Күнтізбелік сабақтың жоспарыПәні: химия

Сынып 11

Сабақ 11

Сабақтың тақырыбы

Циклоалкандар

Сабақтың мақсаты

Білімділік: Циклоалкандар, құрылысы, изомерленуі мен атаулары,табиғатта таралуы, физикалық-химиялық қасиеттерін түсіндіру

Дамытушылық: Оқушылардың кітаппен жұмыс істеуі және есептер шығару арқылы ойлау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік: Оқушылардың топпен жұмыс орындауын ұйымдатыру және бір бірінің ойларын тыңдауға, пікірлесуге, ұйымшылдыққа тәрбиелеу

Оқытудың негізгі идеялары

Циклопарафиндер

Цикл ашылу арқылы жүретін реакциялар

Оқыту нәтижелері

Циклоалкандардың алкандардан айырмашылығын ажырата алады.

Қасиеттері мен ұқсастықтарын айырып жазады

Есеп шығаруда қолданады

Пайдаланатын әдебиеттер

1. Химия: Жалпы білім беретін мектептің 11-сыныбына арналған оқулық. Өңделген, толықтырған 3-бас. / Н. Нұрахметов, К. Сарманова, К. Жексембина, т.б. - Алматы: "Мектеп" баспасы, 2015. - 208 бет: суретті. ISBN 9965-36-702-7

2. Артеменко А.И. Органическая химия.- М.: Высшая школа, 1999.

3. Ким К. "Органическая химия". Новосибирск, 2000.

Материалдар мен жабдықтар

Интерактивті такта,электронды кітап,менделеев кестесі,видео тәжірибелер,презентация

Сабақтың барысы

Сабақты өкізу кезеңдері

Уақыт

45 минут

Үйымдастыру кезеңі

2 минут

- сәлемдесу, түгендеу;

- Сынып тазалығына көңіл бөлу;

-Сабақтың ұстанымы,жоспары таныстырылады.

Жаңа тақырыпты өту

28мин

Қаныққан көмірсутектердің тағы бір тобына циклоалкандар жатады. Циклоалкандар - құрамындағы көміртек атомдары өзара дара байланыстар арқылы байланысқан, жалпы формуласы С_nН_2n болатын циклді қаныққан көмірсутектер. Жалпы формуладағы n ≥ 3. Циклоалкандар - молекуладағы көміртек атомдары өзара σ-байланыс арқылы жалғасқан алициклді көмірсутектер. Циклоалкандағы көміртек атомдары алкандардағы сияқты sp³ гибридтелген күйде болады.

Циклоалкандарды циклопарафиндер немесе нафтендер деп те атайды. Жалпы формуласынан циклоалкандар құрамының сәйкес алкандардан айырмашылығы - олардың молекуласында сутектің екі атомы кем болатынын байқауға болады. Ең қарапайым циклоалкан үш мүшелі сақинасы</<font color="#000000"> бар циклопропан С₃Н₆. Келесі мүшелері: циклобутан С₄Н₈ және циклопентан С₅Н₁₀, циклогександар С₆Н₁₂, т.б.

Циклоалкандардың алынуы

Гидрлеу:

t, k

С₆Н₆ + 3Н₂  С₆Н₁₂

Галоген алкандарды дегалогендеу:

СН₂ ─ Br CH₂

H₂C + Zn  H₂C +ZnBr₂

СН₂ ─ Br CH₂

1,3 - дибромпропан циклопропан

Сабақты бекіту

10минут

• Берілген циклоалкандардың құрылымдық формулаларын жазыңыздар:

1) 1,2 - диэтилциклопентан;

2) циклогептан;

3) 1-метил-2-этилциклобутан;

• Дигалогендеу реакциясын жазыңыздар:

1) 1,3- дибромпропан;

2) 1,4-дибропентан;

3) 2,4-дибромпентан.

Массасы 39г бензол алу үшін қанша грамм циклогексан қажет болатынын есептеңіздер

1л циклопарафин жанған кезде 6 л (қ.ж) көмір қышқыл газы бөлінеді.Жануға кеткен оттегінің көлемін анықтаңыздар

Сутек бойынша салыстырмалы тығыздығы 15-ке тең көмірсутектің молекулалық формуласын табыңыздар

Сабақты қорытындылау рефлексия

3минут

Бүгін сабақта нені білдік?Нені білетінбіз?Нені білгіміз келеді?

Үйге тапсырма беру

2минут

§2.5