Тахауи Ахтанов 'Боран'

Тахауи Ахтанов «Боран» романы.

Жанна Ерғалиева

Жаңақала жалпы орта білім беретін мектебінің

қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Т.Ахтанов өмірі туралы мағлұмат бере отырып, жазушының шығармашылық зертханасына үңілу, талдау, «Боран» романының мазмұнымен танысу, кейіпкерлер жүйесіне талдау жасау, тақырыбы мен идеясын ашу; Тәрбиелік: Жазушының шығармашылығын игерте отырып оқушыларды адамгершілік қасиеттерге, тілін, тарихын, әдебиетін құрметтеуге баулу; Дамытушылық: Оқушылардың дүниетанымын кеңейту, әдеби сөйлеу тілін қалыптастыра отырып көркем сөйлеуге бейімдеу.

Күтілетін нәтиже:

-тақырып бойынша білімдерін өзектендіре алады;

-кейіпкерге мінездеме беріп, бейнесін талдай алады;

-оқушылар өз беттерінше ізденуге үйренеді;

-мәселенің ең негізгі түйінін табуға дағдыланады;

-бір-біріне сұрақ қойып, жауабын табуға дағдыланады;

-оқушылардың шығармашылық қабілеттері байқалады;

-сыни ойлауын қалыптасады.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың типі: Жаңа тақырыпты меңгерту.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: Сұрақ-жауап, топтық таныстырылым, мәтінмен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Оқулық, интернет материалдары, бағалау парақтары, интерактивті тақта.

Пәнаралық байланыс: Тарих

Сабақтың өту барысы :
І.Ұйымдастыру кезеңі.

- Сәлеметсіздер ме?
-Бүгінгі сабағымыз ерекше, дәстүрлі емес сабақ түрінде өтеді.
-Сонымен бөліп болсақ, әр топ өзіне топ басшысын сайлайды. Топ басшысы, мен берген бағалау парағы бойынша сабақ соңында оқушыларды бағалайды.

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.

Үйге:С.Мәуленовтің өмірі мен шығармашылығын оқып, өлеңін жаттау.

«Әдеби сынақхат» (үй тапсырмасын сұрау) (интерактивті тақтада)

1.С.Мәуленов ... жылдары өмір сүрді.(1922-1993)

2.Болашақ ақын ... мектебінде, кейін ..... қаласында білім алады.(Торғай, Қызылорда)

3...... ж Қызылорда педагогика институтына оқуға түседі.(1938ж)

4. .... ж институтты бітіріп үлгермей әскер қатарына шақырылады. (1940ж)

5.1942жылға дейін Қостанай облыстық радио комитетінде әдеби қызметкер,............... ... істейді.(ауылдық мектепте мұғалім)

6.Алғашқы өлеңі 1938 ж ..... аудандық газетінде жарияланады.(Сырдария)

ІІІ.Жаңа сабақ.
«Қазақ халқының дарынды ұлдарының бірі, кешегі қан майданда Отанын қорғап, замандастарымен қатар қазақтың жауынгерлік рухын көтерген, сол ерлікті қарымды қаламының күшімен ақ қағазға айғақтаған, әдебиетіміздің тарихында айтарлықтай із қалдырған Тахауи Ахтанов есімі елімізге, алыс-жақын шет жұртқа көптеп әйгілі. (Шериаздан Елеукенов)

Хронологиялық кесте

1923 ж Ақтөбе облысы, Шалқар ауданы, Шетырғыз ауылында дүниеге келген.

1941ж Абай атындағы қазақ педагогика институтында оқып жүріп, екінші дүние жүзі соғысына аттанады.

1948-51 жылдары Қазақ мемлекеттік біріккен баспасында редактор, бөлім меңгерушісі қызметін атқарған.

1951-53 жылдары «Қазақ фильм» киностудиясының сценарий бөлімінің бастығы.

1953-54 жылдары «Әдебиет және искусство» қазіргі («Жұлдыз») журналының редакторы.

1954-55 жылдары Қазақстан жазушылар одағы басқармасының жауапты хатшысы.

1955-57 жылдары Қазақстан Жазушылар одағының Қарағанды облыстық бөлімшесінің жауапты хатшысы.

1957-58 жылдары Қазақстан Министрлігінің Кенес жанындағы көркемөнер басқармасының бастығы.

1966 жылы Абай атындағы Мемлекеттік сыйлығы берілді.

1994ж қаламгер дүниеден өтті.

1966 жылы жазушының «Боран» атты романы жарық көрді. Әуелі «Дала сыры» болып жарық көрген бұл шығарма кейіннен өңделіп, толықтырылып романға айналған.

ІV.Топтастыру. Тахауи Ахтанов кім?

Жазушы, драматург, қаламгер, майдангер жазушы, аудармашы, редактор.

Бүгін біз сіздермен «Боран» романын оқып, талдаймыз..

V.Ой шақыру.(5мин) «Боран» деген сөзді естігенде ойларыңа не келеді? Соны жазып шығыңдар.
А) жеке жазады
Ә) топта талдайды
Б) біреуі қорғайды
2.«Боран» романының мазмұны беріледі. Үзінді оқу.

VІ. Рөлдегі оқушылар.

1-топ: Баяндаушы (мәтіннің мазмұнын баяндайды)

2-топ: Сипаттаушы (кейіпкерлерге жалпы сипаттама береді)

3-топ: Дәнекер (мәтінді өмірмен ұштастырады)

VІІ. Тапсырма.

1-топ: Шығарманың композициялық құрылымына талдайды. (дәптерге жазу)

1. Оқиғаның басталуы.

2. Оқиғаның дамуы.

3. Оқиғаның шиеленісуі.

4. Оқиғаның шарықтау шегі.

5. Оқиғаның шешімі.

2,3-топ: «Қазымыр топ» Әр топ бүгінгі тақырып бойынша сұрақтар дайындап,келесі топқа қояды.

VІІІ.«Автор орындығы» авторға сұрақ қояды.

ІХ. Ой толғаныс

«Егер мен автор болсам...

Х. «Екі жақты түсіндірме күнделігі» стратегиясы.

Әңгімеден алған әсерің?

Несімен әсер етті?

ХІ. Галереяға саяхат (Балалар сабақтан алған әсерлерін, не тілегін 1 сөйлеммен жазады.3 мин)
ХІІ.Қорытынды.

ХІІІ.Үйге тапсырма

1. Т.Ахтанов өмірі мен шығармашылығын оқу.

2. «Кейіпкерге хат». (Өзіңе ұнаған кейіпкерге хат жазу).

Батыс Қазақстан облысы, Жаңақала ауданы.