- Учителю
- Ашық сабақ. 'Сезім мүшелері және олардың маңызы' (8 сынып)
Ашық сабақ. 'Сезім мүшелері және олардың маңызы' (8 сынып)
Күні: Сыныбы: | 2.11.2015ж 8 |
Тақырыбы: | Сезім мүшелері және олардың маңызы |
Мақсаты: | Оқушыларға «анализатор» ұғымының мағынасын ашу; анализаторлардың өзара әрекетін қарастыру; сезім мен қабылдаудың адам өміріндегі және оның қоршаған әлемді танудағы рөлін түсіндіру. |
Күтілетін нәтиже: | Оқушылар анализатор және олардың буындарын, сезім түрлері және олардың маңызы туралы білімді өз беттерімен меңгереді. |
Әдіс-тәсілдері: | Диалогтық оқыту, топтық жұмыс, АКТ, СТО |
Дерек көздері: | «Көру анализаторы», «Есту анализаторы», «Иіс сезу дәм сезу анализаторлары» кестелері, презентация, бейнекөрініс, бағалау парағы, смайликтер |
Тапсырмалар: | «Жуан және жіңішке сұрақтар», «INSERT», «Ортадағы қаламсап» стратегиялары, оқулықпен жұмыс |
Сабақтың барысы:
Сабақтың
кезеңдері
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушылардың іс-әрекеті
Ұйымдас-
тыру кезеңі
(2 мин)
1. «Өз орныңды тап»
Оқушыларды сезім мүшелері бойынша 4 топқа бөлу: көз, құлақ, мұрын, тіл.
2. Психологиялық ахуал орнату
Оқушылар қиылған қағаздарға сезім мүшелерінің аттары жазылған қағаздарды суыру арқылы топтарға бөлінеді
Үй тапсыр-
масын тексеру
(5 мин)
Қызығушылықты ояту кезеңі
«Жуан және жіңішке сұрақтар» стратегиясы
1. Организмнің тітіркендіргішке жауап реакциясы қалай аталады?
-
Жүйке жасушасы неден тұрады?
-
Салмағы 35-39 г, ұзындығы 42-45 см, диаметрі шамамен, 1 см ақ цилиндр тәрізді зат?
-
Жұлынның қызметі.
-
Ересек адам миының орташа салмағы қанша?
-
Адам миының негізгі бөлімдерін атаңдар.
-
Ми қайда орналасқан?
-
Мишық зақымданса ...
-
Жүйке жүйесі ауруларының себебін, алдын алу, емдеу және диагностика қою әдістерін анықтайтын ғылым.
-
Спиртті ішімдік жүйке жүйесіне қандай әсерін тигізеді?
1.Рефлекс
2.Жүйке жасушалары: денесінен, өсінділерден және жүйке ұштарынан тұрады.
3.Жұлын
4.Жұлын негізгі екі қызмет атқарады: рефлекстік және өткізгіштік.
5.1300-1400 г.
6. Ми діңі (сопақша ми, көпір, ортаңғы ми. Аралық ми), мишық және үлкен ми сыңарларынан тұрады.
7. Бас сүйек қуысында.
8. Адамның қимыл-қозғалысы бұзылады, ол тепе-теңдікті сақтай алмайды, бағдарлау қабілеті жойылған жағдайды көрсетеді.
9. Невропатология
10.Адамның шартты рефлекстік іс-әрекеті бұзылады, күрделі қимылдар жасауы баяулайды.
Білу
(5 мин)
Мағынаны тану кезеңі
Оқушылардың жаңа сабаққа қызығушылығын ояту мақсатында «Орманда» мәтіні оқылады.
Орманға барғанда, біз оны алғаш жасыл ағаш ретінде қабылдаймыз. Мән беріп қарай бастағанда біз ағаштарды, бұталарды, шөптерді, ағаштар арасындағы аспанның көрінісін байқап, айыра бастаймыз. Тек бірте-бірте біз жеке қасиеттер ретінде жапырақтар мен қылқан жапырақты ағаштардың жасыл түсін, қайыңдардың діңіндегі ақ түсті, қарағай діңінің күрең қызыл түсін, шыршалардың қара қоңыр діңін, аспанның көгілдір түсін ажыратамыз. Заттар түсінің жеке қасиеттері жайында ақпараты бізге көру сезімдері жеткізеді.
Дәл осылайша ормандағы дыбыстар қабылданады. Алғашқыда тек жапырақтар мен ағаштағы бұталардың самалдан тербелген дыбыстары ғана естілсе, содан соң бұл шулы дыбыстың ішінен ұшып жүрген жәндіктердің ызыңын, құстардың әнін, жапырақтардың сылдырын, адам дауысын ажырата бастаймыз. Күші, ырғағы, ұзақтығы, жоғарылығы бойынша әртүрлі болатын бұ дыбыстар жеке есту сезінулеріне бөлініп кетеді.
-Сонымен балалар, біз қоршаған әлем мен ішкі ортаның заттарының және құбылыстарының қасиеттерін қабылдаймыз, сеземіз екен. Адамда қандай сезім мүшелері бар, қане айтып көрейікші?
- Мамандықтары әр түрлі адамдар: орманшы, орман өнеркәсібінің жұмысшысы, дәрігер, суретші, аң аулаушы орманды қалай қабылдайды деп ойлайсыңдар?
Жаңа сабақ: Сезім мүшелері және олардың маңызы
Оқушылар «Орманда» мәтінін мұқият тыңдайды, сұрақтарға жауап береді.
Түсіну
(15 мин)
INSERT стратегиясы бойынша мәтінмен жұмыс жасау.
Маған таныс ақпарат
Мен үшін жаңалық
Менде басқа мәлімет
Тереңірек білгім келеді
+
-
?
INSERT стратегиясы бойынша оқулық мәтінімен танысады.
Қолдану
(6 мин)
Оқулық мәтінін пайдаланып, әр оқушы тапсырманы қорғайды.
Оқушылар оқулық мәтінін пайдаланып, тапсырманы қорғайды.
Талдау
(2 мин)
Ой толғаныс кезеңі.
Оқулықпен жұмыс. «Сәйкестігін анықтаңыз»
Оқушылар топта талқылай отырып тапсырманың сәйкестігін анықтайды.
Жинақтау
(5 мин)
«Ортадағы қаламсап» стратегиясы
-
Бізді қоршаған дүние туралы ақпаратты қалай аламыз?
-
Анализатор дегеніміз не?
-
Анализатор қандай бөліктерден тұрады?
-
Қандай сезім түрлерін білесіңдер?
-
Анализаторлардың орталықтары қайда орналасқан?
-
Қай анализатор барлық анализаторлар арасында тығыз байланысты және бейнені қабылдауды қамтамасыз етіп отырады?
Оқушылар сұрақтарға жауап береді.
1.Көру, есту, иіс сезу, сипап сезу және дәм сезу анализаторлары арқылы аламыз.
2.Үлкен ми сыңарлары қыртысындағы сәйкес аймақтардан және өткізгіш жолдарынан тарайтын белгілі бір рецепторлардан тұратын бірегей жүйе.
3.Рецепторлы мүшеден, жүйке жолдары мен үлкен ми сыңарлары қыртысын қоса ми орталықтарынан тұрады.
4.Температура, ауырсыну, иіс, жарық, дыбыс т.б. сезімдер.
5. Мида орналасқан
6. Көру анализаторы.
Бағалау
(2 мин)
ОҮБ және ОБ
Топ спикері бағалау қорытындысымен таныстырады
Смайликтермен бағалау
Оқушылар жинаған смайликтерінің санына, сабаққа қатысына қарай алған бағаларын күнделікке қойғызады.
Кері
байланыс
(2 мин)
Екі жұлдыз, бір тілек
Кері байланыс парағын толтыру арқылы өздерінің бүгінгі сабақ бойынша түйгендерін және тапсырмаларды орындау кезіндегі қиындықтар мен оны қандай жолдармен еңсергендігімен бөліседі.
Үйге
тапсырма
(1 мин)
«Сезім мүшелері және олардың маңызы» тақырыбын оқу
Үй тапсырмасын күнделіктеріне жазып алады
ТІЛ
КӨЗ
ҚҰЛАҚ
МҰРЫН
ТІЛ ТІЛ ТІЛ ТІЛ
КӨЗ КӨЗ КӨЗ КӨЗ
ҚҰЛАҚ ҚҰЛАҚ
ҚҰЛАҚ ҚҰЛАҚ
МҰРЫН МҰРЫН
МҰРЫН МҰРЫН