Урок по уйгурскому языку на тему 'Сөз түркүмлири бойичә тәкрарлаш' (7 класс)

7-синип

Дәрисниң мавзуси: 6-синипта өткәнләрни тәкрарлаш.

Лексика бойичә тәкрарлаш

Мәхсити: 1 Лексика бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш, морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилишқа үгитиш

3. Ойлаш қабилийитини ашуруш, алған билимини әмәлиятта қоллинишқа, ижадий ишләшкә үгитиш

Дәрис түри: тәкрарлаш

Көрнәклик қураллар: дәрислик, карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң 6-синипта лексика бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш (көнүкмиләр ишлитиш)

Синип 2 топқа бөлүниду. 1-топ - Ялқун, 2-топ - Мәшъәл

1. Топларға соаллар берилиду.

Лексика дегән немә?

Алмашлар қанчә түргә бөлүниду?

Конириған сөзләр дәп қандақ сөзләрни атайду?

Мутәхәссисликкә аит вә диалект сөзләр дегән немә?

2. 1-көнүкмә шәрти бойичә орунлиниду. Парчидин конириған сөзләрни тепип, униң мәнасини ейтип бериңлар.

3. 2-көнүкмә. «Ялқун» топи мутәхәссисликкә аит сөзләрни, «Мәшъәл» топи диалект сөзләрни дәптәрлиригә язиду.

4. Тахтида 2 оқуғучи конириған вә чәттин қобул қилинған сөзләрни айрип язиду.

ІV. 1. Оқуғучилар тәтил мәзгилидә оқуған әдәбияти бойичә өз пикирлирини ейтиду.

2. Язған диктантлири тәкшүрүлиду.

3. Карточкилар билән иш.

VІІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

Луғәт диктантини яздуруш

VІІІ Өйгә тапшурма.

Вақти 07.09 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 3

Дәрисниң мавзуси: Сөз түркүмлири бойичә тәкрарлаш

Мәхсити: 1 Сөз түркүмлири бойичә алған билимини байқаш вә

мустәһкәмләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилишқа дәвәт қилиш

3.

Дәрис түри: тәкрарлаш

Көрнәклик қураллар: дәрислик, карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап

Пайдиланған технология дәрижилик тапшурмилар

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң 6-синипта сөз түркүмлири бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш (көнүкмиләр ишлитиш)

Соаллар арқилиқ билимини байқаш.

1. Сөз түркүмлирини атаңлар.

2. Қаидилирини әскә чүшириш

3. Сөз оюни арқилиқ билимини байқаш. Бир оқуғучи сөз ейтиду, иккинчиси униң қайси сөз түркүми екәнлигини ениқлайду.

4. 5-көнүкмә. Йезиқчә орунлиниду. Бириккән, қош вә қошма исимлар ениқлинип йезилиду.

5. 6-көнүкмини еғизчә орунлаш.

6. 1-қатар 8-көнүкмини, 2-қатар 9-көнүкмини, 3-қатар 10-көнүкмини орунлайду. Бу көнүкмиләрдин сүпәт вә санларни тепип, уларниң түрлирини ениқлайду.

7. 12-көнүкмә тахтида орунлиниду. Оқуғучилар алмаш түрлирини ениқлап язиду.

ІV. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

Тест арқилиқ билимини ениқлаш

V Өйгә тапшурма.

13-көнүкмидин рәвишләрни тепип, уларниң ясилиш йоллирини ениқлап келиш

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Диктант «Һейт»

Мәхсити: 1. Роза һейт мәйрими тоғрисида чүшәнчисини кәңәйтиш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

3. Иманлиқ, әхлақий тәрбийә бериш

Дәрис түри: билимини байқаш.

Дәрис типи қелиплашмиған

Қоллинилидиған усуллар: баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Язма иш арқилиқ оқуғучиларниң өткән мавзулар бойичә алған билимини тәкшүрүш, саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа дәвәт қилиш

ІІІ. Диктант йезиш қаидилирини әскә чүшириш

Имла вә пунктуация қаидилирини әскә елиш

ІV. Диктант мәтини билән тонуштуруш.

Һейт

Уйғурлар арисида ислам дини тарқалғандин кейин, бу динға мунасивәтлик бир мунчә мәйрәмләр барлиққа кәлди. Роза һейт вә Қурван һейтлири шулар жүмлисидиндур.

Роза һейти - мусулманлар һәр жили рамзан ейида оттуз күн роза тутқандин кейин, үч күн өткүзүлидиған мәйрәм. Биринчи күни әрләр жамаәткә жиғилип, һейт намизини оқуйду, андин ата-анисини, туққанлирини тәбрикләйду. Шуниң билән өз ара һейтлишиш башлинип кетиду.

Роза тутуватқан мәзгилдә балилар вә яшлар арисида рамзан ейтиш адити бар. Улар иптар вақтида мәлә арилап жүрүп, һәр бир өйниң алдиға келип, рамзан қошақлирини ейтиду. Өй егиси уларға һәр хил йемәкликләрни бериду. Рамзан қошақлириниң мәзмуни кишиләрни роза тутушқа вә сәдиқә беришкә дәвәт қилиштин ибарәт болиду.

V. Қошумчә тапшурма.

Мәтиндин исим, сүпәт вә пеилларни тепип, уларниң ясилиш йоллирини ениқлаңлар.

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

Өтүлгән мавзуларни тәкрарлаш, Роза һейти тоғрисида қошумчә мәлуматлар тепип келиш

Вақти 12.09 Уйғур тили 7-синип -бәт Дәрис № 4

Дәрисниң мавзуси: Көнүкмиләр үстидә иш

Мәхсити: 1. Диктант хаталири үстидә ишләш арқилиқ саватлиқ вә чирайлиқ

йезишқа үгитиш

2. Өтүлән мавзуларни мустәһкәмләш, билимини чоңқурлаштуруш

3. Өз алдиға ишләшкә дәвәт қилиш

Дәрис түри: қайтилаш

Дәрис типи қелиплашмиған

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, һәр хил тапшурмилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология дәрижилик тапшурмилар

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң билимини тәкшүрүш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш. №1, №7, №8, №9, №16, №21, №23

Йезиқчә тапшурмини тәһлил қилиш

ІV. Билимини тәкшүрүш

1. Диктант хаталири үстидә иш. Оқуғучилар хата әвәткән сөзлириниң қаидилирини еигә чүширип, улар билән жүмлә ойлап, дәптәрлиригә язиду..

2. Оқуғучиларни билимини байқаш. Тахтиға таблица есилған. Униңда қош, бириккән, қошма, қисқартилған вә орун-тәрәп исимлири арилаштурулуп берилгән. Оқуғучилар уларни айрип язиду, тахтида ишләйду.

Алтөй, қача-қомуч, қизил гүл, аптаппеләз, көк чамғур, үст, партком, мал-варан, Яркәнт, алд, топа-чаң, мединститут, кәйн, бал һәриси, көз әйнәк, қоғун-тавуз, сирт, төпә, Узунтам, санэпидстанция.

3. Жуқуридики сөзләр билән жүмлә ойлитиш

4. Мақалларни ейтқузуш вә улардики исим түрлирини ениқлаш.

5. Бир-биригә соал қоюш

V. Мустәһкәмләш. Соал-жавап усули арқилиқ мустәһкәмләш

VІ. Йәкүнләш вә баһалаш

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

Исим түрлирини қоллинип 5 жүмлә йезиңлар.

Вақти 19.09 Уйғур тили 7-синип 14-17 -бәтләр Дәрис № 8

Дәрисниң мавзуси: Әдәбий тилниң лексикилиқ нормилири

Мәхсити: 1 Йеңи мавзуни чүшәндүрүш, лексикилиқ нормилар һәққидә

чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, морфологиялик тәһлил қилишқа дәвәт қилиш

3.

Дәрис түри: арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, мәтинләр

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап

Пайдиланған технология СТО

Йеңи уқумлар: лексикилиқ норма

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Салам-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң билимини ашуруш, мустәһкәмләш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш

1. Орфография дегән немә?

2. Орфоэпия һәққидә немә билисиләр?

3. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Тилимизниң лексикилиқ тәркивини барлиқ диалект вә шевиләрдә сөзлигүчи барлиқ хәлиқниң лексикиси тәшкил қилиду.Бу лексикиниң көп қисмини қедимий уйғур сөзлири билән бир қатарда иран, әрәп, хитай вә рус тиллири арқилиқ киргән сөзләр тәшкил қилиду. Уйғур тилида қоллиниливатқан сөзләрни умумхәлиқ лексикиси вә айрим өлкә вә мутәхәссисләр пайдилинидиған сөзләр дәп иккигә бөлүшкә болиду. Умумхәлиқ биллә ишлитидиған сөзләр билән тар даиридә қоллинилидиған аталғу, Ддалект вә мутәхәссисликкә аит сөзләр тилимизниң актив запасини тәшкил қилиду.

Башқа хәлиқләр билән ихтисадий вә мәдәний алақидә болуши нәтижисидә шу хәлиқләр тилидин нурғунлиған сөзләр қобул қилған вә қилмақта.

Иран тили сөзлигүчи хәлиқ билән қатар яшиғанлиқтин иран тилидин,, ислам динини қобул қилғандин кейин ислам динға вә илимға бағлиқ аталғуларни, Шәрқий Түркстанни хитайлар бесивалғандин кейин хитай сөзлирини қобул қилған.

V. Мустәһкәмләш.

1. Оқуғучилар чәттин киргән сөзләргә мисаллар кәлтүриду.

2. Көнүкмиләр ишлитиш. Чәттин киргән сөзләрни ениқлаш. 28-көнүкмә. Еғизчә орунлиниду.

29-30-көнүкмиләр орунлиниду. .

ІV. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

V Өйгә тапшурма.

Кона вә тарихий сөзләргә 6 жүмлә тепип йезиш.

Вақти 21. 09 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 9

Дәрисниң мавзуси: Умумхәлиқ лексикисиға кирмәйдиған сөзләр

Мәхсити: 1 Йеңи мавзуни чүшәндүрүш, лексикилиқ нормилар һәққидә

билимини мустәһкәмләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, морфологиялик тәһлил қилишқа дәвәт қилиш

3.

Дәрис түри: арилаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, мәтинләр

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң билимини ашуруш, мустәһкәмләш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш

4. Әдәбий тилниң лексикилиқ нормилири дегән немә?

5. Уйғур тилиниң лексикисини тәшкил қилидиған сөзләрни атаңлар.

6. Чәттин сөз қобул қилиш қандақ шараитта әмәлгә ашти вә қайси тиллардин вә немә үчүн сөзләр көпирәк қобул қилинди?

7. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Һазирқи заман тилимизда пүтүнләй қоллиништин чиқип қалған конириған сөзләр тилимизниң пассив лексикисини тәшкил қилиду. Конириған сөзләр кона сөзләр вә тарихий сөзләр дәп иккигә бөлүниду. Бир вақитларда қолланған болушиға қаримай, һазир луғәт тәркивидин чиқип кәткән вә башқа чүшәнчилар билән алмашқан сөзләр кона сөзләр дәп атилиду. М: будун-хәлиқ, битиг-хәт, балық-шәһәр.

Тил тәрәққиятиниң мәлум бир басқучида кәң түрдә ишлитилип, һазирқи вақитта ишлитиштин қалған сөзләр тарихий сөзләр дәп атилиду. М: падиша, вәзир, жугаз, қази, онбеши, миңбеги.

V. Мустәһкәмләш.

1. Оқуғучилар чөчәк вә тарихий әсәрләрдин кона вә тарихий сөзләрни тапиду.

2. Көнүкмиләр ишлитиш. Чәттин киргән сөзләрни ениқлаш. 31-көнүкмә. Еғизчә орунлиниду.

32-33-көнүкмиләр орунлиниду. 32-еғизчә, 33-йезиқчә вә тахтида.

ІV. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

V Өйгә тапшурма.

Кона вә тарихий сөзләргә 6 жүмлә тепип йезиш.

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Мәтин тоғрилиқ умумий чүшәнчә

Мәхсити: 1 Йеңи мавзуни чүшәндүрүш, мәтин вә униң түрлири һәққидә

билимини мустәһкәмләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, бағлинишлиқ сөзләшкә адәтләндүрүш

3. Ойлаш қабилийитини ашуруш, әдәбиятқа вә тилға қизиқишини ашуруш

Дәрис түри: арилаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, мәтинләр

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Салам-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң билимини ашуруш, мустәһкәмләш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш

1. Әдәбий тилниң лексикилиқ нормилири дегән немә?

2. Уйғур тилиниң лексикисини тәшкил қилидиған сөзләрни атаңлар.

3. Чәттин сөз қобул қилиш қандақ шараитта әмәлгә ашти вә қайси тиллардин вә немә үчүн сөзләр көпирәк қобул қилинди?

4. Пассив лексикини тәшкил қилидиған сөзләр тоғрисида ейтип бериңлар

5. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Оқуғучиларға карточкилар берилип, муәллим йеңи мавзуни чүшәндүриду.

Муәллипниң сөзини, йезилған яки нәшир қилинған вә грамматикилиқ жәһәттин бағлинип кәлгән әмгигиниң бир парчисини мәтин дәймиз. Мәтин адәттә бир-биригә зич бағлинип кәлгән болуп, муәллипниң бирәр вақиәгә, һадисигә бағлиқ баян қилған ой-пикрини, мулаһизилирини ипадиләш үчүн хизмәт қилиду.Мәтин йезиқта бир яки бир нәччә абзац арқилиқ ипадилиниши мүмкин. Һәр қандақ мәтин бирәр мавзу асасида түзүлгән болуп, униң ичидики жүмлиләр мавзуни ечип бериш хизмитини атқуриду.

Мәтин баянлаш, тәсвирләш вә муһакимә қилиш болуп үчкә бөлүниду.

1. Баянлаш мәтини немә болғанлиғини вә қандақ һадисә йүз бәргәнлигини ипадиләйду.

2. Тәсвирләш мәтинидә адәм, нәрсә, һайванларниң һәр хил бәлгүлири тәсвирлиниду.

3. Муһакимә қилиш мәтинидә вақиә, һадисә, чүшәнчиләрниң пәйда болуш, инкар қилиниш сәвәплири баян қилиниду.

V. Мустәһкәмләш.

1. Оқуғучилар берилгән мәтинләрниң түрини ениқлайду.

2. Көнүкмиләр ишләш. 37-38-көнүкмиләр еғизчә орунлиниду.

3. 39-көнүкмә йезиқчә.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІІ. Өйгә тапшурма. Һәр бир қатар мәтинниң бир түригә мәтин түзүп келиду.

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Көнүкмиләр үстидә иш

Мәхсити: 1. Көнүкмиләр ишләш арқилиқ саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа

үгитиш

2. Өтүлән мавзуларни мустәһкәмләш, билимини чоңқурлаштуруш

3. Өз алдиға ишләшкә дәвәт қилиш

Дәрис түри: қайтилаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, һәр хил тапшурмилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң билимини тәкшүрүш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш. Йезиқчә тапшурмини тәһлил қилиш. Мәтин түрлири бойичә ишләш

ІV. Билимини тәкшүрүш

1. Карточкилар берилиду. Уларда һәр хил мәтинләр йезилған. Оқуғучилар мәтинләргә сәрләвһә қоюп, уларниң түрлирини ениқлайду вә дәлилләйду.

2. Оқуғучиларни билимини байқаш үчүн китаптин көнүкмә ишлитиш .

1-қатар 38-көнүкмә, 2-қатар 39-көнүкмә, 3-қатар 40-көнүкмини еғизчә орунлайду.

3. «Дехан - етиз мәрданиси» мавзусиға 3 түрлүк мәтин түзүш вә дәлилләш

4. 41-көнүкмини шәрти бойичә орунлаш

5. 42-көнүкмә. Көп ссөзини пайдилинип йеңи сөзләрни, сөз бирикмилирини вә фразеологиялик бирикмиләрни һасил қилиш. Тахтида орунлиниду.

V. Мустәһкәмләш. Соал-жавап усули арқилиқ мустәһкәмләш

1. Мәтин дегән немә?

2. Мәтин түрлирини атаңлар вә қаидилирин ейтип бериңлар.

VІ. Йәкүнләш вә баһалаш

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

Исим түрлирини қоллинип 5 жүмлә йезиңлар.

Вақти 03.09 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 14

Дәрисниң мавзуси: Пеил

Мәхсити: 1 Пеил тоғрисида әтраплиқ чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

3. Өз алдиға ишләшкә дәвәт қилиш, ойлаш қабилийитини

ашуруш, инсанпәрвәрлик тәрбийә бериш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеил вә униң алаһидиликлирини чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Мәтинләр бойичә иш.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

А) Дәсләп оқуғучиларға соаллар бериш арқилиқ төвәнки синипларда пеил тоғрисида алған билимини әскә чүшириш.

1. Пеил дегән немә? Қандақ соалға жавап бериду?

2. Башқа сөз түркүмлиридин қандақ пәрқи бар?

Ә) Дәрисликтики көнүкмиләрни ишлитиш арқилиқ пеил тоғрисидики билимини чоңқурлаштуруш.

44-көнүкмә. Еғизчә орунлиниду. Оқуғучилар пеилни тепип, уларниң қандақ соалға жавап бериватқанлиғини вә вақтини ениқлайду.

45-көнүкмә. Йезиқчә тахтида орунлиниду. Дәптәрлиригә язиду. Оқуғучилар сүрәтләргә қарап жүмлә түзиду.

46-көнүкмә. Йезиқчә орунлиниду. Аддий вә қошма пеилларни тепип йезиш

Көнүкмиләр топлимидин жүмлә яздуруш вә өтүмлүк вә өтүмсиз пеилларни, болушлуқ, болушсиз пеилларни ениқлаш.

V. Йеңи дәристә чүшәнгинини тәкшүрүш

Жүмлини морфологиялик тәһлил қилиш

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІ. Өйгә тапшурма.

Пеил бойичә алған билимлирини әскә чүшириш, 47-көнүкмини йезиқчә орунлаш

Вақти 04.09 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 15

Дәрисниң мавзуси: Пеилниң хәвәр шәкиллири

Мәхсити: 1 Пеил тоғрисида чүшәнчисини чоңқурлаштуруш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеил хәвәр шәкиллири һәққидә чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ пеил һәққидики умумий чүшәнчисини байқаш.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

Пеилниң хәвәр шәкиллиригә униң жүмлидә хәвәр болуп келидиған шәкиллири ятиду. Улар пеилниң шәхс, мәйил, заман шәкиллири.

Пеил жүмлидә хәвәр шәклидә кәлгәндә, уларға шәхс қошумчилири улинип, пеил ипадилигән иш-һәрикәтниң қайси шәхс тәрипидин әмәлгә ашқанлиғини билдүриду. М: І ш. Мән оқуймән. Биз оқуймиз

ІІ ш.Сән оқуйсән. Силәр оқуйсиләр

С.т. Сиз оқуйсиз. Сизләр оқуйсизләр

Һ.т. Сили оқуйдила. Һәр бирлири оқушидила

ІІІ ш. У оқуйду. Улар оқуйду.

Мәна вә шәкил жәһәттин пеилларниң шәхс қошумчилири 2 түрлүк болиду.

1-түри кишилик алмашлар билән мунасивәтлик: мән оқуймән, сиз оқуйсиз в.б.

2-түри тәвәлик қошумчилири билән мунасивәтлик: мән барсам, сиз барсиңиз в.б.

Таблица арқилиқ чүшәндүрүлиду.

V. Йеңи дәристә чүшәнгинини тәкшүрүш

48-көнүкмини орунлаш. Пеилларни 1-түри бойичә түрләңлар. Тахтида.

49-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

50-көнүкмә тахтида вә дәптәргә орунлиниду.

51-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІ. Өйгә тапшурма.

5-мавзуни оқуш. 54-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Вақти 10.10 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 17

Дәрисниң мавзуси: Пеил мәйиллири вә уларниң түрлири

Мәхсити: 1 Пеил мәйиллири тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини ашуруш, инсанпәрвәрлик тәрбийә бериш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, схема

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология тәнқидий ойлаш

Йеңи уқумлар: васитилик, васитисиз, субъектив, объектив

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеил мәйиллири һәққидә чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ пеилниң хәвәр шәкиллири һәққидики умумий чүшәнчисини байқаш.

3. Тахтида үгән пеилини 2 оқуғучи 2 йол билән түрләйду

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

Пеил мәйиллири иш-һәрикәтниң қандақ тәриздә ейтилғанлиғини билдұриду. Уйғур тилида мәйилләрниң 3 түри бар: баян мәйли, буйруқ-тәләп мәйли, пәрәз-қаршилиқ мәйли.

1. Баян мәйли сөзлигүчиниң жүмлидики һәрикәт һәққидики баянини билдүриду. Бу мәйил 5 түргә бөлүниду:

1. Васитисиз баян мәйли - жүмлидики иш-һәрикәтни сөзлигүчи ениқ билидиған иш-һәрикәт сүпитидә баян қилиду. М.у оқуди, биз көрдуқ.

2. Васитилик баян мәйли - иш-һәрикәтни сөзлигүчи кейин билгән яки йеңидин билгәнлигини баян қилиду. Бу китапни у түнүгүн алған екән.

3. Аңлатма баян мәйли - иш-һәрикәтни сөзлигүчи башқилардин аңлиғанлиғини баян қилиду. М: кәлгидәкмиш, оқуптудәкмиш, аңлаптудәк.

4. Субъектив мөлчәр мәйли - иш-һәрикәтни сөзлигүчи өзиниң көз қариши бойичә тәхмин қилиш арқилиқ баян қилиду. М. У бүгүн кәлмәйдиғу дәймән

5. Объектив мөлчәр мәйли - иш-һәрикәтни мәлум бир фактларға асасән мөлчәрләп баян қилиш. М: Алған болса керәк, тапқан охшайду.

V. Йеңи дәристә чүшәнгинини тәкшүрүш

57-көнүкмә тахтида орунлиниду.

58-көнүкмә. Сөзләр вариантларға бөлүп берилиду вә көнүкмә шәрти бойичә орунлиниду.

59-60-көнүкмиләр. Еғизчә орунлиниду.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІ. Өйгә тапшурма.

6-мавзуни оқуш. 61-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Вақти 11.10 Уйғур тили 7-синип 32-35-бәтләр Дәрис № 18

Дәрисниң мавзуси: Буйруқ-тәләп мәйли вә униң түрлири

Мәхсити: 1 Пеил мәйиллири тоғрисида чүшәнчисини кәңәйтиш, буйруқ-тәләп

мәйли тоғрисида билим бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини ашуруш, этикилиқ тәрбийә бериш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, схема

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға буйруқ тәләп мәйли һәққидә чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ пеил мәйиллири, баян мәйли вә униң түрлири һәққидики умумий чүшәнчисини байқаш.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

Буйруқ-тәләп мәйли иш-һәрикәтниң буйруқ, тәләп тәрзидә ейтилғанлиғани билдүриду. Бу мәйил төвәндикичә ясилиду:

1. -й, -ай, -әй. Алай, турай, язай, берәй. Мән китапни бүгүн оқуп турай.

2. -йли, -айли, -әйли. Алайли, турайли, язайли, берәйли. Биз әтә деханларға ярдәм берәйли.

3.-ғин, -гин, -қин, -кин. Сән бу ишни чапсан түгәткин.

4. -ңизлар, -ңизләр, -иңизлар, -иңизләр, -уңизлар, -үңизләр. Сизләр оқуңизләр.

5.-сила, -силә. Алсила, оқусила, кәлсилә. Оқуш, йезиш, меңиш - сәтлимә түри.

6. -сун. Алсун, турсун, язсун, бәрсун. Һәммиси сениңдин үлгә алсун.

7. -ғай, -гәй, -қай, -кәй. Алғай, турғай, язғай, бәргәй. Һәр адәм учриған кишигә салам бәргәй.

8. Буйруқ -тәләп мәйли шундақла ялвуруш, тиләк мәналириниму билдүриду. У чапсан меңип кәткиди. Һәммимиз чарәкни яхши баһаларға аяқлаштурсақ еди. Маңа жавап бериңларчу. Бизниң өйгә кәлсәңчу.

V. Йеңи дәристә чүшәнгинини тәкшүрүш

62-63-көнүкмилар тахтида вә дәптәргә орунлиниду.

64-көнүкмә. Сөзләр вариантларға бөлүп берилиду вә көнүкмә шәрти бойичә орунлиниду.

67-көнүкмә. Өз алдиға орунлиниду.

68-көнүкмә йезиқчә орунлиниду.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІ. Өйгә тапшурма. 32-35-бәтләрни оқуш. 70-көнүкмини йезиш.

Вақти 12.11 Уйғур тили 7-синип 21-бәтләр Дәрис № 19

Дәрисниң мавзуси: Диктант «Күз вақти»

Мәхсити: 1. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

2. Өтүлән мавзуларни мустәһкәмләш

3. Елимиз тарихимизға болған қизиқишини ашуруш

Дәрис түри: билимини байқаш.

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: билимини ткшүрүш

Қоллинилидиған усуллар: баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Язма иш арқилиқ оқуғучиларниң өткән мавзулар бойичә алған билимини тәкшүрүш, саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа дәвәт қилиш

ІІІ. Диктант йезиш қаидилирини әскә чүшириш

Имла вә пунктуация қаидилирини әскә елиш

ІV. Диктант мәтини билән тонуштуруш.

Ш. Өмәрова Диктантлар топлими. 21-бәт. «Күз вақти»

101 сөз

V. Қошумчә тапшурма.

Мәтиндин пеилларни тепип, уларниң мәйиллирини ениқлаңлар.

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

«Мениң мәктивим» мавзусиға пеил мәйиллирини пайдилинип һекайә түзүш

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Көнүкмиләр үстидә иш

Мәхсити: 1. Диктант хаталири үстидә ишләш арқилиқ саватлиқ вә чирайлиқ

йезишқа үгитиш

2. Өтүлән мавзуларни мустәһкәмләш, билимини чоңқурлаштуруш

3. Өз алдиға ишләшкә дәвәт қилиш

Дәрис түри: қайтилаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, һәр хил тапшурмилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң билимини тәкшүрүш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш. Йезиқчә тапшурмини тәһлил қилиш

ІV. Билимини тәкшүрүш

1. Диктант хаталири үстидә иш. Оқуғучилар хата әвәткән сөзлириниң қаидилирини еигә чүширип, улар билән жүмлә ойлап, дәптәрлиригә язиду..

2. Оқуғучиларниң билимини байқаш. Пеил мәйиллири тоғрисида чүшәнчисини байқаш.

3. Жуқуридики сөзләр билән жүмлә ойлитиш

4. Көнүкмә ишлитиш. Пеил мәйиллирини ениқлаш.

5. Ухла, ишлә, тәйярла пеиллирини мәйилләр бойичә түрләш Тахтида орунлиниду.

V. Мустәһкәмләш. Соал-жавап усули арқилиқ мустәһкәмләш

VІ. Йәкүнләш вә баһалаш

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

Тәкрарлаш

Вақти 18.10 Уйғур тили 7-синип 36-37 -бәтләр Дәрис № 21

Дәрисниң мавзуси: Пәрәз-қаршилиқ мәйли

Мәхсити: 1 Пеил мәйиллири тоғрисида чүшәнчисини кәңәйтиш, пәрәз-

қаршилиқ мәйли тоғрисида билим бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, схема

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология тәнқидий ойлаш

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Салам-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пәрәз-қаршилиқ мәйли һәққидә чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш №1, 3, 5, 8, 11, 15, 18, 20

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ пеил мәйиллири, баян мәйли, буйруқ-тәләп мәйли вә униң түрлири һәққидики умумий чүшәнчисини байқаш.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

Пәрәз-қаршилиқ мәйли иш-һәрикәтниң пәрәз вә қаршилиқ тәрзидә ейтилғанлиғани билдүриду. Бу мәйил шәрт мәйли дәпму атилиду вә төвәндикичә ясилиду:

1. -са, -сә қошумчиси вә тәвәлик қошумчилириниң улиниши арқилиқ. М: Қанчә көп оқусаң, нәтижә яхши болиду.

2. Жуқуридики шәкилгә -му уланмиси улинип, тосқунсиз қаршилиқ мәнасини билдүриду. М: Алимжан түнүгүн дәрискә кәлмисиму, бүгүн тапшурмини орунлап кәпту.

3 Пәрәз-қаршилиқ мәйли өзиниң асасий мәнасидин сирт арман, арзу-тәклип, вә әпсус мәнасиниму билдүриду. Таблица арқилиқ чүшәндүрүш.

V. Йеңи дәристә чүшәнгинини тәкшүрүш

74-көнүкмә тахтида вә дәптәргә орунлиниду.

75-көнүкмә. Сөзләр вариантларға бөлүп берилиду вә көнүкмә шәрти бойичә орунлиниду.

75-көнүкмә. Еғизчә орунлиниду. Пеил мәйиллирини ениқлаш.

76-көнүкмини айрим оқуғучилар, қалғанлири 78-көнүкмини орунлайду

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІ. Өйгә тапшурма. 36-37-бәтләрни оқуш. 78-көнүкмини давамлаштуруш.

Вақти 19.10 Уйғур тили 7-синип 38-40 -бәтләр Дәрис № 22

Дәрисниң мавзуси: Пәрәз-қаршилиқ мәйлиниң арман, арзу-тәклип,

әпсус түрлири

Мәхсити: 1 Пеил мәйиллири тоғрисида чүшәнчисини кәңәйтиш, пәрәз-

қаршилиқ мәйлиниң түрлири тоғрисида билим бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, схема

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология тәнқидий ойлаш

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пәрәз-қаршилиқ мәйлиниң түрлири һәққидә чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ пеил мәйиллири, баян мәйли, буйруқ-тәләп мәйли, пәрәз-қаршилиқ мәйли вә уларниң түрлири һәққидики умумий чүшәнчисини байқаш.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

1. Оқуғучилар тахтида мәйил түрлиригә жүмлә ойлап язиду.

2. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш үчүн жүмлиләр берилиду.

1. Ямғур чапсанирақ тохтиса еди. Қаидә: арман мәнасидики пәрәз-қаршилиқ мәйли иш-һәрикәтниң арман тәрзидә ейтилғанлиғини билдүриду.

2. Деханлар ашлиқларни исрапсиз жиғивалсекән. Арзу-тәклип мәнасидики пәрәз-қаршилиқ мәйли иш-һәрикәтниң арзу-тәклип тәрзидә ейтилғанлиғини билдүриду.

3. Түнүгүн китапханиға барсам боптекән. Чапсанирақ яз кәлсичу. Әпсус мәнасидики пәрәз-қаршилиқ мәйли иш-һәрикәтниң әпсуслиниш тәрзидә ейтилғанлиғини билдүриду.

4. Пәрәз-қаршилиқ мәйлиниң бу түрлири шәхсләр билән түрлиниду.

V. Йеңи дәристә чүшәнгинини тәкшүрүш

79-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

81-көнүкмә. Мәйилләрни ениқлап, көчирип йезиш

82-көнүкмә.Берилгән сөзләр билән жүмлә ойлаш..

84-көнүкмини айрим оқуғучилар, қалғанлири 85-көнүкмини орунлайду

87-көнүкмә тахтида орунлиниду.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІ. Өйгә тапшурма. 38-40-бәтләрни оқуш. 88-көнүкмини давамлаштуруш.

Вақти 25. 10 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 24

Дәрисниң мавзуси: Көнүкмиләр үстидә иш

Мәхсити: 1.Пеил мәйиллири тоғрисида алған билимини байқаш вә

чоңқурлаштуруш

2. Саватлиқ йезишқа адәтләндүрүш

3. Өз алдиға ишләшкә дәвәт қилиш, ойлаш қабилийитини ашуруш

Дәрис түри: қайтилаш

Дәрис типи қелиплашмиған

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, һәр хил тапшурмилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң билимини тәкшүрүш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш. Йезиқчә тапшурмини тәһлил қилиш

ІV. Билимини тәкшүрүш

1. Соал-жавап усули арқилиқ пеил мәйиллири тоғрисидики билимини байқаш.

2. Тахтида 7-тапшуруқ орунлиниду. 1 оқуғучи буйруқ-тәләп мәйлидики, 2-оқуғучи пәрәз-қаршилиқ мәйлидики пеилларни көчирип язиду. .

3. 8-тапшуруқ йезиқчә орунлиниду.

4. 9-тапшуруқ еғизчә орунлиниду. Пеил мәйиллирини ениқлаш..

5. 10-тапшуруқ йезиқчә орунлиниду. Көп яекитләрниң орниға мәйил қошумчилирини қоюш.

6. Айрим оқуғучилар 11-тапшуруқни, қалғанлири 12-тапшуруқни орунлайду.

7. 17-тапшуруқни еғизчә орунлаш. Тоғра ениқлимини тепиш

8. 19-тапшуруқни йезиқчә тахтида орунлаш. Жәдвәлни толтириш

V. Мустәһкәмләш. Соал-жавап усули арқилиқ мустәһкәмләш

VІ. Йәкүнләш вә баһалаш

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

Тәкрарлаш. Диктантқа тәйярлиқ

Вақти 26.10 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 25

Дәрисниң мавзуси: Диктант «Апәт»

Мәхсити: 1. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

2. Өтүлән мавзуларни мустәһкәмләш

Дәрис түри: билимини байқаш.

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: билимини ткшүрүш

Қоллинилидиған усуллар: баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Язма иш арқилиқ оқуғучиларниң өткән мавзулар бойичә алған билимини тәкшүрүш, саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа дәвәт қилиш

ІІІ. Диктант йезиш қаидилирини әскә чүшириш

Имла вә пунктуация қаидилирини әскә елиш

ІV. Диктант мәтини билән тонуштуруш.

Ш. Өмәрова Диктантлар топлими. 22-бәт. «Апәт»

127 сөз

V. Қошумчә тапшурма.

Мәтиндин пеилларни тепип, уларниң мәйиллирини ениқлаңлар.

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

«Синипдашлар» мавзусиға пеил мәйиллирини пайдилинип һекайә түзүш

Вақти 31.10 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 26

Дәрисниң мавзуси: Көнүкмиләр үстидә иш

Мәхсити: 1. Диктант хаталири үстидә ишләш арқилиқ саватлиқ вә чирайлиқ

йезишқа үгитиш

2. Өтүлән мавзуларни мустәһкәмләш, билимини чоңқурлаштуруш

3. Өз алдиға ишләшкә дәвәт қилиш

Дәрис түри: қайтилаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, һәр хил тапшурмилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң билимини тәкшүрүш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш. Йезиқчә тапшурмини тәһлил қилиш

ІV. Билимини тәкшүрүш

1. Диктант хаталири үстидә иш. Оқуғучилар хата әвәткән сөзлириниң қаидилирини еигә чүширип, улар билән жүмлә ойлап, дәптәрлиригә язиду..

2. Оқуғучиларниң билимини байқаш. Пеил мәйиллири тоғрисида чүшәнчисини байқаш.

3.Жүмлә ойлитиш

4. Көнүкмә ишлитиш. Пеил мәйиллирини ениқлаш.

5. Ухла, ишлә, тәйярла пеиллирини мәйилләр бойичә түрләш

Тахтида орунлиниду.

V. Мустәһкәмләш. Соал-жавап усули арқилиқ мустәһкәмләш

VІ. Йәкүнләш вә баһалаш

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

Тәкрарлаш

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Өткәнләрни тәкрарлаш.

Пеил бойичә тәкрарлаш

Мәхсити: 1 Пеил бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш, морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилишқа үгитиш

3.

Дәрис түри: тәкрарлаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, тест тапшурмилири, карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң пеил бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш (көнүкмиләр ишлитиш)

Синип 3 топқа бөлүниду. 1-топ - Ялқун, 2-топ - Мәшъәл. 3-топ - Юлтуз

1. Топларға соаллар берилиду.

Пеил дегән немә?

Пеил башқа сөз түркүмлиридин қандақ пәриқлиниду?

Пеил мәйиллири дегән немә?

Һәр топ пеил мәйиллиригә мисал кәлтүриду

2. Тахтиға һәр топтин бирдин оқуғучи чиқип, карточкилардики жүмлиләрни язиду вә улардики пеилни тепип, ясилиш йолини чүшәндүриду:

   1. Тәңгәң миңға йәткичә, өңгәң миңға йәтсун.

   2. Жумһурийитимиздә һәр жили йүзләп балилар бағчиси селинмақта.

   3. Қедимқи заманда бир яғашчи билән бир төмүрчи өткән екән.

3. Һәр топқа 7дин сөз берилиду. Бу пеилларниң ясилиш йолини чүшәндүрүш керәк:

1-топқа: сана, яшар, қайғур, өстүрмәк, сусира, көпәй, ялтира

2-топқа: қийна, гүкирә, бирикмәк, күчәймәк, көкәр, елинмақ, силкиштүр

3-топқа: түнә, шақира, азай, башқур, толғимақ, қисқар, қаридимақ

4. Жуқуридики пеилларни жүмлә ичидә кәлтүрүш

5. Пеил мәйиллиригә мисаллар ойлитиш

ІV. Мустәһкәмләш Тест тапшурмилири арқилиқ

VІІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

Луғәт диктантини яздуруш

VІІІ Өйгә тапшурма. Пеил мәйиллиригә 5 жүмлә ойлап йезиш

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Жүмлиләрни синтаксислиқ тәһлил қилиш

Мәхсити: 1 Алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, синтаксислиқ тәһлил қилишқа үгитиш

3.

Дәрис түри: тәкрарлаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң 1-чарәктә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш (көнүкмиләр ишлитиш)

Дәсләп оқуғучилардин төвәндики соаллар сорилиду:

1. Синтаксис дегән немә?

2. Уйғур тилидики жүмлә бөләклирини атаңлар.

3. Қазақ вә рус тиллиридики жүмлә бөләклирини ейтип бериңлар.

Синип 3 топқа бөлүниду. 1-топ - Ялқун, 2-топ - Мәшъәл. 3-топ - Юлтуз

1. Топлар1дин оқуғучи чиқип, өзлири өйдә ойлиған жүмлилирини язиду вә уни синтаксислиқ тәһлил қилиду.

2. Оқуғучилар карточкилардики жүмлиләрни тәһлил қилиду.

   1. Тәңгәң миңға йәткичә, өңгәң миңға йәтсун.

   2. Жумһурийитимиздә һәр жили йүзләп балилар бағчиси селинмақта.

   3. Қедимқи заманда бир яғашчи билән бир төмүрчи өткән екән.

3. Һәр топқа 3тин жүмлә ойлаш тапшурулиду. Хәвәр, соал вә үндәш жүмлиләр. Жүмлиләр тәһлил қилиниду.

ІV. Мустәһкәмләш

V. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

Луғәт диктантини яздуруш

VІ Өйгә тапшурма. 3 жүмлә ойлап, тәһлил қилиш. Китапчиларни тәйярлаш

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Ижадий дәрис

Мәхсити: 1 Ижадий ишләшкә, саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

2.

3. Әдәбиятни, тилини сөйүшкә тәрбийиләш

Дәрис түри: умумлаштуруш, нәтижиләш дәриси

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, оқуғучилар әмгәклири

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап,сөһбәт

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Оқуғучиларниң тәтилгә берилгән тапшурмини орунлаштики жавапкәрчилигини вә ижадий ишини байқаш вә тәһлил қилиш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш

Оқуғучиларға тәтилгә берилгән тапшурма «Мениң йезамниң адәмлири» рубрикиси бойичә китапчилар бойичә ишләш

1. Оқуғучиларниң алған мавзулирини тәһлил қилиш

2. Һәр оқуғучиниң китап йезиштики мәхситини билиш

3. Һәр бир оқуғучидин топлиған материаллири тоғрисида сораш

4. Китапчиларниң мәзмуни, ижадий ишниң режиси, стилистикиси вә имласи һәққидә тәһлил жүргүзүш

5. Учрашқан қийинчилиқлирини билип, йол-йоруқ көрситиш

6. Китапчиларниң безәндүрүлүши

ІV. Мустәһкәмләш

V. Бәкитиш. Оқуғучиларниң бир-биригә мәслиһәтлири

VІ Өйгә тапшурма.

Китапчиларни нәширгә тәйярлаш

Вақти 15.11 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №30

Дәрисниң мавзуси: Пеил заманлири

Мәхсити: 1 Пеил заманлири тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини ашуруш, инсанпәрвәрлик тәрбийә бериш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, схема

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеил заманлири һәққидә чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ пеил вә униң алаһидиликлири, мәйиллири һәққидики умумий чүшәнчисини байқаш.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

Пеиллар арқилиқ биз һәрикәтни ипадиләймиз. Һәрикәт болса вақитқа мунасивәтлик болиду. М: Мән бовам һәққидә китап йезиватимән. Бовам Улуқ вәтән урушиға қатнашқан. Бовам бийил 80 яшқа кириду.

Иш-һәрикәтниң сөз болуватқан вақитқа болған мунасивити пеил заманлири арқилиқ иапдилиниду. Пеил заманлири өткән заман, һазирқи заман вә келидиған заман болуп 3кә бөлүниду.

Оқуғучилар рус вә қазақ тиллиридики пеил заманлири тоғрисида алған билимини көрситиду.

Пеил заманлири / Времена глагола / Етістік шақтары

Жүмлиләр арқилиқ чүшәндүрүлиду. Жуқуридики жүмлиләр рус вә қазақ тиллириға тәржимә қилиниду.

V. Йеңи дәрисни мустәһкәмләш

90-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

91-көнүкмә. Сөзләр вариантларға бөлүп берилиду вә көнүкмә шәрти бойичә орунлиниду.

92-көнүкмә. Тахтида орунлиниду.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІІ. Өйгә тапшурма. 7-мавзуни оқуш. 93-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Айрим оқуғучиларға тапшурма: 94-көнүкмини орунлаш

Вақти 21.11 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 32

Дәрисниң мавзуси: Һазирқи заман

Мәхсити: 1 Һазирқи заман пеиллири тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини ашуруш, ижадий ишләшкә дәвәт қилиш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, схема

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология тәнқидий ойлаш

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға һазириқи заман пеили вә униң ясилиш йоллири һәққидә чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини (93-көнүкмә) тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ пеил заманлири, өткән заман пеиллири вә ясилиши һәққидики чүшәнчисини байқаш.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

Һазирқи заман пеили иш-һәрикәтниң сөз болуватқан вақитта йүз бериватқанлиғини билдүриду. Ясилиш йоллири таблица арқилиқ чүшәндүрүлиду:

1. -а, -ә, -й рәвишдаш қошумчисиниң улиниши арқилиқ: Биз Пәнжим йезисида яшаймиз. Деризидин күн шолилири чүшүп туриду.

2. -п, -ип, -уп, -үп қошумчилири билән рәвишдашларға ят ярдәмчи пеилини улиниши арқилиқ ясилиду: Қазақстан хәлқи теч вә инақ яшаватиду. Мәктәптә пухта билим алған балилар жуқарқи оқуш орунлирида оқуватиду.

3. Пеил томуриға -мақта, -мәктә қошумчилириниң улиниши арқилиқ: Күнләр барғансири қисқиримақта. Бизниң синип оқуғучилири спорттин утуқларға йәтмәктә.

V. Йеңи дәрисни мустәһкәмләш

105 -көнүкмә еғизчә орунлиниду. Һазирқи заман пеиллирини ениқлаш.

106-көнүкмә. Жүмлидин пеилни тепип, униң ясилиш йоллирини ениқлайду.

Айрим оқуғучилар 107-көнүкмини орунлайду.

108-көнүкмә. Тахтида орунлиниду.

110-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІІ. Өйгә тапшурма. 10-мавзуни оқуш. 109-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Айрим оқуғучиларға тапшурма: Гезиттин 5 жүмлә йезип келиш

Вақти 22.11 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 33

Дәрисниң мавзуси: Келидиған заман

Мәхсити: 1 Келидиған заман пеиллири тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, схема

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология СТО

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға келидиған заман пеили вә униң ясилиш йоллири һәққидә чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини (109-көнүкмә) тәкшүрүш

2. Соал-жавап, мусабиқә усуллири арқилиқ пеил заманлири вә ясилиши һәққидики чүшәнчисини байқаш.

Стнип иккигә бөлүнүп, бир топ жүмлә ойлайду, иккинчиси пеилниң заманини, ясилиш йолини ениқлайду.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

Келидиған заман пеили иш-һәрикәтниң сөз болуватқан вақиттин кейин болидиғанлиғини билдүриду. Ясилиш йоллири таблица арқилиқ чүшәндүрүлиду:

1. -мақчи, -мәкчи вә шәхс қошумчилириниң улиниши арқилиқ: Биз мошу оқуш жилини яхши баһалар билән пүтәрмәкчимиз. Момам тоғрисида яхши бир китап язмақчимән.

2. Сүпәтдашниң -р, -ар, -әр қошумчилири улиниши арқилиқ ясилиду: Хәлқи техиму чоң утуқларға йетәр. Бизниң спортчилиримиз олимпиадида яхши оюн көрситәр.

3. Пеил томуриға -а, -ә, -й рәвишдаш қошумчилириниң улиниши арқилиқ: 16-17-декабрь күнлири Мустәқилликниң 20 жиллиқ тойини нишанлаймиз.

V. Йеңи дәрисни мустәһкәмләш

111 -көнүкмә еғизчә орунлиниду. Келидиған заман пеиллирини ениқлаш.

112-көнүкмә. Жүмлидин пеилни тепип, униң ясилиш йоллирини ениқлайду.

114-көнүкмини йезиқчә орунлайду.

115-көнүкмә. Тахтида орунлиниду.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІІ. Өйгә тапшурма. 11-мавзуни оқуш. 116-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Вақти 23.11 Уйғур тили 7-синип 57-59 -бәтләр Дәрис № 34

Дәрисниң мавзуси: Пеил заманлири бойичә тәкрарлаш

Мәхсити: 1 Пеил заманлири бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш, морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилишқа, ижадий ишләшкә үгитиш

3.

Дәрис түри: тәкрарлаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, тирәк-схема, дәрижилик тапшурмилар,

карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология дәрижилик тапшурмилар

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Салам-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң пеил заманлири бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш. 1-топқа - «Язда», 2-қатарға - «Күздә», 3-қатарға - «Қишта» мавзулириға мәтин түзүшкә берилгән.

ІV. Билимини тәкшүрүш (көнүкмиләр ишлитиш)

Синип 3 топқа бөлүниду. 1-топ - Ялқун, 2-топ - Мәшъәл. 3-топ - Юлтуз

1. Топларға карточкилар берилиду.

Өткән заман ________________________________________________ билдүриду.

Һазирқи заман ________________________________________________ билдүриду

Келидиған заман ____________________________________________билдүриду

Өткән заман қошумчилири ____________________________________________

Һазирқи заман қошумчилири _____________________________________________

Келидиған заман қошумчилири ___________________________________________

2. Тахтиға һәр топтин бирдин оқуғучи чиқип, оқи, яз, ал пеиллирини шәхс вә заман қошумчилирини улап язиду. Оқуғучилар мошу сөзләрни қазақ тилида шәхс вә заманда түрләйду.

3. Һәр топқа 1дин пеил берилиду: бар, ишлә, қичқар. Бу пеилларни 3 заманда жүмлә ичидә кәлтүрүп язиду.

4. 57-бәттики 4-тапшурмини орунлаш

5. Һәр топ тахтида есилған рәқәмләргә бағлинишлиқ жүмлә ойлап, пеилларниң ясилиш йоллирини ениқлайду.

6. 1991 - Қазақстан өз мустәқиллигини алған еди.

1995-

V. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

Луғәт диктантини яздуруш. Пеиллар берилиду. Оқуғучилар удулиға заманини көрситиду: оқуватимән, яшайду, көрмәкчи, ухлимақта, сезиду, тиришмақчи, ишлимәктә, берип кәлди, қараватимиз, сезиду.

VІІІ Өйгә тапшурма. 58-бәттики 7-тапшурмини орунлаш. Пеилларни көчирип, заманини ениқлаш

Вақти 28.11 Уйғур тили 7-синип 59-бәт Дәрис №35

Дәрисниң мавзуси: Диктант «Синипдашлар учришиши»

Мәхсити: 1. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

2. Өтүлән мавзуларни мустәһкәмләш

3. Әдәбий китап оқушқа дәвәт қилиш

Дәрис түри: билимини байқаш.

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: билимини тәкшүрүш

Қоллинилидиған усуллар: баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Язма иш арқилиқ оқуғучиларниң өткән мавзулар бойичә алған билимини тәкшүрүш, саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа дәвәт қилиш

ІІІ. Диктант йезиш қаидилирини әскә чүшириш

Имла вә пунктуация қаидилирини әскә елиш

ІV. Диктант мәтини билән тонуштуруш.

Ш. Өмәрова. Диктантлар топлими. 59-бәт. «Синипдашлар учришиши»

109 сөз

V. Қошумчә тапшурма.

Мәтиндики биринчи жүмлини морфологиялик тәһлил қилиш.

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

Пеил бойичә өтүлгән мавзуларни тәкрарлаш. «Мениң синипдашлирим» мавзусиға һекайә түзүш.

Вақти 03.12 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 37

Дәрисниң мавзуси: Пеил дәрижилири. Аддий дәрижә

Мәхсити: 1 Пеил дәрижилири, аддий дәрижә тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини ашуруш, инсанпәрвәрлик тәрбийә бериш, өз

алдиға ишләшкә үгитиш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, схема

Қоллинилидиған усуллар: чүшәндүрүш, соал-жавап, тәһлил

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Салам-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеил дәрижилириһәққидә умумий, аддий дәрижә тоғрисида толуқ чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ пеил, униң мәйил вә заманлири һәққидики умумий чүшәнчисини байқаш. 3 оқуғучи тахтида оқи, ишлә, яз пеиллирини шәхс вә заман қошумчилири билән түрләйду..

3. Оқуғучиларға карточкилар берилиду. Карточкидики жүмлидин пеилни тепип, униң мәйлини ениқлайду

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

1. Пеил дәрижилири иш-һәрикәтниң егә билән болған һәр хил мунасивитини билдүриду. Уйғур тилида пеил дәрижилири 5: аддий, өзгә, өзлүк, өмлүк, мәжбурий дәрижиләр. Мисаллар вә схема арқилиқ чүшәндүрүлиду:

ПЕИЛ ДӘРИЖИЛИРИ

Аддий Өзгә Өзлүк Өмлүк Мәжбурий

2. Ә.Қастеев дәсләпкиләрдин болуп Садир Палванниң портретини ясиди.

Кейинки вақитларда йезимизда көплигән имарәтләр ясалди.

Асим Йеңи жил мәйримигә ясанди.

Оқуғучилар Мустәқиллик мәйримигә там гезитини ясашти.

Бәзи синиплар сүрәтләрни рәссамларға ясатқузди.

3. Аддий дәрижә - пеилниң дәрижә қошумчилири уланмиған шәкли арқилиқ һәрикәт ипадиләйдиған шәкли. Бу дәрижә башқа пеил дәрижилирини ясашқа асас болиду.М. Қазақстан 1991-жили өз мустәқиллигини алди.

V. Йеңи дәристә чүшәнгинини тәкшүрүш

118-көнүкмә тахтида шәрти бойичә орунлиниду. орунлиниду.

119-көнүкмә. Сөзләр вариантларға бөлүп берилиду вә көнүкмә шәрти бойичә орунлиниду. Тахтида 3 оқуғучи ишләйду.

120-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІ. Өйгә тапшурма. 11-мавзуни оқуш. Гезит бәтлиридин 5 жүмлә йезиш

Вақти 04.12 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Өзлүк дәрижә

Мәхсити: 1 Пеил дәрижилири, өзлүк дәрижә тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини ашуруш, инсанпәрвәрлик тәрбийә бериш, өз

алдиға ишләшкә үгитиш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, схема

Қоллинилидиған усуллар: чүшәндүрүш, соал-жавап, тәһлил

Пайдиланған технология СТОниң инсерт, пәрәз қилиш стратегиялири

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеил дәрижилири һәққидә умумий, өзлүк дәрижә тоғрисида толуқ чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Пеил дәрижилирини атаңлар.

3. Аддий дәрижигә мисаллар кәлтүрүңлар.

4. Оқуғучиларға карточкилар берилиду. Карточкидики жүмлидин пеилни тепип, униң дәрижисини ениқлайду.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

1. Егиниң иш-һәрикәтни һәм орунлиғучиси, һәм қобул қилғучиси екәнлигини билдүридиған дәрижә өзлүк дәрижә дәп атилиду. Ясилиш йоллири:

1. -н, -ин, -ун, -үн. Алим әтигәндә жуюнуп, кийинди. У мениң кечикмәй келишимни өтүнди.

2. -л, -ил, -ул, -үл. Саһибәм момисиға салам бериш үчүн егилди. Күн ағамча бойи көтирилди. Муәллим балиларниң гепигә қошулди.

2. Һәр бир қошумчини улап, өзлүк дәрижә ясаш вә уларни жүмлә ичидә кәлтүрүш.

3. Жүмлиләр оқулиду, оқуғучилар пеилларниң дәрижисини ениқлайду.

V. Йеңи дәристә чүшәнгинини тәкшүрүш

122-көнүкмә тахтида шәрти бойичә орунлиниду.

123-көнүкмә. Жүмлидин өзлүк дәрижини тепип, ясилиш йолини чүшәндүрүш

124-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІ. Өйгә тапшурма. 11 (2) -мавзуни оқуш. Гезит бәтлиридин 5 жүмлә йезиш

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Өзгә дәрижә

Мәхсити: 1 Пеил дәрижилири, өзгә дәрижә тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Ойлаш қабилийитини тәрәққий әттүрүш, коллективқа

тәрбийиләш,өз алдиға ишләшкә үгитиш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, схема

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Қоллинилидиған технология: син турғусидин ойлашни тәрәққий әттүрүш

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеил дәрижилири һәққидә умумий, өзлүк дәрижә тоғрисида толуқ чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

Оқуғучиларға қоюлидиған

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

А) Биз өткән дәристин немини билдуқ? Өзлүк дәрижиниң аддий дәрижидин алаһидилигини ейтип бериңлар.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

І. Қизиқишини ойғитиш. Өзгә дәрижә. Оқуғучилар иккидин бөлүнүп, сөз немә тоғрилиқ болидиғанлиғини язиду. Андин пикир ейтиду. Қалғанлар өз йезиқлирини толуқтуриду.

ІІ Мәнасини ажритиш. Оқуғучилар топта қандақ болиду? Ким башқичә ойлайду дегән соалларға жавап бериду. Өзлүк вә өзгә дәрижиләр арисидики пәриқләрни тапиду. Тахтидики схема бойичә иш жүргүзиду.

Өзгә дәрижә

(ким тәрәптин? немә тәрәптин)

-л, -ил, -ул, -үл -н, -ин, -ун, -үн

Орундуқ ясалди. Синип тазиланди.

Өз алдиға иш. Китаптин берилгән қаидиләрни оқуп, немини билгәнлигини язиду. Көнүкмиләр үстидә ишләш арқилиқ билимини мустәһкәмләш.

V. Йеңи дәристә чүшәнгинини тәкшүрүш

І. 122-көнүкмә тахтида шәрти бойичә орунлиниду.

123-көнүкмә. Жүмлидин өзлүк дәрижини тепип, ясилиш йолини чүшәндүрүш

124-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

VІ. Бәкитиш. ІІ. Венн диаграммиси арқилиқ оқуғучиларниң чүшәнчисини байқаш.

Өзлүк дәрижә Өзгә дәрижә.

Пәрқи Охшашлиғи Пәрқи

VІІ. Баһалаш VІІІ Өйгә тапшурма. 11 (3) -мавзуни оқуш. 129-көнүкмини шәрти бойичә йезиш

Вақти 10.12 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Өмлүк дәрижә

Мәхсити: 1 Пеил дәрижилири, өмлүк дәрижә тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини ашуруш, әдәбий китап оқушқа дәвәт қилиш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, схема, көнүкмиләр топлими

Қоллинилидиған усуллар: соал-жавап, чүшәндүрүш, баянлаш

Қоллинилидиған технология:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеил дәрижилири һәққидә умумий, өмлүк дәрижә тоғрисида толуқ чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

Оқуғучиларға қойилидиған

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

А) Биз өткән дәристә немини билдуқ? Өзлүк дәрижиниң аддий дәрижидин алаһидилигини ейтип бериңлар.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

І. Қизиқишини ойғитиш. Өмлүк дәрижә. Оқуғучилар иккидин бөлүнүп, сөз немә тоғрилиқ болидиғанлиғини, йәни немә билидиғанлиғини язиду. Андин пикир ейтиду. Қалғанлар өз йезиқлирини толуқтуриду.

ІІ Мәнасини ажритиш. Оқуғучилар топта өмлүк дәрижиниңалаһидиликлирини, ясилиш йоллирини дәрисликтин оқуп, бәлгү қойиду. V-билимән, - -мән үчүн чүшиниксиз, + - мениң үчүн йеңилиқ, ? - мени һәйран қалдуриду. Тахтидики схема бойичә иш жүргүзиду.

Өмлүк дәрижә

-ш, -иш, -уш, -үш

Биз меһманлар билән тонуштуқ. ЕБҺТ Саммитиға журналистлар көп келишти.

V. Йеңи дәристә чүшәнгинини тәкшүрүш

130-көнүкмә тахтида шәрти бойичә орунлиниду.

131-көнүкмә. Еғизчә Жүмлидин өмлүк дәрижини тепип, ясилиш йолини чүшәндүрүш, 132-көнүкмә тахтида орунлиниду.

VІ. Бәкитиш. ІІІ. Венн диаграммиси арқилиқ оқуғучиларниң чүшәнчисини байқаш.

Өзгә дәрижә. Өмлүк дәрижә

Пәрқи Охшашлиғи Пәрқи

VІІ. Баһалаш

VІІІ Өйгә тапшурма. 11 (4) -мавзуни оқуш. 133-көнүкмини шәрти бойичә йезиш

Вақти 11.12 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Мәжбурий дәрижә

Мәхсити: 1 Пеил дәрижилири, мәжбурий дәрижә тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини ашуруш, ойлаш қабилийитини тәрәққий әттүрүш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, схема

Қоллинилидиған усуллар: чүшәндүрүш, соал-жавап, тәһлил

Қоллинилидиған технология:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеил дәрижилири һәққидә умумий, мәжбурий дәрижә тоғрисида толуқ чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

Оқуғучиларға қойилидиған

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

А) Биз өткән дәристә немини билдуқ? Өтүлгән мавзу бойичә билимини байқаш

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

І. Қизиқишини ойғитиш. Мәжбурий дәрижә. Оқуғучилар иккидин бөлүнүп, сөз немә тоғрилиқ болидиғанлиғини, йәни немә билидиғанлиғини язиду. Андин пикир ейтиду. Қалғанлар өз йезиқлирини толуқтуриду.

ІІ Мәнасини ажритиш. Оқуғучилар топта мәжбурий дәрижиниң алаһидиликлирини, ясилиш йоллирини дәрисликтин оқуп, бәлгү қойиду. V-билимән, - -мән үчүн чүшиниксиз, + - мениң үчүн йеңилиқ, ? - мени һәйран қалдуриду. Тахтидики схема бойичә иш жүргүзиду.

Мәжбурий дәрижә

-т, -дур, -дүр, -тур, -түр; -ғуз, -қуз, -гүз, -күз

Мән бу китапни Алмутидин алдурдум. Муәллим әмгәк дәрисидә оғулларға дөшә ясатқузди

V. Йеңи дәристә чүшәнгинини тәкшүрүш

136-көнүкмә тахтида шәрти бойичә орунлиниду.

137-көнүкмә. Синип иккигә бөлүнүп, 1-вариантлар өмлүк, 2-вариантлар мәжбурий дәрижидә кәлгән жүмлиләрни ениқлайду.

138-көнүкмә йезиқчә орунлиниду.

VІ. Бәкитиш. ІІІ. Венн диаграммиси арқилиқ оқуғучиларниң чүшәнчисини байқаш.

Өмлүк дәрижә Мәжбурий дәрижә

Пәрқи Охшашлиғи Пәрқи

VІІ. Баһалаш

VІІІ Өйгә тапшурма. 11 (5) -мавзуни оқуш. 139-көнүкмини шәрти бойичә йезиш

Вақти 12.12 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 42

Дәрисниң мавзуси: Диктант «Он икки муқам»

Мәхсити: 1. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

2. Өтүлән мавзуларни мустәһкәмләш, уйғур мәдәнийити вә сәнъити

тоғрисидики чүшәнчисини кәңәйтиш.

Дәрис түри: билимини байқаш.

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: билимини ткшүрүш

Қоллинилидиған усуллар: баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Язма иш арқилиқ оқуғучиларниң өткән мавзулар бойичә алған билимини тәкшүрүш, саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа дәвәт қилиш

ІІІ. Диктант йезиш қаидилирини әскә чүшириш

Имла вә пунктуация қаидилирини әскә елиш

ІV. Диктант мәтини билән тонуштуруш. Он икки муқам

Шуни ейтиш керәкки, муқамлардики музыкиниң көпчилиги муңлуқ һәм ғәмкин болғини билән, уссуллири шох вә жанлиқ, һаятбәхш һәм һәйран қалғидәк жилвилири билән пәриқлиниду. Бу әждатлиримизниң, қандақ қийин вәзийәттә яшимисун, парлақ келәчәккә, яхши күнләргә дегән отлуқ ишәнчисиниң ярқин ипадиси.

Муқамларни ижра қилидиған саз әсваплириниң бай, хилму-хиллиғини атап өтүш орунлуқ. Уйғур саз әсваплири Шәриқниң көплигән саз әсваплириға йеқин турсиму, өз алаһидилигигә егә. Бәзи бир әсваплар вақит өтүши билән унтулуп қалди. Уларниң орнини заманивий әсваплар егилиди. Умумән алғанда, уйғурларниң саз әсваплири қириқтин ошуқ.

Хәлиқ сөйүп тиңшайдиған муқамлар һазир сазәндиләрниң репертуаридин турақлиқ орун алди. Йәттису уйғурлири арисида муқамларниң Или варианти кәң таралған. Муқамлар той мәрасимлирида, мәшрәпләрдә, тәнтәниләрдә, клуб вә театр сәһнилиридә ижра қилинип туриду.

V. Қошумчә тапшурма.

Мәтиндин пеилларни тепип, уларниң дәрижилирини ениқлаңлар.

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

«Он икки муқам» тоғрисида қошумчә мәлуматлар тепип келиш.

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Көнүкмиләр үстидә иш

Мәхсити: 1 Пеил дәрижилири бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш, морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилишқа үгитиш

3.

Дәрис түри: тәкрарлаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, тест тапшурмилири, карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң пеил дәрижилири бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш

1. Диктант хаталири үстидә иш. Тахтида оқуғучилар өзлири әвәткән сөзләрни язиду, һәммә бирликтә хатани түзитиду вә шу сөзләр билән жүмлиләр ойлайду.

2. Йезиқчә өй тапшурмисини тәһлил қилиш

3. Карточкилар арқилиқ тәһлил жүргүзүш.

Тоңлап кәткән етизларни дәсләпки қар бесивалған.

Бу өйниң йоған беғиниң өп-чөриси тал, тикән билән қоршалған.

Улар барғансири бир-биригә йеқинлишип, бирдинла қарас-қурус тутушуп кәтти.

4. «Қазақстан - қутлуқ диярим» мавзусиға мәтин түзүш. Мәтиндики пеилларни тепиш, мәйил вә дәрижилирини, заманини ениқлаш.

ІV. Мустәһкәмләш Тест тапшурмилири арқилиқ

VІІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

Луғәт диктантини яздуруш. Пеил ясиғучи қошумчиларни ениқлаш 64-көнүкмә. (Дидактикилиқ материаллардин)

VІІІ Өйгә тапшурма. Пеил дәрижилиригә 5 жүмлә ойлап йезиш

Вақти 19.12 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 44

Дәрисниң мавзуси: Пеилларниң болушлуқ вә болушсиз шәкиллири

Мәхсити: 1 Пеилниң болушлуқ вә болушсиз шәкиллири вә уларниң ясилиш

йоллири тоғрисида мәлумат бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Ойлаш қабилийитини ашуруш, әдәп-әхлаққа тәрбийиләш.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, схема, карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Салам-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеил мәйиллири һәққидә чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Карточкилар арқилиқ пеилниң дәрижилири тоғрисида алған билимини тәкшүрүш

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

Схема арқилиқ чүшәндүрүлиду.

Болушлуқ пеиллар Болушсиз пеиллар

Иш-һәрикәт әмәлгә ашиду. Иш-һәрикәт әмәлгә ашмайду.

-ма, -мә. Язма, ухлима, көтәрмә.

әмәс, йоқ. Алған әмәс, көргини йоқ.

Оқуғучилар дәрисликтин мавзуни оқуп, билимини толуқтуриду һәм мисаллар кәлтүриду.

Қазақ тили вә рус тили пәнлири билән селиштурулиду. Қазақ тилида: болымды, болымсыз етістіктер. Рус тилида: совершенный, несовершенный виды глагола.

V. Мустәһкәмләш

Көнүкмиләр ишлитиш арқилиқ

141-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

142-көнүкмә. Көнүкмә шәрти бойичә орунлиниду. Һәр қатар иккидин жүмлә ойлап язиду.

143-көнүкмә. Еғизчә орунлиниду. 144-көнүкмә тахтида орунлиниду.

145-көнүкмини йезиқчә шәрти бойичә орунлайду. 146-тахтида.

147-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

Венн диаграммиси арқилиқ. Оқуғучилар болущлуқ вә болушсиз пеилларниң охшашлиқ вә пәриқлирини ениқлайду.

VІ. Өйгә тапшурма.

12-мавзуни оқуш. 148-көнүкмини йезиқчә орунлаш. 6 жүмлә йезиш.

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Пеилларниң түс шәкиллири

Мәхсити: 1 Пеилниң түс шәкиллири вә уларниң алаһидиликлири вә ясилиш

йоллири тоғрисида мәлумат бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Өз алдиға ишләшкә дәвәт қилиш, тәнқидий ойлашқа үгитиш.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Салам-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеилниң түс шәкиллири һәққидә чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Карточкилар арқилиқ пеилниң болушлуқ вә болушсиз шәкиллири тоғрисида алған билимини тәкшүрүш

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш. Пеилниң түс шәкиллири һәрикәтниң елип берилиш һалитини билдүриду. Схема арқилиқ чүшәндүрүлиду.

Пеил түслири

Изчил жәриян синақ өзлүк өзгә чәклимисиз пүткән имкан

Ят чиқ, өт бақ, көр ал бәр бәр бол, қой, қал ал+-а, -ә, -й

1. Изчил түс - иш-һәрикәтниң әмәлгә ешишини тәкитләйду. Рәвишдаш+ят ярдәмчи пеилиниң бирикиши: Синип дәрисни тиңшаватиду. Қазақстан Азиада оюнлириға тәйярлиниватмақта.

2. Жәриян түс - иш-һәрикәтниң әмәлгә ешиш жәриянини көрситиду. Рәвишдаш+чиқ, өт ярд. пеиллири: Декабрь ейида ЕБҺТниң Саммити болуп өтти. Мән бу китапни толуқ оқуп чиқтим.

3. Синақ түс - иш-һәрикәтниң синақ тәрзидә елип берилғанлиғини тәкитләйду. Рәвишдаш+бақ, көр ярд. пеиллири: Ашпәз таамниң тузини тетип көрди. Пада кәлдимекин дәп сиртқа чиқип қарап бақтим.

Оқуғучилар дәрисликтин мавзуни оқуп, билимини толуқтуриду һәм мисаллар кәлтүриду.

V. Мустәһкәмләш Көнүкмиләр ишлитиш арқилиқ

150-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

151-көнүкмә. Көн. шәрти бойичә орун-ду. Һәр қатар үчтин жүмлә ойлап язиду.

152-көнүкмә. Еғизчә орунлиниду. Тахтиға үч жүмлә йезилип, пеил түслири ениқлиниду.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІІ. Баһалаш

VІІІ. Өйгә тапшурма. 13-мавзуни оқуш. 153-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Өзлүк, өзгә, чәклимисиз түсләр

Мәхсити: 1 Пеилниң өзлүк, өзгә, чәклимисиз түс шәкиллири вә уларниң

ясилиш йоллири тоғрисида мәлумат бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Ойлаш қабилийитини ашуруш.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар: дәрислик, схема, карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеилниң өзлүк, өзгә, чәклимисиз түс шәкиллири һәққидә чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Карточкилар арқилиқ пеилниң изчи, жәриян вә синақ түс шәкиллири тоғрисида алған билимини тәкшүрүш

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

1. Өзлүк түс - иш-һәрикәтниң нәтижисиниң орунлиғучиға қаритилишини тәкитләйду. Рәвишдаш+ал ярдәмчи пеилиниң бирикиши: Асим йеңи мавзуни яхши чүшинивалди. Синипимиздики оғуллар спорттин биринчиликни йеңивалди.

2. Өзгә түс - иш-һәрикәтниң өзгә үчүн елип берилишини тәкитләйду. Рәвишдаш+бәр ярд. пеиллири: Әхмәт ағинисигә һесап ишләп бәрди. Там гезитигә сүрәтни Илһам селип бәрди.

3. Чәклимисиз түс - иш-һәрикәтниң чәклимисиз һалда әмәлгә ашқанлиғини тәкитләйду. Рәвишдаш+бәр ярд. пеиллири: Деханлар күнниң иссиғиға қаримай ишләвәрди. Әнди күн барғансири узиривериду.

Оқуғучилар дәрисликтин мавзуни оқуп, билимини толуқтуриду һәм мисаллар кәлтүриду.

V. Мустәһкәмләш Көнүкмиләр ишлитиш арқилиқ

154-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

155-көнүкмә. Көнүкмә шәрти бойичә орунлиниду. Һәр қатар үчтин жүмлә язиду.

Жүмлиләр морфологиялик тәһлил қилиниду.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

Карточкилар арқилиқ билимини бәкитиш

VІІ. Баһалаш

VІІІ. Өйгә тапшурма.

13-мавзуни оқуш. 156-көнүкмини йезиқчә орунлаш

Вақти 25.12 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис №

Дәрисниң мавзуси: Пүткән түс, имкан түс.

Мәхсити: 1 Пеилниң пүткән, имкан түс шәкиллири вә уларниң

ясилиш йоллири тоғрисида мәлумат бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Өз алдиға ишләшкә үгитиш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими

Қоллинилидиған усуллар: соал-жавап, баянлаш, тәһлил

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Салам-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеилниң пүткән, имкан түс шәкиллири һәққидә чүшәндүрүп, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Пеилниң өзлүк, өзгә, чәклимисиз түс шәкиллири тоғрисида алған билимини тәкшүрүш.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

1. Пүткән түс - иш-һәрикәтниң тамамланғанлиғини тәкитләйду. Рәвишдаш+бол, қой, қал ярдәмчи пеиллириниң бирикиши: Мән бәргән китапни Семәт оқуп болди. Саһибәм достиниң сөзини тиңшимай кетип қалди.

2. Имкан түс - һәрикәт егисиниң һәрикәтни орунлашқа имканийәтлик екәнлигини тәкитләйду. -а, -ә, -й қошумчилири билән кәлгән рәвишдаш+ал ярд. пеиллири: Бу тапшурмини һәммимиз орунлалаймиз. Жиғинға ата-анилар толуқ келәлмәйду.

Оқуғучилар дәрисликтин мавзуни оқуп, билимини толуқтуриду һәм мисаллар кәлтүриду.

V. Мустәһкәмләш Көнүкмиләр ишлитиш арқилиқ

157-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

158-көнүкмә. Көнүкмә шәрти бойичә орунлиниду.

159-көнүкмә. Оқуғучилар жүмлә түзиду. Жүмлиләр морфологиялик тәһлил қилиниду.

161-көнүкмә тахтида орунлиниду. Жәдвәлни толтуруңлар.

VІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

Карточкилар арқилиқ билимини бәкитиш

VІІ. Баһалаш

VІІІ. Өйгә тапшурма.

13-мавзуни оқуш. 160-көнүкмини йезиқчә орунлаш

Вақти 09.01 Уйғур тили 7-синип -бәтләр Дәрис № 50

Дәрисниң мавзуси: Пеилниң түс шәкиллири бойичә тәкрарлаш

Мәхсити: 1 Пеилниң түс шәкиллири бойичә алған билимини байқаш вә

мустәһкәмләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш, морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилишқа, ижадий ишләшкә үгитиш

3. Ойлаш қабилийитини ашуруш, вәтәнпәрвәрлик тәрбийә бериш

Дәрис түри: тәкрарлаш

Дәрис типи қелиплашмиған (чепишиш)

Көрнәклик қураллар: дәрислик, тирәк-схема, дәрижилик тапшурмилар,

карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Салам-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң пеил түслири бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш (көнүкмиләр ишлитиш)

Синип 3 топқа бөлүниду. 1-топ - Ялқун, 2-топ - Мәшъәл. 3-топ - Юлтуз

1. Топларға карточкилар берилиду.

2. Тахтиға һәр топтин бирдин оқуғучи чиқип, ойлиған жүмлилирини язиду вә морфологиялик тәһлил қилиду.

3. Һәр топқа 1дин пеил берилиду: маң, ишлә, яз. Бу пеилларни 8 түстә кәлтүрүп язиду

4. 76-бәттики 162-көнүкмини орунлаш

5. Һәр топ тахтида есилған рәқәмләргә бағлинишлиқ жүмлә ойлап, пеилларниң ясилиш йоллирини ениқлайду.

6. 1991 , 1995, 2010, 2011

7. Маслаштуруш тести.

Изчил йеғиватиду

Жәриян йезип көрүң

Синақ туривәрди

Өзлүк ясап бәрди

Өзгә оқуп чиқтим

Имкан ядлавалдим

Пүткән ишләләймән

Чәклимисиз ейтип қойди

ІV. Мустәһкәмләш

V. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

Венн диаргаммиси арқилиқ билимини йәкүнләш

VІ. Баһалаш

VІІ Өйгә тапшурма. Пеил түслирини пайдилинип «Мениң йезам» мавзусиға һекайә түзүңлар

Вақти _______ Уйғур тили 7-синип 78-80-бәтләр Дәрис № ____

Дәрис мавзуси Турғун сөз бағламчи қурулмилири.

Турғун сөзләрниң пеил шәкли

Мәхсити: 1. Турғун сөз бағламчи қурулмилири һәққидә чүшәндүрүш

2. Бағлинишлиқ, саватлиқ пикир қилишқа адәтләндүрүш

3. Ойлаш қабилийитини ашуруш, тилға қизиқтуруш

Дәрисниң түри йеңи билимләр бериш

Дәрис типи қелиплашқан

Қоллинилидиған усуллар: баянлаш, соал-жавап, сөһбәт

Көрнәклик: схема, сүрәтләр

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар: турғун сөз, қурулма

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға турғун сөз бағламчи қурулмилири, турғун сөзләрниң пеил шәкли тоғрисида чүшәндүрүш, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

А) Схема арқилиқ мавзуни чүшәндүрүш.

1. Турғун сөзләр ярдәмчи пеиллар билән бирикип туғун сөз бағламчи қурулмилирини тәшкил қилиду. Турғун сөз вә пеилниң турғун сөз шәкиллиригә ярдәмчи пеиллар қошулуп,, уларни заман вә вә мәйилләр билән бағлап келиду.

2. Турғун сөз бағламчи қурулмилириниң түрлири:

1. Турғун сөзләрниң пеил шәкли

2. Турғун сөзләрниң хәвәр шәкли

3. Турғун сөзләрниң болушсиз шәкли

4. Турғун сөзләрниң һөкүмлүк исим шәкли

3. Турғун сөзләрниң пеил шәкли

1. Исим-ярдәмчи пеил: қулақ сал, көл болар

2. Сүпәт+ярдәмчи пеил: йоруқ болмақ, сүп-сүзүк болмақ

Бол, қил, тур, кәл, чиқ, көр ярдәмчи пеиллири турғун сөзләр билән қатар келип, турғун сөзләрниң пеил шәкиллирини ясайду.

Көп түкәрсә, көл болар, Қолуңдин кәлсә, адәмләргә яхшилиқ қил. Көзүңниң барида шәһәр көр. Ата-ана несиһитигә қулақ сал.

ІV. Йеңи дәристә чүшәнгинини тәкшүрүш

163-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

164-көнүкмини тахтида орунлаш.

165-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

166-көнүкмә йезиқчә орунлиниду.

V. Бәкитиш.

VІ. Өйгә тапшурма.

78-80-бәтләрни оқуш. 167-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Вақти 16.01 Уйғур тили 7-синип 80-82-бәтләр Дәрис № ____

Дәрис мавзуси Турғун сөзләрниң хәвәр шәкли

Мәхсити: 1. Турғун сөзләрниң хәвәр шәкиллири һәққидә чүшәндүрүш

2. Бағлинишлиқ, саватлиқ пикир қилишқа адәтләндүрүш

3. Ойлаш қабилийитини ашуруш

Дәрисниң түри арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Қоллинилидиған усуллар: соал-жавап, тәһлил, чеипишиш

Көрнәклик: дәрислик, көнүкмиләр топлими

Пайдиланған технология СТО «инсерт», Венн диаграммиси

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға турғун сөз бағламчи қурулмилири, турғун сөзләрниң пеил шәкли тоғрисида чүшәндүрүш, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш.

1. Турғун сөз бағламчи қурулмилири қандақ ясилиду?

2. Турғун сөзләрниң пеил шәклиниң ясилиш йоллирини ейтип бериңлар вә мисал кәлтүрүңлар.

3. Йезиқчә тапшурмини (167-көнүкмә) тәкшүрүш.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

А) Схема арқилиқ мавзуни чүшәндүрүш.

1. Турур, еди, екән, емиш, дәймән, охшайду ярдәмчи пеиллири турғун сөзләр билән қатар келип, турғун сөзләрниң хәвәр шәкиллирини ясайду: у алимдур, у алим екән, у алим емиш, у алимғу дәймән.

1. Васитисиз һөкүм шәкли: шәхс вә заман жәһәттин түрлиниду.

І ш. Мән рәссам едим биз рәссам едуқ

ІІ ш. Сән рәссам едиң силәр рәссам едиңлар

С.Т. Сиз рәссам едиңиз

Һ.Т. Сили рәссам едила

ІІІ ш. У рәссам еди Улар рәссам еди.

2. Васитилик һөкүм шәкли: Мән рәссам екәнмән, сән рәссам екәнсән....

3. Аңлатма һөкүм шәкли: Мән рәссам екәнмишмән, сән рәссам екәнмишсән...

4. Субъектив мөлчәр шәкли: Мән рәссам едимғу дәймән, сән рәссам едиңғу дәймән...

5. Объектив мөлчәр шәкли: Мән рәссам охшаймән, сән рәссам охшайсән...

V. Йеңи дәрисни мустәһкәмләш

168-көнүкмә йезиқчә орунлиниду.

169-көнүкмини тахтида орунлаш.

170-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

171-көнүкмә йезиқчә орунлиниду.

VІ. Бәкитиш.

VІІ. Өйгә тапшурма.

80-82-бәтләрни оқуш. 172-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Вақти 21.01 Уйғур тили 7-синип 82-83-бәтләр Дәрис № ____

Дәрис мавзуси Турғун сөзләрниң болушсиз вә һөкүмлүк исим шәкиллири

Мәхсити: 1. Турғун сөзләрниң болушсиз вә һөкүмлүк исим

шәкиллири һәққидә чүшәнчисини кәңәйтиш

2. Бағлинишлиқ, саватлиқ пикир қилишқа адәтләндүрүш

3. Ойлаш вә әстә сақлаш қабилийитини тәрәққий әттүрүп,

әдәбий китап оқушқа дәвәт қилиш

Дәрисниң түри арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Қоллинилидиған усуллар: соал-жавап, тәһлил, чүшәндүрүш

Көрнәклик: дәрислик, көнүкмиләр топлими

Пайдиланған технология СТО «инсерт», Венн диаграммиси

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға турғун сөз бағламчи қурулмилири, турғун сөзләрниң пеил шәкли тоғрисида чүшәндүрүш, морфологиялик тәһлил қилишқа үгитиш.

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш.

1. Турғун сөз бағламчи қурулмилири қандақ ясилиду?

2. Турғун сөзләрниң пеил шәклиниң ясилиш йоллирини ейтип бериңлар вә мисал кәлтүрүңлар.

3. Турғун сөзләрниң хәвәр шәкиллириниң ясилиш йоллири қандақ?

4. Йезиқчә тапшурмини (172-көнүкмә) тәкшүрүш.

ІV. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

А) Схема арқилиқ мавзуни чүшәндүрүш.

1. Турғун сөзләрниң болушсиз шәкли турғун сөзләргә әмәс ярдәмчи пеилиниң қатар келиши арқилиқ ясилиду. М: Язлиқ олимпиада оюнлири мошу күнгичә Қазақстанда өткән әмәс. Мәйдә ағритқан аш әмәс, көңүл ағритқан дост әмәс

2. Турғун сөзләрниң һөкүмлүк исим шәкли турғун сөзләргә екәнлик ярдәмчи пеилиниң қатар келиши арқилиқ ясилиду. М: Бизниң камчилиғимиз бизниң һорун екәнлигимиздә. Һәр ким өзиниң немигә қабилийәтлик екәнлигини билиду.

V. Йеңи дәрисни мустәһкәмләш

174-көнүкмә йезиқчә орунлиниду. Болушсиз вә һөкүмлүк исим шәкиллирини тепип, астиға сизиду.

175-көнүкмини тахтида орунлаш.

173- көнүкмә еғизчә орунлиниду.

Жүмлиләрни морфологиялик тәһлил қилиш

VІ. Бәкитиш. Венн диаграммиси арқилиқ Икки шәкилниң охшашлиқ вә алаһидиликлирини тепиш

VІІ. Баһалаш

VІІ. Өйгә тапшурма.

82-83-бәтләрни оқуш. Әдәбият дәрислигидин 3тин 6 жүмлә йезип келиш

Вақти 22. 01 Уйғур тили 7-синип 85-86-бәтләр Дәрис № ____

Дәрисниң мавзуси: Пеилларниң жүмлидики хизмити

Мәхсити: 1 Пеилларниң жүмлидики хизмити тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

3. Ойлаш қабилийитини ашуруш, инсанпәрвәрлик тәрбийә

бериш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, әдәбият дәрислиги

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, баянлаш, соал-жавап, сөһбәт

Пайдиланған технология СТО

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеилларниң жүмлидики хизмити тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Турғун сөзләрниң болушсиз шәкли қандақ ясилиду? Мисал кәлтүрүңлар

2. Турғун сөзләрниң һөкүмлүк исим шәклиниң ясилиш йолини ениқлап, мисал кәлтүрүңлар.

3. Йезиқчә өй тапшурмисини тәкшүрүш

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

1. Пеиллар жүмлидә асасән хәвәр болуп келиду. .

М: Йезимизға чоң имарәтләр, чирайлиқ бағчилар ясалмақта.

2. Пеиллар жүмлидә һаләт хизмитини атқуриду.

М: Гүлләнгән йезамни сеғинип кәлдим.

3. Ениқлиғучи хизмитини атқуриду.

М: Бүгүнки ишни әтигә қойма, қалған ишқа қар яғар.

4. Пеиллар жүмлидә толуқтурғучи хизмитини атқуриду.

М: Кириштин бурун чиқишни ойла.

5. Пеиллар егә хизмитиниму атқуруп келиду.

М: Көргән көргинини ейтар.

VІ. Мустәһкәмләш

1. 177-көнүкмини еғизчә орунлаш.

2. 178-көнүкмә йезиқчә орунлиниду. Тахтида оқуғучилар жүмлиләрни синтаксислиқ тәһлил қилиду.

3. 179-көнүкмә- 1-қатар, 180-көнүкмә - 2-қатар, 181-көнүкмә - 3-қатар

4. 182-көнүкмә. Тахтида орунлиниду

VІІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІІІ Өйгә тапшурма.

85-86-бәтләрни оқуш, 183-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Вақти 23.01 Уйғур тили 7-синип 78-80-бәтләр Дәрис № ____

Дәрисниң мавзуси: Пеил бойичә тәкрарлаш

Мәхсити: 1 Пеил бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш, морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилишқа, ижадий ишләшкә үгитиш

3. Алған билимни әмәлиятта қоллинишқа дәвәт қилиш

Дәрис түри: тәкрарлаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология дәрижилик тапшурмилар

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң пеиллар бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш (көнүкмиләр ишлитиш)

Синип 3 топқа бөлүниду. 1-топ - Ялқун, 2-топ - Мәшъәл. 3-топ - Юлтуз

1. Топларға 185-көнүкмини орунлаш тапшурулиду.

2. Тахтиға һәр топтин бирдин оқуғучи чиқип, 187-көнүкмидин 3 жүмлә йезип, заманни ениқлап, морфологиялик тәһлил қилиду.

3. Һәр топқа 1дин пеил берилиду: маң, ишлә, яз. Бу пеилларни 3 заманда кәлтүрүп язиду

4. 88-бәттики 189-көнүкмини орунлаш

5. 191-көнүкмидики пеил мәйиллирини ениқлаш Һәр вариантқа мәйилләр берилиду.

6. 194-көнүкмидин һәр топ пеилни тепип, жәдвәлни толтириду.

7. 196-көнүкмидин 3 қатар 2дин жүмлә йезип (тахтида вә дәптәргә), уларни синтаксислиқ тәһлил қилиду.

ІV. Мустәһкәмләш

V. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

Венн диаргаммиси арқилиқ билимини йәкүнләш

VІ. Баһалаш

VІІ Өйгә тапшурма. Пеил бойичә тәкрарлаш вә диктантқа тәйярлиниш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 42-бәт Дәрис № 56

7-синип

Дәрисниң мавзуси: Диктант «Алма дәриғи»

Мәхсити: 1. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

2. Өтүлән мавзуларни мустәһкәмләш

3. Елимиз тарихимизға болған қизиқишини ашуруш

Дәрис түри: билимини байқаш.

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: билимини ткшүрүш

Қоллинилидиған усуллар: баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Язма иш арқилиқ оқуғучиларниң өткән мавзулар бойичә алған билимини тәкшүрүш, саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа дәвәт қилиш

ІІІ. Диктант йезиш қаидилирини әскә чүшириш

Имла вә пунктуация қаидилирини әскә елиш

ІV. Диктант мәтини билән тонуштуруш.

Ш. Өмәрова Диктантлар топлими. 42-бәт. «Алма дәриғи»

112 сөз

V. Қошумчә тапшурма.

Ахирқи жүмлини синтаксислиқ тәһлил қилиңлар

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

«Ана тилим - дана тилим» мавзусиға қисқа мәтин үзүңлар

Вақти ______ Уйғур тили 7-синип 90-92-бәт Дәрис № 57

Дәрисниң мавзуси: Көнүкмиләр үстидә иш

Мәхсити: 1 Диктант хаталири үстидә ишләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш, морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилишқа үгитиш

3. Өз алдиға ишләшкә үгитиш

Дәрис түри: тәкрарлаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Диктант хаталири үстидә иш жүргүзүш, көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң пеил бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш (көнүкмиләр ишлитиш)

1. Диктант хаталири үстидә иш. Тахти оқуғучилар өзлири әвәткән сөзләрни язиду, һәммә бирликтә хатани түзитиду вә шу сөзләр билән жүмлиләр ойлайду.

2. Йезиқчә өй тапшурмисини тәһлил қилиш

Дәрисликтики көнүкмиләрни ишлитиш

192-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

193-көнүкмә тахтида орунлиниду.

194-көнүкмидин пеилниң түс шәкиллирини ениқлаш

196-көнүкмә Жүмлиләрни синтаксислиқ тәһлил қилиш

3. 195-көнүкмидин пеилларни тепиш, мәйил вә дәрижилирини, заманини ениқлаш.

ІV. Мустәһкәмләш

Венн диаграммиси арқилиқ пеилниң мәйил, дәрижә, түслири тоғрисида ениқлаш

VІІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

Луғәт диктантини яздуруш

VІІІ Өйгә тапшурма. 5 жүмлә ойлап йезиш, пеилларни тепип, уларниң қандақ хизмәт атқуруватқанлиғини ениқлаш

Вақти _______ Уйғур тили 7-синип 93-95-бәтләр Дәрис № ____

Дәрисниң мавзуси: Ярдәмчи сөзләр

Мәхсити: 1 Ярдәмчи сөзләр тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеилларниң жүмлидики хизмити тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Ярдәмчи сөзләр тоғрисида төвәнки синипларда алған билимини байқаш.

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Қизиқишини ойғитиш. Ярдәмчи сөзләр қандақ сөзләр дәп ойлайсиләр?

Оқуғучиларға 3 жүмлә берилиду вә синтаксислиқ тәһлил қилиш тапшурулиду.

1. Бүгүн һава тутуқ болди, бирақ қар яғмиди.

2. Мән бу китапни сиз үчүн елип кәлдим.

3. Силәр өй тапшурмисини толуқ орунлидиңларму?

Немә билимиз?Немә билдуқ?

Лексикилиқ мәна аңлатмайдиған, өз алдиға жүмлә мүчиси болалмайдиған, пәқәт сөзләрни яки жүмлиләрни бир-бири билән бағлайдиған сөзләр ярдәмчи сөзләр дәп атилиду. Уйғур тилидики ярдәмчи сөзләр 3кә бөлүниду: бағлиғучилар, уланмилар, тиркәлмиләр.

VІ. Мустәһкәмләш

1. 197-көнүкмини еғизчә вә йезиқчә орунлаш.

2. 198-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

3. 200-көнүкмә тахтида орунлиниду.

4. 202-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

VІІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІІІ Өйгә тапшурма.

93-95-бәтләрни оқуш, 201-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 95-99-бәтләр Дәрис № 59

Дәрисниң мавзуси: Бағлиғучилар

Мәхсити: 1 Бағлиғучилар тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини, ойлаш қабилийитини ашуруш, инсанпәрвәрлик

тәрбийә бериш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға бағлиғучилар вә уларниң түрлири тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Ярдәмчи сөзләр тоғрисида немиләрни билимиз? Тахтида оқуғучилар өзлири билгән қаидә вә мисалларни язиду?

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Қизиқишини ойғитиш. Бағлиғучилар дегән сөзниң мәнасини қандақ чүшинисиләр?

Жүмлидики сөзләрни, сөз бирикмилирини вә қошма жүмлиләр тәркивидики аддий жүмлиләрни бир-бири билән бағлайдиған ярдәмчи сөзләр бағлиғучилар дәп атилиду. Түрлири:

1. Бириктүргүчи: вә, һәм, билән. Бизниң билим елишимизға вә саламәтлигимизни сақлишимизға барлиқ мүмкинчиликләр яритилған. Жиғинға устазлар билән ата-анилар қатнашти.

2. Қариму-қарши: амма, лекин, бирақ, пәқәт, ваһаләнки: Күнләр барғансири узармақта, бирақ соғ техи қайтқини йоқ.

3. Айриғучи: йә, яки, гаһ, нә: Алим достиниң бу қилиғиға йә хапа болушни, йә хошал болушни билмәй қалди.

4. Сәвәп-нәтижә: чүнки, сәвәви, шуңлашқа, шуниң үчүн: Қазақстанниң келәчиги бизниң қолумизда, шуниң үчүн пухта билим елишимиз керәк.

5. Изаһлиғучи: һәтта, униң үстигә, бәлки, болупму, хусусән: Мән бу китапни толуқ оқуп чиқтим, болупму ахирқи һекайә маңа наһайити тәсир қилди.

VІ. Мустәһкәмләш

1. 203-көнүкмә тахтида орунлиниду. 204-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

3. 205-көнүкмә еғизчә вә йезиқчә орунлиниду.

4. 206-207-209-көнүкмиләр еғизчә орунлиниду.

5. 210-көнүкмә дәптәргә вә тахтида орунлиниду.

VІІ. Бәкитиш. Соал-жавап усули арқилиқ.

VІІІ Өйгә тапшурма.

95-99-бәтләрни оқуш, 212-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 99-102-бәтләр Дәрис № 60

Дәрисниң мавзуси: Уланмилар

Мәхсити: 1 Уланмилар тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға уланмилар вә уларниң түрлири тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Ярдәмчи сөзләр тоғрисида немиләрни билимиз?

3. Бағлиғучи дегән немә? Мисал кәлтүрүңлар.

4. Үстәлдики бағлиғучиларни елип, униң түрини ениқлаңлар. Кәйнидики соалға жавап бериңлар

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Қизиқишини ойғитиш.Уланмилар дегән сөзниң мәнасини қандақ чүшинисиләр?

Жүмлиләргә, сөзләргә, сөз бирикмилиригә улинип, уларға қошумчә мәна беридиған ярдәмчи сөзләр уланмилар дәп атилиду.

1. -зә - тәнә, наразилиқ: Сәнзә бу китапни техи оқумапсән.

2. -ла - тәкитләш: Жавап бәрмигән сәнла қалдиң.

3. -му, (-ма, -м) соал: Азиадиниң ечилиш мәрасимини көрдүңларму?

4. -ду, -ту -гуман: Бизни спортчилиримиз йеңип чиқидиғанду, бәлким.

5. -а, -ә - өтүнүш: Маң шеирни ядлап бериңа.

6. -ғу, -қу - тәкит, пушайман: Яхши оқусаққу, оқушқа чүшәттуқ.

7. -чу - тиләк, илтимас: Гүлләргә вақтида су қуйсаңларчу.

8. -дә, -тә - әжәплиниш: Бу қилиғиңлар болмаптудә.

9. -у, -ю - тәкитләш, нарази болуш, күчәйтиш: У келидекәну, биз қандақ бармаймиз.

VІ. Мустәһкәмләш

213-көнүкмә еғизчә орунлиниду. 214-көнүкмә тахтида орунлиниду.

215-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

217-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

218-көнүкмә дәптәргә вә тахтида орунлиниду.

VІІ. Бәкитиш. Венн диаграммиси арқилиқ

VІІІ Өйгә тапшурма.

99-102-бәтләрни оқуш, 219-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 02-105-бәтләр Дәрис № 61

Дәрисниң мавзуси: Тиркәлмиләр

Мәхсити: 1 Тиркәлмиләр тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға тиркәлмиләр вә уларниң түрлири тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Уланмилардегән немә? Улар қандақ мәналарни билдүриду?

3. Бағлиғучи билән уланминиң охшашлиғи вә пәрқи немидә?

4. Үстәлдики уланмиларни елип, уларниң мәнасини ениқлаңлар.

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш Қизиқишини ойғитиш. Тиркәлмә, тиркилиш дегән сөзниң мәнасини қандақ чүшинисиләр?

Мустәқил сөзләр тәрипидин башқурулуп, һәр хил грамматикилиқ мунасивәтләрни билдүридиған ярдәмчи сөзләр тиркәлмиләр дәп атилиду. Улар түзүлүши жәһәттин 3 түргә бөлүниду:

1. Сап тиркәлмиләр: үчүн, сири, қәдәр, кәби, билән, пети. М: Бизниң спортчилиримиз яхши тәйярлиқ көргини үчүн ғалибийәт қазиниватиду. Һәр киши өз әхлақи билән, билими билән шөһрәт қазиналайду.

2. Пеиллардин һасил болған тиркәлмиләр: көрә, қарап, тартип, қарита, бола, яриша, қаримай, санап: Йотқанға қарап пут сун. Тәләйгә яриша бүгүн күн очуқ болди.

3. Башқа сөз түркүмлиридин һасил болған тиркәлмиләр: башқа, өзгә, һалда, рәвиштә, аит, қәдәр, етиварән, бурун, тоғрилиқ, һәққидә, нисбәтән, даир, охшаш, бағлиқ, алдида, үстидә, йенида. М: Устаз бизгә вәтән тоғрилиқ шеир ядлашни тапшурди. Тарихимизға аит материалларни мошу китаптин тепишқа болиду.

Шундақла тиркәлмиләр баш келиштә кәлгән сөзләр билән келидиған, егилик вә бериш келиштики сөзләр билән вә чиқиш келиштики сөзләр билән келидиған болуп бөлүниду.

VІ. Мустәһкәмләш

220-көнүкмә еғизчә орунлиниду. 221-көнүкмә тахтида орунлиниду.

222-көнүкмә еғизчә орунлиниду. 224-көнүкмә еғизчә орунлиниду.

225-көнүкмә еғизчә вә тахтида орунлиниду.

VІІ. Бәкитиш. Венн диаграммиси арқилиқ уланма вә тиркәлмиләрниң охшашлиғи вә пәрқи ениқлиниду.

VІІІ Өйгә тапшурма. 102-105-бәтләрни оқуш, 226-көнүкмә 6 жүмлә йезиш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 02-105-бәтләр Дәрис № 61

Дәрисниң мавзуси: Тиркәлмиләр бойичә көнүкмиләр ишләш

Мәхсити: 1 Тиркәлмиләр тоғрисида чүшәнчисини кәңәйтиш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3.

Дәрис түри: қайтилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология дәрижилик тапшурмилар

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң тиркәлмиләр вә уларниң түрлири тоғрисидики чүшәнчисини кәңәйтиш.

ІІІ Өй тапшурмисини билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

ІV. Билимини тәкшүрүш.

1. Тиркәлмә дегән немә?

І тапшурма

1. Берилгән ярдәмчи сөзләрниң ичидин тиркәлмиләрни тепиңлар.

2. 221-көнүкмини орунлаш. Берилгән тиркәлмиләрни жүмлә ичидә кәлтүрүңлар.

3. 222-көнүкмини еғизчә орунлаш

2. Тиркәлмиләрниң түрлирини атап бериңлар?

ІІ тапшурма.

1. Үстәлдики тиркәлмиләрни елип, уларниң түрлирини ениқлаңлар. Оқуғучилар тиркәлмиләрни ениқлап, топларға бөлиду.

2. 224-көнүкмини орунлаш. Тиркәлмиләрниң түрини ениқлаш.

3. Муәллим әдәбият дәрислигидин жүмлиләрни оқуйду. Оқуғучилар тиркәлмини тепип, түрини ениқлайду.

ІІІ тапшурма

1. 225-көнүкмини орунлаш.

2. «Азиада - 2011» мавзусиға тиркәлмиләрни пайдилинип, қисқа мәтин түзүңлар.

V. Бәкитиш. Венн диаграммиси арқилиқ бағлиғучи вә тиркәлмиләрниң охшашлиғи вә пәрқи ениқлиниду.

VІ. Өйгә тапшурма. 102-105-бәтләрни оқуш, Әдәбият китавидин 6 жүмлә йезиш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 105-108-бәтләр Дәрис № 63

Дәрисниң мавзуси: Имлиқ сөзләр

Мәхсити: 1 Имлиқ сөзләр тоғрисида чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини, ойлаш қабилийитини ашуруш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология тәнқидий ойлаш

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға имлиқ сөзләр вә уларниң түрлири тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Тиркәлмиләр дегән немә? Қандақ түрлири бар?

3. Бағлиғучи билән тиркәлминиң охшашлиғи вә пәрқи немидә?

4. Үстәлдики тиркәл-рни вә бағлиғучи-рни елип, уларниң түрини ениқлаңлар.

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш Қизиқишини ойғитиш.

Имлиқ сөзләр тоғр-да немә билимиз? Карточка берилиду. Оттуридин сизилған

А) ИНСЕРТ усули арқилиқ китап билән ишләйду. Һәр оқуғучи қериндаш билән бәлгү қоюп чиқиду. V - билимән, - -мән үчүн чүшиниксиз, + - мениң үчүн йеңилиқ, ? - мени һәйран қалдуриду. Андин оқуғучилардин соалларға жавап елишиш арқилиқ йеңи мавзуни чүшәндүрүш.

Һәр түрлүк һис-туйғу, чақириш, һайдаш мәналирини билдүридиған сөзләр имлиқ сөзләр дәп атилиду.

Ә) Схема Имлиқ сөзләр

Һис-туйғу имлиқлири жавап имлиқлири буйруқ-чақириқ имлиқлири

аһ, уһ, паһ, вай, вуй, хәп, яқ, һә-ә, ләббәй, хош, хоп

исит, ай-вай, вай-вай адәмләргә һайванларға

һәй, һой, бәс, теч, чу, тах. күш, һош,

тохта, хәпшүк в.б тө-тө, пиш, чип-чип

Б) Имла. 1. Түзүлүши жәһәттин бир сөздин түз-н вә қош сөз шәклидә болиду.

2. Жүмлидә пәш арқилиқ ажритилип йезилиду.

3. Һис-туйғу имлиқлири күчлүк аһаң билән ейтилса, улардин кейин үндәш бәлгүси қоюлиду.

4. Бирәр соалға жавап бәрмәйду вә жүмлә мүчиси болалмайду.

VІ. Мустәһкәмләш

227-көнүкмә, 228-көнүкмә, 229-көнүкмә - 3 қатар орунлайду.

230-көнүкмини еғизчә вә йезиқчә әмәлгә ашуруш.

Тахтида жүмлиләр йезилиду вә тиниш бәлгүлири қоюлиду.

VІІ. Бәкитиш. Имлиқ сөзләр тоғрисида немә билдуқ?

Карточкиниң иикнчи тәрип толтирилиду.

VІІІ Өйгә тапшурма. 105-108-бәтләрни оқуш, әдәбияттин 6 жүмлә йезиш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 105-111-бәтләр Дәрис № 64

Дәрисниң мавзуси: Ярдәмчи сөзләр бойичә тәкрарлаш

Мәхсити: 1 Ярдәмчи сөзләр тоғрисида чүшәнчисини байқаш вә кәңәйтиш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, морфологиялик тәһлилгә үгитиш

3.

Дәрис түри: қайтилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология дәрижилик тапшурмилар

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң ярдәмчи сөзләр вә уларниң түрлири тоғрисидики чүшәнчисини байқаш.

ІІІ Өй тапшурмисини, билимини тәкшүрүш.

Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

ІV. Билимини тәкшүрүш.

Дәрислик бойичә көнүкмиләр ишлитиш вә тапшурмилар орунлаш

1. Жүмлидики бош орунларни толтуруңлар.

2. Берилгән ярдәмчи сөзләрни пайдилинип 5 жүмлә түзүш.

3. Рубайиларни оқуп, тәһлил қилиш. Ярдәмчи сөзләрни ениқлап, хизмитини ейтиш.

4. Һ.Абдуллин топлимидики мәсәлдин (ІІ том. 385-бәт) ярдәмчи сөзләрни тепиш.

Шаирниң берилгән «Абай билән Билал» шеиридин ярдәмчи сөзләрни ениқлаш.

5. «Қазақстан - көп милләтлик әл» мавзусиға мәтин түзүш. Тахтида орунлиниду.

6. Соалларға жавап бериш.

7. Тиркәлмиләрни жүмлә ичидә кәлтүрүш.

8. Тиркәлмиләрни тепип, мәнасини ениқлаш.

9. Сөзләрни яки жүмлиләрни бир-бири билән бағлап кәлгән ярдәмчи сөзләрни тепиңлар.

10. имлиқ сөзләргә 2дин жүмлә йезиш.

11. «Достлуқ» мавзусиға жавап имлиқлирини пайдилинип, диалог түзүш.

5. Бәкитиш.

VІ. Өйгә тапшурма. 93-111-бәтләрни оқуш.

Вақти Уйғур тили 7-синип Дәрис № 65

Дәрисниң мавзуси: Диктант «Каккуклар беғи»

Мәхсити: 1. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

2. Тәбиәтни сөйүшкә дәвәт қилиш.

Дәрис түри: билимини байқаш.

Дәрис типи қелиплашқан

Қоллинилидиған усуллар: баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Язма иш арқилиқ оқуғучиларниң өткән мавзулар бойичә алған билимини тәкшүрүш, саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа дәвәт қилиш

ІІІ. Диктант йезиш қаидилирини әскә чүшириш

Имла вә пунктуация қаидилирини әскә елиш

ІV. Диктант мәтини билән тонуштуруш

Каккуклар беғи

Мән бағниң оттурисида ятимән. Көзүм сап-сериқ пишқан өрүкләргә, қизарған алмиларға чүшүватиду. Асман сәйнасида улар худди дәстихан үстидә чечилип ятқандәк көрүниду. Күн болса, худди дәстиханниң оттурисидики апқур чинидәк болуп, сериқ нурини чечип турғандәк. Бу мениң бовамниң беғи. Мәлимизниң адәмлири уни: «Данахун бовайниң беғи - каккуклар беғи» дәп атишиду.

Мошу бағниң қойнида мениң балилиқ чағлирим өткән. Кейинирәк, қушқач балилири учум болғандәк, мәнму чоң болуп, жирақларға оқушқа кәттим. Йешил чимәнзарлиқта еғинап йетип дәрислиримини тәйярлиған яки емтиһанлар тапшурған чағлирим көз алдимда. Һәр язда дегидәк келип, каккуклар навасини тиңшап, бәһриман болимән. Бовамниң бу гөзәл беғи мениң үчүн илһам булиғи болуп қалди. Яз ахшамлири бағда йетип қалғидәк болсам, салқин тағ шамили мениң чачлиримни, мәңизлиримни, бәәйни момамниң юмшақ қоллиридәк, силиқ сийпап өтиду. Шундақ чағларда мән йәнә момамни, бовамни әсләймән.

V. Қошумчә тапшурма.

Мәтиндики бир жүмлини морфологиялик тәһлил қилиңлар.

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

Ярдәмчи вә имлиқ сөзләр бойичә тәкрарлаш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 90-92-бәт Дәрис № 66

Дәрисниң мавзуси: Көнүкмиләр үстидә иш

Мәхсити: 1 Диктант хаталири үстидә ишләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш, морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилишқа үгитиш

3. Өз алдиға ишләшкә үгитиш

Дәрис түри: тәкрарлаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, карточкилар

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Диктант хаталири үстидә иш жүргүзүш, көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң пеил бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш (көнүкмиләр ишлитиш)

1. Диктант хаталири үстидә иш. Тахтиға оқуғучилар өзлири әвәткән сөзләрни язиду, һәммә бирликтә хатани түзитиду вә шу сөзләр билән жүмлиләр ойлайду.

2. Ойлиған жүмлилирини морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилиду

3. Йезиқчә өй тапшурмисини тәһлил қилиш

ІV. Мустәһкәмләш

Венн диаграммиси арқилиқ ярдәмчи сөзләр тоғрисида алған билимини байқаш

V. Бәкитиш.

Соал-жавап усули арқилиқ.

Луғәт диктантини яздуруш

VІ Өйгә тапшурма. 5 жүмлә ойлап йезиш, ярдәмчи сөзләрниң түрлирини ениқлаш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 111-113-бәтләр Дәрис № 67

Дәрисниң мавзуси: Синтаксис. Сөзләрниң бағлиниш йоллири

Мәхсити: 1 Сөзләрниң бағлиниш йоллири һәққидә умумий чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа, синтаксислиқ

тәһлил ясашқа үгитиш

3

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға имлиқ сөзләр вә уларниң түрлири тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Имлиқ сөзләр дегән немә? Қандақ түрлири бар?

3. Һис-туйғу, жавап, буйруқ-чақириш имлиқлириға мисал ойлитиш.

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш Қизиқишини ойғитиш.

Синтаксис - грек тилидин киргән сөз болуп, түзүш дегән мәнани аңлитиду. Синтаксис жүмлидики сөзләрниң бағлиниш қаидилирини, жүмлә вә униң түрлирини, жүмлә мүчилирини үгиниду.

Жүмлидики сөзләр бир-бири билән бағлинип келиду. Бағлиниш 2 түрлүк йол билән әмәлгә ашиду:

1. Тәңдаш бағлиниш. Буниңда тәң һоқуқлуқ, бир сөз түркүмигә аит сөзләр бағлиниду. М: Алмута, Астана, Талдиқорған - Қазақстанниң чоң шәһәрлири. Биз бүгүн оқудуқ һәм яздуқ.

Тәңдаш бағлиништа бириктүргүчи (вә, билән, һәм), айриғучи (йә, яки), қариму-қарши (бирақ, амма) бағлиғучилири қоллинилиду.

2. Беқиндилиқ бағлиниш. Буниңда сөзләр тәң һоқуқлуқ әмәс, бири иккинчисигә беқинип келиду. М: Мән муәллим бәргән тапшурмини орунлидим. Мән орунлидим, тапшурмини орунлидим. Орунлидим - баш сөз. Тапшурмини - беқинда сөз.

Беқинда бағлиниш 4 түргә бөлүниду: Маслишиш бағлиниш. Башқуруш бағлиниш. Яндишиш бағлиниш. Изафетлиқ бағлиниш

Асийәм билән Саадәт тапшурмини орунлиди.

VІ. Мустәһкәмләш

233-көнүкмә, Тахтида вә дәптәргә орунлиниду.

235-көнүкмини еғизчә әмәлгә ашуруш.

236-көнүкмә Тахтида орунлиниду.237-көнүкмә. Жүмлиләр қатарларға бөлүп берилиду.

VІІ. Бәкитиш. Сөзләрниң бағлиниш йоллири тоғрисида немә билдуқ?

VІІІ Өйгә тапшурма. 111-113-бәтләрни оқуш, 238-көнүкмини йезиш

Вақти Уйғур тили 7-синип 113-114-бәтләр Дәрис № 68

Дәрисниң мавзуси: Маслишиш бағлиниш ( Согласование)

Мәхсити: 1 Маслишиш бағлиниш һәққидә умумий чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа, синтаксислиқ

тәһлил ясашқа үгитиш

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға маслишиш бағлиниш тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Синтаксис дегән немә? Бағлинишниң қандақ түрлири бар?

3. Тахтида жүмлиләр яздуруп, сөз бирикмилирини, уларниң бағлиниш йоллирини ениқлитиш.

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Схема арқилиқ чүшәндүрүш

Маслишиш бағлиништа сөзләрниң бири иккинчисигә шәхс вә сан жәһәттин беқинип келиду. Адәттә беқинда сөз баш сөзниң шәклигә маслишип келиду. Бу бағлиниш егилик вә көплүк қошумчилири арқилиқ ипадилиниду.

М: Биз өз вәзипимизни орунлидуқ. Қазақстанлиқлар сайламға тәйярлиқ көрмәктә.

Бәзидә маслишиш бағлиништики сөзләр бир-бири билән шәхс вә сан жәһәттин бағланмаслиғи мүмкин. М: Бизниң йеза (бизниң йезимиз болуши керәк), улар оқуди ( улар оқушти)

VІ. Мустәһкәмләш

239-көнүкмә, еғизчә вә тахтида орунлиниду

240-көнүкмини Тахтида вә дәптәргә орунлиниду.

241-көнүкмә Тахтида орунлиниду. Жүмлиләр қатарларға бөлүп берилиду.

VІІ. Бәкитиш.

Сөзләрниң бағлиниш йоллири тоғрисида немә билдуқ?

Маслишиш бағлинишниң алаһидиликлири ейтип бериңлар?

Рус вә қазақ тиллиридин пәрқи барму?

VІІІ Өйгә тапшурма. 113-114-бәтләрни оқуш, Бәдиий әдәбияттин 5 жүмлә йезип, маслишиш бағлинишни ениқлап келиш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 115-116-бәтләр Дәрис № 69

Дәрисниң мавзуси: Башқуруш бағлиниш (Управление)

Мәхсити: 1 Башқуруш бағлиниш һәққидә умумий чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа, синтаксислиқ

тәһлил ясашқа үгитиш

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға башқуруш бағлиниш тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Синтаксис дегән немә? Бағлинишниң қандақ түрлири бар?

3. Тахтида жүмлиләр яздуруп, сөз бирикмилирини, уларниң бағлиниш йоллирини ениқлитиш.

4. Маслишиш бағлиништа сөзләр қандақ бағлиниду? Мисал кәлтүрүңлар.

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Башқуруш бағлиништа пеил арқилиқ ипадиләнгән баш сөз беқинда сөзни мәлум бир келиштә яки тиркәлмиләр билән келишини тәләп қилиду.

1. Шәнбә күни биз синипни тазилаймиз.

Оқуғучилар үчүн мәктәптә барлиқ мүмкинчиликләр яритилған

VІ. Мустәһкәмләш

242-көнүкмә, еғизчә вә тахтида орунлиниду

243-көнүкмини Тахтида вә дәптәргә орунлиниду.

244-көнүкмә Тахтида орунлиниду. Жүмлиләр қатарларға бөлүп берилиду.

VІІ. Бәкитиш.

1. Сөзләрниң бағлиниш йоллири тоғрисида немә билдуқ?

2. Маслишиш бағлиниш билән башқуруш бағлинишниң охшашлиғи вә алаһидиликлирини Венн диаграммиси арқилиқ ениқлаш.

3. Рус вә қазақ тиллиридин пәрқи барму?

VІІІ Өйгә тапшурма. 115-116-бәтләрни оқуш, 245-көнүкмидин сөз бирикмилирини тепип, маслишиш вә башқуруш бағлинишларни ениқлаш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 116-бәтләр Дәрис № 70

Дәрисниң мавзуси: Яндишиш бағлиниш (Жанасу. Примыкание)

Мәхсити: 1 Яндишиш бағлиниш һәққидә умумий чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа, синтаксислиқ

тәһлил ясашқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини, ойлаш қабилийитини ашуруш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға яндишиш бағлиниш тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Синтаксис дегән немә? Бағлинишниң қандақ түрлири бар?

3. Тахтида жүмлиләр яздуруп, сөз бирикмилирини, уларниң бағлиниш йоллирини ениқлитиш.

4. Маслишиш бағлиништа сөзләр қандақ бағлиниду? Мисал кәлтүрүңлар.

5. Башқуруш бағлинишниң алаһидиликлирини ейтип бериңлар

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Яндишиш бағлиништа сөзләр қошумчиларсиз, орун тәртиви вә мәнаси жәһәттин өз ара бағлинип келиду.

Яндишиш бағлиништа кәлгән сөзләрни сөз түркүмигә мунасивити жәһитидин 2 топқа бөлүп қарайду.

І топта баш сөз - исим, беқинда сөз - сүпәт, сан, сүпәтдаш, алмаш

М: қизил китап, бәшинчи жил, билимлик адәм, әву өй.

ІІ топта баш сөз пеил арқилиқ ипадилинип, беқинда сөз рәвиш, тәхлидий сөз, рәвишдаш, сүпәт, сан болуп келиду.

М: түнүгүн кәлди, ғал-ғал титиримәк, тикилип қаримақ, яирайлиқ язмақ, бир көрмәк.

VІ. Мустәһкәмләш

246-көнүкмә, йезиқчә дәптәргә вә тахтида орунлиниду

Көнүкмилар топлимидин жүмлиләр яздурилиду вә тәһлил қилиниду.

VІІ. Бәкитиш.

1. Сөзләрниң бағлиниш йоллири тоғрисида немә билдуқ?

2. Маслишиш, башқуруш вә яндишиш бағлинишларниң охшашлиғи вә алаһидиликлирини Венн диаграммиси арқилиқ ениқлаш.

3. Рус вә қазақ тиллиридин пәрқи барму?

VІІІ Өйгә тапшурма. 116-бәтни оқуш, бәдиий әдәбияттин 3 жүмлә йезип, бирикмиләргә ажритиш вә бағлиниш түрлирини ениқлаш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 117-118-бәтләр Дәрис № 71

Дәрисниң мавзуси: Изафетлиқ бағлиниш. Сөзләрниң бағлиниш йоллири бойичә тәкрарлаш

Мәхсити: 1 Изафетлиқ бағлиниш һәққидә умумий чүшәнчә бериш, бағлиниш

йоллири бойичә чүшәнчисини кәңәйтиш

2.

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими

Қоллинилидиған усуллар: схема, тәһлил, соал-жавап, баянлаш

Пайдиланған технология тәнқидий ойлаш

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға изафетлиқ бағлиниш тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Синтаксис дегән немә? Бағлинишниң қандақ түрлири бар?

3. Тахтида жүмлиләр яздуруп, сөз бирикмилирини, уларниң бағлиниш йоллирини ениқлитиш.

4. Маслишиш бағлиништа сөзләр қандақ бағлиниду? Мисал кәлтүрүңлар.

5. Башқуруш бағлинишниң алаһидиликлирини ейтип бериңлар

6. Яндишиш бағлиниш дегән қандақ бағлиниш?

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Изафетлиқ бағлиништа икки исим өз ара бағлинип келиду. Бу бағлинишниң 3 түри бар:

1. Һәр икки исим қошумчиларсиз бағлиниду. М: қизил китап, таш көмүр, мис чөгүн.

2. Ениқланғучи сөз ІІІ шәхс тәвәлик қошумчиси билән келиду. М: уйғур йезиғи, Балқаш көли, Пәнжим йезиси.

3. Ениқланғучи сөз ІІІ шәхс тәвәлик қошумчиси билән, ениқлиғучи сөз егилик келиш қошумчиси билән келиду. М: муәллимниң сөзи, шаирниң шеири, мәктәпниң беғи.

VІ. Мустәһкәмләш

247-көнүкмә, йезиқчә дәптәргә вә тахтида орунлиниду

248-көнүкмә. Еғизчә вә тахтида орунлиниду.

249-көнүкмә. Тахтида йезиқчә орунлиниду.

VІІ. Бәкитиш.

1. Сөзләрниң бағлиниш йоллири тоғрисида немә билдуқ?

2. Маслишиш, башқуруш вә яндишиш, изафетлиқ бағлинишларниң охшашлиғи вә алаһидиликлирини Венн диаграммиси арқилиқ ениқлаш.

3. Рус вә қазақ тиллиридин пәрқи барму?

VІІІ Өйгә тапшурма. 117-118-бәтни оқуш, 250-көнүкмини йезиш

Вақти Уйғур тили 7-синип 117-118-бәтләр Дәрис № 72

Дәрисниң мавзуси: Сөз бирикмилири. Исимлиқ сөз бирикмилири

Мәхсити: 1 Сөз бирикмилири һәққидә умумий чүшәнчә бериш

2.

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға сөз бирикмилири, исимлиқ сөз бирикмилири тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Бағлинишниң қандақ түрлири бар?

3. Тахтида жүмлиләр яздуруп, сөз бирикмилирини, уларниң бағлиниш йоллирини ениқлитиш.

4. Маслишиш бағлиништа сөзләр қандақ бағлиниду? Мисал кәлтүрүңлар.

5. Башқуруш бағлинишниң алаһидиликлирини ейтип бериңлар

6. Яндишиш вә изафетлиқ бағлиниш дегән қандақ бағлиниш?

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Беқиндилиқ бағлиништа келип, аяқлашқан ой-пикирни билдүрмәйдиған сөзләрни сөз бирикмиси дәймиз.

Сөз бирикмилири 3 түргә бөлүниду:

1. Исимлиқ сөз бирикмилири

2. Пеиллиқ сөз бирикмиси

3. Сүпәтлик сөз бирикмиси

Исимлиқ сөз бирикмисидә баш сөз исим болуп, беқинда сөз төвәндики сөз түркүмлири арқилиқ ипадилиниду:

1. исим: таш көмүр, төмүр дәрваза

2. сүпәт: таза синип, әқиллиқ кикш

3. сан: алтинчи синип, йәттә жил

4. сүпәтдаш: оқуған китап,

5. алмаш: бизниң коча, сизниң арминиңиз

6. рәвиш: жиқ адәм, нурғун өй

7. пеил: көргән адәм

VІ. Мустәһкәмләш

251-көнүкмә, йезиқчә дәптәргә вә тахтида орунлиниду

252-көнүкмә. Еғизчә вә тахтида орунлиниду.

253-көнүкмә. Тахтида йезиқчә орунлиниду.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 118-120-бәтни оқуш, 254-көнүкмини йезиш

Вақти Уйғур тили 7-синип 120-123-бәтләр Дәрис № 73

Дәрисниң мавзуси: Пеиллиқ вә сүпәтлик сөз бирикмилири

Мәхсити: 1 Сөз бирикмилири һәққидә чүшәнчисини кәңәйтиш

2.

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пеиллиқ вә сүпәтлик сөз бирикмилири тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Сөз бирикмиси дегән немә?

3. Тахтида жүмлиләр яздуруп, сөз бирикмилирини, уларниң түрини ениқлитиш.

4. Исимлиқ сөз бирикмилиригә мисал кәлтүрүңлар.

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

А) Пеиллиқ сөз бирикмисидә баш сөз пеил болуп, беқинда сөз төвәндики сөз түркүмлири арқилиқ ипадилиниду:

1. исим: қулиғи аңлимас, шеир язмақ

2. сүпәт: таза язмақ, чирайлиқ кийинмәк

3. сан: он бәшкә кирмәк, алтидә оқумақ

4. алмаш: өзигә алмақ, бизгә көрсәтмәк

5. рәвиш: көп оқумақ, бүгүн кәлмәк

6. пеил: көрүп қалмақ, йезип бәрмәк

Ә) Сүпәтлик сөз бирикмисидә баш сөз сүпәт болуп, беқинда сөз пеил яки башқа сөз түркүмигә аит болуп келиду: оқушта әлачи, ишта пишшиқ, сөздә чевәр

VІ. Мустәһкәмләш

255-көнүкмә, йезиқчә дәптәргә вә тахтида орунлиниду

256-көнүкмә. Еғизчә вә тахтида орунлиниду.

258-көнүкмә. Тахтида йезиқчә орунлиниду.

260-көнүкмә йезиқчә орунлиниду.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 120-123-бәтни оқуш, 261-көнүкмини йезиш. 3 қатар бөлүп орунлайду.

Вақти Уйғур тили 7-синип 123-125-бәтләр Дәрис № 74

Дәрисниң мавзуси: Сөз бирикмилири бойичә тәкрарлаш

Мәхсити: 1 Сөз бирикмилири тоғрисида чүшәнчисини байқаш вә кәңәйтиш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, морфологиялик тәһлилгә үгитиш

3.

Дәрис түри: қайтилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң сөз бирикмиси вә униң түрлири тоғрисидики чүшәнчисини байқаш.

ІІІ Өй тапшурмисини тәкшүрүш.

Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

ІV. Билимини тәкшүрүш.

Дәрислик бойичә көнүкмиләр ишлитиш вә тапшурмилар орунлаш

1. Соалларға жавап бериңлар.

2. Жүмлидики бош орунларни толтуруңлар

3. Берилгән сөз бирикмилирини пайдилинип жүмлә түзүш. Оқуғучилар ойлиған жүмлилирини тахтиға йезип, бирикмилдәрни ениқлайду.

4. Шеирни оқуп, сөз бирикмилирини тепиш, уларниң түрлирини ениқлаш

5. Тепишмақниң жававини тепиңлар. Сөзләрниң бағлиниш йоллирини ениқлаңлар.

6. Мақалларни оқуп, мәнасини ейтип бериңлар. Жүмлидики сөз бирикмилирини ениқлайду.

7. Пеиллиқ вә сүпәтлик сөз бирикмилиригә 2дин жүмлә ойлап тахтиға йезиш.

8. Чүшүп қалған һәрипләрни орниға қоюш.

9. Орфографиялик хатаси йоқ жүмлини ениқлаңлар.

5. Бәкитиш.

VІ. Өйгә тапшурма. 118-125-бәтләрни оқуш. Диктантқа тәйярлиқ.-

Вақти Уйғур тили 7-синип 15-бәт Дәрис № 75

Дәрисниң мавзуси: Диктант «Булбул»

Мәхсити: 1. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

2. Өтүлән мавзуларни мустәһкәмләш

Дәрис түри: билимини байқаш.

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: билимини ткшүрүш

Қоллинилидиған усуллар: баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар: совхоз, санаторий-курорт

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Язма иш арқилиқ оқуғучиларниң өткән мавзулар бойичә алған билимини тәкшүрүш, саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа дәвәт қилиш

ІІІ. Диктант йезиш қаидилирини әскә чүшириш

Имла вә пунктуация қаидилирини әскә елиш

ІV. Диктант мәтини билән тонуштуруш.

Ш. Өмәрова Диктантлар топлими. 15-бәт. «Булбул»

110 сөз

V. Қошумчә тапшурма.

Асийәм булту кәлгинидә бу гөзәлликниң һеч қайсисини байқимиған екән. Жүмлини синтаксислиқ тәһлил қилиңлар.

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәт Дәрис № 76

Дәрисниң мавзуси: Көнүкмиләр үстидә иш

Мәхсити: 1 Диктант хаталири үстидә ишләш

2

3. Өз алдиға ишләшкә үгитиш

Дәрис түри: тәкрарлаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Диктант хаталири үстидә иш жүргүзүш, көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң синтаксис бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш (көнүкмиләр ишлитиш)

1. Диктант хаталири үстидә иш. Тахтиға оқуғучилар өзлири әвәткән сөзләрни язиду, һәммә бирликтә хатани түзитиду вә шу сөзләр билән жүмлиләр ойлайду.

4. Ойлиған жүмлилирини морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилиду

5. Жүмлиләрни бирикмиләргә ажритиду. Сөзләрниң бағлиниш йоллирини ениқлайду.

6. Йезиқчә өй тапшурмисини тәһлил қилиш

ІV. Мустәһкәмләш

Венн диаграммиси арқилиқ бағлиниш түрлириниң охшашлиғи вә алаһидиликлирини ениқлайду.

V. Бәкитиш.

Соал-жавап усули арқилиқ.

Луғәт диктантини яздуруш

VІ Өйгә тапшурма. 5 жүмлә ойлап йезиш, бағлинишниң түрлирини ениқлаш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 126-127-бәт Дәрис № 77

Мавзу: Синтаксис бойичә тәкрарлаш

Мәхсәт: Синтаксис бойичә алған билимини тәкшүрүш

Саватлиқ йезишқа вә синтаксислиқ тәһлил жүргүзүшкә үгитиш

Өмлүккә, достлуққа вә ижадий ишләшкә дәвәт қилиш

Дәрис түри билимини мустәһкәмләш

Дәрис типи қелиплашмиған

Көрнәклик қураллар: дәрислик, карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология тәнқидий ойлаш

Бериши:

1. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлаш.

Балилар! Һәммиңлар қолуңларда күнниң әң чирайлиқ шолиси бар дәп һис қилиңлар. Шолини өзәңларниң йеқин достуңларға күлүмсирәп қарап, тәғдим қилиңлар! Һәм достуңларға амәт тиләңлар!

2. Киришмә сөз. Муәллим дәрисниң мәхсити билән тонуштуриду. Синипни 4 топқа бөлиду.

Муәллим сөзи:

3. Бүгүн мән китапханиға берип, кичиккинә чашқан қирқип ташлиған бир китапчини тепивалдим. Китапчидики мәтинниң бәзи сөзлири қирқилип кетип, мәтин чүшиниксиз болуп қапту. Һазир мән силәргә қалған сөз вә сөз бирикмилирини ейтип беримән. Силәр шу сөз вә бирикмиләр билән жүмлә ойлап, мәтинни әксигә кәлтүрүп көрүңлар.

Мәтин түзүштин авал мону соалларға жавап берәйли.

1-тапшурма.

1. Мәтин дегән немә?

2. Мәтин немиләрдин түзүлиду?

3. Жүмлиләр немидин түзүлгән?

4. Сөз бирикмиси дегән немә?

5. Қандақ сөз бирикмилирини билисиләр?

6. Жүмлидики сөзләр қандақ бағлиништа болиду?

7. Беқинда бағлинишниң түрини атаңлар

8. Жүмлиниң қандақ бөләклирини билисиләр?

9. Жүмлиләр қандақ түрләргә бөлүниду?

2-тапшурма. Һәр топқа бирикмиләр берилиду. Оқуғучилар мәтин түзиду. Өз ара келишип, бир оқуғучи мәтинни оқуйду.

Хам су, ушшақ микроблар, жуқумлуқ ағриқлар, қосақ ағриғи, ич кезиги, сериқ ағриқ, қайнитилмиған су, дәрия, көлләрниң сүйи, микроблар нурғун, тохтам су, наһайити ховуплуқ, сүзүктәк көрүниду, тамча су, елип қарисақ, көлниң сүйи, қайнитип ичиш, қайниғанда өлиду, зиянлиқ микроблар, суни ичмәңлар!

4. Муәллим сөзи. Балилар, бизгә мәтин муәллипиниң ичи ағрип, мәтинниң толуқ вариантини әвәтипту. Қени, оқуп көрәйли. Вә өзимиз түзгән мәтин билән селиштурайли.

3-тапшурма. Өзәңлар түзгән мәтиндин бир жүмлини һәр топтин 1дин оқуғучи чиқип, тахтида синтаксислиқ тәһлил қилиду. Уйғур, қазақ вә рус тиллирида. Қалғанлар шу жүмлидики сөз бирикмилирини вә уларниң бағлиниш йоллирини ениқлайду.

5. Йәкүнләш. Оқуғучилар билимини байқаш мәхситидә альтернативлиқ тест тапшурмисини қоллиниш.

4-тапшурма. Диаграмма түзүш. Һәр оқуғучиға таблица берилиду. Берилгән тапшурминиң жаваплири шуниңға бәлгүлиниду.

һә--ә

яқ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

1. Синаксис тавушларни тәкшүрәйду

2. Сөз бирикмилири 3 түргә бөлүниду.

3. Мениң вәтиним - маслишиш бағлиниш

4. Исим, сүпәт, сан - жүмлә бөләклири.

5. Аддий жүмлиниң 2 түри бар.

6. Ақ нийәт - яндишиш бағлиниш

7. Беқиндилиқ бағлинишниң 2 түри бар.

8. Пәнжим йезиси - изафетлиқ бағлиниш

9. Ениқлиғучи - жүмлиниң баш мүчиси

10. Хәлиқни сөйүш - яндишиш бағлиниш.

11. Йешил көкләм - исимлиқ сөз бирикмиси

12. Хәвәр егиниң иш-һәрикитини билдүриду.

13. Асим билән Қасим - беқиндилиқ бағлиниш

14. Толуқтурғучи - әгәшмә мүчә

6. Баһалаш.

Исим-нәсиби ___________________________________________________

1. Синтаксис тавушларни тәкшүрәйду 2. Сөз бирикмилири 3 түргә бөлүниду.

3. Мениң вәтиним - маслишиш бағлиниш 4. Исим, сүпәт, сан - жүмлә бөләклири.

5. Аддий жүмлиниң 2 түри бар. 6. Ақ нийәт - яндишиш бағлиниш

7. Беқиндилиқ бағлинишниң 2 түри бар. 8. Пәнжим йезиси - изафетлиқ бағлиниш

9. Ениқлиғучи - жүмлиниң баш мүчиси 10. Хәлиқни сөйүш - яндишиш бағлиниш.

11. Йешил көкләм - исимлиқ сөз бирикмиси 12. Хәвәр егиниң иш-һәрикитини билдүриду.

13. Асим билән Қасим - беқиндилиқ бағлиниш 14. Толуқтурғучи - әгәшмә мүчә

Һә-ә

яқ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәт Дәрис № 78

Дәрисниң мавзуси: Еғизчә нутуқни өстүрүш

Мәхсити: 1 Мәтин түзүш вә тәһлил қилиш арқилиқ еғизчә нутқини өстүрүш

ишләш

2. Саватлиқ вә бағлинишлиқ сөзләшкә үгитиш

3. Бәдиий әдәбият оқушқа дәвәт қилиш.

Дәрис түри: тәкрарлаш

Дәрис типи қелиплашмиған

Көрнәклик қураллар: дәрислик, мәтинләр, сүрәтләр

Қоллинилидиған усуллар: сөһбәт, соал-жавап,

Пайдиланған технология тәнқидий ойлаш

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Мәтин түзүш, мәтинни тәһлил қилиш арқилиқ бағлинишлиқ пикир қилишқа вә саватлиқ сөзләшкә үгитиш

ІІІ. Еғизчә нутуқни өстүрүш

1. «Норуз», «Һейт», «Мәшрәп оюнлири» мавзулири өз алдиға мәтин түзүш тапшурулиду.

2. Оқуғучиларға 171-173-бәтләрдики «Норуз», «Һейт», «Мәшрәп оюнлири» мәтинлирини оқуп чиқиш тапшурулиду вә өз мәтинлири билән селиштуриду. Мәтинларниң мәзмунини сөзлитиш

3. Сүрәтләргә қарап мәтин түзүш.

4. Мәтиндә мақал-тәмсил, фразеологиялик бирикмиләрни, даналар сөзлирини қоллиниш тапшурулиду.

5. Мәтинни ипадилик оқутуш

ІV. Оқуғучилар кимниң мәтини яхши чиққан болса, муәллип орундуғиға шуни олтарғузиду. Андин униңға соаллар бериду.

V. Баһалаш

VІ. Өйгә тапшурма. 5 жүмлә ойлап йезиш, бағлинишниң түрлирини ениқлаш вә синтаксислиқ тәһлил қилиш

Вақти Уйғур тили 7-синип 126-127-бәт Дәрис № 79

Дәрисниң мавзуси: Синтаксис бойичә тәкрарлаш

Мәхсити: 1 Көнүкмиләр ишләш арқилиқ синтаксис бойичә алған билимини

мустәһкәмләш

2. Саватлиқ вә бағлинишлиқ сөзләшкә, синтаксислиқ тәһлил жүргүзүшкә үгитиш

3. Бәдиий әдәбият оқушқа, ижадий ишләшкә қизиқтуруш.

Дәрис түри: тәкрарлаш

Дәрис типи қелиплашмиған

Көрнәклик қураллар: дәрислик, мәтинләр, сүрәтләр

Қоллинилидиған усуллар: сөһбәт, соал-жавап,

Пайдиланған технология тәнқидий ойлаш

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмилар арқилиқ синткасис бойичә алған билимини мустәһкәмләш, бағлинишлиқ пикир қилишқа вә саватлиқ сөзләшкә үгитиш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш

1. 126-бәттики 262-көнүкмә. Мәтинни бирикмиләргә ажритиш. Сөз бирикмилириниң түрини ениқлаш

2. 263-көнүкмә еғизчә орунлиниду. Тәңдаш вә беқинда бағлиништа кәлгән сөз бирикмилирини ениқлаш.

3. 264-көнүкмини йезиқчә орунлайду. Исимлиқ сөз бирикмилирини бир тәрәпкә, пеиллиқ сөз бирикмилирин бир тәрәпкә ажритип йезиш.

4. Оқуғучилар тахтида сөз бирикмилириниң бағлиниш йоллирини ениқлайду.

5. Соал-жавап усули арқилиқ билимини байқаш.

ІV. Венн диаграммиси арқилиқ беқинда вә тәңдаш бағлинишниң охшашлиғи вә айримисини ениқлайду.

V. Баһалаш

VІ. Өйгә тапшурма. 3 жүмлә ойлап йезиш, бағлинишниң түрлирини ениқлаш вә синтаксислиқ тәһлил қилиш

Вақти Уйғур тили 7-синип 127-129-бәтләр Дәрис № 80

Дәрисниң мавзуси: Пунктуация қаидилири

Мәхсити: 1 Пунктуация қаидилири һәққидә чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, пикир қилишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини, ойлаш қабилийитини ашуруш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар: пунктуация, мәнтиқий, раван

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пунктуация қаидилири тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Тәтилгә берилгән йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Карточкилар бериш арқилиқ тиниш бәлгүлириниң қоюлуши тоғрисида чүшәнчисини байқаш.

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Тиниш бәлгүлири, графика вә имла охшаш, йезиқлиқ материал элементи болуп, йезиқ нутқиниң чүшинишлик, ениқ, раван вә мәнтиқий болуши үчүн хизмәт қилиду.

Уйғур тилидики тиниш бәлгүлири монулар: чекит, пәш, соал бәлгүси, үндәш бәлгүчи, тирнақ, қош тирнақ, сизиқ вә сизиқчә, қош чекит.

Тиниш бәлгүлирини тоғра қоюш - саватлиқ йезишниң бәлгүси.

VІ. Мустәһкәмләш

Тахтида жүмлә яздуруш. Тиниш бәлгүлирини оқуғучилар өзи қойиду вә сәвәвини ейтиду.

265-көнүкмә, еғизчә орунлиниду

266-көнүкмә. Еғизчә вә тахтида орунлиниду.

267-көнүкмә. Тахтида йезиқчә орунлиниду.

268-көнүкмә йезиқчә орунлиниду.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 127-129-бәтни оқуш, Диалог түзүп, тиниш бәлгүлирини қоюш

Вақти Уйғур тили 7-синип 127-129-бәтләр Дәрис № 81

Дәрисниң мавзуси: Чекит

Мәхсити: 1 Чекит вә униң қолуши һәққидә чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини, ойлаш қабилийитини ашуруш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Сал-ш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға чекит вә униң қоюлуши тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Карточкилар бериш арқилиқ тиниш бәлгүлириниң қоюлуши тоғрисида чүшәнчисини байқаш.

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

1. Чекит аяқлашқан мәлум бир ойни билдүридиған аддий яки қошма хәвәр жүмлидин кейин қоюлиду. М: Бийил Қазақстан Мустәқиллигиниң 20 жиллиқ тойини нишанлайду.

2. Баш һәрипләрдин шәртлик түрдә қисқартилип елинған адәм етиниң шу қисқартилған һәриплиридин кейин чекит қоюлиду. М: Х.Һәмраев - устаз вә шаир.

3. Рәқәмләр билән йезилған күн, ай, жил арисиға қоюлиду. М: 04.04.2011.

4. Математикидин көпәйтиш бәлгүси орнида ишлитилиду.

Вә башқилар, вә һаказилар сөзлири қисқартилип йезилғанда қоюлиду М: в.б, в.һ.

VІ. Мустәһкәмләш

Тахтида жүмлә яздуруш. Тиниш бәлгүлирини оқуғучилар өзи қойиду вә сәвәвини ейтиду.

269-көнүкмә, еғизчә орунлиниду

270-көнүкмә. Еғизчә вә тахтида орунлиниду.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 129-130-бәтни оқуш, 271-көнүкмини шәрти бойичә орунлаш

Вақти Уйғур тили 7-синип 127-129-бәтләр Дәрис № 82

Дәрисниң мавзуси: Соал бәлгүси

Мәхсити: 1 Соал бәлгүси вә униң қолуши һәққидә чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға Соал бәлгүси вә униң қоюлуши тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Карточкилар бериш арқилиқ чекитниң қоюлуши тоғрисида чүшәнчисини байқаш.

3. Тиниш бәлгүлири тоғрисида теориялик билимини соал-жавап усули арқилиқ байқаш

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

1. Оқуғучилар диалог түзүп, тахтиға язиду. Мәзкүр диалогтики тиниш бәлгүлириниң қоюлушини синип болуп тәкшүрәйду.

2. Мәтинләр берилиду. Тиниш бәлгүләрни орниға қоюш керәк вә униң немә үчүн қоюлғанлиғини чүшәндүрүш лазим.

3. Йеңи мавзу йезилған жүмлиләр асасида чүшәндүрүлиду.

Соал бәлгүси соал мәнасини билдүридиған жүмлиләрдин кейин қоюлиду.

М. Бу кимниң беғи?

Бийил қанчә түп көчәт олтарғуздуңлар?

VІ. Мустәһкәмләш

272-көнүкмә, тахтида орунлиниду

Тахтиға көнүкмиләр топлимидин жүмлиләр яздурулиду. Оқуғучилар тиниш бәлгүлирини қойиду.

273-көнүкмә. Еғизчә вә тахтида орунлиниду.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 129-130-бәтни оқуш, диалог түзүш

Вақти Уйғур тили 7-синип 131-132-бәтләр Дәрис № 83

Дәрисниң мавзуси: Үндәш бәлгүси

Мәхсити: 1 Үндәш бәлгүси вә униң қолуши һәққидә чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини, ойлаш қабилийитини ашуруш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға үндәш бәлгүси вә униң қоюлуши тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ билимини байқаш

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

1. Оқуғучиларға һәр хил чақириқларни йезиш тапшурулиду.

2. Тахтида жүмлиләр яздуруш, оқуғучиларға тиниш бәлгүлирини қойғузуш

Үндәш бәлгүси соал мәнасини билдүридиған жүмлиләрдин кейин, шиар вә чақириқ мәнасида ейтилған жүмлиләрдин кейин қоюлиду.

М. Тәйяр бол!

Яшисун достлуқ мәйрими!

Вәтинимизни қоғдашқа дайим тәйяр биз!

VІ. Мустәһкәмләш

1.274-көнүкмә, тахтида орунлиниду

2. Тахтиға көнүкмиләр топлимидин жүмлиләр яздурулиду. Оқуғучилар тиниш бәлгүлирини қойиду.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 131-132-бәтни оқуш

276-көнүкмини орунлаш

Вақти Уйғур тили 7-синип 132-133-бәтләр Дәрис № 84

Дәрисниң мавзуси: Пәшниң қоюлуш йоллири (І-ІІ)

Мәхсити: 1 Пәш вә униң қоюлуш йоллири һәққидә чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини, ойлаш қабилийитини ашуруш

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пәш вә униң қоюлуши тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини (276-көнүкмә) тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ билимини байқаш

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

І. Бир хил мүчиләр бағлиғучисиз кәлсә, уларниң арисиға пәш қоюлиду. М: Дәриялар, көлләр, жаңгаллиқлар, тағлар - елимизниң тәбиий байлиғи.

Бир хил мүчиләрниң арисидики бағлиғучилар тәкрарлинип кәлсә, улар пәш арқилиқ ажритилиду. М: Адәмдә барлиқ нәрсә гөзәл болуши керәк: һәм йүзи, һәм сөзи, һәм қәлби, һәм ойи.

ІІ. Бағланған қошма жүмлиләрниң тәркивидики аддий жүмлиләр тәкрарлинип кәлгән айриғучи бағлиғучилар билиән бириккәндә, уларниң алдидин пәш қоюлиду. М. Йә бу ишниң ахири чиқмиди, йә йә бу ишниң түгитәлмидуқ.

VІ. Мустәһкәмләш

1.277-көнүкмә, тахтида вә дәптәргә орунлиниду.

2. 278-көнүкмини еғизчә орунлаш

3. Тахтиға көнүкмиләр топлимидин жүмлиләр яздурулиду. Оқуғучилар тиниш бәлгүлирини қойиду.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 132-133-бәтни оқуш

279-көнүкмини орунлаш

Вақти Уйғур тили 7-синип 133-134-бәтләр Дәрис № 85

Дәрисниң мавзуси: Пәшниң қоюлуш йоллири (ІІІ- V)

Мәхсити: 1 Пәш вә униң қоюлуш йоллири һәққидә чүшәнчә бериш

2.

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пәш вә униң қоюлуши тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини (279-көнүкмә) тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ билимини байқаш

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

І. Жүмлә тәркивидики аддий жүмлиләр бағлиғучисиз кәлсә, улар пәш арқилиқ ажритилиду. М: Әтияз кәлди, дәл-дәрәқләр йешил либасқа оралди.

ІІ. Беқинда қошма жүмлиләрдә баш вә беқинда жүмлиләр пәш арқилиқ ажритилиду. М. Биз тиришип оқусақ, чоқум мәхситимизгә йетимиз.

Әгәр беқинда жүмлә баш жүмлиниң оттурисида кәлсә, у икки тәрипидин пәш арқилиқ ажритилиду. М: Мустәқилликниң 20 жиллиғиға беғишлап, һәптиниң шәнбә күни, 20 түп көчәт олтарғуздуқ.

ІІІ. Қариму-қарши бағлиғучилар билән кәлгән бағланған қошма жүмлиләрдә бағлиғучиларниң алдидин пәш қюлиду. М: Оқуғучилар тиришип ишлиди, амма берилгән иш аяқлашмиди.

VІ. Мустәһкәмләш

1.280-көнүкмә, еғизчә орунлиниду.

2. 281-көнүкмини еғизчә орунлаш

3. Тахтиға көнүкмиләр топлимидин жүмлиләр яздурулиду. Оқуғучилар тиниш бәлгүлирини қойиду.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 133-134-бәтни оқуш

282-көнүкмини орунлаш

Вақти Уйғур тили 7-синип 135-136-бәтләр Дәрис № 86

Дәрисниң мавзуси: Пәшниң қоюлуш йоллири (VІ)

Мәхсити: 1 Пәш вә униң қоюлуш йоллири һәққидә чүшәнчә бериш

2.

3.

Дәрис түри: Арилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға пәш вә униң қоюлуши тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини (282-көнүкмә) тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ билимини байқаш

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

1. Қистурма сөзләр билән қаратма сөзләр жүмлиниң бешида кәлсәулардин кейин пәш қоюлиду. М: Достум, мәлидә қандақ өзгиришләр бар? Әтималим, һаят шундақ охшайду.

2. Қистурма вә қаратма сөзләр жүмлиниң ахирида кәлсә, алдиға пәш қоюлиду. М: Бу китапни нәдин алдиң, Асим? Улар бу йеңилиқни техи аңлимиғанду, бәлким.

3. Қистурма сөзләр билән қаратма сөзләр жүмлиниң оттурисида кәлсә, уларниң икки тәрипидин пәш қоюлиду. М: Немә болдиңиз, сиңлим, тазиму хошалғу сиз? Бу тәклипни, мениң пикримчә, һәммә қоллап-қувәтләйду.

VІ. Мустәһкәмләш

1.283-көнүкмә, еғизчә орунлиниду.

2. 284-көнүкмини еғизчә вә йезиқчә орунлаш

3. Тахтиға көнүкмиләр топлимидин жүмлиләр яздурулиду. Оқуғучилар тиниш бәлгүлирини қойиду.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 135-136-бәтни оқуш

Қистурма сөзләргә 3, қаратма сөзләргә 3 жүмлә тепип, йезип келиш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 57-бәтләр Дәрис № 87

Дәрисниң мавзуси: Диктант «Мухбир»

Мәхсити: 1. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

2. Тиниш бәлгүлириниң қоюлуши тоғрисидики билимини

байқаш

3. Әдәбиятқа қизиқишини ашуруш

Дәрис түри: билимини байқаш.

Дәрис типи қелиплашқан

Қоллинилидиған усуллар: баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Язма иш арқилиқ оқуғучиларниң өткән мавзулар бойичә алған билимини тәкшүрүш, саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа дәвәт қилиш

ІІІ. Диктант йезиш қаидилирини әскә чүшириш

Имла вә пунктуация қаидилирини әскә елиш

ІV. Диктант мәтини билән тонуштуруш

Диктантлар топлими. Ш.Өмәрова. 57-бәт.

«Мухбир»

122 сөз

V. Қошумчә тапшурма.

Мәтиндики бир жүмлини синтаксислиқ тәһлил қилиңлар.

Пәләкниң гәрдиши Лутпуллини Үрүмчидин Ақсу вилайити гезитханисиға ташлиди.

VІ. Өйгә тапшурма бериш

Пунктуация қаидилири бойичә тәкрарлаш.

Вақти Уйғур тили 7-синип -бәт Дәрис № 88

Дәрисниң мавзуси: Көнүкмиләр үстидә иш

Мәхсити: 1 Диктант хаталири үстидә ишләш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа, морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилишқа үгитиш

3. Өз алдиға ишләшкә дәвәт қилиш

Дәрис түри: тәкрарлаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, карточкилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Диктант хаталири үстидә иш жүргүзүш, көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң синтаксис бойичә алған билимини байқаш вә мустәһкәмләш

ІІІ. Билимини тәкшүрүш (көнүкмиләр ишлитиш)

1. Диктант хаталири үстидә иш. Тахтиға оқуғучилар өзлири әвәткән сөзләрни язиду, һәммә бирликтә хатани түзитиду вә шу сөзләр билән жүмлиләр ойлайду.

2. Ойлиған жүмлилирини морфологиялик вә синтаксислиқ тәһлил қилиду

3. Жүмлиләрдики пунктуация қаидилирини чүшәндүриду..

4. Йезиқчә өй тапшурмисини тәһлил қилиш

ІV. Мустәһкәмләш

Тахтиға көнүкмиләр топлимидин жүмлиләр яздуруш вә тәһлил қилиш

V. Бәкитиш.

Соал-жавап усули арқилиқ.

VІ Өйгә тапшурма. «Мустәқил Қазақстан - мениң Вәтиним» мавзусиға мәтин түзүш

Вақти Уйғур тили 7-синип 137-138-бәтләр Дәрис № 89

Дәрисниң мавзуси: Қош чекитниң қоюлуши (І-ІІІ)

Мәхсити: 1 Қош чекит вә униң қоюлуш йоллири һәққидә чүшәнчә бериш

2.

3.

Дәрис түри:

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларға қош чекит вә униң қоюлуши тоғрисида чүшәндүрүш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ билимини байқаш

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

1. Қош чекит жүмлидики бир хил мүчиләрниң алдида турған умумлаштурғучи сөздин кейин қоюлиду. М: Шәнбиликкә һәммиси қатнашти: муәллимләр, оқуғучилар, дохтурлар.

2. Бир хил мүчилар жүмлиниң оттурисида кәлсә, бир хил мүчиларниң алдидин келидиған умумлаштурғучи сөздин кейин пәш қоюлиду. М: Жиғилғанларниң барлиғи: деханлар, тракторчилар, сучилар - мол һосул елишни көзлигәнләр еди.

3. Қош чекит бағлиғучисиз бағланған қошма жүмлиләрниң тәркивидики бир-бириниң мәзмунини ениқлап, изаһлап туридиған аддий жүмлиләрниң арисиға қоюлиду. М: Асим кирип кәлди: чирайидин бир хошаллиқ бәлгүси сезилип туратти.

VІ. Мустәһкәмләш

1.285-көнүкмә, еғизчә орунлиниду.

2. Тахтиға көнүкмиләр топлимидин жүмлиләр яздурулиду. Оқуғучилар тиниш бәлгүлирини қойиду.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 137-138-бәтни оқуш

Һәр биригә иккидин жүмлә йезиш

Вақти Уйғур тили 7-синип 138-141-бәтләр Дәрис № 90

Дәрисниң мавзуси: Қош чекитниң қоюлуши (ІV-VІ)

Мәхсити: 1 Қош чекит вә униң қоюлуш йоллири һәққидә чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини, ойлаш қабилийитини ашуруш

Дәрис түри:

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң қош чекит вә униң қоюлуши тоғрисида чүшәнчисини кәңәйтиш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ билимини байқаш

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

1. Рәқәм яки һәрипләр билән санап көрситилгән сөз яки жүмлиләрниң алдидин қош чекит қоюлиду.

2. Көчәрмә гәп муәллип сөзидин кейин кәлсә, муәллип сөзидин кейин қош чекит қоюлиду. М: Муәллим мундақ деди: «Әтә мәктәптә шәнбилик өткүзүлиду.»

3. Көчәрмә гәп муәллип сөзиниң оттурисида кәлсә, униң алдидин қош чекит қоюлиду. М: Момам маңа: «Гүлни асраңлар, үзмәңлар!» - дегән еди.

VІ. Мустәһкәмләш

1.286-көнүкмә, еғизчә орунлиниду, қош чекитниң қоюлуш сәвәплирини чүшәндүрүш.

2. 287-көнүкмә. Тиниш бәлгүлириниң қоюлуш сәвәплирини ейтип бериш, 2дин жүмлини көчирип йезиш.

3. 288-көнүкмә шәрти бойичә орунлиниду.

4. Тахтиға көнүкмиләр топлимидин жүмлиләр яздурулиду. Оқуғучилар тиниш бәлгүлирини қойиду.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 138-141-бәтни оқуш

289-көнүкмини йезиш

Вақти Уйғур тили 7-синип 138-141-бәтләр Дәрис № 91

Дәрисниң мавзуси: Сизиқниң қоюлуши (І-ІV)

Мәхсити: 1 Сизиқ вә униң қоюлуш йоллири һәққидә чүшәнчә бериш

2. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

3. Тилға қизиқишини, ойлаш қабилийитини ашуруш

Дәрис түри:

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң сизиқ вә униң қоюлуши тоғрисида чүшәнчисини кәңәйтиш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ билимини байқаш

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

1. Жүмлидики бир хил мүчиләрдин кейин кәлгән умумлаштурғучи сөзниң алдидин қолиду.М: Далалар, етизлар, тағлар - һәммиси йешиллиққа бөләнди.

2. Баш келиштә кәлгән егә билән хәвәрниң оттурисиға қоюлиду. М: Қазақстан - Мутәқил дөләт.

3. Егә егилик қошумчисидики исим болуп, хәвәр баш келиштә кәлгән исим болса, егидин кейин қоюлиду. М: Мениң йезам - Пәнжим.

4. Егә баш келиштики исим болуп, хәвәр егилик қошумчисида кәлгән исим болса, егидин кейин қолиду. М. Хелил Һәмраев - устазларниң устази.

VІ. Мустәһкәмләш

1.290-көнүкмә, йезиқчә орунлиниду, сизиқниң қоюлуш сәвәплирини чүшәндүрүш.

2. 291-көнүкмә. Тиниш бәлгүлириниң қоюлуш сәвәплирини ейтип бериш, 2дин жүмлини көчирип йезиш.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 141-143-бәтни оқуш

Бирдин жүмлә тепип йезиш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 138-141-бәтләр Дәрис № 92

Дәрисниң мавзуси: Сизиқниң қоюлуши (V- VІІІ)

Мәхсити: 1 Сизиқ вә униң қоюлуш йоллири һәққидә чүшәнчисини кәңәйтиш

2.

3.

Дәрис түри:

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң сизиқ вә униң қоюлуши тоғрисида чүшәнчисини кәңәйтиш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ билимини байқаш

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Сизиқниң қоюлуши

1. Егә исимдин яки исим орнида кәлгән сүпәтдаштин болуп, хәвәр алмаштин болса, егидин кейин сизиқ қоюлиду. М. Мән издигән китап - мошу.

2. Егиму, хәвәрму санлардин кәлсә, егидин кейин қоюлиду. М: Үч йәрдә бәш - он бәш.

3. Егә яки хәвәр, яки болмиса уларниң иккилиси исимдаштин кәлсә, егидин кейин қоюлиду. М: Вәдидә туруш - көңүлни күтүш..

4. Егә көрситиш алмиши болуп, хәвәр баш келиштә кәлгән исим болса, егидин кейин қолиду. М. Әву - мәктәп бенаси.

VІ. Мустәһкәмләш

1.293-көнүкмә, йезиқчә орунлиниду, сизиқниң қоюлуш сәвәплирини чүшәндүрүш.

2. 294-көнүкмә. Тиниш бәлгүлириниң қоюлуш сәвәплирини ейтип бериш.

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 141-143-бәтни оқуш

295-көнүкмини йезиқчә орунлаш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 138-141-бәтләр Дәрис № 93

Дәрисниң мавзуси: Сизиқниң қоюлуши (ІХ-ХІІ)

Мәхсити: 1 Сизиқ вә униң қоюлуш йоллири һәққидә чүшәнчисини кәңәйтиш

2.

3.

Дәрис түри:

Дәрис типи

Көрнәклик қураллар:

Қоллинилидиған усуллар:

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң сизиқ вә униң қоюлуши тоғрисида чүшәнчисини кәңәйтиш.

ІІІ- ІV Өй тапшурмисини вә билимини тәкшүрүш.

1. Йезиқчә тапшурмини тәкшүрүш

2. Соал-жавап усули арқилиқ билимини байқаш

V. Йеңи мавзуни чүшәндүрүш

Сизиқниң қоюлуши

1. Қистурма жүмлиләрниң икки тәрипидин қоюлиду. М. Мениң достум - у сәккизинчи синипта оқуйду -күрәш мусабиқисидә биринчиликни йеңивалди.

2. Хәвири толуқ ейтилмиған яки пүтүнләй чүшүп қалған йәрдә қоюлиду. М: Яхшиға - ишарәт, яманға - жувалдуз.

3. Көчәрмә гәпләрдә муәллип сөзини башқа кишиниң сөзидин бөлүш үчүн қоюлиду. М: «Билимни бүйүк бил, оқушни - улуқ» - дегән еди Йүсүп Хас Һажип. Й.Х.Һажип: «Билимни бүйүк бил, оқушни - улуқ.» - дегән еди.

4. Орун, вақит вә санни билдүридиған икки яки униңдинму көп сөзләрниң арисиға қоюлиду. М. «Алмута - Челәк - Чонжа - Яркәнт» маршрути бойичә йолувчилар сәпәргә атланди.

VІ. Мустәһкәмләш

1.295-көнүкмә, йезиқчә орунлиниду, сизиқниң қоюлуш сәвәплирини чүшәндүрүш.

2. Тахтиға жүмлә яздуруш, тиниш бәлгүлириниң қоюлуш сәвәплирини ениқлаш

VІІ. Бәкитиш.

VІІІ Өйгә тапшурма. 141-143-бәтни оқуш

Бирдин жүмлә йезиш

Вақти Уйғур тили 7-синип 31-32-бәт Дәрис № 95

Дәрисниң мавзуси: Диктант «Бизниң йеза»

Мәхсити: 1. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

2. Тиниш бәлгүлириниң қоюлуши тоғрисидики билимини

байқаш

3. Әдәбиятқа қизиқишини ашуруш

Дәрис түри: билимини байқаш.

Дәрис типи қелиплашқан

Қоллинилидиған усуллар: баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Язма иш арқилиқ оқуғучиларниң өткән мавзулар бойичә алған билимини тәкшүрүш, саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа дәвәт қилиш

ІІІ. Диктант йезиш қаидилирини әскә чүшириш

Имла вә пунктуация қаидилирини әскә елиш

ІV. Диктант мәтини билән тонуштуруш

Диктантлар топлими. Ш.Өмәрова. 31-32-бәт.

«Бизниң йеза»

117 сөз

V. Қошумчә тапшурма.

Мәтиндики бир жүмлини синтаксислиқ тәһлил қилиңлар.

Биз етизға кәткәндә йезимизниң кочилири һәммә адәмләр бир яққа көчкәндәк жим қалған.

VІ. Өйгә тапшурма бериш

Пунктуация қаидилири бойичә тәкрарлаш.

Вақти Уйғур тили 7-синип 149-151-бәт Дәрис № 97

Дәрисниң мавзуси: Ипадилик оқушқа үгитиш

Мәхсити: 1. Көнүкмиләр ишләш арқилиқ ипадилик оқушқа, саватлиқ вә

чирайлиқ йезишқа үгитиш

2. Өтүлгән мавзуларни мустәһкәмләш, билимини чоңқурлаштуруш

3. Өз алдиға ишләшкә дәвәт қилиш

Дәрис түри: қайтилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, һәр хил тапшурмилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң билимини тәкшүрүш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш. Йезиқчә тапшурмини тәһлил қилиш.

ІV. Билимини тәкшүрүш

1. Жүмлиләр берилиду.Оқуғучилар тиниш бәлгүлирини қоюп, қаидисини чүшәндүриду.

2. Оқуғучиларни билимини байқаш үчүн китаптин көнүкмә ишлитиш .

3. «Дехан - етиз мәрданиси» мавзусиға 3 түрлүк мәтин түзүш вә дәлилләш

4. 298-көнүкмини шәрти бойичә орунлаш

5. 299-көнүкмә. Сөз бирикмилирини ениқлаш. Тахтида орунлиниду.

300-көнүкмини тахтида орунлаш.

301- көнүкмини синтаксислиқ тәһлил қилиш.

V. Мустәһкәмләш.

Соал-жавап усули арқилиқ мустәһкәмләш

VІ. Йәкүнләш вә баһалаш

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

305-көнүкмә йезиқчә орунлиниду.

Вақти Уйғур тили 7-синип 149-151-бәт Дәрис № 98

Дәрисниң мавзуси: Мәтинләр үстидә иш. Даналарниң әқлийә сөзлири

Мәхсити: 1.Мәтинләр билән ишләш арқилиқ ипадилик оқушқа, саватлиқ вә

бағлинишлиқ пикир қилишқа үгитиш

2. Өтүлгән мавзуларни мустәһкәмләш, билимини чоңқурлаштуруш

3. Өз алдиға ишләшкә дәвәт қилиш

Дәрис түри: қайтилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, һәр хил тапшурмилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң билимини тәкшүрүш вә дуния қаришини кәңәйтиш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш. Йезиқчә тапшурмини тәһлил қилиш.

ІV. Билимини тәкшүрүш

1. 175-бәттики «Швециядики уйғуршунаслиқ» мәтини үстидә иш

2. Мәтинниң мәзмунини чүшәндүрүш, түрини ениқлаш

3. Мәтинниң әһмийити тоғрисида сорап билиш.

4. Тиниш бәлгүлириниң қоюлуш сәвәплирини чүшәндүрүш

5. «Вәтән немидин башлиниду?» мәтини үстидә ишләш.

6. Оқуғучиларниң вәтән һәққидики пикирлирини билиш

7. «Наваийниң әқлийә сөзлири» мәтини үстидә иш.

8. Һәр пикирни тәһлил қилиш, оқуғучиларниң чүшәнчисини байқаш

«Вәтиним - ана бөшүгүм» мавзусиға 3 түрлүк мәтин түзүш вә дәлилләш

V. Мустәһкәмләш.

Соал-жавап усули арқилиқ мустәһкәмләш

VІ. Йәкүнләш вә баһалаш

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

5 жүмлини синтаксислиқ тәһлил қилиш

Вақти Уйғур тили 7-синип 178-180-бәт Дәрис № 99

Дәрисниң мавзуси: Пунктуация қаидилирини әскә чүшириш

Мәхсити: 1. Мәтинләр билән ишләш арқилиқ саватлиқ йезишқа вә

бағлинишлиқ пикир қилишқа үгитиш

2. Өтүлгән мавзуларни мустәһкәмләш, билимини чоңқурлаштуруш

3. Өз алдиға ишләшкә дәвәт қилиш

Дәрис түри: қайтилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, һәр хил тапшурмилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң билимини тәкшүрүш, саватлиқ йезишқа дәвәт қилиш вә дуния қаришини кәңәйтиш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш.

Йезиқчә тапшурмини тәһлил қилиш.

ІV. Билимини тәкшүрүш

1. 178-бәттики мәтини үстидә иш

2. Мәтинниң мәзмунини чүшәндүрүш, түрини ениқлаш

3. Мәтинниң әһмийити тоғрисида сорап билиш.

4. Тиниш бәлгүлириниң қоюлуш сәвәплирини чүшәндүрүш

5. 179-бәттики мәтин үстидә ишләш.

6. Оқуғучиларниң ана жут һәққидики пикирлирини билиш

7. Тахтида жүмлиләр яздуруш, тиниш бәлгүлириниң қоюлуш сәвәплирини ениқлаш

V. Мустәһкәмләш.

Соал-жавап усули арқилиқ мустәһкәмләш

VІ. Йәкүнләш вә баһалаш

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

«Емтиһанға тәйярлиқ» мавзусида мәтин түзүш

Вақти Уйғур тили 7-синип 59-бәт Дәрис № 100

Дәрисниң мавзуси: Диктант «Жиллар сири»

Мәхсити: 1. Саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа үгитиш

2. Тиниш бәлгүлириниң қоюлуши тоғрисидики билимини

байқаш

3. Әдәбиятқа қизиқишини ашуруш

Дәрис түри: билимини байқаш.

Дәрис типи қелиплашқан

Қоллинилидиған усуллар: баянлаш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Язма иш арқилиқ оқуғучиларниң өткән мавзулар бойичә алған билимини тәкшүрүш, саватлиқ вә чирайлиқ йезишқа дәвәт қилиш

ІІІ. Диктант йезиш қаидилирини әскә чүшириш

Имла вә пунктуация қаидилирини әскә елиш

ІV. Диктант мәтини билән тонуштуруш

Диктантлар топлими. Ш.Өмәрова. 59-бәт.

«Жиллар сири»

V. Қошумчә тапшурма.

Мәтиндики бир жүмлини синтаксислиқ тәһлил қилиңлар.

VІ. Өйгә тапшурма бериш

Жил бойи өткәнләрни тәкрарлаш

Вақти Уйғур тили 7-синип 149-155-бәт Дәрис № 101

Дәрисниң мавзуси: Жил бойи өткәнләрни тәкрарлаш

Мәхсити: 1. Мәтинләр билән ишләш арқилиқ саватлиқ йезишқа вә

бағлинишлиқ пикир қилишқа үгитиш

2. Өтүлгән мавзуларни мустәһкәмләш, билимини чоңқурлаштуруш

3. Өз алдиға ишләшкә дәвәт қилиш

Дәрис түри: қайтилаш

Дәрис типи қелиплашқан

Көрнәклик қураллар: дәрислик, көнүкмиләр топлими, һәр хил тапшурмилар

Қоллинилидиған усуллар: тәһлил, соал-жавап, чепишиш

Пайдиланған технология

Йеңи уқумлар:

Дәрисниң бериши:

І. Уюштуруш. Саламлишиш, оқуғучиларни түгәлләш, дәрискә тәйярлиғини тәкшүрүш

ІІ. Мәхсәт қоюш. Көнүкмиләр, һәр хил тапшурмилар арқилиқ оқуғучиларниң билимини тәкшүрүш, саватлиқ йезишқа дәвәт қилиш вә дуния қаришини кәңәйтиш

ІІІ. Өй тапшурмисини тәкшүрүш.

Йезиқчә тапшурмини тәһлил қилиш.

ІV. Билимини тәкшүрүш

1. 298-көнүкмә. Сөз бирикмилири бойичә тәкрарлаш

2. 299-көнүкмә. Сөз бирикмилирин ениқлаш. Тахтида бирикмиләрни йезип, түрини ениқлайду.

3. 300-көнүкмә. Берилгән пеилларниң ясилиш йоллирини чүшәндүрүш.

4. 301-көнүкмидин хата түзүлгән бирикмиләрни тепиш.

5. 302-көнүкмә. Пеилларни ясилишиға қарап топларға бөлүп йезиш. Дәптәргә орунлиниду.

6. 305-көнүкмә. Жүмлиләрни давамлаштуруш

7. 306-көнүкмә. Мақалларни тәһлил қилиш

8. 307-308-көнүкмиләр еғизчә орунлиниду.

V. Мустәһкәмләш.

Соал-жавап усули арқилиқ мустәһкәмләш

VІ. Йәкүнләш вә баһалаш

VІІ. Өйгә тапшурма бериш

Жил бойи өткәнләрни тәкрарлаш