Урок Презентация Программирование 9 класс

BAXIN:Kimya\1\Sistem.mp4

Благодаря этой рекламе сайт может продолжать свое существование, спасибо за просмотр.

Sual Sual Sual Sual

1.Kükürdün latınca adı 2.Radioaktiv element. 3.Ən yüngül metall. 4.Ən fəal qeyri-metall. 5.Milyonçu element. 6.Yunan əsatiri qəhrəmanının adı ilə adlandırılmış element 7. ”Həyatsız”mənasını verən element. 8. Misin latınca adı. 9. Təsirsiz qaz. 10. O2-ni ilk dəfə kəşf etmiş alim. 11. Qiymətli metal. 12. ”Ay”mənasını verən element adı. 13.Rusiyanın şərəfinə adlandırılmış element.

Turşuların “anası” Sənayenin çörəyi İkiəsaslı turşu Kuporos yağı

1. QURULUŞU 2. ALINMASI 3. XASSƏSİ 4. TƏTBİQİ

ÖYRƏNDİM

H H O O S O O H H O O S O O

4FeS2 +11O2 =2Fe2O3 +8SO2+Q 2SO2 +O2 ↔ 2SO3 SO3 +H2O →H2SO4 V2O5

1.Rəngsizdir. 2.Ağır yağlı mayedir. 3.p=1,84 q/sm³ 4.Uçucu deyil. 5.t°=10,3°C 6.t°=336,5°C 7.Suda yaxşı həll olur.(güclü qızma baş verir) 8.Hiqroskopikdir,havadan su buxarını udur.

Н2О + Н2SО4 <,==>, Н3О+ + НSO4- Əvvəlcə suyu tök,sonra turşunu, Əksini etsən əgər,çəkərsən bəlasını.

Hələ X əsrdə əlkimyaçılar sulfat turşusunu almağa nail olmuşlar.Bunu bəzi sulfatların (kuporosların) közərdilməsi ilə almışlar.Sulfat turşusunun tarixi adı-kuporos yağı belə yaranıb.

1.Dissosiasiya: H2SO4 ↔ H+ + HSO4- HSO4- ↔ H+ + SO42- 1.Suda məhlulu indikatorun rəngini dəyişir. İkiəsaslı turşu olduğu üçün iki mərhələdə dissosiasiya edir:

2. Metallarla qarşılıqlı təsiri Duru sulfat turşusu aktivlik sırasında hidrogendən solda yerləşən metallarla qarşılıqlı təsirdə olur, hidrogeni ayırır. Mg + H2SO4 → MgSO4 + H2 Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2↑ Cu + H2SO4 → BAXIN:Kimya\Новая папка (2)\Metallarla əlaqə.wmv

CuO + H2SO4 → CuSO4 + H2O ZnO + H2SO4 → ZnSO4 + H2O CuO + 2H+ → Cu2+ + H2O ZnO + 2H+ → Zn2+ + H2O 3.Əsasi və amfoter oksidlərlə reaksiyaya girir.

BAXIN:Kimya\Новая папка (2)\CuO.wmv

2NaOH + H2SO4 → Na2SO4 +2 H2O H+ + ОН- → H2O NaOH + H2SO4 → NaHSO4 +H2O Zn(OH)2 + H2SO4 → ZnSO4 +2H2O Zn(OH)2 + 2H+ → Zn2+ +2H2O 4.Əsaslarla və amfoter hidroksidlərlə reaksiyaya girir.

H2SO4+BaCI2 = BaSO4 + 2HCI Ba2++SO42- = BaSO4 K2CO3 + H2SO4 = K2SO4 + H2CO3 2H++ CO32- = CO2 + H2O CO2↑ H2O 5.Duzlarla reaksiyaya girir.

H2SO4+BaCI2 = BaSO4 + 2HCI 2H+ + SO42- +Ba2+ + 2CI- = BaSO4 + 2H+ +2CI- Ba2+ + SO42- = BaSO4 Na2SO4+BaCI2=BaSO4↓+ 2NaCI 2Na++SO42-+Ba2+ +2CI- =BaSO4↓+2Na++2CI- Ba2+ + SO42- = BaSO4↓ Keyfiyyət reaksiyası

MgSO4+BaCI2→BaSO4↓+ MgCI2

H2SO4 H+→ H0 S+6→ S+4 H2SO4 + Mg = MgSO4 +H2 H2SO4 + Zn = ZnSO4 +H2 H2SO4 + MgО = H2SO4 + ZnО = ZnSO4 +H2О MgSO4 +H2О H2SO4 Cu + 2H2SО4 - CuSO4 + SО2 + 2H2O

Duru sulfat turşusu + + + + Metalların oksidləri Əsas duz metal Duz +Н2О Duz +Н2О Duz +turşu Duz +Н2

Qatı sulfat turşusunun oksidləşdirici xassələri Cu0 + H2S+6O4 → S+4O2 + Cu+2SO4 + H2О H2S H2SO4(qatı) + Me → Me2(SO4)n + S + H2O SO2 Nəticə: oksidləşdirici H2SO4 (S+6) Cu0 + 2е → Cu+2 2 1 oksidləşmə S+6 + 2е→ S+4 2 1 reduksiya Cu0 + 2H2S+6O4 → S+4O2 + Cu+2SO4 + 2H2О Cu + H2SO4 → SO2 + CuSO4 + H2О

BAXIN:Kimya\Новая папка (2)\Na-H2SO4_conc.avi

Zn 0+ 2H2S+6O4 = 2H2O + Zn+2SO4 + S+4O2 3Zn о+ 4H2S+6O4 = 4H2O + 3Zn+2SO4 + S0 4Zn о+ 5H2S+6O4 = 4H2O + 4Zn+2SO4 + H2S-2 Zn о+ H2+1SO4 = H20 + Zn+2SO4 Nəticə: oksidləşdirici H2SO4 (S+6) Nəticə: oksidləşdirici H2SO4 (Н+) duru. Sulfat turşusunun oksidləşdirici xassələri Sulfat turşusunun qatılığından asılı olaraq orta kimyəvi aktivlikli metallarla qarşılıqlı təsirdən SO2 -dən H2 -ə qədər praktik olaraq bütün məhsullar alına bilər.

S + 2H2SO4 = 3SO2 + 2H2O C + 2H2SO4 = 2SO2 + 2H2O + CO2 2NaBr + 2H2SO4 = Br2 + 2H2O + SO2 + Na2SO4 Nəticə: oksidləşdirici H2SO4 (S+6) Sulfat turşusunun oksidləşdirici xassələri Qatı sulfat turşusu qızdırıldıqda bəzi qeyri-metalları oksidləşdirə bilir.

C6H12O6+nH2SO4 →6C+nH2SO4·6H2O C12H22O11+nH2SO4→12C+nH2SO4·11H2O HCOOH+H2SO4→CO+H2SO4·H2O Üzvü maddələri oksidləşdirir, hidrogen və oksigeni su şəklində, karbonu isə kömür şəklində ayırır.

BAXIN:Kimya\Новая папка (2)\C12H22O11_H2SO4.avi

Qatı sulfat turşusu hər tərəfdən acgözlüklə suyu özünə çəkir və hidrat əmələ gətirir,bunun üçün hətta molekulları da parçalaya bilir.Taxta çoxlu sayda üzvi maddələrdən ibarətdir, onlardan biri sellülozadır (C6H7O2(OH)3 )n . Qatı sulfat turşusu molekulları parçalayır,hidrogen və oksigeni su şəklində çıxarır. Üzvi molekulların dağılması sərbəst karbonun ayrılması ilə müşahidə olunur. Ona görə də taxta parçası qatı sulfat turşusuna təmas etdikdə qaralır,közərir.Turşu özünü susuzlaşdırıcı agent kimi aparır.

BAXIN:Kimya\Новая папка (2)\Hiqroskopiklik.wmv

CaSO4• 2H2O - Gips CuSO4• 5H2O- Mis kuporosu CaSO4• 0,5H2O -Alebastr Na2SO4• 10H2O-Qlauber duzu MgSO4• 7H2O-Acı duz(ingilis duzu) К2SO4• Al2(SO4)3•24H2O –Kalium-alüminium zəyi

SULFAT TURŞUSU Sulfat turşusu kimya sənayesinin istehsal etdiyi mineral turşular içərisində ən ucuz və ən güclüsüdür.İstehsal və istifadə həcminə görə o bi rinci yerdə durur. Sulfat turşusu tüstülənmir,qatı halda adi şəraitdə qara metallara təsir etmir.O,mineral gübrə, müxtəlif duzlar və turşuların, boyaların, partlayıcı maddələrin istehsalında istifadə olunur. Buna görə də onu kimya sənayesinin çörəyi adlandırırlar. TƏTBİQİ

Dəriyə qatı sulfat turşusu düşdükdə güclü yanıqlar əmələ gəlir. Gözə tökülməsi daha da təhrükəlidir. 5 mq sulfat turşusunun daxılə qəbulu isə ölümlə nəticələnir.

Sulfat turşusunun buxarı ilə zəhərləndikdə ilk yardım təmiz havadır.Sonra ağızı və boğazı soda(20qr.) və 1 litr su qarışımı ilə yaxalamaq lazımdır. Dəriyə düşdükdə dərini çoxlu su ilə yumaq lazımdır. Daxilə qəbul edildikdə isə mədə yuyulmalıdır,sonra hər 5 dəqiqədən bir 1 qaşıq yanmış maqnezium və əhəng suyu, süd,buzlu su,çiy yumurta ağı,yağ qəbul etmək xeyirdir.

Qoruyucu vasitələr:Turşuya davamlı parçadan tikilmiş kostyum, rezin çəkmə, eynək, əleyhqaz(B və M markalı) İndoneziya, Şərqi Yava bölgəsi, 2,6 km hündürlükdə .

Su buxarının və tərkibində çoxlu miqdarda sulfat turşusu olan vulkan külünün reaksiyası nəticəsində sulfat turşusunun xırda damcıları atmosferin orta və yuxarı təbəqələrində yarana bilər.Alınan kütlə günəş şüalarının planetimizə çatmasına çətinlik törədir.Məsələn,buna görə güclü vulkan püskürmələrindən sonra qlobal iqlim dəyişiklikləri baş verə bilər. Məsələn:1907-ci ildə Kamçatka yarımadasındakı Ksudaç vulkanının püskürməsi nəticəsində 2 ilə yaxın atmosferdə yüksək toz konsentrasiyası müşahidə olunurdu,xarakterik gümüşü buludlar isə hətta Parisdə də görünürdü. 1991-ci ildə Pinatubo vulkanı atmosferə 3x10⁷ ton sulfat turşusu buraxdı,bu da ona gətirib çıxardı ki,1992-ci və 1993-cü illər 1991 və 1994-cü illərdən daha soyuq keçdi.

Turşular daim bizim əhatəmizdədirlər. Yağış suyu ilk baxışda bizə təmiz gələ bilər.Yalnız onun tərkibində müxtəlif maddələr də az deyil.Vulkan püskürməsi və yanacaqlar yağış və qar suyunda sul-fat turşusunun əmələ gəlməsinə səbəb olur. Qarışqalar dişlədikdə yaraya qarışqa turşusu,tropik hörümçək-84% sirkə turşusu məhlulu,bəzi böcəklər isə sulfat turşusu ifraz edirlər. H2SO4 H2SO4

Səhvdir Səhvdir Fikirləş Düzdür +2 + 4 0 +6 Düzdür Fikirləş Səhvdir Səhvdir Qırmızı Göy Yaşıl Sarı Səhvdir Səhvdir Fikirləş Düzdür Hg Au Cu Zn Fikirləş Səhvdir Səhvdir Düzdür Fe С Ti S 1 2 4 3

YEKUN VƏ NƏTİCƏ Qatı H2SO4 Xassələri Duru H2SO4 Xassələri İndikatorun rəngini dəyişir Dissosiasiya etmir Qüvvətli oksidləşdiricidir 2 mərhələdə dissosiasiya edir Bütün metallarla reaksiyaya girir(Au,Pt,Os,İr istisna olmaqla) Aktivlik sırasında hidrogendən solda yerləşən metallarla qarşılıqlı təsirdə olur

SFALERİT QALENİT XALKOZİN PİRİT FƏALLIQ ƏMƏKDAŞLIQ DƏQİQLİK TƏDQİQAT Meyarlar

BAXIN:Kimya\1\Sistem.mp4