'Дарындылық картасы' дарынды оқушыны анықтау

Ата аналарға арналған «Дарындылық картасы» әдістемесі (А.И.Савенков)

Баланың аты_{---------------------------------------------} Жасы_{-------------------------------------------------------------} Сыныбы_{-------------------------------------------------------} Мекен жайы _{--------------------------------------------} телефон _{----------------}

Нұсқау

Сіздерге бала іс әрекеті мен мінез құлқының өзіндік он саласын қамтитын жүйелендірілген 80 сұрақ ұсынылып отыр. Оларды зейін қойып зерделеп, келесі шкаланы пайдалана отырып, әрбір көрсеткіш бойынша баға беріңіз;

(++)- егер тұлғаның бағаланып отырған белгісі жақсы дамып, анықбайқалып, жиі көрінетін болса;

(+) -Белгі анық көрінгенмен ,тұрақты байқалмаса дегенмен оған қарама қарсы қасиет те жиі байқала бермейді ;

(0) -Жазылған белгіге қарама қарсы белгі, анық көрінбеген, сирек байқалады, мінез құлық пен іс әрекет барысында бір бірін теңестіріп отырады;

(-) - Жазылған белгіге қарама қарсы қасиет неғұрлым нақты , анық және жиі байқалады;

Бағаны жауап парағына қойыңыздар. Мыс: 1- інші тұжырым бойынша бағаны жауап парағының 1- інші ұяшығына, 2- іншінің бағасын 2- іншіге және т.б. Толтыру уақыты 10-15 минут. Егер бағалау үшін қажетті мағлұматты білмесеңіз, сәйкес ұяшықты бос қалдырыңыз. Баланың осы тұсын бақылауға алуға тырысыңыз.Ал әзірге ата ана мектебінде осы көрсеткіш үшін «2» алдым деп есептей беріңіз.

Осы әдістеме бойынша баланы жақсы білетін басқа да үлкендерден , мысалы әжесі мен атасынан өз бағаларын беруін сұраңыз. Содан кейін орташа көрсеткіштерді оңай есептеуге болады, ол өз кезегінде нәтижелердің шынайы болуын қамтамасыз етеді.

Сұрақ парағы

1.Логикалық тұжырым жасауға бейім, абстрактілі түсініктерді пайдалануға қабілетті;

2 . Қалыптан тыс ойланып, көп жағдайда тосын қайталанбас шешімдерді ұсынады;

3. Жаңа білімдерді оңай игереді;

4. Салған суретінде ұқсастық жоқ . Сюжет таңдауда ерекшелік танытады. Әдетте көптеген зат, адам және түрлі жағдаяттарды бейнелейді;

5.Музыкалық сабақтарға үлкен қызығушылық танытады;

6. Әңгімелер мен өлеңдерді құрастырып, жазуды ұнатады;

7. Түрлі кейіпке, адам, жануар, және т.б. оңай енеді; 8.Механизм мен машиналарға қызығады;

9. Құрбыларымен қарым қатынас жасауда бастама танытады.

10. Қуатты , көп қозғалысты қажет ететін бала деген әсер қалдырады. 11. Жіктеп, даралауға үлкен қызығушылық пен асқан қабілет танытады.

12. Жаңа талпыныстардан қорықпайды, әрдайым жаңа ойды сынақтан өткізуге ұмтылады; 13. Естігенін және оқығанын қайталамай ақ жылдам есте сақтайды, есте сақтауы тиіс нәрсеге көп уақыт жұмсамайды;

14.Жақсы фильм көргенде, музыка тыңдағанда, таңғажайып мүсін, әдемі зат көргенде ойлы және ақылды кейіп танытады;

15. Музыка ырғағы мен сипатына сезімталдықпен көңіл бөледі;

16. Сюжет құрудан, дау дамайды шешуге дейінгі көлемде әңгімені оңай құрастыра алады; 17. Әртістік ойындарға қызығушылық танытады; 18. Бұзылған құралдарды оңай жөндеп, жаңа ойыншық , құрал жасау үшін ескі детальдарды пайдалана алады

19. Бейтаныс адамдардың арасында өзіне сенімділігін жоғалтпайды;

20. Спорт ойындары мен жарыстарға қатысқанды ұнатады. 21. Өз ойын оңай жеткізеді, сөздік қоры мол;

22. Түрлі заттарды таңдау мен пайдалануда шығармашыл (мыс; ойыншық ретінде үй тұрмысындағы заттарды пайдалана алады) ;

23. Өз қатарларынан жаңалықтар мен оқиғалар туралы ерте хабардар болады;

24. Гүл, сурет, тас, марка және т.б. ерекше композиция.

25 . Әнді жақсы орындайды.

26. Әңгіме айтқанда сюжетті жақсы ұстанып, негізгі ойынан адаспайды.

27. Басқа адамның кейіне енгенде дауыс ырғағын икемдеп, өзгертеді.

28. Механизмнің бұзылу себебін анықтауды сынықты жөндеу жолдарын іздеуді ұнатады. 29.Балалармен және үлкендермен тез тіл табысады.

30. Құрбылары арасында түрлі спорт ойындарында жиі жеңіске жетеді.

31. Екі оқиға мен себеп салдар арасындағы байланысты оңай табады.

32. Өзі қызыққан пәрсеге бар болмысымен бойлауға бейім.

33. Өз қатарларынан оқудан бір немесе екі жылға алға басып озады. Яғни қазіргі оқып жатқан сыныбынан да жоғары сыныпта оқуға лайық

34. Ойыншық, коллаж,сурет, ойын алаңына балалар үйшіктерінің құрылысында жаңа материалды пайдаланғанды ұнатады.

35.Музыка аспабында ойнауға, билеу мен ән салуда бар күші мен сезімін салады.

36. Оқиға туралы әңгімелегенде тек қажетті детальдарды , басты сипаттарын ғана ұстанып, қажетсізін қалдырып кетеді.

37. Драмалық сипаттағы дау дамайды түсіну мен салуда өз қабілетін танытады.

38. Механизм сызбалары мен нобайын жасауды ұнатады.

39. Басқа адамдардың іс әрекетінің себеп салдарын түсінеді. Аяқталмаған ойды тез түсінеді. 40. Балабақша мен сыныпта бәрінен жылдам жүгіреді.

41. Ақыл ойды көп қажет ететін күрделі мәселелерді шешуді ұнатады.

42. Бір мәселені шешудің түрлі жолдарын қарастыра алады.

43. Танымы жан жақты, айқын

44. Бос уақытында ата анасының нұқауынсыз көркемдік қажеттілікке ие (үйді, киімді әсемдеу және т.б.)

45. Музыкалық жазбаларды ұнатады. 46.Кейіпкерлердің эмоциялық жағдайын, сезімдері мен тебіреністерін жеткізе алатын сөздерді әңгімелеу барысында қолдана біледі.

47.Сезімдерін ыммен , қозғалыспен жеткізуге бейім.

48. Жаңадан жасалған машина, механизм, құралдар туралы журналдар мен мақалаларды оқығанды ұнатады.

49. Басқа балалар ойыны мен жұмыстарына жиі басшылық жасайды.

50. Жеңіл қозғалады. Қозғалыс үйлесімділігі жақсы.

51. Байқампаз, құбылыстар мен оқиғаларды талдағанды ұнатады.

52. Өз ойын ұсынып қана қоймай, басқалардыкін де, өзінікін де өңдей алады.

53. Өз құрбыларынан бір немесе екі жыл бұрын кітаптар, мақалалар, ғылыми басылымдрды оқиды.

54. Өз сезімі мен көңіл күйін білдіру үшін сурет салып, мүсін жасауға көп бой ұрады.

55. Қандай да бір музыкалық аспапта жақсы ойнайды.

56. Оқиғаны түсінуде маңызды детальдарды әңгімелеу барысында жеткізе алады(өз құрбылары жеткізе алмайды) , сондай ақ әңгімелеп отырған оқиға желісінен адаспайды. 57. Басқа адамдардың эмоциялық қобалжуын бір нәрсені асыра әңгімелегенде оятуға тырысады. 58. Ғылыми оқиғалар, жаңалықтар туралы әңгімелегенді ұнатады және көп ой толғайды. 59. Өз жасына лайық жауапкершілікті мойнына алуға бейім.

60. Жорыққа шыққады, ашық спорт алаңдарында ойнағанды ұнатады.

61. Символдар, әріптер мен сөздерді есінде ұзақ сақтай алады.

62.Өмірлік мәселелерді шешуде дәстүрден тыс жаңа шешімдерді сынап көруге қабілетті. 63. Қорытынды мен жинақтаулар жасай алады.

64. Ән айту мен музыкада өз сезімі мен көңіл күйін білдіруге ұмтылады.

65. Көпшілікке белгілі нәрсе туралы әңгімелегенде жаңа, ерекше өзгертулер қосып, қиялдауға бейім.

66. Көлемді бейнелеу жасауда саз, ермексаз, қағазбен және желіммен жұмыс істегенді ұнатады. 67. Оңай әсірелеп, эмоциялық қобалжулары мен сезімдерін оңай жеткізеді.

68. Өз «жобаларын» нобайлауға және жүзеге асыруға көп уақыт бөледі.(ұшу аппараттары, автомашина, кеме модельдері )

69. Басқа балалар ойын ойнағанда және тапсырмалар орындағанда әріптес оның әріптес болғанын қалайды.

70. Бос уақытын қозғалмалы ойынға (хоккей, баскетбол, футбол және т.б.) жұмсағанды ұнатады.

71. Қызығушылық аясы кең, заттың шығу тегі мен қызметі туралы сұрақтарды көп қояды. 72. Немен айналысса да нәтижелі (сурет салу, оқиға құрастыру, нобайлау, және т.б.) түрлі ойлар мен шешімдер ұсынуға қабілетті.

73. Бос уақытында көркем әдебиеттерді оқымай (ертегі, детектив және т.б.) ғылыми танымал басылымдарды (балалар энциклопедиясы мен анықтамалар) оқығанды ұнатады. 74. Өнер шығармаларына өз бағасы бере алады, сурет, ойыншық мүсіндерінде өзіне ұнаған нәрсені бейнелеуге тырысады.

75. Өзіндік ,ерекше әуендер ойлап табады.

76. Өз әңгімелерінде кейіпкерлерін тірілте отырып, олардың мінезін, сезімдері мен көңіл күйлерін жеткізе алады.

77. Ойын әсірелеуді ұнатады.

78. Компьютерді оңай әрі тез игереді

79. Нандыру қасиетіне ие, өз ойына басқаларды сендіру қабілеті бар.

80. Құрдастарына қарағанда дене бітімі жағынан төзімді

Нәтижеледі өңдеу Тігінен қосу алу таңбаларын санап шығыңыз (олар өзара қысқарады). Санақ нәтижесін бағанның төменгі жағына алынған ұпай жиынтығы сіздің бала бойындағы мынадай дарындардың даму деңгейіне берген бағаңызды сипаттайды:

_ танымдық;

_ шығармашылық ;

_ академиялық (ғылыми) ;

_көркем-бейнелеу;

_ музыкалық ;

_ әдеби ;

_ әртістік;

_ психологиялық ;

_ көшбасшылық;

_ спорттық ;

Жауап парағы

1 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

Дайындаған педагог психолог: Т.Ләтіпова