Урок по биологии для 9 класса 'Популяцияның ерекшеліктері'

Сыныбы: 11 «а»

Тақырыбы: Популяцияның табиғаттағы құрылымы мен негізгі қасиеттері

Мақсаты: 1) Популяциялардың табиғаттағы негізгі қасиеттерін және тірі ағзалардың табиғаттағы тепе-теңдігі туралы білім беру

2) Оқушыларды өз ойын еркін жеткізуге, өздігінен іздене білуге тәрбиелеу

3) Популяция туралы алған білімдерін дамыту және дәлелдеу, мысалмен түсіндіру сияқты қабілеттерін дамыту

Көрнекілігі: Мультимедиялық презентациялар, кеспе қағаздар, кестелер

Сабақ түрі: Аралас сипатта, дамыта оқыту

Сабақ әдістері: Шығармашылық жұмыстары, сабақ кезеңдерінің матрицасы, технологиялық картамен оқыту , жеке және топтық жұмыс, өзіндік жұмыс

Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі

Популяцияның негізгі қасиеттері

Қызығуын арттыру

Ой туғызу

Ой қозғау

Ой дамыту

Ой толғаныс

Проблемалық сұрақтар

Қосымша мәлімет

Шығармашылық жұмыс

Тапсырмалар

Бекіту тапсырмалары

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

1. «Ой қозғау» Оқушылардың шығармашылық жұмысы

2. «Ой туғызу» Проблемалық сұрақтар

а) Қазақстанда ақбөкендердің саны 1980 жылы 1,5 млн бастан асса, 2005 жылы оның популяциясы 800 мың басқа кеміп отыр. Популяция санының ауытқуын қандай факторлармен түсіндірер едің?

б) Ч. Дарвиннің саяхаты кезіндегі анықтаған Галапагос аралындағы әр түрлі тұмсықты шымшықтарды бір популяцияға жатқызамыз ба? Қалай ойлайсын?

3. «Қызығушылығын арттыру» Әртүрлі тапсырмалар

а) Популяцияға берілген анықтамалардың қайсысы дұрыс?

1.Шоғыр құрып тіршілік ететін құстар тобы

2.Бір түрге жататын организмдер дараларының жиынтығы

3.Бір-бірімен селбесіп тіршілік ететін организмдер жиынтығы

4.Өсімдіктер мен жануарлардың бірлесіп тіршілік ететін топтары

б) Дабыл жүйесі жануарларға не үшін қажет?

Дабыл жүйесі

В) Қазақстанда кездесетін ақбөкен, ілбіс және құланның популяциясын салыстырыңдар. Олардың қайсысы көп кездесетін анықтап, себебін жазыңдар

Аңның аты

Саны

Себебі

Ақбөкен

Құлан

Ілбіс

4. «

   Ресей экологтарыОй дамыту» Жаңа сабақты түсіндіру

М.С.Гиляров

Популяция дегеніміз-жеке түрдің сандық және сапалық параметрлерімен сипатталатын түр ішіндегі тіршілік формалары ұқсас даралардың топтары

С.С. Шварц

Популяция дегеніміз-орта жағдайлардың өзгерісіне ұзақ уақыт бойы өзінің тұрақты санын ұстап тұратын бір түрге жататын организмдердің жергілікті топтары

А.В.Яблоков

...белгілі бір аумақты мекендейтін бір түрге жататын организмдердің эволюциялық даму жолы ұқсас топтар

1.Өсу

Популяцияға тән қасиеттер2. Даму

3. Көбею

4. Орта жағдайлардың

өзгерісіне бейімделуі

5.Генетикалық шығу тегі

Популяцияның саны

Белгілі бір көлемдегі немесе аумақтағы даралардың жалпы саны

Популяцияның тығыздығы

Белгілі бір аумақтағы немесе кеңістіктегі даралар санының жиілігімен өлшенеді

Популяцияның негізгі көрсеткіштері

Популяцияның таралу деңгейі

Кездейсоқ

Топтанып

Біркелкі

5. «Ой толғаныс» Бекіту тапсырмалары

Кестеде берілген организмдердің популяциясы шектен тыс көбейіп кетсе, табиғатта қандай өзгерістер болуы мүмкін?

Организм өкілдері

Зияны

Шегірткелер

Колорадо қоңызы

Қасқыр

Тарақан

Маса

Кеспе қағаздар №1

Түр деген не және оның критерийлерін көрсет

Түр критерийлері

Кеспе қағаздар №2

Жер шарындағы организмдерді тіршілік ортасына қарай жікте.

Организм

Кеспе қағаздар №3

Өсімдіктердің маусымның қолайсыз жағдайларына бейімделу жолдарын көрсетіп, сипаттама бер.

Үйге тапсырма: «Өз өлкемізде тіршілік ететін құстардың популяциясы» ізденіс жұмысы

Панфилов ауданы Головацкий атындағы орта мектебі Биология пәнінің мұғалімі Г.Б.Рысбаева