Сен өз құқықтарың мен міндеттеріңді білесің бе?

Тәрбие сағаттың тақырыбы: «Сен өз құқықтарың мен міндеттеріңді білесің бе?»

Тәрбие сағаттың мақсаты:

1. Конституциялық, азаматтық, әкімшілік, отбасылық, еңбек, қылмыстық құқық негіздерінен қазіргі заман адамына ең қажеттілерін іріктеп ала білуге үйрету.

2. Оқушыларды жаңа тақырыпты талқылауға, өз бетімен жұмыс істеуге үйрету және проблемалық сұрақтар арқылы олардың ой өрісін, ойлау қабілетінің белсенділігін арттыру.

3. Заң сыйлағыш тұлғаны қалыптастыру.

Түрі: Тренинг-сабағы.

Әдісі: Ойын: «Сиқырлы жіп»

Глоссарий

Блиц-сұраныс

Талқылау.

Көрнекілігі: Қазақстан Республикасының Конституциясы. Қазақстан Республикасындағы Баланың құқықтары туралы.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі:

- Адам үшін ең қымбат не?

- Ойын «Сиқырлы жіп».

Мұғалім қолынан бірінші оқушы қолына кішкене жіпше лақтырылады (секіреді). «Бұл сиқырлы жіпше», - дейді мұғалім. «Ол шұбатылып, бізді байланыстырады. Осы жіп - өмір». Жіп қолыңызға түскен кезде, сіз өмірді қандай болып көрінетіңізді бір-екі сөзбен айту керексіз. Бүкіл сыныптың қолдарынан өтіп, мұғалімнің қолына оралады. Балалар өмір жібі үзілмеу керек екеніне көңіл аударыңдар! Жіп оралып қалмау керек. Өмірді қайта сүре алмайсыз!

№1 Глоссарий

«Тәртіп орнат»

1. Құқық А-Еліміздің негізгі заңы.

2. Конституция Б-Мемлекет басшысы.

3. Мемлекет В-Негізгі саяси қоғамдық ұйым.

4. Азамат Г-Тәуелсіздік.

5. Құқық бұзушылық Д-Заңдар жүйесі.

6. Президент Е-Заң шығарушы орган.

7. Парламент Ж-Заң жүйесін бұзу.

8. Егемендік З-Құқығы бар ел тұрғыны.

1

2

3

4

5

6

7

8

Д

А

В

З

Ж

Б

Е

Г

№2 Байқау.

«Құқық» дегеніміз не?

Оқушылар спикермен бірге 2 топқа бөлінеді. Топтың әр жауабынан кейін мұғалім өзінің толық жауабын оқу керек.

№

Сұрақ

Жауаптар

1

Жеке адамның құқығы дегеніміз не?

- Адам мүддесін қанағаттандыруға бағытталған заң арқылы қорғалған тәртіптік шара.

2

Құқықтың қандай түрлері бар?

• жеке (азаматтық)

• саяси

• экономикалық

• әлеуметтік

• мәдени т.б.

3

Адам құқығы қай уақытта пайда болады?

- Туғанынан беріледі.

4

Оларды орындау үшін не қажет?

- Міндеттерін орындау.

5

Адамның незізгі құқығы?

- Өз құқықтарын пайдалану құқығы.

6

Құқық қашан және қайда пайда болды?

- Азаматтарға құқық керек кезде, ол пайда болады.

7

Бізге құқықпен бірге бостандық беріледі. Бостандық - деген не?

- Бостандық - бұл таңдау мүмкіндігі.

8

Бостандықты не шектейді? Бостандық және өз қалауымен орындамалық - бұлар бірдей ме?

- Бостандықты шектеу әр адамның саналылығында.

№3. Қазақстан Республикасының азаматтарының міндеттерін анықтаңыз.

Қоғам қарапайым ағыммен даму үшін оның азаматтары құқықтарымен пайдаланып қана қойтай, өз міндеттерін орындау керек.

Қазақстан Республикасының азаматтарының міндеттерінің мысалдарын көрсетіңіз.

Байқау ережелері: Тақтаға әр командадан бір-бір оқушыдан шығарылады. Оқушылар алма-кезек бір міндеттен тақтаға жазады. Бүкіл міндеттерін дұрыс орындап, жазған топ жеңеді.

Қазақстан Республикасының азаматтарының міндеттері:

1. Заңдарға бағыну.

2. Басқа азаматтардың құқықтарын, бас бостандықтарын, арын құрметтеу.

3. Мемлекет рәміздерін құрметтеу.

4. Қаржы, салықтарды төлеу.

5. Тарихи және мәдени байлықтарды сақтау.

6. Табиғатты және табиғи байлықтарын сақтау.

7. Ата-аналардың балаларына қамқорлық етуі, балалардың ата-ана алдындағы міндеттерін орындау.

8. Орта мектеп білімін алу.

9. Қазақстан Республикасын қорғау.

№4. Талқылау.

«Жаза мен қылмыс»

1. Жол ережесін бұзу Адам үшін қылмыс па? Неге?

2. Адамды қылмыс жасаудан не сақтайды? Құқық туралы білімі не өз санасы.

3. Қылмыс жасағандарға қоғам кінәлі ме?

4. Қылмыскерге рақымшылық беруге сіздің көзқарасыңыз қандай?

5. Адамның заңға немқұрайлы қарауы неден басталады деп ойлайсыз?

6. Жайбарақат қарашылық қылмысқа жата ма?

№5. Конституцияңды білесің бе?

1

Мемлекет билігінің қайнар көзі?

Халық (3 бап)

2

Қ.Р.Мемлекеттік рәміздері қашан қабылданды?

1992 жылы.

3

Қ.Р.азаматы екінші, басқа елдің азаматтығын алуға құқығы бар ма?

Жоқ (10 бап)

4

Өз дінім мен ұлтымды айтпауға құқығым бар ма?

Иә (19 бап)

5

Әркімнің еңбек ету бостандығына, қызмет пен кәсіп түрін еркін таңдауға құқығымыз бар ма?

Иә (23 бап)

6

Қ.Р.Президентін сайлау рәсімі қашан өтеді?

Желтоқсанның бірінші жексенбісінде (44 бап)

7

Президент кәсіпкерлік қызметпен айналыса ала ма?

Жоқ (43 бап)

8

Қ.Р.жоғарғы өкілетті органы?

Парламент (49 бап)

9

Үкімет қызметтерін ұйымдастырушы кім?

Премьер -Министр (67 бап)

10

Қ.Р.атқарушы билігін жүзеге асырушы?

Үкімет (64 бап)

11

Премьер-Министрдің орнынан түсуінен кейін… өкілеттілігі тоқтатылғанын білдіреді.

Үкіметтің (70 бап)

12

Қ.Р.Парламенті ... жұмыс істейді.

Сенат - 6 жыл.

Мәжілім - 5 жыл.

(50 бап)

13

Парламент Депутаты болып ... ғана толған азамат бола алады.

Сенат - 30 жыл.

Мәжілім - 25 жыл.

(51 бап)

14

Қ.Р-да нешінші Конституция пайдаланылады?

Екінші.

15

Заң құдайы?

Фемида.

16

Қ.Р.азаматы қашан болуға құқылысыз?

Дүниеге келген кезде (12 бап)

17

Африкада дүниеге келген адам Қ.Р.Президенті бола ала ма?

Иә, егерде ол Қ.Р-да 15 жыл өмір сүрген болса.

18

Президент ауырған не қайтыс болған кезде, оның орнына кім келеді?

Сенат басшысы.

19

Мәжілімті қанша депутат құрайды?

77 (50 бап)

20

Қ.Р. мейрамдарын атаңыз.

Конституция күні.

Республика күні.

Тәуелсіздік күні.

№6. Қорытынды: «Проект қорғау».

• «Бақытты өмір» - дегенді қалай түсінесіз?

• Бақытты өмір сүру үшін не істеу керек?

Бақытты өмір сүру үшін бүкіл балалар құқығы орындалу керек.