Урок 'Тіршіліктің пайда болуы туралы қазіргі көзқарастар'

11 сынып

Тақырыбы: Тіршіліктің пайда болуы туралы қазіргі көзқарастар.

Мақсаты: тіршіліктің пайда болуы туралы қазіргі көзқарастары туралы оқушылардың білімдерің қалыптастыру, мәтінмен жұмыс жасап қорытынды шығарып, салыстырып, өз ойларын жеткізуге біліктіліктерің дамыту.

Сабақ типі: жаңа білімдерің қалыптастыру

Әдістері: әңгімелесу, мәтінмен жұмыс, топпен жұмыс

Негізгі түсініктер: химиялық эволюция, абиогенез, коацерват, биопоэз.

Сабақ барысы

I. Ұйымдастыру /сан арқылы топқа бөлу/

II . Білімдерің тексеру

1.«Миға шабуыл» Өткен материалдарды қайталау мақсатында оқушыларға сұрақтар қою.

1.Тіршілік анықтамалары.

2. «тіршілік» ұғымына алғаш рет анықтама берген кім?

3. Тіршілік деңгейлерін атаңдар.

4. Тіршіліктің қасиеттері қандай?

!Проблемалық сұрақ - Жер бетінде тіршілік қалай пайда болды.

Тіршіліктің пайда болуы-бұл ерте заманнан адамзаты қызықтыратын мәселе. Ол ғылыми және философиялық жағынан қарстырылады. Қазіргі уақытқа дейін бірнеше жауаптары бар. Оларды барлығын екі топқа біріктіреді:

Биогенез-тіріден тірі дамиды

Абиогенез-өлі заттан тірі дамиды

¨ Абиогенездік теория бойынша тіршілік өлі табиғаттан өздігінен пайда болған.

Ф.Реди тәжірибесі тіршіліктің өздігінен пайда болмайтынын нақты дәлелдеді.

Креационизмдік көзқарас-жер бетінде тіршілік мәңгілік әрі оны жаратушы күш жаратқан деп түсіндірді. Панспермия теориясы-тіршілік жер бетіндегі бейорганикалық заттардан пайда болған емес, тіршілік басқа ғаламшарлардан таралған, деп түсіндірді.

III .Жаңа тақырып 1)Тіршіліктің пайда болуы туралы қазіргі көзқарастар./слайд/

(топпен жұмыс)

1.Ертедегі Жер шарындағы атмосфера(бейнефрагменнт)

2.Органикалық қосылыстардың абиогендік жолмен түзілуі

3.Биополимерлердің түзілуі

4.ДНҚ мен РНҚ-ның рөлі

5.Биологиялық мембраналардың түзілуі және эволюциясы

Әр топ постер қорғайды - топтар бір-бірін бағалайды 2 жұлдыз, 1ұсыныс

2) Мәтінмен жұмыс-сызбанұсқа құрастыру (жұппен жұмыс)

Ғалым

Қай жылы

Нені ашты

ОпаринА.М.

1924

Органикалық қосылыстардың абиогендік жолмен түзілуі

Миллер С. Г.Юри

1953

Жердің алғашқы тарихында химиялық эволюцияның нәтижесінде биологиялық мономерлердің түзілгендігін дәлелдеді.

Фокс С.1957

Аминқышқылдары судың катысуынсыз өзара қосылып пептидтік байланы түзуі мүмкін деген пікір ұсынды.

Томас Чек

1982

РНҚ молекуларының өршіткілік белсенділігін ашты.

Дж.Холдейн

1929

Коацерват теориясы

Дж.Бернал

1947Биопоэз теориясы

2.Сұрақ- жауап .

Тіршіліктің пайда болу туралы көзқарастар туралы не білесіңдер?

№1 Креаценизм теориясы нені дәлелдейді (жаратушы күш).

№2 Панспермия теориясы нені білдіреді және кім ұсынған? (ғарыштан).

№3.Франческо Реди еңбектері туралы не білесіңдер? (Өздігінен пайда болды )

№4 «Тіршілік жер бетінде мәнгілік» деген теорияны кім ұсынған және нені білдіреді? (В.Прейер )

Қорытынды:

Жер бетіндегі бірінші органикалық қосылыстардың түзілу процесі-химиялық эволюция

Биопоэз - органикалық қосылыстар тірі организмдер арқылы түзіледі(Дж. Бернал)

Биогенездің 3 кезеңі:

1. Биологиялық мономерлердің абиогендік жолмен пайда болуы

2.Биологиялық полимерлердің түзілуі

3. Мембраналы құрылымдар мен алғашқы организмдердің (протобионтардың) пайда болуы

Тіршіліктің қалыптасу кезеңдері:

1. Ағзалық заттардың абиогенді синтезі

2. Коацервация үдерісі

3. Коацерваттар эволюциясы, тірлік қасиеттердің көрініс беруі

4. Алғашқы прокариотты жасушалардың пайда болуы

5. Эукариоттың, көпжасушалардың пайда болуы, тірі ағзалардың дүниеге бөлінуі

IV. Бекіту - тест 8 сұрақ

V.Бағалау

VI.Үй тапсырмасы.