Разработка урока по казахскому языку

Бесікке салу

Бала қырқынан шыққан соң атасы мен әжесі немесе әке-шешесі ауыл-аймақты жинап,баланың қарын шашын алып,бесікке салу тойын жасайды.Бесікті көбінесе баланың нағашы жұрты алдын ала арнайы жасап ,бесік тойына алып келеді.Ондағы мақсат жиен-жекжат өсе берсін,үрім-бұтағым,өрісім көп болсын деген ой-пікір көзделген.Қызды өріс,жиендерді ұрпақ,жұрағат санаған.

Ол әйел бесіктің жасау -жабдықтарын үйінен жасап әкеп,ағаш бесікке саларда нәрестеден жын-шайтан аулақ болсын деген ниетпен бесікті отпен аластайды.

Бала бөлеген бесіктің үстіне жеті нәрсе жабады.Әр жабылған нәрсенің өзіндік мәні бар.Ең бірінші етіп бесік көрпе одан кейін шапан,кебенек,тон,жабу,жүген және қамшы сияқты бұйымдар жабылады. Тон ,шапан жабу- ержеткенде бала халыққы қадірлі болсын деген тілек;жүген жабу-ат ұстайтын азаматболуын тілеу ,кебенек қамшы жабу-ел қорғайтын батыр болса деген тілек.

Бесікке салу тойына жиналған өлең айтып,әзіл-қалжың,ұлт ойындарын ойнап көңіл көтереді.Жас нәрестеге бата береді.

Бесiкке салу тойы - туғанына 15 күн толған нәрестенi бесiкке салу құрметiне жасалады. Бұл тойға жасы үлкен әжелер және жақын туыстары шақырылады. Ауылдың ең құрметтi әжейi бесiктi аластап, бесiктiң саймандарын салып, баланы бөлейдi.

Бесікке салушы бесіктің барлық жабдықтарын орын-орнына қойғаннан кейін, шашуға әкелген құрт, май, ірімшік,бауырсақ ,қант-кәмпит,күміс ақшаны уыстап алып бесіктің түбек байланатын тесігінен төмен өткізіп,бесік астынан қолын тосқандарға үлестіреді.Шашу үлестіріп болған соң бесікті отпен аластайды.

Бесікте бала емшектен шыққанша жатады. Ит көйлегі тозып, еңбектеп жүре бастағанда кезде баланы бесіктен мүлде шығарып, анасы қойнына алып жатады.

«Шашу» тобы

«Шілдехана»

тобы