- Учителю
- 10 сыныпқа арналған тапсырмалар
10 сыныпқа арналған тапсырмалар
Сынақ сұрақтары
Жалпы биология(10 -сынып) 1-30
№1 тапсырма
-
Цитология ғылымы нені зерттейді?(Жасушаның құрылысын,химиялық құрамын,жасуша ішіндегі түрлі құрылымдардың атқаратын қызметі)
-
1831 жылы өсімдік жасушасының ядросын ашқан ғалым?(Р.Броун)
-
1839 жылы Я.Пуркине жасуша ішіндегі сұйықтықты не деп атады?(Протоплазма)
-
Органикалық молекулалардың негізін құрайтын биоэлементтерді ата?(C,H,O,N,P,S)
-
Жасушадағы мөлшері 1% ға жуық,екінші топ элементтері?(Калий,натрийкальций,магний,темір,хлор)
-
Органикалық заттардың қаңқасын түзетін элементті ата?(Көміртек атомдары)
-
Көміртек нешеге бөлінеді ?(күрделі,қарапайым)
-
Табиғатта көп таралған монасахаридтерге жататындарды атап бер?(глюкоза,фруктоза,)
-
Жасуша тіршілігі үшін көмірсулардың қызметі қандай?(энергия көзі,құрылыс материялдары,қор заттары т.б)
-
Майлар ерігіштігі жөнінен қандай қызмет көрсетеді?(Гидрофобты)
-
Метаболит су дегеніміз не?(1 кг май тотығып ыдырағанда,1.1кг су түзілуі)
-
Нәруыз биополимерге жатады,оның мономерлерінің рөлін не атқарады?(аминқышқылдары)
-
Аминқышқылдарының түрлері,нәруыздар құрамына байланысты неше топқа бөлінеді және қандай?(протеиндер,протеидтер)
-
Жай нәруыздар гидролизденгенде,тек амин қышқылына ыдырайды.Оралға?(Альбуминдер,глобулиндер,протаминдер,гистондар)
-
1820 жылы нәруызды ыдырату арқылы глицинді алған ғалым?(француз ғалымы А.Браконно)
-
Нәруыз неше құрылымды болады?(төрт құлылымнан тұрады)
-
Т.Сведберг нені дәлелдеді?( нәруыз малекуласының табиғаты шар пішінді болатынын дәлелдеді)
-
Аминқышқылдарының пептидтік байланыспен байланысатынын дәлелдеген ғалым?(Э.Фишер)
-
Нәруыз табиғи пішіндеріне қарай нешеге бөлінеді,атап көрсет?(фибрильдік,глобулдық)
-
Дж.Уотсон мен ФюКрик ДНҚ молекуласының құрылымдық модельін нешінші жылы жасады және осы еңбегі үшін қандай силыққа ие болды ?(1953 жыл,нобель силығына ие болды)
-
ДНҚ пооимерге жатады,оның мономерлер інің рөлін төрт нукленуклеотид атқарады,оларға?(Аденин,Тиамин,Цитозин,Гуанин)
-
Құрамында азотты негіз,рибоза немесе дезоксирибоза және фосфор қышқылының қалдығы кіретін қосылыс қалай аталады?(Нуклеотид)
-
Нуклеин қышқылының мономерлері нешеге бөлінеді,жікьтеп айтып бер?(Екіге бөлінеді,Пуриндік - Аденин мен Гуаниннің азотты негіздері қос сақиналы,ал тимин мен цитозин бір сақиналы болады.
-
ДНК молекуласының екі еселенуін не деп атаймыз?(Редупликация)
-
М.Месельон мен Ф.Сталь ДНК ның екі еселенуіне үш түрлі болжам айтты.Оларға?(Сақтала екі еселену,Жартылай сақтала екі еселену,Бытыраңқы екі еселену)
-
Биохимиктер ДНҚ ның екі еселенуіне қатысып,сутектік байланыстарды үзетін ерекше Ферментті бөліп алды.Ол ферментті қалай атады?(ДНК полимераза ферменті)
-
Жасушадағы энергияның негізгі көзі?(АТФ)
-
Жасушадағы қызметтеріне қарай РНҚ үшке бөлінеді,Олар?(аРНҚ,тРНҚ,рРНҚ)
-
Цитоплазма дегеніміз не?(Жасушаның негізін құрайтын қоймалжың зат,оның түп негізін гиаплазма түзеді)
-
Эндоплазмалық торды алғаш рет көоген ғалым және Эндоплазмалық тор нешеге бөлінеді?(американдық биолог К,Портер.екіге бөлінеді түйіршікті және тегіс)
-
Ауыр металдардың ерітіндісімен бояу арқылы жүйке жасушасынан тор тәрізді жиынтықты тапқан ғалым және қай жылы?(1989 жылы италиялық ғалым К.Гольджи)
-
Митохондрия дегеніміз не?(Қос мембраналы органоид,ол ішкі және сыртқы мембраналық кеңістіктен тұрады)
-
Митохондрияның негізгі көзі?(энергия көзі АТФ молекуласын ,сонымен қатар нәруыз РНҚ молекулаларын синтездеу)
-
Хлоропласт жасушасында не синтезделеді?(АТФ молекуласы және көмірсулар)
-
Рибасоманың негігі қызметі?(Нәруыз молекуласын синтездеу)
-
Цитоплазмамен жасушаның басқа органоидтармен тығыз байланысатын не?(Ядро саңылаулары)
-
Егер центромера храмасоманың ұшында орналасса,ондай типті не деп атайды?(Телоцентрлі храмасомалар)
-
Спутникті храмасомалар дегеніміз не?(Храмасомалардың екінші буыны өте ұзын болады да,храмасоманың аз бөлігін негізгі бөлігінен бөліп тұрады)
-
Жасуша ядросының жіктелуіне қарай организмдер?(прокариоттар және эукариоттар болып бөлінеді)
-
Бактерияларды зақымдап,ерітіп жіберетін вирустарды не деп атайды?(Бактериофагтар)
-
Тұмаудың нағыз қоздырғышы қавй жылы табылды?(1933 ж)
-
Метаболизм нешеге бөлінеді және қандай?(Катаболизм және анаболизм)
-
Анаболизм дегеніміз не?(энергиясы аз қарапайым заттардан мокромолекулар синтезделеді)
-
Катоболизм процесі кезінде не болады?(Энергиясы мол органикалық заттар ферменттердің көмегімен мономерлерге ыдырап,энергия бөлінеді)
-
Қандай қышқылдың әр айналымында АТФ тың бір молекуласы синтезделеді?(Лимон қышқылының)
-
Зарядталған бөлшектердің жинақталған орны не деп аталады?(Қойма немесе акцептор)
-
Судың электролизіне ұқсас реакция?(Су фотолизі)
-
Генетикалық код дегеніміз не ?(ДНК молекуласындағы жасушаға қажетті әр түрлі нәруыздардың құрылымын анықтайтын тұқым қуалайтын ақпаратты айтады)
-
Тіршілік дегеніміз нәруызды денелердің өмір сүру тәсілі деп атаған ғалым?(Ф.Энгельс)
-
Хемоцинтез дегеніміз не (Химиялық реакциялардың тотығуы кезіндегі энергияны пайдаланып,бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездеу қабілеті бар ферменттік реакцияларды атайды)
Cынақ тапсырмалары
Тапсырма №1
-
Цитология ғылымы нені зерттейді?
-
Хемосинтез дегеніміз не?
Тапсырма №2
-
1831 жылы өсімдік жасушасының ядросын ашқан ғалым?(Р.Броун)
-
1839 жылы Я.Пуркине жасуша ішіндегі сұйықтықты не деп атады?(Протоплазма)
-
Органикалық молекулалардың негізін құрайтын биоэлементтерді ата?(C,H,O,N,P,S)
-
Жасушадағы мөлшері 1% ға жуық,екінші топ элементтері?(Калий,натрийкальций,магний,темір,хлор)
-
Органикалық заттардың қаңқасын түзетін элементті ата?(Көміртек атомдары)
-
Көміртек нешеге бөлінеді ?(күрделі,қарапайым)
-
Табиғатта көп таралған монасахаридтерге жататындарды атап бер?(глюкоза,фруктоза,)
-
Жасуша тіршілігі үшін көмірсулардың қызметі қандай?(энергия көзі,құрылыс материялдары,қор заттары т.б)
-
Майлар ерігіштігі жөнінен қандай қызмет көрсетеді?(Гидрофобты)
-
Метаболит су дегеніміз не?(1 кг май тотығып ыдырағанда,1.1кг су түзілуі)
-
Нәруыз биополимерге жатады,оның мономерлерінің рөлін не атқарады?(аминқышқылдары)
-
Аминқышқылдарының түрлері,нәруыздар құрамына байланысты неше топқа бөлінеді және қандай?(протеиндер,протеидтер)
-
Жай нәруыздар гидролизденгенде,тек амин қышқылына ыдырайды.Оралға?(Альбуминдер,глобулиндер,протаминдер,гистондар)
-
1820 жылы нәруызды ыдырату арқылы глицинді алған ғалым?(француз ғалымы А.Браконно)
-
Нәруыз неше құрылымды болады?(төрт құлылымнан тұрады)
-
Т.Сведберг нені дәлелдеді?( нәруыз малекуласының табиғаты шар пішінді болатынын дәлелдеді)
-
Аминқышқылдарының пептидтік байланыспен байланысатынын дәлелдеген ғалым?(Э.Фишер)
-
Нәруыз табиғи пішіндеріне қарай нешеге бөлінеді,атап көрсет?(фибрильдік,глобулдық)
-
Дж.Уотсон мен ФюКрик ДНҚ молекуласының құрылымдық модельін нешінші жылы жасады және осы еңбегі үшін қандай силыққа ие болды ?(1953 жыл,нобель силығына ие болды)
-
ДНҚ пооимерге жатады,оның мономерлер інің рөлін төрт нукленуклеотид атқарады,оларға?(Аденин,Тиамин,Цитозин,Гуанин)
-
Құрамында азотты негіз,рибоза немесе дезоксирибоза және фосфор қышқылының қалдығы кіретін қосылыс қалай аталады?(Нуклеотид)
-
Нуклеин қышқылының мономерлері нешеге бөлінеді,жікьтеп айтып бер?(Екіге бөлінеді,Пуриндік - Аденин мен Гуаниннің азотты негіздері қос сақиналы,ал тимин мен цитозин бір сақиналы болады.
-
ДНК молекуласының екі еселенуін не деп атаймыз?(Редупликация)
-
М.Месельон мен Ф.Сталь ДНК ның екі еселенуіне үш түрлі болжам айтты.Оларға?(Сақтала екі еселену,Жартылай сақтала екі еселену,Бытыраңқы екі еселену)
-
Биохимиктер ДНҚ ның екі еселенуіне қатысып,сутектік байланыстарды үзетін ерекше Ферментті бөліп алды.Ол ферментті қалай атады?(ДНК полимераза ферменті)
-
Жасушадағы энергияның негізгі көзі?(АТФ)
-
Жасушадағы қызметтеріне қарай РНҚ үшке бөлінеді,Олар?(аРНҚ,тРНҚ,рРНҚ)
-
Цитоплазма дегеніміз не?(Жасушаның негізін құрайтын қоймалжың зат,оның түп негізін гиаплазма түзеді)
-
Эндоплазмалық торды алғаш рет көоген ғалым және Эндоплазмалық тор нешеге бөлінеді?(американдық биолог К,Портер.екіге бөлінеді түйіршікті және тегіс)
-
Ауыр металдардың ерітіндісімен бояу арқылы жүйке жасушасынан тор тәрізді жиынтықты тапқан ғалым және қай жылы?(1989 жылы италиялық ғалым К.Гольджи)
-
Митохондрия дегеніміз не?(Қос мембраналы органоид,ол ішкі және сыртқы мембраналық кеңістіктен тұрады)
-
Митохондрияның негізгі көзі?(энергия көзі АТФ молекуласын ,сонымен қатар нәруыз РНҚ молекулаларын синтездеу)
-
Хлоропласт жасушасында не синтезделеді?(АТФ молекуласы және көмірсулар)
-
Рибасоманың негігі қызметі?(Нәруыз молекуласын синтездеу)
-
Цитоплазмамен жасушаның басқа органоидтармен тығыз байланысатын не?(Ядро саңылаулары)
-
Егер центромера храмасоманың ұшында орналасса,ондай типті не деп атайды?(Телоцентрлі храмасомалар)
-
Спутникті храмасомалар дегеніміз не?(Храмасомалардың екінші буыны өте ұзын болады да,храмасоманың аз бөлігін негізгі бөлігінен бөліп тұрады)
-
Жасуша ядросының жіктелуіне қарай организмдер?(прокариоттар және эукариоттар болып бөлінеді)
-
Бактерияларды зақымдап,ерітіп жіберетін вирустарды не деп атайды?(Бактериофагтар)
-
Тұмаудың нағыз қоздырғышы қавй жылы табылды?(1933 ж)
-
Метаболизм нешеге бөлінеді және қандай?(Катаболизм және анаболизм)
-
Анаболизм дегеніміз не?(энергиясы аз қарапайым заттардан мокромолекулар синтезделеді)
-
Катоболизм процесі кезінде не болады?(Энергиясы мол органикалық заттар ферменттердің көмегімен мономерлерге ыдырап,энергия бөлінеді)
-
Қандай қышқылдың әр айналымында АТФ тың бір молекуласы синтезделеді?(Лимон қышқылының)
-
Зарядталған бөлшектердің жинақталған орны не деп аталады?(Қойма немесе акцептор)
-
Судың электролизіне ұқсас реакция?(Су фотолизі)
-
Генетикалық код дегеніміз не ?(ДНК молекуласындағы жасушаға қажетті әр түрлі нәруыздардың құрылымын анықтайтын тұқым қуалайтын ақпаратты айтады)
-
Тіршілік дегеніміз нәруызды денелердің өмір сүру тәсілі деп атаған ғалым?(Ф.Энгельс)