Рабочая программа по внеурочной деятельности по башкирскому языку (1 класс)

А4латма я2ыу

Эш программаһы Башҡортостан Республикаһы Мәғариф Министрлығы тарафынан раҫланған. Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең I-XI кластары өсөн башҡорт теле 89м 929би9те программаһы төҙөүселәре: Тикеев Д.С., Толомбаев Х.А., Вилданов (.Х., Дәүләтшина М.С., Ижевск: "КнигоГрад", 2008 йыл нигеҙендә төҙөлдө .

Был эш программаһында федераль һәм республика закондары талаптары тормошҡа ашырыла:

- «Рәсәй Федерацияһы халыҡтары телдәре тураһында» законы;

- Рәсәй Федерацияһының «Мәғариф тураһында» законы;

- «Башҡортостан Республикаһы халыҡтары телдәре тураһында» законы;

- Башҡортостан Республикаһының «Мәғариф тураһында» законы.

Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең 1-се кластары өсөн эш программаһы.

Программаның йөкмәткеһе 3 йүнәлештә төҙөлгән:

- балаларҙы һөйләшергә өйрәтеү үҙәк бурыс;

- тел менән әҙәби материалдары бергә ҡушып өйрәнелә (интеграция);

- лингвистик һәм әҙәби күренештәр, уҡыу материалы нигеҙендә, практик ҡулланыу маҡсатынан сығып өйрәнелә (коммуникатив йүнәлеш).

Маҡсаттар һәм бурыстар:

- Баш3ортостан тура8ында м91л7м9т бире7;

- Баш3ортостан республика8ыны4 к7п милл9тле республика ик9нен а4латыу, баш3орт хал3ыны4 т5п, ерле халы3 ик9нен т5ш5нд5р57;

- д97л9т символдары мен9н таныштырыу;

- баш3орт телен д97л9т теле булара3 роле тура8ында белешм9 бире7;

- у3ыусылар2ы д97л9т телен 5йр9не7г9 92ерл97;

- милли уйындар, телеканалдар, газета-журналдар мен9н таныштырыу;

- баш3орт телене4 72енс9лект9рен асы3лау;

- башҡорт телен практик өйрәнеүгә бәйләп, балаларҙы башҡорт халҡының тарихы, мәҙәниәте, сәнғәте, әҙәбиәте, милли йолалары, башҡорт халҡының күренекле шәхестәре, уларҙың эшмәкәрлеге, ижады һәм башҡалар менән таныштырыу, балаларҙы башҡорт донъяһына алып инеү, башҡорт халҡына, үҙҙәре йәшәгән төйәккә ихтирам һәм һөйөү тәрбиәләү.

- яҙыусылар, шағирҙар ижады менән таныштырыу.

У3ыусылар мен9н эш формалары: индивидуаль, т5рк5мд9р29, фронталь, уйындар аша.

У3ыусылар2ы у3ытыу методтары: 5йр9те7, практик эшл9те7.

У3ытыу барышыны4 формалары: д9рес, экскурсиялар 7тк9ре7, к729те729р, уйындар.

1-се класс 5с5н эш программа8ы бер у3ыу йылына т919йенл9нг9н.

Программаны4 т525л5ш5:

1. А4латмалы я2ыу

2. Предметты 5йр9не7 8525мт9л9ре

3. У3ытыу предметыны4 й5км9тке8е

4. Уҡыу - уҡытыу методик 89м материаль - техник комплекты

5. Тематик план

Предметты өйрәнеү һөҙөмтәләре

Шәхси үҫеш кимәле:

- баланы шәхес итеп үҫтереү кешелек сифаттарын тәрбиәләү;

- баланы үҙаллы үҫешкә камиллашыу оҫталығына өйрәтеү, 8өҙөмтәлә уҡымышлы, үҙеренең иленең, халҡының ҡиммәттәренә төшөнгән уны һанлаған һәм һаҡлаған, яҡлаған социум итеп формалаштырыуға башланғыс нигеҙ һалыу;

- баланы4 белем алыу2ы4 м919н97и асылын т5ш5н57е.

Метапредмет кимәле:

- үҙеңдең фекереңде, уйыңды әңгәмәсеңә еткерә алыу;

- тирә-йүн, тәбиғәт менән гармонияла йәшәү ҡағиҙәләрен, ысулдарын үҙләштереү;

- йәмғиәттәге тәртип һәм әхләҡ ҡағиҙәләрен белеү;

-төркөмдәрҙә эшләүҙең әһәмиәтен аңлау һәм уларҙа эшләү тәртибен үҙләштереү.

У3ыусыны4 92ерлеген9 талаптар:

- кем? нимә? кемдәр? нимәләр? һорауҙарын һәм уларға яуап булған һүҙҙәрҙе белеү һәм ҡулланыу;

- ни эшләй? ни эшләне? ниндәй? ҡайһы? ҡайҙа? Һорауҙарын ҡуллана белеү;

- мәғәнә үҙенсәлектәрен аңлау, уларға яуап биреү;

- минең, һинең, уның, беҙҙең, һеҙҙең, уларҙың һүҙҙәрен белеү , уларҙы телмәрҙә ҡулланыу;

- кешенең исеме, фамилияһы, ҡала, район, ауыл, китап, журнал исемдәренең дөрөҫ яҙылышын практик үҙләштереү;

- башҡорт халыҡ ижадын, йыр-музыкаһын, теоретик белемдәрҙе үҙләштерергә тейештәр;

- картина, экскурсия, ҡараған фильм буйынса әңгәмәлә ҡатнашыу;

- предметты, күренеште элементар рәүештә һүрәтләү, уға үҙ мөнәсәбәтеңде белдереү;

- хәбәр, һорау, өндәү һөйләмдәрҙе дөрөҫ интонация менән һөйләү;

- хикәйә, әкиәт, мәҡәл, йомаҡ жанрҙарын практик айыра белеү;

- бер телдән икенсе телгә тәржемә итеү;

- проблемалар 3уйыу, тыу1ан конфликтты х9л ите7, ипт9шт9ре мен9н хе2м9тт9шлек ите7, конфликтты сисе729 альтернатив ысулдар2ы табыу 89м ба8алау;

- белем, у3ытыусылар, Республиканы4 тыу1ан к5н5н9, йыл ми2гелд9рене4 89р байрамына, шыршы, атай2ар, 9с9й29р к5н5н9 3арата ши1ыр2ар ятлау, 87р9тт9р т5ш5р57, байрамдар, кокурстар, б9л9к9й 8абантуй2ар ойоштороу.

Уҡытыу предметының йөкмәткеһе

I класта һөйләү һәм яҙма телмәрҙең предмет йөкмәткеһе белем биреү һәм тәрбиәүи маҡсаттарға, шулай уҡ башланғыс класс уҡыусыларының йәш үҙенсәлектәренә тап килә.

Бе22е4 м9кт9п.(9 с919т )

Танышыу. Бе2 - у3ыусы. Бе22е4 м9кт9п. Бе22е4 класс. Бе2 - дежур. У3ыу к9р9к - яра3тары. Уйынсы3тар. У3ыу к9р9к - яра3тары. Бе22е4 йортобо2.

8андар (4 с919т ). 8андар (1-5). 8андар (6-10). Нис9? 8орауына яуап бирг9н 87229р. Т56т9р.

Ба3са (6 с919т ) Бе22е4 ба3са. Емеш - ел9к. Бе22е4 ба3са. Ел9кт9р. Бе22е4 ба3са. Й9шелс9л9р. Бе22е4 ба3са. К52г5 эшт9р. Йыл ми2гелд9ре. К52.

Аштар (9 с919т ). А2ы3 - т7лек. А2ы3 - т7лек. Эсемлект9р. Мили аштар. 8ауыт - 8аба. !аил9. Емешт9р, й9шелс9л9р. Витаминдар. 3ойма3 мен9н 3айма3. Икм9к т9ме.

Кейемд9р (5 с919т ). Кейемд9р. Баш кейемд9ре. Кейемд9р. %6 кейемд9ре. Кейемд9р. Ая3 кейемд9ре. Милли кейем.

Хайуандар (6 с919т ). Йорт хайуандары. Б9л9к9ст9р. Йорт 3оштары. Б9пк9л9р. 3ыра1ай хайуандар. Зоопаркта.

Байрамдар (15 с919т ). Я4ы йыл. Йома3тар б9йге8е. Уйындар. 3ыш3ы уйындар. Я4ы са41ы. Атай2ар байрамы. (с9й29р байрамы. Уйындар. Байрамдар. Олатайым ми2алдары. Й9мле я2. Йыл ми2гелд9ре. Уйынсы3тарым. Й9йге ял. Ярат3ан ши1ыр2арыбы2.

Гигиена. (4 с919т ). Т9н 5л5шт9ре. Ег9рле балалар. Зарядка1а ба6ты3 бе2.

Тылсымлы 87229р. (8 с919т ). %ф5 - 2ур 3ала. У3ытыусы апай. У3ыусы1а тел9кт9р. Тылсымлы х9рефт9р.

Баш3ортостаным - илем. Бе2 м9кт9пт9. Бе2 - татыу 1аил9.

Уҡыу - уҡытыу методик 89м материаль - техник комплекты

Д9реслек: Толомбаев Х.А., Дәүләтшина М.С.

Т 71 Башҡорт теле: У3ытыу уры6 теленд9 бар1ан мәктәптәр2е4 1-се класы өсөн д9реслек. - Өфө: Китап, 2011.- Һүрәттәре менән 128 бит.

%6т9лм9 929би9т:

- Башҡорт теленән программа: Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең I-XI кластары өсөн башҡорт теле 89м 929би9те программаһы төҙөүселәре: Тикеев Д.С., Толомбаев Х.А., Вилданов (.Х., Дәүләтшина М.С., Ижевск: "КнигоГрад", 2008 йыл.

- Уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙә башҡорт (дәүләт) теле буйынса уҡыусыларҙың телмәр үҫтереүенә, яҙма эштәренә, дәфтәр тотоуҙарына һәм яҙма эштәр үткәреүгә берҙәм талаптар.

Уҡытыу урыҫ телендә алып барылған мәктәптәрҙең кластары өсөн «Башҡорт теле» дәреслегенә методик күрһәтмәләр. Усманова М.Ғ., Ғәбитова З.М. - Өфө: Китап, 2006.

Усманова М. Г. Башҡорт теле грамматикаһы таблицаларҙа һәм схемаларҙа.

Аслаев Т. Х., Атнағолова С.В. Телмәр үҫтереү буйынса сюжетлы картиналар. - Өфө: Китап, 2008.

Башҡорт әҙәбиәте буйынса аудио-видео әсбаптар. - Өфө: Башҡортостан Республикаһының Мәғариф министрлығы. 2009.

Русса-башҡортса һүҙлек. Ураҡсин З.Г., Саяхова К.Г. - Өфө, 1997.

Материаль-техник ҡулланмалар: телевизор, компьютер, экран, DVD, магнитофон.