- Учителю
- 8 класс' Асқорыту жүйесі қорытынылау сабақ'
8 класс' Асқорыту жүйесі қорытынылау сабақ'
Әрбір мұғалім жұмысының нәтижесі-білім сапасы.Сапалы білімге қол жеткізу үшін оқушы тақырыпты толық түсініп ,есте сақтауы тиіс. Егер мұғалім өтілген тақырыпты,тарауды оқушының меңгергенін уақытында тексеріп отырса,оқушы біліміндегі олқылықтарды дер кезінде жөндеп отырады.Осы мақсатта 8-сыныпта биология пәнінен «Ас қорыту жүйесі» тақырыбында ауызша журнал сабағын өткіздім.
Класс:8қазақ
Сабақтың тақырыбы: «Ас қорыту жүйесі»
Сабақтың мақсаттары:
1.Білімділік:оқушылардың «Ас қорыту жүйесі»тарауы бойынша алған білімдерін тексеріп,қорытындылау.
2.Дамытушылық:Оқушылардың сабаққа белсенділігін арттыру, қосымша әдебиеттерді пайдалануға дағдыландыру,есте сақтау қабілеттерін дамыту.
3.Тәрбиелік:Оқушыларды өз денсаулықтарын күтуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі:Білімді қорытындылау.
Сабақтың түрі:Ауызша журнал сабағы.
Әдіс-тәсілдер: Танымдық ойындар, сұрақ-жауап, тест жұмысы, биологиялық диктант.
Сабақтың көрнекілігі: Муляж: «Адамның ішкі құрылысы»,Слайд «Ас қорыту жүйесі»,дидактикалық карточкалар,тест сұрақтары, топтардың эмблемалары, «Құмырсқа ілеуі»
Сабақтың ұраны: «Дұрыс тамақтанып, салауатты өмір сүрейік»
Сабақтың барысы:
1.Ұйымдастыру .
-Бүгін,біз балалар ауызша журнал сабағын өткізгелі тұрмыз.Сабақтың мақсаты «Ас қорыту жүйесі»тарауынан алған білімімізді жүйелеп, қорытындылау.
Қызығушылықты ояту.
«Ас-адамның арқауы»,-дейді халық. «Ас тұрған жерде ауру тұрмайды»,-дейді тағы да.Ал, «Астан үлкен нәрсе жоқ»,деп асты қасиетті,киелі санағаның білдіреді. Кенеулі заттардың құрылысы өте күрделі. Олар адам ағзасының құрылыс материалы және көзі. Мына жұмбақты шешіп көрейік:
Қос шауыпкелі бар,екі алыпкелі бар.
Қос жолкөргіші бар,екі үнсезгіші бар.
Жалғыз мол асары бар,кеуде қағары бар.
Ауа соғары бар,қорек қорабы бар.
Тағы,тағы..........
Тоқсан жол торабы бар,
Шешеді бұл жұмбақты,
Талпынған, талабы бар.
Бұл кім? \Адам\
«Жалғыз мол асары» -ауыз, «Қорек қорабы»-қарын.
Бұдан соң оқушылар 3топқа бөлінеді:\бағалау парақтары таратылады\
1-топ: «Ауыз»,ұраны: «Ас тұрған жерде ауру тұрмайды»
2-топ: «Тіс»,ұраны: «Отыз тістің қадірін қақсағанда білерсін,тісті күте білейік».
3-топ: «Ас».ұраны: «Ас-адамның арқауы»
Журнал парақтары:
1-беті:1-топ: Тағамның маңызы, 2-топ: құрамы ,3-топ: қызметі.\дидактикалық тапсырмаларға жауап береді.
2-беті:1-топ Муляждан ас қорыту мүшелерін көрсетеді.
2-топ:Модельден тістің құрылысын түсіндіреді.
3-топ:Слайдтан тістің күтуін сипаттап,тісжегі сатыларын түсіндіреді.
3-беті:\тест сұрақтарына жауап береді.\
1-топ: «Ас қорыту».
1.Қайсысы ағзадағы ең үлкен без?
А.өңеш,Ә.соқыршек,Б.бауыр
2.Тоқ ішектің бастапқы бөлігі?
А.тік ішек,Ә.ащы ішек,Б.соқырішек.
3.Асқазаннан кейінгі бөлік?
А.бауыр,Ә.тоқ ішек,Б.ұлтабар ұшы.
4.Ас қорыту жүйесіндегі ең ұзын мүше?
А.тоқ ішек,Ә.тік ішек,Б.ащы ішек.
5.Қарынға асты әкелетін мүше?
А.бауыр,Ә.ұйқы безі,Б.өңеш.
6.Қоректік заттардың ыдырауы аяқталатын мүше?
А.тоқ ішек,Ә.ащы ішек,Б.тік ішек.
7.Қорытылған ас қай бөлігінде сіңіріледі?
А.ащы ішек,Ә.соқыр ішек,б.тоқ ішек.
2-топ: «Ас қорыту бездерінің қызметі».
1.Көмірсуларды бөлшектейтін ферменттер қайда бөлінеді.?
А.бауырда,Ә.ұйқы безінде,Б.қарын безінде.
2.Құрсақ қуысының он жағында орналасқан без?
А.сілекей безі,Ә.ұйқы безі,Б.бауыр.
3.Астын ақуызын ыдырататын без?
А.ішек безі,Әқарын безі,Б.сілекей безі.
4.Аспен бірге түсетін улы заттарды ыдыратып,зиянды қасиетін жоятын мүше?
А.қарын безі,Ә.бауыр,Б.өт.
5.Қарында ас қанша уақыт қорытылады?
А.2-3сағат,Ә.3-10сағат,Б.24сағат.
6.Ағза зертханасы аталатын мүше?
А.тоқ ішек,Ә.бауыр,б.тік ішек.дұрыс жауаптары.
3-топ: «Ас қорыту мүшелерінің қызметі»
1.Бауыр қандай қызмет атқарады?
А.өт сұйығын жасайды,Ә.суды сіңіреді,Б.майды ыдыратады.
2.Ұйқы безінің сөлі қандай қызмет атқарады?
А.ақуызды бөлшектейді,Ә.майды бөлшектейді,Б.көмірсуларды бөлшектейді.
3.Ішек сөлі қандай қызмет атқарады?
А.ақуызды,майды,көмірсуларды ерігіш күйіне айналдырады.
Ә.суды сіңіреді
4.Тамақтық зат ішек арқылы не себепті қозғалады?
А.Ішектің толқынды жиырылуынан.Ә.өттің пайда болуынан
5.Ішек бүрлері қандай қызмет атқарады?
А.қоректік заттарды сіңіреді,Ә.суды сіңіреді.
6.Сілекей безінен не себепті сілекей бөлінеді?
А.рефлекс арқылы,Ә.тілдің қозғалысынан.
4-беті «Биологиялық диктант»
Адамның \денсаулығы\ көбінесе оның немен және қалай \тамақтануына\байланысты.\Дұрыс\ тамақтану арқылы адам өз денесіне қажетті \заттарды\алып отырады.Ас\тағамдары\әр түрлі болу керек.Үнемі бір түрлі \ас\ішкенде,оның сіңімділігі төмендеп,\асқа\ тәбеті болмайды.Дәмдеп ішкен ас жылдам,толық\қорытылады\.
5-беті: \Топ басшылары жауап береді.\
1-топ:Ішқұрт ауруларынан сақтану үшін қандай гигиеналық ережелерді сақтау керек?
2-топ:Тамақтан уланудың себептері неде?
3-топ:Ас қорыту мүшелеріне шылым шеге мен алкогольдің әсері қандай?
6-беті: «Құмырсқа ілеуі» ойыны.\сұрақ-жауап\
1.Қазақтың ұлттық тағамдарын ата?
2.Қазақ халқының тамаша бір қасиеті?
3. «Сарқытты» кімдерге береді?
4. «Ерулік беру» деген не?
5. «Сыбағаны»кімдерге береді?
6.Еттен жасалатын тағамдарды ата?
7.Сүттен жасалатын тағамдарды ата?
8.Ұлттық тағамдардың емдік қасиеті бар ма?Мысал келтір?
7-беті: «Сандар сөйлейді»\Слайдтан сандар көрсетіледі,оқушылар сол сандарды қатыстырып,сөйлем құрастырады.\
Сандар:\4, 40 пайыз, 15 пайыз, 20 пайыз, 2,5-6метр, 3-10сағат, 1литр,32,6-7жас,2сағат\
4-күніне төрт мезгіл тамақтанған жөн,түскі астың құнарлығы-40 пайыз болу керек,кешкі астың-20 пайыз,асты ұйықтаудан 2сағат бұрын ішу керек,аш ішектің ұзындығы 5-6метр,қарында ас 3-10сағат қорытылады,1тәулікте 1литр сілекей бөлінеді,ересек адамдарда 32 тіс болады,балдардың сүт тістері 6-7жаста түсіп,тұрақты тіспен алмасады.
Мұғалім:
Салауатты мақсатың өмір сүру,
Өмірдің мағынасын керек білу.
Ішімдік,шылым шегу сенің жауын,
Пайдалы сол-бұл жолдан аулақ жүру.
Спирттік ішімдікке әуес болма,
Күресу керек саған осы жолда,
Денсаулық-зор байлық деп бекер айтпас,
Өмірің ей ,достарым ,өз қолыңда.
2030-шы бағдарлама,
Өмірің түскендей -ақ жаңа арнаға.
Денсаулықты сақтауды жолға қойды,
Айырылып бұл байлықтан қапы қалма.
1.Сабақ соңында бағалау парақтары арқылы оқушылар білімі бағаланады.
2.Реффлексия өткізіледі.
Үйге тапсырма:Эссе жазу: «Денсаулық-зор байлық»
«Шайнап берген ас-ас болмайды»,деген мақал бар,сол сияқты мұғалім оқу процесінде материалды дайын күйінде бермей,оқушы ізденісіне жол ашатындай әдіс-тәсілдерді таңдауы қажет.Сонда ғана оқушы шын мәнінде өзіңдік ойлау қабілеті бар,жеке тұлға болып қалыптасады.Оқу процесінде түрлі әдіс-тәсілдерді қолдану-оқушының танымдық қызығуын арттырып,зейінің тұрақтандырады.