуллин. - Казан: Татар.кит.нәшр., 1990

2. Әдәбият белеме: Терминнар һәм төшенчәләр сүзлеге. - Казан: "Мәгариф", 2007.

3. Әдипләребез: библиографик белешмәлек: 2 томда: 1 том/ төз. Р.Н.Даутов, Р.Ф.Рахмани. - Казан: Татар.кит.нәшр., 2009.

4. Әдипләребез: библиографик белешмәлек: 2 томда: 2 том/ төз. Р.Н.Даутов, Р.Ф.Рахмани. - Казан: Татар.кит.нәшр., 2009

5. Дастаннар. - Казан: Мәгариф, 2001.

6. Заһидуллина Д.Ф. Әдәби әсәргә анализ ясау. - Казан: Мәгариф, 2005.

7. Заһидуллина Д.Ф Мәктәптә татар әдәбиятын укыту методикасы. - Яңадан эшләнгән һәм тулыландырылган басма. - Казан: Мәгариф, 2004.

8. Заһидуллина Д.Ф., Закирҗанов А.М. Татар әдәбияты: Теория. Тарих.- Казан: Мәгариф, 2006.

9. Исәнбәт Н.С. Татар халык мәкальләре. 3 томда. - Казан:Татар.кит.нәшр., 2010.

10. Исламов Ф.Ф. Әдәби викториналар - әдәбиятка, сәнгатькә мәхәббәт тәрбияләүдә кыйммәтле чара. - Казан, 2005.

11. Йосыпова Н.М. XXгасыр татар шигъриятендә символлар. - Казан: Мәгариф, 2006.

12. Татар әдәбияты тарихы. 6 томда. - Казан: Татар.кит.нәшр., 1983 - 2001.

13. Татар әдәбияты. Теория.Тарих./Д.Заһидуллина, Ә.Закирҗанов, Т.Гыйлаҗев, Н.Йосыпова. - Казан: Мәгариф, 2006.

14. Татар теленең аңлатмалы сүзлеге. 3 томда. - Казан: Татар.кит.нәшр., 1977, 1979, 1981.

Күрсәтмә материаллар

- Электрон ресурслар: "Бала" китапханәсе, "Татар мультфильмнары", мультимедиа укыту программалары; электрон китапханә; татар сайтлары (belem.ru, tatarile.org.com); аудио һәм видео әсбаплар:

- Габдулла Тукай. Интерактив мультимедиа уку-укыту әсбабы.

- Габдулла Тукай. Энциклопедия. Дисклар коллекциясе.

- «Габдулла Тукай», «Вамин» Татарстанның мәдәни традицияләрен саклау һәм үстерү фонды, DVD и 1 СD дан торган җыентык, 2009.

- Классик әдәбиятыбыз үрнәкләре. Татар әдәбиятыдәресләренә фонохрестоматия (5-11 сыйныфлар). СD 4 форматлы. Төзүчесе: Газимҗанова Р.Г.

- Шигърият бакчасында. Татар әдәбияты дәресләренә фонохрестоматия (5-11 сыйныфлар) СD 1, CD 2, CD 3 форматлы. Төзүчесе: Газимҗанова Р.Г.

- Фәнис Яруллин. Тормышы һәм иҗатына багышланган методик әсбап.

Мультемедиа басма.

- Язучыларыбыз чыгышлары һәм алар турында истәлекләр. Татар әдәбияты дәресләренә фонохрестоматия (5-11 сыйныфлар). СD5 форматлы. Төзүчесе: Газимҗанова Р.Г.

- Язучылар, композиторлар һәм рәссамнар чыгышлары, алар турында истәлекләр.

Татар әдәбияты дәресләренә фонохрестоматия (5-11 сыйныфлар). СD 6 форматлы.

Төзүчесе: Газимҗанова Р.Г.

Укытуны матди-техник яктан һәм мәгълүмати яктан тәэмин итү

Укытуны матди-техник һәм мәгълүмати яктан тәэмин итү нигезенә түбәндәгеләр керә:

- лингафон кабинеты;

- электрон һәм басма күрсәтмә әсбаплар, дәреслекләр;

- мультимедиа укыту программалары, компьютер программалары;

- укучыларының белемнәрен тикшерү программалары;

- төрле типтагы сүзлекләр, энциклопедияләр;

- белешмә материаллар;

- балалар өчен чыгарылган газета һәм журналлар;

- интерактив тикшерү программалары;

- татар сайтлары (belem.ru; tatarile.org.com).

Әдәбият исемлеге

1. Әдәбият белеме сүзлеге / төз.-ред. А.Әхмәдуллин. - Казан: Татар.кит.нәшр., 1990

2. Әдәбият белеме: Терминнар һәм төшенчәләр сүзлеге. - Казан: "Мәгариф", 2007.

3. Әдипләребез: библиографик белешмәлек: 2 томда: 1 том/ төз. Р.Н.Даутов, Р.Ф.Рахмани. - Казан: Татар.кит.нәшр., 2009.

4. Әдипләребез: библиографик белешмәлек: 2 томда: 2 том/ төз. Р.Н.Даутов,

Р.Ф.Рахмани. - Казан: Татар.кит.нәшр., 2009

5. Дастаннар. - Казан: Мәгариф, 2001.

6. Заһидуллина Д.Ф. Әдәби әсәргә анализ ясау. - Казан: Мәгариф, 2005.

8. Заһидуллина Д.Ф., Закирҗанов А.М. Татар әдәбияты: Теория. Тарих.- Казан: Мәгариф, 2006.

9. Исәнбәт Н.С. Татар халык мәкальләре. 3 томда. - Казан:Татар.кит.нәшр., 2010.

10. Исламов Ф.Ф. Әдәби викториналар - әдәбиятка, сәнгатькә мәхәббәт тәрбияләүдә кыйммәтле чара. - Казан, 2005.

11. Йосыпова Н.М. XXгасыр татар шигъриятендә символлар. - Казан: Мәгариф, 2006.

12. Татар әдәбияты тарихы. 6 томда. - Казан: Татар.кит.нәшр., 1983 - 2001.

13. Татар әдәбияты. Теория.Тарих./Д.Заһидуллина, Ә.Закирҗанов, Т.Гыйлаҗев, Н.Йосыпова. - Казан: Мәгариф, 2006.

14. Татар теленең аңлатмалы сүзлеге. 3 томда. - Казан: Татар.кит.нәшр., 1977, 1979,

1981. Күрсәтмә материаллар

- Габдулла Тукай. Интерактив мультимедиа уку-укыту әсбабы.

- Габдулла Тукай. Энциклопедия. Дисклар коллекциясе.

- Классик әдәбиятыбыз үрнәкләре. Татар әдәбиятыдәресләренә фонохрестоматия

(5-11 сыйныфлар). СD 4 форматлы. Төзүчесе: Газимҗанова Р.Г.

- Шигърият бакчасында. Татар әдәбияты дәресләренә фонохрестоматия (5-11

сыйныфлар) СD 1, CD 2, CD 3 форматлы. Төзүчесе: Газимҗанова Р.Г.

- Фәнис Яруллин. Тормышы һәм иҗатына багышланган методик әсбап.

Мультемедиа басма.

- Язучылар, композиторлар һәм рәссамнар чыгышлары, алар турында истәлекләр.

Татар әдәбияты дәресләренә фонохрестоматия (5-11 сыйныфлар). СD 6 форматлы.

Төзүчесе: Газимҗанова Р.Г.

Предмет өйрǝнүнең планлаштырылган нǝтиҗǝлǝре

- әдәби әсәрләрне, сүзләрен дөрес әйтеп, йөгерек уку;

- авторның әйтергә теләгән фикерен аңлау, үз мөнәсәбәтен белдерү, өлешләргә бүлә һәм планын төзи белү;

- әдәби - теоретик төшенчәләрне рус әдәбият белеме белән тәңгәлләштерү;

- татар әдәбиятының дөнья культурасында тоткан урынын аңлау;

- авторларның тормыш юлы һәм иҗаты турында кыскача күзаллау;

- 8 − 10 татар, рус, чит ил язучысы, шагыйрьләре исемнәрен һәм алар язган әсәрләрне белү;

- 3 − 4 сәнгать әһеленең тормышы, иҗатын турында мәгълүматлы булу;

- Казан һәм Татарстан төбәгендәге мәдәният учаклары (музей, театр, һ. б.), балалар матбугаты турында белү;

- төрле халыкларның фольклор үрнәкләрен татар халык авыз иҗаты белән чагыштыру;

- 5 мәкаль, 5 әйтемне русча эквивалентлары белән истә калдыру;

- мәкаль белән әйтем, фантастика белән әкият арасындагы аерманы белү;

- төрле авторларның 2 − 3 шигырен яттан сөйли белү;

- сүзлекләр, энциклопедияләр, Интернет-ресурслардан файдаланып, кирәкле материалны таба белү;

- төрле темаларга проект эше яклау;

- әдәби әсәргә, тормыш белән бәйләп, үз гамәлләренә бәя бирү.

Контроль эшләр графигы

№

Бүлек

Тикшерү эшләренең төре

Дәрес тәртибе

Тикшерү эшенең темасы

Үткәрелү вакыты

план

факт

Әкият яздым - укыгыз!

Ятлау №1

Г.Тукай "Су анасы"

05.10

Монолог №1

Б.Әлменов "Су анасы" картинасы

10.10

Белем баскычлары

Диалог №1

Казан университеты

23.11

Ятлау №2

Дәрдемәнд " Кил, өйрән..."

30.11

Ватаным өчен

Диалог №2

М. Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет театры

22.02

Ятлау№3

Ф.Кәрим "сөйләр сүзләр бик күп алар..."

29.02

Кояшлы ил - бәхет иле

Монолог №2

"Кояшлы ил - бәхет иле"

23.04

Кеше - табигать баласы

Ятлау №4

Р.Фәйзуллин "Табигать кочагында"

25.04

Сочинение

"Җир - анабыз рәсемнәрдә"

14.05

Арадаш аттестация

16.05

Бәяләү нормалары

Телдəн җавап бирү күнекмəлəрен тикшерү эшлəренең күлəме:

№

Эш төрлəре

Сыйныфлар

1. Тыңлап аңлау(минутларда)

2.Диалогиксөйлəм(репликалар саны)

3. Монологик сөйлə(фразалар саны)

Тыңланган текстның эчтəлеге буенча сорауларга җавап бирүне бəялəү

Тыңланган текстның эчтəлеген тулаем аңлап, тəкъдим ителгəн барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгəн, 1 орфографик хатасы яки эчтəлеккə бəйле 1 хатасы булган эшкə «5»ле куела.

Тыңланган текстның эчтəлеген аңлап, тəкъдим ителгəн сорауларга дөрес җавап бирелгəн, əмма 2-3 орфографик, 3 пунктуацион яки эчтəлеккə бəйле 2-3 хатасы булган эшкə «4»ле куела.

Тыңланган текстның эчтəлеген өлешчə аңлап, тəкъдим ителгəн сорауларга төгəл җавап бирелмəгəн, 5 орфографик, 5 пунктуацион яки эчтəлеккə бəйле 4-5 хатасы булган эшкə «3»ле куела.

Тыңланган текстның эчтəлеге буенча тəкъдим ителгəн сорауларга бирелгəн җавапларның яртысы дөрес булмаса, 6 орфографик, 6 пунктуацион яки эчтəлеккə бəйле 5 тəн артык хатасы булган эшкə «2»ле куела.

Диалогик сөйлəмне бəялəү

Бирелгəн ситуация яки өйрəнелгəн тема буенча əңгəмə кора алганда, əйтелеше һəм грамматик төзелеше ягыннан дөрес, эчтəлеге ягыннан эзлекле һəм тулы диалогик сөйлəм төзегəндə, «5»ле куела.

Бирелгəн ситуация яки өйрəнелгəн тема буенча əңгəмə кора алганда, əмма репликаларның əйтелешендə һəм аерым сүзлəрнең грамматик формаларында 2-3 хата җибəреп, эчтəлеге ягыннан эзлекле диалогик сөйлəм төзегəндə, «4»ле куела.

Өстəмə сораулар ярдəмендə генə əңгəмə кора алганда, репликаларның əйтелешендə һəм сүзлəрнең грамматик формаларында 4-6 хата җибəреп, эчтəлеген бозып диалогик сөйлəм төзегəндə, «3»ле куела.

Бирелгəн ситуация яки өйрəнелгəн тема буенча диалог төзи алмаганда, «2»ле куела.

Монологик сөйлəмне бəялəү

Өйрəнелгəн яки тəкъдим ителгəн тема буенча əйтелеше, грамматик төзелеше ягыннан дөрес һəм эчтəлеге ягыннан тулы, эзлекле монологик сөйлəм өчен «5»ле куела.

Өйрəнелгəн яки тəкъдим ителгəн тема буенча эзлекле төзелгəн,

əмма аерым сүзлəрнең əйтелешендə, грамматик формаларында яки җөмлə төзелешендə 2-3 хаталы монологик сөйлəм өчен «4»ле куела.

Өйрəнелгəн яки тəкъдим ителгəн тема буенча эзлекле төзелмəгəн, сүзлəрнең əйтелешендə, җөмлə төзелешендə 4-7 хаталы монологик сөйлəм өчен «3»ле куела.

Өйрəнелгəн яки тəкъдим ителгəн темага монолог төзи алмаганда, «2»ле куела.

Укуны бəялəү

Сыйныфлар

6-7

8-9

Кычкырып уку (сүзләр саны)

60-65

65-75

75-80

Тəкъдим ителгəн текстның эчтəлеген тулаем аңлап, сəнгатьле һəм аңлаешлы итеп укыганда, «5»ле куела.

Тəкъдим ителгəн текстның эчтəлеген аңлап, сəнгатьле һəм аңлаешлы итеп укыганда, əмма 2-3 орфоэпик хата булганда, «4»ле куела.

Тəкъдим ителгəн текстның эчтəлеген өлешчə аңлап укыганда, 4-6 тупас орфоэпик хата булганда, «3»ле куела. Тəкъдим ителгəн текстның эчтəлеген бөтенлəй аңламыйча, орфоэпик кагыйдəлəрне бозып укыганда, «2»ле куела

Шигырьне (яки әсәрдән өзекне) яттан сөйләүне бәяләү:

Таләпләр

билге

Ятларга бирелгән текст әйтелеше дөрес, эчтәлеге ягыннан укучы тарафыннан аңланган, ятланган, сәнгатьле сөйләм өчен

"5"

Ятларга бирелгән текст эчтәлеге ягыннан укучы тарафыннан аңланган, ятланган, әмма аерым сүзләрнең әйтелешендә, 2-3 хаталы сөйләм өчен

"4"

Ятларга бирелгән текст эчтәлеге ягыннан укучы тарафыннан өлешчә аңланган, ятланган, сүзләрнең әйтелешендә 4-7 хаталы сөйләм өчен

"3"

Ятларга бирелгән текст укучы тарафыннан ятланмаган сөйләм өчен

"2"

Язма эшләрне тикшерү һәм бәяләү.

Сочинение укучыларның тормыштагы күзәтүләреннән алган тәэсирләрен язмада грамоталы һәм эзлекле бирә белү, әдәби әсәрнең эчтәлеген үз сүзләре белән образлы телдә бәйләнешле итеп яза алу мөмкинлеген тикшерү максатыннан яздырыла.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы ачылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 2 грамматик хатасы булган эшкә "5" ле куела.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган, ләкин 2-3 эчтәлек ялгышы, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион хатасы булган эшкә "4" ле куела.

Тәкъдим ителгән темага өлешчә эзлекле язылган, эчтәлеге тулысынча ачылмаган, 4-5 орфографик, 4-5 пунктуацион һәм җөмлә төзелешендә хаталары булган эшкә "3" ле куела.

Тәкъдим ителгән темага эзлекле язылмаган, эчтәлеге ачылмаган, 6 дан артык орфографик, 6 дан артык пунктуацион һәм грамматик хаталары булган эшкә "2" ле куела.

Йомгаклау билгесе

Йомгаклау билгесе чирек, яртыеллык һәм уку елы ахырында куела.Ул, беренче чиратта, укучыларның телдән сөйләм күнекмәләре, бәйләнешле сөйләм төзи белү осталыгы, татар телендә аралаша алу мөмкинлекләреннән чыгып, шул ук вакытта язма эшләрнең нәтиҗәләрен исәпкә алып

2015 -2016 нчы уку елы өчен татар әдәбияты буенча Шаесламова Гөлсимǝ Индус кызының

календарь - тематик планы

План "Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле һәм әдәбиятын укыту программасы укыту программасы" нигезендә төзелде, (Казан, 2013)

Фән

Сыйныф

Ба-рлык сәга-ть саны

Атна-лык сәгать саны

Шигырь

ятлау

Сочинение

Арадаш аттеста-ция

Монолог

Диалог

Дәреслек авторы, чыгарылган елы.

Татар әдәбия-ты

5А

ТАТАР ӘДӘБИЯТЫ. 5 нче сыйныф. Рус телендә төп гомуми белем бирү оешмалары өчен дәреслек. (татар телен өйрәнүче укучылар өчен). Мотыйгуллина Ә.Р., Ханнанов Л.Г., Хисмәтова Л.К. Казан * "Мәгариф - Вакыт" нәшрияты* 2014.

2015-2016 нчы уку елына методик темалар

Шәhәрнеке

Мәктәпнеке

Укытучыныкы

ФДБ стандартларын тормышка ашыруда hǝм белем бирүнең сыйфатын күтǝрүдǝ методик эшнең стратегик юнǝлеше буларак педагогларның өзлексез үсеш процессы.

Федераль дәүләт белем бирү стандартларында заманча белем бирү технологиялǝре нигезендǝ укучыларның белем сыйфатын hǝм тǝрбиялелек дǝрǝҗǝсен күтǝрү максаты белǝн педагогларның эш методларын камиллǝштерү.

Рус телле балаларга татар телен яңа технологияләр кулланып укыту

5нче сыйныф өчен календарь-тематик план

№

Дәрес темасы

Дәрес саны

Үткәрү вакыты

Көтелгән нәтиҗәләр

Контроль эш төрләре

план буенча

факт

метапредмет

предмет

шәхси

Борын - борын заманда... (8 сәг.)

1 нче чирек

Акыллы сүзгә ни җитә! Р. Байтимеров. Татарстан гимны.

05.09

Халык авыз иҗатын тарих белән бәйләп өйрәнү

Халык авыз иҗатына гомуми күзаллау ясау, Татарстан гимнын өйрәнү

Укучыларда үткә-небезгә, тарихы-бызга карата игъ-тибар тәрбияләү

Белмәгәнгә - әкият, белгәнгә - чын

07.09

Татар һәм рус әкиятлә-рен чагыштырып өйрә-нү

Халык авыз иҗатына гомуми күзаллау ясау, әкият турында белем алу

Укучыларда үткә-небезгә, тарихы-бызга карата игъ-тибар тәрбияләү

Яхшылыкка каршы яхшылык. "Ак бүре" әкияте белән танышу.

12.09

Укыган буенча кирәкле мәгълүматны аерып ала белү

"Ак бүре" әкиятен укып үзләштерү, аның кайсы төргә керүен билгеләү

Балаларда таби-гатькә карата сак-чыл караш тәрбия-ләү, табигатьтә үз-үзеңне тоту кагый-дәләрен ныгыту, яхшылык эшләргә өндәү

Яхшылыкка каршы яхшылык. "Ак бүре" әкиятен уку

14.09

Укыган буенча кирәкле мәгълүматны аерып ала белү

"Ак бүре" әкиятен укып үзләштерү, аның кайсы төргә керүен билгеләү

Яхшылыкка каршы яхшылык. "Ак бүре" әкиятен анализлау

19.09

Укыган буенча кирәкле мәгълүматны аерып ала белү

"Ак бүре" әкиятен укып үзләштерү, аның кайсы төргә керүен билгеләү

Балаларда табига-тькә карата сакчыл караш тәрбияләү, табигатьтә үз-үзең-не тоту кагыйдәлә-рен ныгыту, яхшы-лык эшләргә өндәү

Булма син төлке, булырсың көлке. "Абзар ясаучы Төлке" татар халык әкияте

21.09

Уңай һәм тискәре сыйфатларны билгели алу, чагыштырып нәтиҗә ясый белү

"Абзар ясаучы Төлке" татар халык әкиятен өйрәнү

Балаларда намус-лылык, гаделлек сыйфатларына ка-рата хөрмәт тәрби-яләү

Ана дигән хәзинә. "Өч кыз" татар халык әкияте

26.09

Кирәкле мәгълүматны аерып алып, чагышты-рып нәтиҗә ясый белү

"Өч кыз" татар халык әкиятен өйрәнү, эчтәле-ген үзләштерү. Кызлар-га сыйфатнама бирү

Балаларда ата-ана-га, олыларга кара-та хөрмәт тәрбия-ләү

Борын - борын заманда... (Кабатлау дәресе)

28.09

Халык иҗатының бай мирасын өйрәнү, әхлак һәм эстетик тәрбия бирү

Әкият жанрын кабат-лау, аның төрләргә бү-ленешенең принцип-ларын истә калдыру

Укучыларда әкият-ләргә мәхәббәт тәр-бияләү, сөйләм культурасын үстерү

Әкият яздым - укыгыз (5 сәг.)

Яшәгән ди, булган ди...К.Насыйри. "Патша белән карт" әкияте

03.10

Билгеле күрсәтмә нигезендә эшли белү, нәтиҗә ясау

Язучының тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү, "Патша белән карт" әкиятен өйрәнү; "автор әкияте", "әдәби герой" төшенчәләрен аңлату

Балаларда кешелек-лелек, намуслылык, гаделлек сыйфатла-рына карата хөрмәт тәрбияләү

10.

Юк дип әйтмә, бардыр ул... Г.Тукай "Су анасы" әкияте

05.10

Рус әдәбияты белән чагыштырып, мифик образлар сурәтләнгән әсәрләрне анализлау

Г.Тукайның юлы һәм иҗаты турында белем-нәрне үзләштерү, "Су анасы" әкиятен өйрәнү; "шигъри әсәр", "әкият-поэма" төшенчәләрен аңлату

Укучыларга, әсәрдән чыгып, кеше әйберен сораусыз алырга ярамаганлыгын аңлату

Ятлау №1

11.

Монолог №1

Б.Әлменов "Су анасы" картинасы

10.10

Укучыларда рәсем сәнгате аша эстетик зәвык тәрбияләү

Рәссам Б.Әлменовның тормыш юлы һәм иҗа-ты белән дәреслектзге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу; рәсем сәнгате турында сөйләү

Балаларда таби-гатьнең матурлы-гына соклану, рә-сем снгатенә карата кызыксыну уяту

Монолог №1

12.

Әкиятче бездә кунакта. Т.Миңнуллин. "Гафият турында әкият"

12.10

Укучыларда театр сәнгате аша әкиятләр укуга кызыксыну уяту

Язучының тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү, "Гафият турында әки-ят" әсәрен өйрәнү, "әкият - пьеса", "драма әсәре" төшенчәсен аңлату

Балаларда үз-үзләренә карата җаваплылык, олыларны хөрмәт итү хисе тәрбияләү

13.

Әкияттә кунакта. "Әкият" курчак театры

17.10

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү

"Әкият" курчак театры турында дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу

Балаларда театр сәнгатенә карата кызыксыну, ихтирам уяту

Хыял канатларында (5 сәг.)

14.

Әкият тә түгел, чын да түгел. А.Тимергалинның тормыш юлы һәм иҗаты

19.10

Укучыларда галәмне өйрәнүгә, астрономия фәненә кызыксыну уяту

А.Тимергалинның тормыш юлы һәм иҗаты белән танышу,

Әсәрдәге вакыйга-лараша балаларда җаваплылык хисләре тәрбияләү

15.

Әкият тә түгел, чын да түгел. А.Тимергалин "Сәер планетада" әсәре белән танышу

24.10

Укучыларда галәмне өйрәнүгә, астрономия фәненә кызыксыну уяту

А.Тимергалинның "Сәер планетада" әсәрен уку

Әсәрдәге вакыйга-лараша балаларда җаваплылык хисләре тәрбияләү

16.

Әкият тә түгел, чын да түгел. А.Тимергалин "Сәер планетада" әсәре өстендә эш

26.10

Укучыларда галәмне өйрәнүгә, астрономия фәненә кызыксыну уяту

А.Тимергалинның "Сәер планетада" әсәренең эчтәлеген үзләштерү

Әсәрдәге вакыйга-лараша балаларда җаваплылык хисләре тәрбияләү

17.

Хыл дөньясында. Кабатлау дәресе

31.10

Укыганны гомуми-ләштерә, нәтиҗә ясый, иң мөһим мәгълүматны аерып ала белү

Әкият жанрын фантас-тикадан аеру күнекмә-ләрен булдыру

Укучыларда әкият-ләргә мәхәббәт тәрбияләү, сөйләм культурасын үстерү

18.

2 нче чирек

Дәрес - проект.

Әкият дөньясында.

09.11

Үз куллары белән китапчык ясау, команда белән эшләү күнекмә-ләрен булдыру

Әкият жанрын фантас-тикадан аеру күнекмә-ләрен булдыру

Укучыларда хез-мәткә мәхәббәт, үз эшең белән горур-лану хисләрен үсте-рү, дөрес бәяләү күнекмәләре булдыру

Белем баскычлары (7сәг.)

19.

Белем - бәхет ачкычы. "Белемгә омтылу" белешмәсе

14.11

Татар әдәбиятының үсешен тарих белән бәйләп өйрәнү

"Белемгә омтылу" беле-шмәсен уку; татар хал-кының белемле булуы турында сөйләшү, "мәгърифәтчелек хәрә-кәте" төшенчәсен аңлату

Балаларда белемгә омтылыш тәрбияләү

20.

Белем укудан башлана. "Мөхәммәдия" мәдрәсәсе

16.11

Укыган текстны аңлап, тарихи күзәтү ясый белү

"Мөхәммәдия" мәдрә-әсе турында уку; татар халкының белемле булуы турында сөйләшү

Балаларда белемгә омтылыш тәрбияләү

21.

Укытучылар мәктәбе. Казанның Татар укытучылар мәктәбе

21.11

Укучыларда белем алуга, укымышлы булуга кызыксыну уяту

Казанның Татар укыту-чылар мәктәбе турында уку; татар халкының белемле булуы турында сөйләшү

Балаларда белемгә омтылыш, укытучы һөнәренә ихтирам тәрбияләү

22.

Диалог №1

Казан университеты

23.11

Казан университеты тарихы белән таныштыру

Казан университеты турында уку; татар халкының белемле турында сөйләшү

Балаларда белемгә омтылыш тәрбияләү

Диалог №1

23.

Галим кеше хөрмәткә лаек! Г.Исхакыйның "Мөгаллим" әсәре

28.11

Укыган әсәрне бүгенге көн, көндәлек тормыш белән бәйләнештә күзаллый белү

Г.Исхакыйның "Мөгаллим" әсәрен уку, эчтәлекне үзләштерү

Балаларда укытучы хезмәтенә ихтирам тәрбияләү

24.

Дәрдемәнд "Кил, өйрән.... "

30.11

Шигъри әсәрне җиңел истә калдыру ысулла-рын белү

Дәрдемәнднең тормыш юлы һәм иҗаты турын-да белемнәрне үзләш-терү, "Кил, өйрән..." шигырен өйрәнү

Укучыларда телләр өйрәнүгә кызыксыну тудыру

Ятлау №2

25.

Укысаң - белерсең...

05.12

Укыганны гомуми-ләштерә, нәтиҗә ясый, иң мөһим мәгълүматны аерып ала белү

Мәгърифәтчелек чоры һәм әдәбияты белән танышуны гомуми-ләштереп кабатлау

Балаларда белемгә омтылыш тәрбияләү

5. Балачак - хәтерләрдә мәңге калачак (9сәг.)

26.

Г.Тукай биографиясе

Г.Тукай. "Туган тел".

07.12

Шагыйрьнең авыр томышта үсүен укучыларга аңлату

Г.Тукайның "Туган тел" шигыре белән таныштыру

Укучыларда әти-әниләргә карата ихтирам тәрбияләү

27.

Г.Тукай. "Исемдә калганнар" әсәре белән танышу

12.12

Шагыйрьнең авыр томышта үсүен укучыларга аңлату

Г.Тукайның "Исемдә калганнар" автобиог-рафик әсәре аша укучыларны аның балачагы белән таныштыру

Укучыларда әти-әниләргә карата ихтирам тәрбияләү

28.

Г.Тукай. "Исемдә калганнар" әсәрен анализлау

14.12

Шагыйрьнең авыр томышта үсүен укучыларга аңлату

Г.Тукайның "Исемдә калганнар" автобиог-рафик әсәре аша укучыларны аның балачагы белән таныштыру

Укучыларда әти-әниләргә карата ихтирам тәрбияләү

29.

Г.Тукай. "Исемдә калганнар" әсәренең эчтәлеге өстендә эш

19.12

Шагыйрьнең авыр томышта үсүен укучыларга аңлату

Г.Тукайның "Исемдә калганнар" автобиог-рафик әсәре аша укучыларны аның балачагы белән таныштыру

Укучыларда әти-әниләргә карата ихтирам тәрбияләү

30.

Бөек Тукай һәм Бәләкәй Апуш

21.12

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү

Рәссам Х.Казаковның тормыш юлы һәм иҗа-ты турында дәреслек-тәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу; рәсем сәнгате турында сөйләү

Балаларда Г.Тукайның балачагына, рәсем сәнгатенә карата кызыксыну уяту

31.

Музейларда - хәтер. Кырлайдагы Г.Тукайның музее

26.12

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү

Г.Тукайның Кырлай-дагы музее белән дәреслектәге белешмә һәм өстәмә материал-лар аша танышу

Балаларда Г.Тукай белән бәйле истә-лекләргә карата кызыксыну, ихти-рам уяту

32.

3 нче чирек

Ямьле балачак. Кабатлау дәресе

11.01

Укыганны гомуми-ләштерә, нәтиҗә ясый, иң мөһим мәгълүматны аерып ала белү

Укыганнарны гомуми-ләштереп кабатлау

Балаларда һәр миз-гелнең кадерен бе-леп яшәүне тәрбия-ләү

33.

"Салават күпере" журналы

16.01

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү

"Салават күпере"жур-налыбелән дәреслек-тәге белешмә һәм өстәмә материаллар аша танышу

Балаларда "Салават күпере" журналынакарата кызыксыну, уяту

34.

Проект - дәрес. "Салават күпере - дуслык күпере"

18.01

Командада эшләргә, проект эше башкарырга өйрәнү

"Салават күпере" жур-налы белән таныштыру, сөйләм телен үстерү

Татар телен өйрә-нүгә кызыксыну булдыру, үзара сөйләшеп, күмәк эшләргә өйрәнү

6. Ватаным өчен! (15 сәг.)

35.

"Әгәр мин тылсымчы булсам..."

23.01

Укучыларга әсәрнең фантастик маҗара стилендә бирелешен аңлату

Язучының тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү.

Укучыларны тор-мышта уяу булыр-га, әти-әни сүзен тыңларга, олылар-ны хөрмәт итәргә өйрәтү

36.

Г.Кутуйның тормыш юлы һәм иҗаты

25.01

Укучыларга әсәрнең фантастик маҗара стилендә бирелешен аңлату

Язучының тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү

Укучыларны тор-мышта уяу булыр-га, әти-әни сүзен тыңларга, олылар-ны хөрмәт итәргә өйрәтү

37.

Г.Кутуй. "Рөстәм маҗаралары" әсәре белән танышу

30.01

Укучыларга әсәрнең фантастик маҗара стилендә бирелешен аңлату

"Рөстәм маҗаралары" әсәрен өйрәнү; "чагыштыру" төшенчәсен аңлату

Укучыларны тор-мышта уяу булыр-га, әти-әни сүзен тыңларга, олылар-ны хөрмәт итәргә өйрәтү

38.

Г.Кутуй. "Рөстәм маҗаралары" әсәре өстендә эш

01.02

Укучыларга әсәрнең фантастик маҗара стилендә бирелешен аңлату

"Рөстәм маҗаралары" әсәрен өйрәнү; "чагыштыру" төшенчәсен аңлату

Укучыларны тор-мышта уяу булыр-га, әти-әни сүзен тыңларга, олылар-ны хөрмәт итәргә өйрәтү

39.

Мин сине шундый сагындым... М.Җәлилнең "Сагыну" шигыре

06.02

Балаларга язучының патриот шагыйрь икәнлеген, каһарман сугышчы булуын аңлату

М.Җәлилнең "Сагыну" шигырен өйрәнү, язу-чының патриот ша-гыйрь икәнлеген, каһарман сугышчы булуын аңлату

Балаларда азатлык өчен көрәшүче сугышчыларга карата ихтирам тәрбияләү

40.

Гомере аның моңлы бер җыр иде... М.Җәлилнең "Соңгы җыр" шигыре

08.02

Сугышчыларның батырлыгына ихтирам, фашизмга карата нәфрәт хисе тәрбияләү

Герой - шагыйрь М.Җәлилнең тормыш юлы һәм иҗаты буенча белемнәрне ныгыту, "Соңгы җыр" шигырен өйрәнү

Балаларга язучы-ның үлем куркы-нычы астында да туган илгә, халкы-бызга тугрылык саклап калган шагыйрь икәнлеген аңлату

41.

"М Җәлил. "Суык бабай"

13.02

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү; М.Җәлилнең татар театр сәнгатен үстерүдәге эшчәнлеген аңлату

Муса Җәлилнең "Суык бабай" әсәрен өйрәнү

Укучыларда татар халкының тарихына карата кызыксыну уяту

42.

М.Җәлил."Алтынчәч"

15.02

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү; М.Җәлилнең татар театр сәнгатен үстерүдәге эшчәнлеген аңлату

Муса Җәлилнең "Алтынчәч" әсәрен өйрәнү

Укучыларда татар халкының тарихына карата кызыксыну уяту

43.

Опера ничек туа?

20.02

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү

Композитор Нәҗип Җиһановның тормыш юлы һәм иҗаты турын-да дәреслектәге белеш-мә һәм өстәмә матери-аллар аша танышу

Балаларда татар музыкасына карата кызыксыну уяту

44.

Диалог №2

Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет театры

22.02

Театр, балет, опера сәнгате белән әдәбиятны бәләп өйрәнү

М.Җәлил исемендәге Татар дәүләт академия опера һәм балет театры турында белешмә

Балаларда татар музыкасына карата кызыксыну, ихтирам уяту

Диалог №2

45.

Фатих Кәрим. "Кыр казы"

27.02

Сугыш кырларында илебезнең азатлыгы өчен кан коелуның мәгънәсен укучыларга аңлату

Фатих Кәримнең тор-мыш юлы һәм иҗаты турында белемнәрне үзләштерү, Ф.Кәрим-нең "Кыр казы" шигы-рен өйрәнү

Укучыларда азтлык өчен көрәшкән сугышчыларга карата ихтирам тәрбияләү

46.

Фатих Кәрим. "Сөйләр сүзләр бик күп алар..."

29.02

Шигъри әсәрне җиңел истә калдыру ысулларын өйрәнү

Ф.Кәримнең иҗатын өйрәнүне дәвам итү, "Сөйләр сүзләр бик алар..." шигырен сәнгатьле итеп уку

Укучыларда азтлык өчен көрәшкән сугышчыларга карата ихтирам тәрбияләү

Ятлау №3

47.

Ш.Галиев. "Аталы - уллы солдатлар"

05.03

Укыганны гомумиләш-терә, нәтиҗә ясый, иң мөһим мәгълүматны аерып ала белү

Ш.Галиевнең тормыш юлы һәм иҗаты турын-да белемнәрне үзләш-терү, шагыйрьнең "Аталы-уллы солдат-лар" балладасын өйрә-нү, "баллада" төшен-чәсен аңлау

Укучыларда илебез халкының фашист-ларга каршы го-мерләрен дә кыз-гынмыйча көрәш алып барулары ту-рында фикер алы-шу, ветераннарга багышланган истә-лекләргә сакчыл караш тәрбияләү

48.

Сугыш кайтавазы. Кабатлау дәресе.

07.03

Укыганны гомумиләш-терә, нәтиҗә ясый, иң мөһим мәгълүматны аерып ала белү

Укыганнарны гомумиләштерап кабатлау

Укучылар белән тынычлык өчен көрәш алып бару-чылар турында фикер алышу, аларга багышлан-ган истәлекләргә сакчыл караш тәрбияләү

49.

Дәрес - проект "Беркем дә, бернәрсә дә онытылмый..."

12.03

Команда белән эшләү күнекмәләрен булдыру

Әдәбиятта сугыш сурәтләнешен бәяләү

Укучыларда кө-рәшчеләргә ихти-рам, үз эшең белән горурлану хислә-рен үстерү, дөрес бәяләү күнекмәлә-ре булдыру

7. Кояшлы ил - бәхет иле (9 сәг.)

50.

Нәби Дәүлинең тормыш юлы

14.03

Укучыларга хезмәтнең, тырышлыкның бәхет чыганагы икәнлеген аңлату

Шагыйрь Нәби Дәүли-нең тормыш юлы һәм иҗаты турында белем-нәрне үзләштерү, "Бәхет кайда була?" шигырен өйрәнү

Балаларда хезмәткә, хезмәт кешесенә ихтирам тәрбияләү

51.

Н.Дәүли "Бәхет кайда була?"

19.03

Укучыларга хезмәтнең, тырышлыкның бәхет чыганагы икәнлеген аңлату

Шагыйрь Нәби Дәүли-нең тормыш юлы һәм иҗаты турында белем-нәрне үзләштерү, "Бәхет кайда була?" шигырен өйрәнү

Балаларда хезмәткә, хезмәт кешесенә ихтирам тәрбияләү

52.

4 нче чирек

Туган җирдә минем бәхетем. "Мин җирдә калам" әсәре

02.04

Укучыларга әдәбиәсәр аша туган илнең кадерен төшендерү

"Мин җирдә калам" әсәрен өйрәнү, шигырьне сәнгатьле итеп уку

Балаларда туган якка, табигатькә ихтирам тәрбияләү

53.

Минем холкым - минем язмышым

04.04

Укыганнардан нәтиҗә ясап, тормышта куллану

Фатих Хөснинең тормыш юлы һәм иҗаты белән танышу

Әсәрдәге вакыйга-лар аша балаларда җаваплылык хисләре тәрбияләү

Фатих Хөснинең тормыш юлы һәм иҗаты

09.04

Укыганнардан нәтиҗә ясап, тормышта куллану

Фатих Хөснинең "Чыбыркы" әсәрен уку, эчтәлекне үзләштерү, сюжет элементларын өйрәнү

Әсәрдәге вакыйга-лар аша балаларда җаваплылык хисләре тәрбияләү

Ф.Хөсни. "Чыбыркы" әсәре белән танышу

11.04

Укыганнардан нәтиҗә ясап, тормышта куллану

Фатих Хөснинең "Чыбыркы" әсәрен уку, эчтәлекне үзләштерү, сюжет элементларын өйрәнү

Әсәрдәге вакыйга-лар аша балаларда җаваплылык хисләре тәрбияләү

56.

Ф.Хөсни. "Чыбыркы" әсәрен уку

16.04

Укыганнардан нәтиҗә ясап, тормышта куллану

Фатих Хөснинең "Чыбыркы" әсәрен уку, эчтәлекне үзләштерү, сюжет элементларын өйрәнү

Әсәрдәге вакыйга-лар аша балаларда җаваплылык хисләре тәрбияләү

57.

Ф.Хөсни. "Чыбыркы" әсәре өстендә эш

18.04

Укыганнардан нәтиҗә ясап, тормышта куллану

Фатих Хөснинең "Чыбыркы" әсәрен уку, эчтәлекне үзләштерү, сюжет элементларын өйрәнү

Әсәрдәге вакыйга-лар аша балаларда җаваплылык хисләре тәрбияләү

58.

Монолог №2

"Кояшлы ил - бәхет иле".

23.04

Укыганны гомумиләш-терә, нәтиҗә ясый, иң мөһим мәгълүматны аерып ала белү

Укыганнарны гомумиләштерап кабатлау

Балаларда бәхетнең кадерен белеп яшәү хисләрен тәрбияләү

Монолог №2

8. Кеше - табигать баласы (8 сәг.)

59.

Равил Фәйзуллин. "Табигать кочагында»

25.04

Укучыларга экологик тәрбия бирү

Шагыйрьнең тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү, "Табигать кочагында" әсәрен өйрәнү

Балаларда таби-гатькә карата сак-чыл караш тәрбия-ләү, табигатьтә үз - үзеңне тоту кагый-дәләрен ныгыту

Ятлау№4

60.

Матурлык минем белән. Мөдәррис Әгъләмнең тормыш юлы

30.04

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү

Шагыйрьнең тормыш юлы һәм иҗаты турында белешмә бирү,

Укучыларда таби-гатьнең матурлы-гына соклану, ту-ган илгә карата мә-хәббәт тәрбияләү

61.

Мөдәррис Әгъләмнең "Матурлык минем белән".

02.05

Укучыларда эстетик зәвык тәрбияләү

Шагыйрьнең "Матурлык минем белән" әсәрен өйрәнү

Укучыларда таби-гатьнең матурлы-гына соклану, ту-ган илгә карата мә-хәббәт тәрбияләү

62.

М. Әгъләмнең "Җир - ана, кояш һәм башкалар"

07.05

Укучыларга экологик тәрбия бирү

М. Әгъләмнең "Җир - ана, кояш һәм башка-лар"әсәрен өйрәнү, "баллада" төшенчәсен кабатлау

Укучыларга хезмәтнең бәхет, шатлык, хөрмәт чыганагы икәнле-ген төшендерү

63.

Туган илем - иркә гөлем. Кабатлау дәресе

09.05

Укыганны гомумиләш-терә, нәтиҗә ясый, иң мөһим мәгълүматны аерып ала белү

Укыганнарны гомумиләштерап кабатлау

Табигатькә мәхәббәт тәрбияләү

64.

Сочинение

"Җир - анабыз - рәсемнәрдә"

14.05

Рәсем сәнгатенә карата кызыксыну уяту

Рәссам И.И.Шишкин-ның тормыш юлы һәм иҗаты белән танышу; рәсем сәнгате турында сөйләү

Укучыларда таби-гатьнең матурлы-гына соклану, рәсем сәнгатенә карата кызыксыну уяту

Сочинение

Арадаш аттестация

16.05

66.

Дәрес-проект. "Гүзәл табигатьле туган җирем"

21.05

Команда белән эшләү күнекмәләрен булдыру

Әдәбият белән сән-гатьне бәйләп күзал-лау. Картина аша әй-тергә теләгән фикер-ләрне сүз белән әйтергә өйрәтү

Табигатькә мәхәббәт тәрбияләү

9. Эш беткәч көләргә ярый (4 сәг.)

67.

Белем - нур, белмәү - хур. Л.Лерон. "Пирамида"

23.05

Укучыларда укуга, фәннәргә карата кызыксыну уяту

Язучының тормыш юлы, иҗаты турында белешмә бирү. "Пира-мида" әсәрен өйрәнү, "юмор" төшенчәсен өйрәнү

Балаларда үз-үзлә-ренә карата таләп-чәнлек, җаваплы-лык, игътибарлы-лык хисе тәрбияләү

68.

Беренче хисләр... А.Гыймадиев. "Зөлфия + ...мин"

28.05

Әдәби әсәрләрдә укыганнардан нәтиҗә ясап, тормышта куллана белү

Язучының тормыш юлы, иҗаты турында белешмә бирү. "Зөлфия + ...мин" әсәрен өйрәнү

Укучыларда бер-берләренә карата ихтирам, дуслык хисләре тәрбияләү, әдәплелек кагый-дәләрен төшендерү

69.

Шәвәли шуклыгы. Ш.Галиевнең "Ул кем?", "Әлләкем" шигырьләре

30.05

Укучыларга эстетик тәрбия бирү

Шагыйрьнең тормыш юлы һәм иҗаты турында искә төшерү, "әлләкем" шигырен өйрәнү

Укучыларның хай-ваннарга карата игътибарларын, кү-зәтүчәнлекләрен, күзаллауларын үс-терү, матурлыкка омтылыш тәрбия-ләү

70.

Уйныйк та көлик! Кабатлау дәресе

Укыганны гомумиләш-терә, нәтиҗә ясый, иң мөһим мәгълүматны аерып ала белү

Укыганнарны гомумиләштерап кабатлау

Балаларда һәр мизгелнең кадерен белеп яшәү сыйфатын тәрбияләү

⇧

⇩