Конспект урока по казахскому языку Етістік (11 класс)

Сабақтың тақырыбы:

Етістік

Сабақ мақсаты:

Етістік бойынша білімдерін жинақтау,қорытыу,бекіту.

Сабақтың міндеттері:

Етістік тарауынан өткен материалдарды еске түсіреді.

Теориялық білімді практикада қолданады.

Бірлесіп жұмыс істейді. Ой қорытындысын жасауға дағдыланады.

Сабақтың түрі:

Қайталау сабағы

Қолданылатын әдіс-тәсілдер мен жұмыс түрлері:

сын тұрғысынан ойлау технологиясының элементтері , дамыта оқыту, сұрақ- жауап

Оқу құралдары

Оқулық,интербелсенді тақта,плакаттар, маркерлер, үлестірмелі кепелер

Сабақтың барысы

Ұйымдастыру кезеңі

Кезекшімен сұхбат

Амандасу. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

Ынтымақтастық ортасын қалыптастыру

Қазақ тілім - өз тілім, анам тілім,

Абай, Мұхтар сөйлеген дана тілім,

Қастерлейді ұл - қызың мәңгі сені,

Болашағым, бақытым дара тілім!

Топқа бөлу (қима қағаздар арқылы топқа бөлінеді)

Үй тапсырмасын тексеру

«Олжалы бестік» әдісі арқылы үй жұмысын тексеру

"Мықты болсаң, тауып көр"

Сын есім дегеніміз не?

Сын есім қандай сұрақтарға жауап береді?

"Ойлы болсаң, озып көр"

Туынды сын есім қалай жасалады?

Құрамына қарай қандай түрлерге бөлінеді

"Алғыр болсаң,айтып бер"

Басқа сөз таптарынан жасалған сын есім қалай аталады?

Сын есімнің неше шырайы бар? Берілген сын есімдерден салыстырмалы, күшейтпелі шырай жаса.

Әдемі, таза.

"Тапқыр болсаң, тауып көр"

Берілген сөздерді құрамна, тұлғасына, мағынасына қарай талдаңдар.

Көкшіл, білімпаз,қара күрең, ақ киімді,мөлдір, жемісті

"Дайын болсаң, ашып көр"

Тұрақты тіркестердің мағынасын анықтасаң,

бес аласың.

Тас жүрек, ит өлген жер,қара қылды қақ жарған,жүрегінің түгі бар, ит өлген жер,қой аузынан шөп алмас,жүзіктің көзінен өткендей

Құттықтаймын,

сен олжалы бестік алдың!

Сабаққа кіріспе

Тырна келді тыраулап,

Тіліп өтті аспанды.

Қаздар көлде жүр ойнап

Көктем тойы басталды.

Тас төбеден күн келді,

Қошеметтеп оларды.

Қара торғай былтырғы

Ұясына оралды.

Бұл өлеңде жылдың қай мезгілі туралы айтылған?

Өлеңдегі қарамен бөлінген сөздер қандай сұраққа жауап береді?

Бұл қай сөз табының сұрағы?

Қазақ тілінде неше сөз табы бар?

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын айту.

«Білім-теңіз, оқу-кеме, барар жерге тез жетеміз»,- демекші морфология елінің етістік қайығына мініп, етістік еліне саяхатқа барамыз. Жолда тапсырмаларды орындаймыз.

Тәжірибелік бөлім Топпен жұмыс

1-тапсырма. Етістік туралы не білемін?

Етістіктен не білетіндеріңді қағазға түсіріп қорғайсыңдар.

І топ

Етістік дегеніміз не? Етістік мағынасына, құрамына, тұлғасына қарай қандай болады? Постер құрастырады, қорғайды.

ІІ топ

Етістіктің категориялары мен ерекше түрлері туралы постер құрастырады, қорғайды.

Ал, енді осы білімдеріңді тексеру үшін келесі тапсырмаларды орындайсыңдар.

Етістік құрамына қарай қалай бөлінеді?

Дара етістік дегеніміз не?

Күрделі етістік дегеніміз не?

1. тапсырма. "515" әдісі

І топ

Дара, күрделі етістіктерге мысал жазу.

ІІ топ

Неізгі, туынды етістіктер мысал жазу.

Етістіктің неше райы бар?

Оның жасалу жолы туралы айтып беріңдер?

2. Тапсырма. Сөйлемдердегі етістіктің райын анықтау.

1.«Ұлыс оң болсын! Ұлыс береке берсін!

Ұлыс бақты болсын!»

2.Мен мектепке барсам, баға аламын.

3.Мамандығыммен жұмыс істегім келеді.

4.Түсте ұйымдастыру шараларын өткіздік.

5. Шатырларыңды есік алдына тігіңдер.

6. Ол аққулардың әнін естісем дейді.

7.Досына оның тез жеткісі келеді.

8. Аян әңгімесін жалғастырды.

9. Ертең досымен киноға барсын.

Іс- әрекеттің болу- болмауына қарай етістік қалай бөлінеді?

Болымды етістік, болымсыз етістік қалай жасалады?

Мақал- мәтелдер қандай мағынаны білдіреді?

Тақырыбын анықтаңыз.

Ақыл азбайды, білім тозбайды.

Ерлік білекте емес, жүректе.

Еңбек етіп ас ішсең, балдан тәтті болады.

Күшіңе сенбе, адал ісіңе сен.

Не ексең, соны орасың.

Әділдікке жығылмайтын кісі жоқ.

Жақсымен жолдас болсаң - жетерсің мұратқа.

Ердің атын еңбек шығарады.

Бес саусақ бірдей емес.

Етістіктің ерекше түрі тұйық етістік қалай жасалады?

І топ

Берілген сөздерден тұйық етістік жасаңдар, түрлендіріңдер.

Сана , еңбектен,біл

ІІ топ

Тапсырманы уақытында ...керек.

Мектепте және үйде тәртіптi...керек.

Үлкендерді ... керек.

Мәдениетті...керек.

Сабаққа белсенді...керек.

Берілген етістіктердің синонимдерін табыңыз.

қуану ену

туу сыйлау

ақылдасу молаю

бақыру күту

амандасу аяқтау

жақсы көру санау

Берілген сөздердің антонимдерін табыңыз.

шық жаңару

ашты басталды

ренжу жоғалу

кеңейді келді

ұшты алу

кеңейту жек көру

Синоним, антоним деп қандай сөздерді айтады?

Сабақты бекіту

Мәтінмен жұмыс

Қазақстан - Еуразия құрылығындағы көп ұлтты, егеменді мемлекет.Археологтардың айтуы бойынша. Казақстан жерін алғашқы адамдар бұдан үш жүз мың жыл бұрын мекендеген. Қазіргі Қазақстанда жүз отыз ұлттың өкілдері тұрады.

Қазақстан бес мемлекетпен шекаралас. Соның ішінде әлемдегі құрлықтағы ең ұзақ шекара, солтүстігінде Ресеймен алты мың шақырымнан артық. Оңтүстігінде - Түрікменстан, Өзбекстан және Кырғызстан, ал шығысында Қытаймен шектеседі. Батыста Каспий теңізімен, оңтүстік батыста Арал теңізімен шайылады.

Батысында Еділдің төменгі ағысынан, шығысында Алтай тауларына дейін, солтүстіктегі Батыс-Сібір жазығынан, оңтүстіктегі Қызылқұм шөлі мен Тянь-Шань тау жүйесіне дейін созылып жатыр. Қазақстан Каспий теңізі арқылы Әзірбайжан, Иран елдеріне, Еділ арқылы Азов және Қара теңіздерге шыға алады. Мұхитқа тікелей шыға алмайтын мемлекеттердің ішінде Қазақстан - ең үлкені.

Жер көлемі 2,7 миллион шаршы шақырымнан асады. Республика жерінің үлкендігі соншалық - оның оңтүстігі мен солтүстігі, батысы мен шығысындағы табиғаты бір-біріне ұқсамайды. Оңтүстікте жемістер гүлдеп, жер бетін астық жапқанда, солтүстігінде әлі қар жатады.

Республиканың оңтүстік аудандарында күріш, қант қызылшасы, мақта, жүзім, алма, қарбыз, қауын, әр түрлі дәрілік шөптер мен толып жатқан өсімдіктер өсіріледі. Бұл аймақта жаңбыр өте аз жауады, жазы ыстық және құрғақ болады. Оның үстіне бұлардың барлығы да суды өте қажет етеді. Іле, Шу, Сырдария өзендерінің мол суы бұл аймақтың байлығы.

Республиканың солтүстігінде астық пен көкөністер жақсы өседі. Бұл өсімдіктерге су онша көп қажет емес. Мұнда күн ыстық емес, жаңбыр да жиі жауып тұрады.

Қазақстан жері пайдалы кендерге өте бай, жер шарында кездесетін кен байлықтарының бәрі бар. Олар: темір рудасы, түсті және асыл металдар.

Қазір Қазақстан - ауыр индустриясы мен ауыл шаруашылығы дамыған, жоғары мәдениетті де білімді елге айналды

1.Мәтінді түсініп оқыңдар, мазмұнын анықтаңдар.

2.Мәтін бойынша сұрақ- жауап құрастырыңдар.

3.Тіл туралы мақал- мәтелдер айтыңдар.

4.Мәтіннен етістіктерді тауып қай шақта тұрғанын анықтаңдар.

5.Мәтіннен болымсыз етістіктерді табыңдар.

Кім? Не? Қайда? Қашан?

1.Әбілхан Қастеев кім?

2.«Қазақфильм» киностудиясы кімнің атында?

3.Қазақстан Республикасының тұңғыш ғарышкері кім?

4.Кіші планетаға аты берілген қазақтың ғалымын атаңыз.

5. Қазақ тілі қай жылы мемлекеттік тіл мәртебесіне ие болған?

6. Шабғар деп Қазақстанда қай қаланы атаған?

7. «Екінші Мекке» деп атанған қаланы атаңыз.

8. "Сарыарқа" деп аталатын аймақты атаңыз.

9. Қазақтың тұңғыш кинорежиссерін кім.

10. Қазақмузыкасын әлемге тұңғыш танытқан әншіні көрсетіңіз.

11. Кіші планетаға аты берілген қазақтың ғалым кім?

12. «Геральдика» сөзінің мағынасын табыңыз.

13. Ұлы жүздің «Төбе биін» анықтаңыз.

14. Астана қаласынан 140 шақырым жердегі қорық қалай аталады?

15. «Қазақ» газетінің бас редакторын атаңыз.

16. Домбыра аспаптың қандай түріне жатады?

17. Буын үндестігіне бағынбайтын ұлттық ойын атауы.

18. «АЗиЯ» зерттеу кітабының авторы, белгілі қоғам қайраткерін белгілеңіз.

19. Мәншүк Мәметова Ұлы Отан соғысында кім болған?

20.Қожа Ахмет Йасауи кесенесін салдырған кім?

21. Е.Г.Брусиловскийдің жазған операсын қандай?

22. Шоқан Уәлихановтың шын атын қандай?

23. Шығыс қыздарынан тұңғыш рет Батыр атағын алған кім ?

24.Қазақтың көне музыка мәдениетінің өкілдері кімдер?

25.Мұқан Төлебаев кім ?

26. Рейхстагқа жеңіс туын тіккен батыр кім?

27. Б.Момышұлы кім ?

28.Мемлекеттік тудың авторы кім?

29. Ұлттық валютамыз қай жылы айналымға енгізілген?

30. Тудағы қыран ненің белгісі екенін белгілеңіз.

Қорытындылау

«Ыстық орындық» әдісі

Рефлексия

Етістік ағашы

Бағалау

Бағалау парағы

Үй тапсырмасы

Етістікке байланысты тест құрастырып келу