Рабочая программа по родному языку (5 класс)

МОУ «Большепаратская средняя общеобразовательная школа»

Волжского муниципального района Республики Марий Эл

«Утверждаю» «Согласовано» «Рассмотрено»

Директор школы Зам. директора УВР на заседании МО

Протокол № от

_______________ _______________ _______________

«___» ______2015 «___» ______2015 «___» ______2015

Рабочая программа по родному языку

К учебнику по родному языку для 5-го класса

«Марий йылме» Кузнецова В.В., Кузнецовой Н.В.

Составила: учитель родного языка

и литературы Петрова Г.В.

2015-2016 учебный год

Умылтарымаш

Шочмо йылмым молан туныктена? Марий йылме - тиде марий калыкын шочмо йылмыже, эн кугу уш-акыл поянлыкше. Тунемше тудын дене изинекак палыме лиеш.

Шочмо йылмым тыршен тунемын, ӱдыр-рвезе-влак илышлан кӱлшӧ пенгыде умылымашым налыт, тыге уш-акылыштым шуарат да ончыклык илышыштлан, пашаштлан кӱлшӧ вийым школыштак погат. Тышеч раш: марий йылме школышто тунемме тыглай предмет гына огыл, тудын кӱлешыже ятырлан кумда. Тӱнжӧ - тудо ушан-чолга у тукымым куштымо ӱшанле йӧн.

Шочмо йылмым туныктымаш воспитаний паша дечат ойыралтшаш огыл. Вик ойлаш гын, вес семынже лийынат ок керт. Вет чыла урок тидым шиждымын ышта: нуно тӱня илышым умылаш полшат, яндар шӱм-чонан лийын кушмо йӧным почын ончыктат. Самырык айдеме уш-акылже дене, шӱм-чонжо дене урок гыч урокыш кушкын толеш. Тудын койыш-шоктышыжо весештеш, уш-акылже пӱсештеш, илыш, паша нерген шонкалымыже пенгьще радамыш возеш. Шочмо йылмын илышыште кӱлешлыкшым ты могырым ончалаш гын, раш лиеш: тудо туныктышылан йоча чоныш миен шумо эн кӱчык корным ончыкта.

Марий йылме паша программе 5 класслан тыгай нормативный документлан да методический полшыклан энертен возалтын:

Марий Эл Конституции 1997), «Образований нерген закон» (1992), «Марий Эл Республикысе йылме закон» (1995), «О регулировании отношений в сфере образования на территории РМЭ» закон (2001), Марий Эл национальный политикын концешшйже, «О создании рабочей группы по разработке программ и учебных пособий по предметам, обеспечивающим языковые права и этнокультурные потребности обучающихся» законын приказше МОиН РМЭ 22. 12. 2010 №1312.

Шочмо йылме тудын законжо - влак программылан энертен туныкталтыт. Шочмо йылме программе - туныктымо пашаште тун документ, тудо йоча-влаклан шочмо йылме нерген могай да мыняр шинчымашым, тудым кучылт моштымо усталыкым пуаш кулмым палемда.

Шочмо йылмым туныктымын цельже ден задачыже-влакым программе палемда, тудо тыгай суапле йоды -влакым авалта:

1. Йоча-влакым марий йылмым тунемаш кумыландаш, марий культур дене

палдараш да йылме гоч марий калыкым пагалаш туныкташ. Марий йылмым

туныктымо годым йоча-влакын тӱня да илыш умылымашыштым кумдандаш, уш-

акылыштым вияндаш, у шинчымаш дене пойдараш.

2. Тунемшын уш-акыл поянлыкшым келгемдаш, лингвистика да филологии дене кылдалтше шинчымашыжым кумдандаш.

3. Марий йылме дене илышыште пайдаланен моштымо усталыкым шуараш; тӱрло ийготлан келшыше коммуникативный материалым кучылтын, тунемше-влакым марий культур деке лишемдаш; мӱтланыме годым шӱм-чон шижмашым, шонымашым чын каласен моштымым вияндаш.

4. Марий калык деке пагалыме шижмашым ылыжташ, тудын йылмыжым,

историйжым, культуржым тунемаш кумыландаш; марий йылме дене шинчымашым

погымо кумылым ылыжташ да вияндаш; тӱрло илыш-йӱлам шуктымо годым марла кутырен моштымын кӱлешлыкшым ончыкташ.

5. Шинчымашым шарыме турло йон дене палдараш: книга дене пашам ышташ, конспекты ден реферат -влакым возаш, турло мутер да справочный материалым ден пайдаланен мошташ туныктымаш.

Коммуникативный компетенцийым вияндымаште

1. Йылмын соралжым лудмаш, кутырымаш, возымаш, колыштмаш, монолог да диалог, турло жанран да стилян текст -влак кумдан почын ончыктышаш улыт.

2. Тиде йоным кучылтмо годым шочмо йылмын моторлыкшым, яндарлыкшым, лывыргылыкшым шижын мошташ туныктымаш;

3. Тунемше-влакын мутвундыштым чарныде ешарен, пойдарен толмаш ик эн тунлан шотлалтшаш;

4. Текстым шкевуя чонымо годым мом каласаш шонымо возышо да лудшо енлан шканжат, молыланат раш лийшаш, йьшме лывырге да чатка лийшаш; текстыште ик ужаш весе ден кылдалтше, ик шонымаш гыч весе курылтде лектын шогышаш;

5. Ойлымо да возымо годым граммматикым эскерыме усталыкым шуарымаш; литератур нормым чын шукташ тыршымаш.

Йылме компетенцийым вияндымаште

1. Фонетик, орфоэпий, лексике, мут ышталтмаш, морфологии, синтаксис да стилистике нерген тун шонымаш пуалтеш;

2. Орфографий да пунктуации правилым чын кучылт моштымаш шочмо йылмым тунеммаште тун верым налшаш.

1. Турло мутер да справочник-влаклан энертымаш ик эн тун лийшаш.

Культуроведческий компетенцийым вияндымаште

1. Шочмо йылме шочмо вер дек шумандышаш, патриотизм шижмашым овартышаш, чумыр элым аклен моштымо вийым лукшаш.

2. Шочмо йылме - тувыранам вияндыме куатле йон. Йылме ок лий гын, йулажат, калык ойпогыжат- чылажат лывыжга. Шумбел калыкнан аралат толшо порылыкшо, пашам йоратыме кумылжо, илышын сылнылыкшым аклен мощтымыжо у тукым ончылно раш почылт шогышаш. Шочмо калык ден кугешныме, вес калык -влакым пагалыме койыш-шоктыш кажне рвезе-удыр чоным сорастарышаш.

3. Марий йылме руш йылме, историй, географий, музыка, ИЗО да моло предмет -влаклан энертен культуроведческий компетенцийым утларак виянден кертеш.

Марий йылме предмет гоч личностный (щке) результатым шуарымаш.

1. Шочмо йылмым тунемын, шке калыкым пагалаш, шочмо элым йораташ туныктымаш;

2. Марий калыкын йулажым, чимарий верам, историйым шымлен, финн-угор калык келшымашым вияндымаш;

3. Турло национальностян калык деке порылыкым шочыктымаш, икте-весым умылен, илаш туныктымаш;

4. Марий йылмым келгынрак шымлаш туныктымаш, марий йылме дене возымо шанче пашам, шкевуя аклен, кучылташ туныктымаш.

Предмет кокласе кылым (метапредметный) шуарымаш

• Йоча-влаклан урокын цельжым да задачыжым чын почын пуаш туныктымаш;

• Урок теме почеш лекше проблемылан шкевуя але тушкан вашмутым кычалаш тунемман;

- Тунемме да туныктымо процессыште икте-весылан полыш кидым шуяташ туныктымаш;

- Творческий пашам кучылтын шочмо йьшмым келгынрак шымлаш туныктым.

- Турло информацийым интернет, СМИ, учебник, справочник полышлан энертен кычалмаш;

- Турло жанран да стилян текстым чонымаш.

Предметный результатым шуарымаш

Шочмо йылме чоткыдо кылдышан системе ден тунемалтеш.Тиде системын ужашыже-влак: фонетике, орфоэпий,лексикеда фразеологии, мутьш составше, мут ышталтмаш. грамматике, йылме лывыртыме паша, возаш туныктымаш, орфографий, пунктуации, стилистике;

• Турло жанран, типан, стилян текстым чонымаш да кутырымаш;

• Текстлан план, тезис почеш чонымаш;

-Марий йылмышке руш текстым кусарымаш, марий текстым руш йылмышке кусарыктымаш;

• Предложенийым чын чонаш да лончылаш туныктымаш;

• Мутвундын значенийжым шымлымаш, тудым мут состав дене лончылымаш;

• Турло ойлымаш ужашым морфологически лончылаш туныктымаш.

• Турло сынан предложенийлан синтаксически лончылымашым эртарымаш.

5 класслан марий йылме дене программе

(68 шагат)

Ончылмут. Марий йылме- ен коклаште кыл кучымо эн кулешан йон. Марий йылмын родо-тукым йылме-влак коклаште верже. Илышыште йылмын кулешлыкше. Йылмьш пойдаралтмыже, виянмыже да вашталтмыже.

Фонетика, графика, орфографий да орфоэпий Йук да буква. Гласный ден согласный йук-влак. Мутысо ударений (йукпералтыш). Мутышто ударениян слогым пален моштымаш. Мужыран йон да пич согласный-влак. Мужыран пенгьще да пушкыдо согласный-влак. Мужырдымо йон да пич согласный-влак. Мужырдымо пенгьще да пушкыдо согласный-влак. Нуным возен моштымаш. Возымо годым йукым буква дене ончыктымаш.

Алфавит.

Е, Ё, Ю, Я буква-влакым кучылтмаш. Согласный йукын

пушкыдылыкшым ончыктымаш. Мутышто Ъ ден Ь буква-влакым возен

моштымаш. Мут мучаште ударенийдыме гласный-влакым возен моштымаш. Йон ден пич

согласный-влакым возымаште ончыктымаш. Гласный ден согласный-влакым чын

каласымаш. Мутым фонетически лончылымаш.

Муткылдыш

Муткылдыш нерген умылымаш.

Простой предложений

Простой предложений. Кок составан предложений нерген умылымаш. Предложенийын тун членже-влак.

Простой предложенийым тичмашын лончылен моштымаш. Предложенийын второстепенный членже-влак:

Дополнений. Определений. Верым, жапым, амалым, цельым, действийын кузе лиймыжым ончыктышо умландарыше член.

Икгай членан предложений-влак. Икгай членан предложений нерген умылымаш. Икгай членан предложенийыште турло ушем мут-влакым кучылтмаш. Икгай член-влакымзапятой дене ойырымаш. Икгай член-влак пелен шогышо иктешлыше мут. Обращений. Обращений годым знакым шындымаш.

Лексика

Лексика нерген умылымаш. Мутын лексический да грамматический значенийже. Ик значениян да шуко значениян мут-влак. Шомакын тун да вончештарыме значенийже. Омоним. Синоним. Антоним. Омоним ден шуко значениян мутым ойыркалымаш.

Марий йылмын мут поянлыкше. Чылалан палыме да диалект шомак-

влак. Турло специальность дене кылдалтше мут-влак, але профессионализм.

Тоштемше да у мут-влак. Куэмалтше ойсавыртыш. Диалект шомакым литератур йылмысе

мут дене алмаштен моштымаш. Мутым лексически лончылымаш.

Мутын ышталтмыже да вашталтмыже.

Мутын составше. Мут тун да мут мучаш. Мут вож да суффикс. У мутым ыштыме да вашталтыме годым поена офрограммын ойыртемже: южо йукын лектын вочмыжо але вашталтмыже. Мутым ик корно гыч весыш вончыктарымаш. Мутым состав дене лончылымаш.

Марий йылмыште мут ышталтме тун йон-влак. Мут вожышто мужыран йон да пич согласный йук-влакым буква дене ончыктымаш. Ушалтме да мужыралтме йонла дене лийше сложный мут-влак. Нуным возен моштымаш.

Морфологий.

Ойлымаш ужаш-влак нерген тун умылымаш.

Лум мут

Лум мут нерген умылымаш. Тудын значенийже, морфологии ойыртемже,

синтаксис сомылжо.

Лум мутын числа, падеж да лица формыжо. Лум мут ышталтме йон-влак. Тун лум мут да вес мут гыч лийше лум мут. Сложный лум мут-влак да нуным возен моштымаш. Лум мутым морфологически лончылымаш.

Ушештарымаш.

5 классыште тунемше ий мучаште ыштен моштышаш колыштын умылымаште:

• тунемме тема дене кылдалтше кӱчык (1-2 минут наре йонгалтше) мутланымашым умылен моштышаш (1-2% пальщыме мут лийын кертеш);

• кутырымо годым йодышым шынден моштышаш, вес енын йодышлан вашмутым пуэн моштышаш;

• тунемме тема дене кылдалтше кӱчык да куштылго текстым вес енын лудмыж гыч умылен моштьппаш;

• пальщыме шомакым умылтарен моштымаш.

Кутырымаште:

• тунемме тема почеш шке нерген, илыш-йӱла нерген кӱчыкын каласкалаш (6-10 предложенийым ойлаш);

• тунемме тема дене кылдалтше икте-весе дене 4-6 репликан мутланымашым эртарышаш;

• пальщыме шомакын лексический значенийжым муын мошташ туныктымаш;

• учебникьшасе правилым шкевуя лончьшаш да каласкалаш;

• текст дене пашам шуктымаш, ужашлан шеледаш, вуймутым пуаш;

• турло сынан мутер дене пайдалынымаш.

Возымаште:

• мутым фонетически да состав дене, лум мутым морфологически лончылен моштышаш;

• палыме орфограммым муаш;

• кок главный членан предложенийым чын лончылен моштышаш;

- тунемме тема негызеш кӱчык (5-8 предложениян) серышым, г л дене саламлымашым возаш;

• тунемме тема дене кылдалтше сӱрет пӧчеш изи текстым возаш;

• лудмо текст гыч тӱн шонымашым возен лукташ.

Лудмаште:

- текстым лудын, тудын кутырымо, научный да сылнымутан стильжым палышаш;

-текстым ужашлан шеледымаш; планым шкевуя ышташ туныктымаш;

Календарно - тематическое планирование уроков по родному языку в 5 классе

Количество часов в год - 68, в I полугодии - 32, во II полугодии- 36, в неделю - 2

Плановых контрольных работ: диктантов-6, сочинений-3, изложений-3.Мыняр

шагат

Тунемше мом ыштен моштышаш, палышаш

Тунемше могай шинчымашым налеш

Эртары

ме жап

1

Йылме - ен-влак коклаште кыл кучымо эн кулешан йон

1

Мутланыме йылмын кулешлыкше, диалог да монолог текстым чонышаш.

Лумло ен-влакын шочмо йылме нерген ойлымыштым палаш.

2

Кутырымо йук-влак. Сон да йон йук-влак.

1

Йукын кузе ышталтмыжым умылтарышаш, йон ден сон йук-влакын ышталтмышт годым лийше ойыртемым палышаш. Мутым состав дене лончылен моштышаш.

Согласный йук-влаклан

характеристикым пуэн мошташ Кутырымо йук-влакын могай лиймыштым палаш.

3

Слог. Ударений.

1

Мутысо пералтышын кулешлыкшым палышаш. Марий алфавитым каласен кертшаш., йукдымо буква-влакым правил почеш возышаш, мутышто пералтышым моштен шындышаш.

Слоглан шелын да ударенийым шынден мошташ.

4

Пенгыде да пушкыдо, йонгыдо да пич согласный-влак.

1

Йонйук да йон буква, сон йук да сон буква нерген умылышаш. йон буква-влакым чын возышаш, мутым слоглан шеледышаш, кузе возалтмыштым умылтарышаш.

Йон йук да йон буква, сонйук да сон буква нерген туналтыш класслаште тунеммым ушештарышаш.

5

Мутышто Ъ ден Ь буква-влакым возымаш.

1

Шомак-влакым чын возышаш.

Мут-влакым чын возен мошташ, транскрипцийым ончыктен мошташ

6

Е, Ю, Я, Е ден Э буква-влакым возен моштымаш. Алфавит.

2

Йук да буквам ойырышаш, кок йукым ончыктышо буква-влакым чын возышаш.

Мут-влакым чын возен мошташ, транскрипцийым ончыктен мошташ

7

«Фонетика» темым иктешлен

пенгыдемдымаш.

1

Тунемше чыла йодышлан чын вашмутым пушаш.

Мутым фонетически лончылен мошташ.

8

Й.л. Описаний сынан сочиненйлан ямдылалтмаш.

1

9

Й.л. Описаний сынан сочиненйым возымаш.

1

Тун шонымашым ончыктен пуаш полшышо чия-влакым ужын моштышаш.

Мут-влакым возен мошташ.

10

Диктант. («Фонетика» тема почеш)

1

Лудмо почеш возен кертшаш, грамматический заданийым шуктышаш.

Орфографий. Пунктуаций. Грамматический паша.

11

Йонылыш дене паша. Лум мутын падеж дене вашталтмыже.

1

Тушка да индивидуальный паша-влак

Лум мут-влакын падежыштым чын ончыктен мошташ.

12

Мут кылдыш.

1

Синтаксис нерген, мут кылдыш ден ойлончо кокласе ойыртемым, текстын кышкаржым палышаш; мут кылдышым лончылен моштышаш.

Мут кылдышым лончылен мошташ.

13

Каласыме цель дене ойлончын турло лиймыже. Кугу кумыл дене каласыме предложений.

1

Ойлончо мучашысе знак нерген туналтыш классла гыч палышаш: каласыме цель дене турло ойлончым чонышаш да лончылен моштышаш.

Кумыл дене ойлончо -влакым лудын мошташ, знакым чын шынден мошташ.

14,15

Й.Л. Изложенийым возымаш.

2

Лудмо почеш изложенийым возен моштышаш

Изложенийым возен моштымо навыкым тергымаш.

16

Ойлончын тун членже-влак

1

Ойлончын тун да второстепенный членже-влакым ойыркалышаш; ойлончым синтаксически лончылен моштышаш.

Подлежащий ден сказуемыйым чын муын, мо дене каласалтмыштым ончыктен мошташ.

17

Ойлончын второстепенный членже-влак.

1

Ойлончын тун да ешарыме членже-влакым ойыркалышаш; предлож-ын

могай ойлымаш ужаш дене каласалтмыжым ончыктен моштышаш

Ойлончым член шот дене чын лончылен мошташ.

18

Контрольный диктант («Предложений» тема почеш).

1

Лудмо почеш возен кертшаш, грамматический заданийым шуктышаш

Грамматический паша

19

Йонылыш дене паша. Дополнений

1

Дополненийын йодышыжо-влакым палышаш, шарнышаш; дополненийым предлож-те мушаш, могай ойлымаш ужаш дене каласалтмыжым ончыктен моштышаш.

Дополненийым муын, мо дене

каласалтмыжым рашемден мошташ.

20

Определений

1

Определенийын йодышыжо-влакым палышаш; определенийым предложенийыште мушаш, могай ойлымаш ужаш дене калас-ым ончыктен моштышаш.

Определенийын рольжым рашемден мошташ.

21

Умландарыше член.

1

Умландарыше членын йодышыжым палышаш; чыла турло членынат могай ойлымаш ужаш дене каласалтмыжым ончыктен моштышаш

Умландарыше членым муын, мо дене каласалтмыжым рашемден мошташ.

22

Распространенный да распространенный огыл ойлончо -влак.

1

Ешарыме член-влакын улышт але укешт дене ойлончо-влакын распространенный да распространенный огыл лиймыштым палышаш; распространенный да распространенный огыл ойлончо-влакым ойыркален моштышаш.

Ойлончым лончылен мошташ.

23

Текст.

1

Текстын тун шонымашыжым палышаш; текстым ужаш-влаклан шеледен моштышаш.

Текстын темыжым, тун шонымашыжым рашемден, планым чонен мошташ.

24

Икгай членан ойлончо.

1

Икгай членан ойлончо нерген палышаш; икгай членан ойлончылаште знакым чын шынден моштышаш.

Ойлончышто икгай член-влакым муын мошташ.

25

Икгай членан ойлончышто иктешлыше мут.

1

Икгай член-влакын ойсем да ушем мут полшымо дене кылдалтмыштым палышаш; икгай членан ойлончышто знакым шынден моштышаш.

Икгай член-влаклан иктешлыше муты да иктешлыше мутлан икгай член-влакым муын мошташ.

26

Обращений.

1

Ойлымо годым обращенийын кулешлыкшым шижшаш. Обращенийян ойлончышто чарналтыш палым шындышаш, кулеш ойсем дене лудшаш, ойлончо-влакым шке ойышто кучылтшаш.

Обращениян ойлончышто знакым шынден мошташ.

27

Й.л.Н.Богданов-Бельскийын «Школ омса воктене» суретше почеш сочиненийлан ямдылалтмаш.

1

Художникын илышыже да суретын историйже нерген палышаш. Тун шонымашым ончыктен пуаш полшышо чия-влакым ужын моштышаш.

28

Й.л.Н.Богданов-Бельскийын «Школ омса воктене» суретше почеш сочиненийым возымаш.

1

Художникын илышыже да суретын историйже нерген палышаш. Тун шонымашым ончыктен пуаш полшышо чия-влакым ужын моштышаш.

М.Шкетанын «Мичун уке ачажат...» ойлымашыж дене кылым ончыктен, кучык текстым возаш.

29

Тыглай да кыдежан ойлончо-влак

1

Тыглай да кыдежан ойлончо-влакын ойыртемыштым ончыктен кертшаш да палышаш, кьщежан ойлончо-влакын ужашлажым лончылен моштышаш.

Тыглай да кыдежан ойлончым лончылаш.

30

Ушем мутан кыдежан ойлончо.

1

Кыдежан ойлончо коргысо простой предложений-влак кокласе кылым ужшаш. Кыдежан ойлончо-влакым чын возен, синтаксически лончылен моштышаш.

Ушем мутан ойлончышто запятойым шынден мошташ.

31

Вияш оян ойлончо.

1

Вес енын каласыме йоным умылышаш, вияш оян ойлончын кузе чоналтмыжым палышаш. Вияш оян предложени-

йыште чын шынден моштышаш.

Вияш оян ойлончо нерген тунеммым ушештарымаш, схемым ышташ.

32

Контрольный диктант («Синтаксис», «Пунктуаций» тема почеш.)

1

Лудмо почеш возен кертшаш, грамматический заданийым шуктышаш

Синтаксис», «Пунктуаций» темым кузе умылымым тергымаш.

33

Йонылыш дене паша. Лексика нерген умылымаш

1

Лексике нерген умылышаш

34

Мутын лексический да грамматический значенийже

1

Мутын лексический да грам-ий значенийжым палышаш; палыдыме мутын знач-ым мутер почеш умылтарен кертшаш, ойлымо, возымо годым мутьм шке знач-же дене кучылт моштышаш

Мутер-влак дене пашам ыштен моштышаш.

35

Ик значениян да шуко значениян мут-влак.

1

Мут-влакын ик да шуко значениян лийын кертмыштым палышаш; ик значениян да шуко значениян мут-влакым ойыркалышаш, мутерыште муын моштышаш.

Мутын значенийжым умылтарен мошташ.

36

Мутын тун да

вончештарыме

значенийже.

1

Тун да вончештарыме значениян мут-влак нерген умылымаш; вончештарыме значениян мутын лексический значенийжым умылтарышаш, возымо йылмыште кучылт моштышаш.

Мутын значенийжым умылтарен мошташ.

37

Омоним.

1

Омоним нерген умылышаш; омоним да шуко значениян мут-влакым ойыркалышаш.

Омонимым муын мошташ.

38

Синоним.

1

Синонимым йылмыште кучылтмо ойыртемым. Cиноним-влакым кычал мушаш, синоним радамым ыштен моштышаш.

Синонимым муын кучылт мошташ.

Сылнымутан литературышто

синоним-влакын рольышт.

39

Антоним.

1

Антонимым йылмыште кучылтмо ойыртем. антоним-влакым текстыште кычал мушаш, ойлымо, возымо йылмыште кучылтшаш.

Антонимым муын кучылт мошташ.

40,41

Й.л.Тергыме изложенийым возымаш.

2

Лудмо почеш тергыме изложенийым возен моштышаш.

Контрольный изложенийым возен. моштымо навыкым тергымаш

42

Чылалан палыме да диалект мут-влак.

1

Ччылалан палыме да диалект мутым палышаш да ойырышаш; литератур йылмысе мут-влакым кучылташ тыршышаш.

Диалект нерген палаш.

43

Турло специальность дене кылдалтше мут-влак. Архаизм. Неологизм.

1

Турло паша дене кылдалтше мут-влакым ойыркалышаш. Тоштемше да у мут-влак нерген умылышаш. Турло паша дене кылдалтше мут-влакым радамлен кертшаш. Тоштемше да у мут-влакым мутер почеш умылтарышаш.

Турло специальность дене кылдалше мут-влакым ойырен мошташ

44

Марий йылмысе мут-влакын кушеч лиймышт.Фразеологий.

1

Этимологий, фразеологий шомак-влакын значенийыштым, чылт тошто марий мут-влакым каласен кертшаш, куэмалтше ойсавыртыш-влакын значенийыштым умылтарышаш.

Турло йылмыла гыч пурышо мут-влакын ойыртемыштым ужын мошташ.

45

«Лексика» темым иктешлымаш.

1

Тунемше йодыш почеш чыла йодышлан чын вашмутым пуэн моштышаш.

«Лексика» темым умылымым

тергымаш.

46

Контрольный диктант

(«Лексика» тема почеш).

1

Лудмо почеш возышаш, шке йонылышыжым муын моштышаш, грамматический заданийым шуктышаш.

Грамматический паша.

47

Йонылыш дене паша. Мутын ужашлаже. Ушештарымаш.

1

Мутвож, муттун, мутмучаш да суффиксым палемдымаш, чыла турло морфемым ончыктен, икгай вожан мутым ужшаш.

Мутын ужашлажым палаш.

48

Муттун ден мутмучаш.

1

Муттун да мутмучашым морфеме семын ончыктышаш, мутын составшым ужшаш, нулевой мутмучашым ончыктышаш.

Туналтыш класслаште налме шинчымашым ушештарымаш.

49

Мутвож, суффикс да приставке.

1

Суффикс ден приставкым ончыктышаш, марий йылмысе приставке-влакын ойыртемыштым ончыктен.

Туналтыш класслаште налме шинчымашым ушештарымаш.

50

Мутым состав дене лончылымаш

1

Тунемме теме-влак почеш темлыме йодыш-влаклан чын вашмутым пуэн кертшаш.

Посна йоча-влаклан индивидуальный

план.

51

Мут ышталтме тун йон-влак

1

Мут ыштыме тун йон-влакым палышаш да ыштышаш; мутын ышталтме йонжым графически ончыктышаш.

Мут ышталтме йон-влакым сай палаш, шке гыч ыштен мошташ.

52

Мут вашталтмаш да мут ышталтмаш.

1

Мутын падеж, числа, да лица дене вашталтмыже, суффикс, приставке, шомак ушалтме да мужыралтме дене вес лексический значениян мут-влакын ышталтмышт, мутын ышталтме да вашталтме йонлаштым ойырышаш.

Мут вашталтыше да мут ыштыше суффикс-влакым ойырен мошташ

53

Мут ышталтме морфологический йон.

1

У шомакым ыштыме йон-влакым, мут ышталтме тун йон-влакым кучылтшаш, лум мут, пале мут, наречийым, глаголым суффикс-влак полшымо дене ыштышаш.

Турло суффикс-влакым кучылтын, вес ойлымаш ужаш-влакым ыштен мошташ.

54

Мут ышталтме лексико-

синтаксический йон.

1

Мутым ушымо да мужырлымо дене у мутын ышталтмыже, мут-влакым ушен да мужырын чын возышаш.

Сложный мут-влакын

ышталтмыштым ужын мошташ, шке гыч слож- ный мут-влак ышташ тунемаш.

55

Диктант («Фонетика» тема почеш).

1

Лудмо почеш возен кертшаш, грамматический заданийым шуктышаш.

Грамматический паша.

56

Й.л. Ужмо-колмо нерген каласкалыман сочиненийлан ямдылалтмаш.

57

Й.л. Ужмо-колмо нерген каласкалыман сочиненийым возымаш.

1

Тушка паша

58

Ойлымаш ужаш нерген ушештарымаш. Лум мутын ойлымаш ужаш ойыртемже.

1

Морфологий нерген, турло ойлымаш ужаш нерген, самостоятельный да служебный ойлымаш ужаш-влакым ойыркалышаш

Самос-ый да служебный ойл. ужаш-влак нерген умылаш. Лум мут нерген палы-мым келгемдаш, тудыно йыртемжым палаш.

59

Лум мутын ойыртемже-влак.

1

Лум мутын морфологический да синтаксический рольжым, лум мутым моло ойлымаш ужаш коклаште ужын, собственный да нарицательный лум мут-влакым чын возышаш.

Чондымо да чонан предметым ончыктышо лум мут-влакым ончыктышо падеж дене вашталтен мошташ. Собственный лум мут-влакым возен мошташ.

60

Лум мутын числаже да лицаже.

1

Лум мутын числа да лица ойыртемжым, лица суффиксан лум мутым чын возышаш, числа формыжым чын кучылтшаш.

Турло суффиксым кучылтын, лум мут-влакым множ. числаш шынден мошташ. Лум мутым лица дене вашталтен мошташ.

61,62

Й.л.Изложенийым возымаш.

2

Лудмо почеш изложенийым возен моштышаш.

Изложенийым возен моштымо навыкым тергымаш.

63

Лум мутын падеж дене вашталтмыже.

1

Чонан да чондымо предмет-влакым ончыктышо лум мут-влакын падеж дене вашталтмышт, лум мут-влакымпадеж дене вашталтышаш да падеж мучашым чын возен моштышаш.

Ударенийдыме гласный мучашан лум мут-влакын мутмучашыштым возен мошташ.

64

Лум мутын ышталтмыже.

1

Лум мут-влакым ыштыме йон-влак, у лум мут-вл. ышталтме йоныштым ончыктышаш, сложный лум мут-влакым чын возышаш.

Лум мут-влакын ышталтмыштым умылен, шке вес ойлымаш ужаш-влак гыч лум мутым ыштен мошташ.

65

Лум мутым иктешлымаш.

1

Тунемме почеш чыла йодышлан вашмутым пуэн моштышаш.

Лум мут нерген тунеммым ушештараш, тудын нерген чыла палаш, контрольныйлан ямдылалташ.

66

Контрольный диктант («Лум мут» тема почеш).

1

Лудмо почеш возышаш, шке йонылышым кычал мушаш.

Лум мут. Грамматический

диктант.

67

Тестирований.

1

Мом тунеммыжым вашмут гоч ончыктышаш.

Ушештарымаш.

68

Чыла тунеммым ушештарымаш.

1

Ойырен налме тема почеш йолташ-влак ончылно ойлен, пример дене пенгыдемден кертшаш.

Чыла тунеммым ушештарен иктешлен мошташ