'Теңдеудің көмегімен мәтін есептерді шығару' (6 класс)

Пәні: Математика

Сыныбы: 6

Сабақтың тақырыбы: Теңдеудің көмегімен мәтінді есептерді шығару

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: Мәтінмен берілген есептерді бір айнымалысы бар теңдеу

құру арқылы есептер шығара білуге үйрете отырып, дағды

қалыптастыру.

Дамытушылығы: Өздігінен есептеу, ойлау қабілеттерін арттыру, пәнге

қызығушылығын танымдық белсенділіктерін дамыту.

Тәрбиелілігі: Мәдениеттілікке, сауатты жазуға, ізденімпаздық пен

шапшаңдыққа тәрбиелеу, дүниетанымын кеңейту.

Түрі: Бекіту сабағы

Әдісі: Деңгейлеп саралап оқыту.

Көрнекілігі: Интерактивті тақта, компьютер, кеспе қағаздар

Сабақтың құрылымы: Сабақ төрт деңгейлік бөлімінен тұрады

1. Оқушылық деңгей (Сұрақтар)

2. Алгоритмдік деңгей (Есептер)

3. Эвристикалық деңгей (Ойын)

4. Шығармашылық деңгей

5. Қорытынды.

6. Үйге тапсырма

І. Ұйымдастыру: Оқушыларды түгелдеу, сабаққа ынтасын аудару

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

№ 880

1- сан - 4,5x

2- сан - х

4,5х - 54= x+72

4,5x - x=72+54

3,5x = 126

x=126: 3,5

x=36, 4,5*36=162

Жауабы: 1-сан - 162, 2-сан - 36

ІІІ. Негізгі бөлім

І саты «Міндетті оқушылық» саты (Ауызша сурақтар)

1. ax=b түріндегі теңдеу қалай аталады?

2. Мәндес теңдеулер дегеніміз не?

3. Бос жиын дегеніміз не?

ІІ саты «Алгоритмдік саты»

«А» -тобы

№ 883

Бірінші қорапта екіншіге қарағанда 2 есе артық, ал екі қорапта барлығы 48 дәптер бар. Бірінші қорапта қанша дәптер болған?

2х +x=48

3x =48

x = 48:3

x=16

x=16*2=32,

Жауабы: бірінші қорапта 32 дәптер болған.

№ 885

Аулада 16 үйрек және балапандар жүр. Егер үйрек саны балапандар санынан 3 есе кем болса, онда аулада қанша балапан бар?

Үйрек - х

Балапан - 3х

х+3х=16

4х=16

х=16:4

x=4

3x=3*4=12

Жауабы: 12 балапан бар

«В» -тобы

№ 894

Бірінші бидонда екіншіге қарағанда 3 есе артық сүт бар. Бірінші бидоннан алып екіншіге 20 л сүт құйса, онда бидондардағы сүт мөлшері бірдей болады. Әрбір бидонда қанша сүт болған?

1-бидонда - 3х

2-бидонда - х

3х - 20 =x+20

3x-x=20+20

2x=40

x=40:2

x=20

Жауабы: 1-бидонда 3*20=60 л, 2-бидонда 20 л сүт бар.

№ 898

Үш санның қосындысының мәні 94-ке тең. Бірінші сан екінші саннан 18-ге кем, ал үшінші сан екінші саннан 4-ке артық. Осы сандарды табыңдар.

1-сан: х-18

2-сан: х

3-сан: х+4

х+(х-18)+(х+4)=94

x+x-18+x+4=94

3x-14=94

3x=94+14

3x=108

x=108:3

x=36

1-сан: х-18=36-18=18

2-сан: х=36

3-сан: х+4=36+4=40

Жауабы: 18, 36, 40

ІІІ саты « Эвристикалық саты ».

«Жаңғалақтың қатесін тап» ойыны. Есептерді шығарып, қатесін табу керек.

№1

Суреттегі таразының сол жақ табақшасында 3 дорба ұн, ал оң жақ табақшасында 1 дорба ұн және 4 кг кір тасы салынған.

Сурет бойынша сызықтық теңдеу құрыңдар, мұндағы 1 дорба ұнның массасы х кг.

Теңдеуді шешіп, 1 дорба ұнның массасын анықтаңдар.

5y+0,5=2y+2

150 г

№2

Суреттегі таразының сол жақ табақшасына массалары бірдей 5 орамжапырақ және 500 г кір тасы, ал оң жақ табақшасына 2 орамжапырақ және 2 кг кір тасы салынған.

Сурет бойынша сызықтық теңдей құрыңдар, мұндағы 1 орамжапырақтың массасы у кг.

Теңдеуді шешіп, 1 орамжапырақтың массасын анықтаңдар.

4x+50=x+500

2 кг

№3

Суретте таразының сол жақ табақшасында 4 бөлек шай және 50 г кір тасы, ал оң жақтабақшасында 1 бөлек шай және 500 г кір тасы кескінделген.

Сурет бойынша теңдеу құрыңдар, мұндағы 1 бөлек шайдың массасы х кг. Теңдеуді шешіп, 1 бөлек шайдың массасын табыңдар.

3x=x+4

0,5 кг

Дұрыс жауаптары

№1

3x=x+4

2 кг

№2

5y+0,5=2y+2

0,5 кг

№3

4x+50=x+500

150 г

ІV саты « Шығармашылық саты».

№4- тапсырма

Теруші шығарманы үш күн терді. Ол бірінші күні шығарманың 40%-ін, ал екінші күні 21 бетін терді. Үшінші күні теруге шығарманың 25%-і қалды. Шығарма неше бет болған?

Шарты: Шығарма - х бет

1-күні:

2-күні: 21 бет

3-күні:

-7x=-420

x=420:7

x=60

Жауабы: Шығарма 60 бет

Сабақты қорытындылау: Бір айнымалысы бар теңдеу дегеніміз не?

Мәндес теңдеу дегеніміз не?

Мәтінмен берілген есепті шығару дегеніміз не?

Үйге тапсырма: №884, №893

Бағалау. Оқушыларды жинаған жетондары бойынша бағалау .

№1

Суреттегі таразының сол жақ табақшасында 3 дорба ұн, ал оң жақ табақшасында 1 дорба ұн және 4 кг кір тасы салынған.

Сурет бойынша сызықтық теңдеу құрыңдар, мұндағы 1 дорба ұнның массасы х кг.

Теңдеуді шешіп, 1 дорба ұнның массасын анықтаңдар.

5y+0,5=2y+2

150 г

№2

Суреттегі таразының сол жақ табақшасына массалары бірдей 5 орамжапырақ және 500 г кір тасы, ал оң жақ табақшасына 2 орамжапырақ және 2 кг кір тасы салынған.

Сурет бойынша сызықтық теңдей құрыңдар, мұндағы 1 орамжапырақтың массасы у кг.

Теңдеуді шешіп, 1 орамжапырақтың массасын анықтаңдар.

4x+50=x+500

2 кг

№3

Суретте таразының сол жақ табақшасында 4 бөлек шай және 50 г кір тасы, ал оң жақтабақшасында 1 бөлек шай және 500 г кір тасы кескінделген.

Сурет бойынша теңдеу құрыңдар, мұндағы 1 бөлек шайдың массасы х кг. Теңдеуді шешіп, 1 бөлек шайдың массасын табыңдар.

3x=x+4

0,5 кг

№4

Теруші шығарманы үш күн терді. Ол бірінші күні шығарманың 40%-ін, ал екінші күні 21 бетін терді. Үшінші күні теруге шығарманың 25%-і қалды. Шығарма неше бет болған?

№4- тапсырма

Теруші шығарманы үш күн терді. Ол бірінші күні шығарманың 40%-ін, ал екінші күні 21 бетін терді. Үшінші күні теруге шығарманың 25%-і қалды. Шығарма неше бет болған?