Урок по казахскому языку на тему 'Салт-дәстүр' (10 класс)

К. С. Нугиманова

Ақтөбе қаласы №4

орта мектебінің

қазақ тілі мен әдебиеті

пәнінің мұғалімі

Сабақтың тақырыбы Баланың дүниеге келуіне байланысты қазақтың салт-дәстүрлері ( 10 орыс класы)

Сабақтың мақсаты: 1.оқушылардың бойына халқының рухани байлығын

сіңіру,ата-бабаларымыздан қалыптысып келе жатқа салт-дәстүрлерімізді ұғындыру

2.сөздік қорын байыту,ой өрісін дамыту,сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін дамыту,ауызекі сөйлеуге дағдыландыру.

3.қазақ халқының салт- дәстүрін қадірлеуге,елжандылыққа,мәдениеттілікке тәрбиелеу.

Сабақтың типі: қорытынды сабақ

Сабақтың түрі: жарыс сабақ

Сабақтың әдіс- тәсілдері: сұрақ жауап,баяндау, презентация, топпен жұмыс, әңгімелесу, синквейн, ой шақыру, постер қорғау,

Көрнекіліктер: слайд, шашу(кәмпиттер),плакаттар,түрлі түсті маркерлер,суреттер,сандар,бағдаршам

Пәнаралық байланыс: халық педагогика, тарих, музыка

Сабақтың барысы:

I Ұйымдастыру: психологиялық дайындық.

II Қызығушылығын ояту.

Ән тыңдалады." Қазағымның салт-дәстүрлері-ай"

Туғанда дүние есігін ашады өлең,

Өлеңмен жер қойнына кірер денен"

деп ұлы ақын Абай айтқандай қазақтың өмірі әнмен басталып әнмен аяқталған.

Балалар, бүгінгі сабағымызда әнмен (аяқталады) басталады.

III Ой шақыру:

- Ән не туралы?

- Қандай салт дәстүрлер әнде айтылады?

Әр ұлтынтың, халықтың өзіне тән ерекшеліктері бар. Қандай халықтың болмасын салт-дәстүрлері сол халықтың міңез-құлқына, қасиеттері бір-біріне ұқсап, бірін-бірі толықтырады.

Қазақ халқының салт-дәстүрлері тіршілік кәсібіне, наным сеніміне, өмірге дген көзқарастарына байланысты, ұрпақтан ұрпаққа берілгенде ауысып, өзгеріп, жаңартып отырады.

IV Топқа бөлу.

Шашу. Қуаныш айғағы ретінде жасалатын салтанатты дәртүр. Қазақ халқының тойы шашусыз өтпеген.

(Шашуда шашылатын кәмпиттер 3 түрлі: сары, жасыл, қызыл. Оқушылар кәмпиттердің түсіне қарай топқа бөлінеді)

V Постер толтыру.

Салт-дәстүрлердің ұрпақ тірбиесінде мәні зор. Ол бала тәрбиесіне байланысты, тұрмыc-салт және әлеуметтік мәдени салт- дәстүрлер болып бөлінеді.( 3 топқа- 3түрлі маркер, 3 плакат беріледі.)

1 топ 2 топ 3 топ

Бала тәрбиесіне байланысты салт-дәстүрлер

Тұрмыстық салт-дәстүлері

Әлеуметтік -мәдени дәстүрлер

Шілдехана , балаға ат қою, бесікке салу, қырқынан шығару, тұсау кесу, сүндет той, тілашар

Киіз үй, киіз үй жиһаздары, ұлттық киім, ұлттық тағам

Мал бағу, аңшылық, балықшылық, қолөнер кәсіптері

Қазақ ауылы, ауыл адамдарының туыстық қатынас, шешендік сөз өнері, үйлену-үй болу, ұлттық мерекелер, қонақ күту

VI Суреттер сөйлейді.

Әр топ өзіңе ұнаған суретті таңдап алып, сол суреттегі дәстүр туралы баяндайды.

1-сурет.Бесікке салу

2-сурет. Тұсау кесу

3-сурет. Ат қою

Ойлан, тап!( Сандар қандай дәстүрге кездеседі, нені білдіреді).

I топ - 40, 41

II топ-3, 5, 7

III топ-6, 7

VII Шеңбер бойымен әңгімелесу. (Сұрақ - жауап)

«ішкі шеңбер сыртқы шеңбер»

VIII Синквейн.

1. Салт-дәстүр. (зат есім)

2. Сын есім.

3. Етістік.

4. Сөйлем. (4 сөз)

5. Синоним.

IX Үй тапсырмасы. Эссе жазу «

X Бағалау. (« бағдаршам» бағалауы бойынша)