'Стилистика және тіл мәдниеті' 9- класс

Қазақ тілі

Мұғалім

Уақыты:

Кабинет

Сабақтың атауы

Стилистика және тіл мәдениеті. Сөздердің стильдік түрлері

Кеспе қағаздар, деңгейлік тапсырмалар

Көрнекілігі

Мақсаты

а) стилтстика ғылымы туралы жан-жақты түсінік беру, стильдің түрлерін ажырата білуге үйрету;

ә) түрлі әдістерді пайдалана отырып, оқушылардың есте сақтау қабілетін арттыруға баулу;

б) сабақ барысында оқушылардың білімін бақылау арқылы сауатты жазуға машықтыру;

Топқа бөлу

Тәтті кәмпиттер арқылы топтарға бөлу

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Балалар, бүгін біз бірінші рет шаттық шеңберіне жиналайық! Шеңберге тұрайық, достарымызбен қол ұстасайық! Барлығымыз жақсы көңіл-күйде бір-бірімізге тілегімізді айтайық! Бір-бірімізге қарап күлкімізді сыйлайық!

Қол алысып, қәне, біз,

Достасайық бәріміз.

Айтарым бар сендерге,

Тез тұрыңдар шеңберге.

Қандай жақсы бір тұру,

Достарменен бір жүру!

Қандай жақсы дос болу!

- Балалар, бір-біріміздің қолымыздан ұстап, алақан арқылы жүректің жылуын сезініп үйренген қандай тамаша, қандай қуаныш!

Сабақтың барысы

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Үй тапсырмасын сұрау

Қызығушылықты ояту

Тіл қандай қоғамдық қызмет атқарады?

Тіл - қоғамдық құбылыс. Ол қоғамда туып, дамиды, қоғамға қызмет етеді. Қоғамдағы өзгерістердің бәрі тіл арқылы көрініп, тіл арқылы кейінгілерге беріледі.

Тіл - қатынас құралы. Адамдар тіл арқылы бір-бірімен хабарласады, пікір алмасады, өз ойын жарыққа тіл арқылы шығарады.

Тіл - тарихи құбылыс. Тілдің шығуы мен қалыптасуы және даму кезеңдерін тарихи тұрғыдан қарастыру арқылы біз тілдің тарихи құбылыс екеніне көз жеткіземіз.

Түркі тілдере ортақ тарихи жазбаларды неше дәуірге бөлеміз және олардың атаулары қандай?

Көне түркі дәуірі: III, V, VIII ғ.ғ Орхон, Енисей, Талас

Орта түркі дәуірі 1- Караханид кезеңі: Ж.Баласағұни «Құтты білік», М. Қашқари «Түркі тілдерінің сөздігі», А.Иүгінеки «Ақиқат сыйы», А.Иасауи «Диуани хикмет».

2-Алтын Орда кезеңі: Хорезми «Мұхаббатнаме», Құтб «Хұсрау шырын», С.Сарай «Гүлстан-би-турки», «Кодекс Куманикс».

• Жаңа түркі дәуірі: XV ғасырдан қазірге дейінге кезең.

3. Тіл туралы Заң неше тараудан, неше баптан тұрады? (VIтарау, 27 бап)

Мағынаны тану

Стилистика - ең алдымен стиль туралы ғылым. Стиль сөйлеп отырған жанның өз лебізін комуникативтік талапқа сәйкес, қарым-қатынас мақсатына сай құра білуі, яғни белгілі бір тілдегі , және фонетикалық тәсілдерді дұрыс қолдана білу.

Тіл стильдері