- Учителю
- Ажык кичээл: Баар оруум айтып берем...
Ажык кичээл: Баар оруум айтып берем...
Кичээл: Аргаже аян-чорук
Сорулгазы:
Ооредиглиг кезээ: аас чогаалынга сонуургалын бедидер, дыннаан чуулун сактып алырынга чанчыктырар
Сайзыралдыг кезээ: эскериичел чоруун сайзырадыр, чугаазын, состерни тода шын адаарынга чанчыктырар,долгандыр турар хурээлелге
Кижизидиглиг кезээ: дириг амытаннарга ынак болурун га, куш -ажылга, арыг-силигге кижизидер
Дерилгези :Группанын каасталгазы арга ишти(ыяштар,чечектер),дириг амытаннарнын чуруктары,бажынчыгаш
Херек материалдар: кисточка,альбом саазыннары,чурук
Уруглар бо хун бис аргаже аян-чоруктап агаарлап кирээлинер.
Аргада арылар азырап турар кырган-ачавыска чедер бис. А ол чорааш тоолдар оранын да чурттап турар тоолдун маадырларынга ужуражып солун чараш чуулдерни билип ап даалгаларны кууседир бис. Белен силер бе, уруглар.
Уруглар: Ийе.
Башкы: Уруглар ,поште олурар чуу деп амытандыр?
Уруглар :Диин.
Уруглар анаа мынча дээннер
Диин, диин дузалап кор
Диин ,диин чугаалап кор
Кырган-ача танныыл чурттаан
Кырлыг чудук бажынынче
Баар орун айтып берем
Диин тургаш: Ында чуу боор ,айтып бээр мен. Баштай мээн даалгам кууседиптиннер. Бо шулукту номчааш сайгарып корунерем.Уругларга «Чуннар херек « деп шулукту номчуп бээр.
Эртенги дан хаязында
Одуректер ,дииспейлер
Доос-кара ,ээремчиктер
Доозазы чунуп каапкан
Кара чааскаан бир-ле оолак
Калдар хирлиг арткан иргин
Чунмаан оолдун идик-хеви
Чуглуп дезип ынай болган
Чыттыг саван
Чымчак аржыыл
Башты дыраар сырый дыргак
База диш чуур делгерезин
Уруглардан айтырыглар салыр.
-шулукте кымнар чунуп каапкан-дыр?
-Хирлигоолдун идик-хеви канчап барганыл?
-Арыг-силиг кижи кандыгыл?
-Чунур херекселдерден адап корунерем?
Уругларнын харыылары
-Эр-хейлер! Ынчангаш ургулчу канчаар бис?
- Чунур.
Диин: Эр-хейлер! Оруунарны айтып берейн. Бо шивиден дуу шивиже оордан ыргак хадынче шурай беринер ,оон дуб коступ кээр, дубтун шыпшык бажынче уне бээринерге бажын коступ кээр.
Четтирдивис диинчигеш. Уруглар шурап шыдавас болгаш , чорупканнар.
Уруглар: - Койгун койгун дузалап кор
Кырган-ача танныыл чурттаан
Кырлыг чудук бажыныче
Баар оруун айтып берем
- Койгун оон белен чуве турбас .Мээн берген даалгам кууседип корунерем.
Чугаа сайзырадыр оюн: «Состу чедир ада»
Сорулгазы :» р» -деп унну слогтарга шын адаары. Уруглар ол состу тондур адаар ужурлуг .»Р»- деп унну катаптаарынга:
Башкы:уруглар:
Аар-аар- аар-Чечек ой…аар
Иир-иир-иир-изиг ил…иир
Ра-ра-ра-бызаам ка…ра
Дир-дир-дир-узунхен…дир
Рак-рак-рак-арыг дамы… рак
Раа-раа-раа-чагаай та…раа
Рук-рук-рук-делгем ор… рук
Тар-тар-тар-оннугчурук… тар
Кандыгуннукатаптадывыс? «Р»
Койгун : Эр-хейлероруктуайтыпберейн. Баштаймоогучыды ,оон капуста чыды ,оон дилги унгурунун чыды, оон ыяш чытталып келир. Кырган-ача бажынныында.
Уруглар: Четтирдивис койгун, бистин думчуувус сээн ышкаш чыткыр эвес дээш уруглар чорупканнар.
Уруглар:Улитка, улитка дузалапкор . Кырган-ачавысчебаароруктыпайнчор бис айтып берем.
Улитка:ында чуу боор ,баштай мээн даалгам кууседип коруннурем.
Оюн «Азырал дириг амытаннар»
Сорулгазы:Азырал дириг амытннарны база оон чаш толдерин шын адап билири азырал амытаннарнын чаш толдерин адаар.
Башкы :уруглар:
Инек -бызаа
Бе- булун
Хой- хураган
Ошку -анай
Сарлык - сарлык бызаазы
Иви- ивинин анайы
Теве- бодаган
Азырал дириг амытаннар кайда чурттап турарыл?
Оларны бистер хайгаарап корбес болзувуса чуу болурул? (уругларнын харыылары)
Биске кандыг ажык дузалыгыл?
Уругларнын харыылары.
Улитка : Оруунарны айтыпберейн. Мээн соом-биле соястап оруннар.
Уруглар:союп шыдавас бис дээш чорупканнар.
Алаак черге кээрге чечектер бажында арылар олурганнар .
Уруглар: Кырган-ачай танныыл чуртаан кырлыг чудук бажынынче баар оруун айтып беринерем.
Арылар: Бис кырган-ачавыска ары чигири чедирер бис даалга бээривиске кууседип корунерем силерни ап алыр бис .
Частын башкы айы март ай .Ынчангаш аваларывыска байыр чедирбишаан «Конгажыгаш» деп чечектен чуруп бээр силер бе ,уруглар. Ол кок оннуг болур , июнь- сентябрь айларда чечектелир. Улусчу эмнээшкинде ажыглап турар , чечектелип турар уеде, боостаа аарыынга хан базыышкынынга болгаш оске-даа чуулдерге ажыглап турар. Уругларга чечектерни чуруурун башкы айтып берип тайылбырлаар.
Башкы: Кисточкаларны шын кылдыр тудар ,уш салаазынга будукка эмин эртир ортурбес , боравас.Арыг-силиг кылыр идик- хевинге будук боравас.
Физминутка
АРЫ: Эр-хейлер, четтирдим чараш чечек чуруп берген дээш ,мен кайнаар ужардыр мен, силер база ынаар чоруп олурунар, мен дунмаларым арылар -биле кырган-ачавыстын ары азыраар черинге ары чигири чедирер бис. Арылар кайнаар ужар-дыр уруглар ,ынаар маннажып-ла олурунар.
Удаваанда танныылдын бажынынга чедип келгеннер. Кырган-ача уругларны ары чигири-биле хундулээн.
Туннел :
-Уруглар арыларга чуудээр бис?
-Четтирдивис.
- Аргага чоруп олургаш кандыг аннарга таварыштывыс?
</<font face="Times New Roman, serif">- Диин,койгун,улитка, ары
Богун кичээлде шупту эки кириштивис. Кырган-ачавыс биске ары чигири берген-дир уруглар.